Terug naar maart 2011

1 april 2011

Voor de gedichtenwedstrijd van 'Gedichten op muren' zijn de genomineerden al enige tijd bekend. Vrijdagmiddag 15 april onthullen we het winnende gedicht op jongerencentrum 'Escape'. Daar zullen de makers van vijf van de zes genomineerde gedichten bij aanwezig zijn. Twee meisjes van het CLV zijn daar dan niet bij. Zij zijn op werkweek. Vanochtend interviewden we die meiden en we filmden dat interview, zodat ze - op een beeldscherm - toch bij de onthulling aanwezig zijn. Het werd een heerlijk interview met twee naïef-spontane derdeklassers:
- Hebben jullie wel eens eerder gedichten geschreven?
-Nee, gedichten zijn stom!
- Vonden jullie zo'n 160-precies leuk om te doen?
- Nee, het was heel irritant!
- Jullie hebben toch een gedicht ingestuurd?
- Ja, we wilden winnnen, want we willen in de krant komen.

Rommelmarkt in de Veenendaalhal, vandaag en morgen. Lidy wilde er kijken naar bloempotten voor buiten (eventueel ook voor pa, op zijn terras). Die waren er niet. Boeken waren er minder dan andere jaren, maar ik kocht er toch wel wat (voor weinig), o.a.:
- Bas Heijne, Vlees en bloed
- Herman Koch, Over de lengte van een gang
- Bert Schierbeek, Terreur tegen terreur
- Frans Kellendonk, Bouwval (1e druk)
- Lucie Th. Vermij, Een literaire clown; leven en werk van Henriëtte van Eyk
- Frans Pointl, De Heer slaapt met watjes in zijn oren
- Christine Otten, Een echt verhaal
- Rudy Kousbroek, Anathema's 3
- Hans Visser, Brieven rond de Vestdijk-biografie
- Michel van der Plas, Nu moet ik zijn geluk beschrijven

De brieven uit 'Brieven rond de Vestdijk-biografie' heb ik vanavond meteen op Schrijversinfo vermeld. Aangemoedigd door een mail van een Maastrichtse dichter. Hij bestelde de 'Brieven' van Jan Hanlo bij me en ik meldde hem dat we in de meivakantie naar Valkenburg gaan, waar ik in ieder geval het graf van Jan Hanlo wil bezoeken. Er moet in zijn steen eerst een verkeerde datum zijn gehakt en dat is later knullig gerestaureerd. Dat is heel erg, juist bij Hanlo, die in zijn brieven over elke komma en witregel 'zeurt' bij zijn uitgever.
Als antwoord kreeg ik een fotootje van dat graf én de opmerking: 'Steeds sta ik versteld van jouw inzet en accuraatheid:' Schrijversinfo' is inmiddels een bekende bron geworden, waaraan menige literatuurliefhebber (en/of student) zich laaft. Als je in mei in Valkenburg op het kerkhof bent: groet Jan Hanlo van me! Bijgaand een fotootje van zijn grafsteen met de naderhand gecorrigeerde sterfdag > van 24 naar 16 juni.'

 

Mariët Meester in Veenhuizen Een kijkje in de keuken van een schrijfster - Aflevering 4     Sarien Visser

In de tweede aflevering vertelde Mariët Meester dat ze 5 à 10 eurocent krijgt voor een boek dat via de bibliotheek wordt uitgeleend. Direct kwam via de Facebook-pagina van Mariët hierop een reactie van de auteur Gerbrand Bakker, die met zijn boek ‘De omweg’ op dit moment is genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. Gerbrand schreef dat hij zou willen dat hij dit bedrag voor een uitgeleend boek zou krijgen en dat hij vermoedt dat de uitleenvergoeding niet meer dan 1 eurocent bedraagt. Aan mij de taak dit nader te onderzoeken. Mijn buren Henk en Ton hebben beiden bij het bibliotheekwezen gewerkt. Zij attendeerden mij op de site www.leenrecht.nl. Sinds 1996 zorgt de Stichting Leenrecht voor de vergoeding van de rechthebbenden, in dit geval de auteurs. Daarvoor vervulde de overheid deze taak. Stichting Leenrecht incasseert de leenrechtvergoeding rechtstreeks bij de bibliotheken, waar jaarlijks ongeveer 120 miljoen keer werken worden uitgeleend. Maar ook de spelotheken, cd-uitleen en kunstuitleen zijn afdrachtplichtig. Elk jaar keert de stichting de vergoeding uit aan tienduizenden rechthebbenden. Dit gebeurt via de verdeelorganisaties. Dat zijn bestaande organisaties die zich elk op een speciale groep van rechthebbenden richten. Zo krijgen de schrijvers, vertalers, illustratoren, fotografen, vormgevers, uitgevers componisten, musici, acteurs, producenten en andere rechthebbenden hun geld per uitgeleend werk volgens een bepaalde verdeelsleutel. Hieraan ligt een verdeelreglement ten grondslag. Ook erfgenamen kunnen aanspraak maken op een vergoeding. Daarnaast wordt vaak een klein deel van de gelden gebruikt voor sociale en culturele doelen ten gunste van rechthebbenden. In de praktijk komt het er op neer dat een auteur na toepassing van de verdeelsleutel ongeveer 6 eurocent ontvangt voor een uitgeleend boek van de bij de bibliotheek geïncasseerde 12,2 eurocent. Het incasseren van de vergoedingen voor de uitgeleende werken gebeurt op basis van de opgave over het voorafgaande jaar. Er wordt een factuur gestuurd die is gebaseerd op het aantal uitgeleende werken, vermenigvuldigd met het in dat jaar geldende tarief. Deze tarieven zijn voorlopig en onder voorbehoud. U kunt hieraan geen rechten ontlenen. De tarieven 2011 worden vastgesteld door Stichting Onderhandelingen Leenvergoedingen (StOL). In de StOL hebben zowel de betalingsplichtigen als rechthebbenden zitting. De bestaande leenrechttarieven worden in beginsel elk jaar met de inflatiecorrectie geïndexeerd. De leenrechtvergoeding wordt in een aantal gevallen door de bibliotheken doorbelast aan de lezers. Dit gebeurt soms via een hogere abonnementsprijs, soms via een bedrag per uitlening. Er wordt alleen voor uitgeleende werken betaald. Voor het raadplegen of naslaan in de bibliotheek zelf hoeft geen vergoeding te worden betaald. Een aantal bibliotheken is vrijgesteld van het betalen van een leenrechtvergoeding: ■ bibliotheken voor blinden en slechtzienden; ■ bibliotheken bij instellingen van onderwijs en instellingen van onderzoek; ■ de Koninklijke Bibliotheek. De auteur Gerbrand Bakker ontvangt dus meer voor zijn uitgeleende boeken dan hij verwacht. Op 20 maart jongstleden heb ik u uitgenodigd om (via het mailadres van Mats Beek) te reageren op deze rubriek. Ik stel vast dat Gerbrand Bakker de enige is die dat heeft gedaan. Daarom nodig ik u nogmaals uit. U ziet dat we er serieus mee omgaan. Aanstaande zaterdag heb ik weer telefonisch contact met Mariët Meester, dus u kunt komend weekend aflevering 5 verwachten.

 

1 bestelling: Albert Verwey, 'Dichtspel'.

2 april 2011

Een prachtige 2 april; 25 graden in de buurt van Eindhoven. Dat is de warmste 2 april sinds mensenheugenis. We werkten in de tuin en maakten de tuinbanken (loungeset krijg ik niet uit mijn strot) schoon. We zetten die banken op het gras. In de zomer staan ze achter het huis in de schaduw, maar daar is het nu nog te fris. Het was zelfs na zes uur nog zo lekker buiten dat ik een half uurtje op die bank heb liggen slapen.

Wim bracht aan het begin van de middag mijn Buddingh-kastje terug. Behalve dat kastje bracht hij drie boeken voor me mee:
- Britain. Issue #02 (waarvan hij met Perry Pierik de redactie vormt)
- De Parelduiker (het eerste nummer van jaargang 16, met zijn artikel over 'De kastjes van C. Buddingh')
- Eddy van Vliet, Gigantische dagen. Een keuze uit de gedichten 1978-2001

Dat laatste boek had hij dubbel. Eddy van Vliet is een wat onderschatte dichter. Daarnaast stelde hij samen met Buddingh' twee bloemlezingen samen: 'Poëzie is een daad van bevestiging' (1978) en 'Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten' (2 delen) (1982). In 'Gigantische dagen' kom ik een cyclus over drankglazen tegen: wijnglas, advocaatglas, whiskyglas, absintglas, jeneverglas, nachtelijke glazen, Het glas van Hans Lodeizen, Afscheidsglas. Van 'jeneverglas' staan er de nummers 1 en 6 in. In de oorspronkelijke bundel 'Glazen' uit 1979 zullen er dus nog veel meer hebben gestaan. Ik speel met de gedachte 'WhiskyPassion' behalve een artikel over Kees Torn en whisky een wat uitgebreidere serie over whisky in de literatuur aan te bieden. Daarom bestelde ik via 'Boekwinkeltjes' maar gelijk deze bundel 'Glazen' van Van Vliet (voor maar € 4,00)

De voorzitter van de historische vereniging vroeg mij om een tekstje om mijn lezing van 16 juni in het ledenblad aan te kondigen. Ik stuurde hem:

In 2010 bestond boekhandel Van Kooten vijftig jaar. Mats Beek schreef voor Van Kooten 'Schrijvers geturfd', een (jubileum)boek over schrijvende Veenendalers. Dat zijn mensen die een boek hebben gepubliceerd en die in Veenendaal zijn geboren of er hebben gewoond. Dat 'boek' wordt ruim geïnterpreteerd: niet alleen literair werk of poëzie, maar ook kinderboeken, hobbyboeken, gedenkboeken, religieuze werken, enzovoorts.
Tijdens zijn zoektocht naar schrijvers, stuitte Beek (tot zijn verrassing) ook op diverse vertalers en zelfs op ontwerpers van boekomslagen. In totaal vond hij tweehonderdzeventig schrijvers. In zijn boek deelde hij die in dertien hoofdstukken in. Uit elk van die hoofdstukken bespreekt hij één schrijver, waarbij hij bewust niet markante Veenendalers kiest die al in het jubileumboek van HVOV besproken worden.
Na het verschijnen van 'Schrijvers geturfd' werden er nog dertig Veense schrijvers geturfd, waarmee de teller nu op driehonderd staat en het is niet uitgesloten (en Beek hoopt hier een beetje op) dat er tijdens de lezing op 16 juni door de leden van HVOV nog meer namen aangedragen worden.

2 bestellingen: Ischa Meijer, 'Brief aan mijn moeder', Jeroen Brouwers, 'De laatste deur'.

3 april 2011

Wim gaf me gisteren het tweede nummer van 'Britain'. Het kan misschien het best omschreven worden als een tijdschrift in boekvorm, of anders als een jaarboek. Diverse mensen schrijven een bijdrage, waarbij de nadruk ligt op literatuur, geschiedenis, cultuur, mystiek, sport en architectuur. Het lijkt me een 'must' voor liefhebbers van Groot-Brittannië. In dit nummer staan bijdragen van o.a. Marco Daane, Thomas Leeflang, Ine Veen, Peter Brusse en Wim Meulenkamp. Het is een bladerboek, maar ik ben 'gewoon' voorin begonnen met lezen: 'Just married on Brighton Pier' van Ron Moerenhout. Moerenhout beschrijft een weekend in Brighton en vertelt over de verschillende pieren, maar ook over zijn hotel, The Royal Pavilion en de geschiedenis van die zaken. Ik heb bij dit artikel een dubbel gevoel: het is informatief, maar ik erger me een beetje aan zijn manier van schrijven en dan vooral aan zijn clichématige uitroepen voor en achter zijn zinnen: 'Zo gezegd, zo gedaan', 'Hmmm', 'Zo, dat begon goed', 'Zó leuk', 'Wij keken onze ogen uit', 'No way'. Dat maakt het allemaal wat te gewild joviaal en iets te veel het verslag van een schoolreisje. De foto op de omslag is van de Bodleian Library (kortweg de 'Bod' genoemd) in Oxford, blijkt uit het artikel 'Oxdord is een eiland' van Anco Mali.

Ik ben gelukkig niet de enige die zich af en toe stoort aan slordig taalgebruik (al ben ik ook de eerste om toe te geven dat ik zelf taal- en tikfouten maak). Bauk Jan mailde me gisteren: 'Omdat ik geen televisie heb, kijk ik meerdere keren per dag op http://nos.nl/. Wat je daar leest is werkelijk zo bedroevend dat er geen woorden meer voor zijn. Het ergste is nog dat 'klagen' niet helpt. Neem bijvoorbeeld vanmorgen, het stuk "Lek ontdekt in reactorgebouw Fukushima". Daar staat: "Uit reactor 2 van de kerncentrale in Fukushima lekt radioactief water in de zee. Het water loopt weg doordat er een scheur van twintig centimeter in het reactorvat zit, dat pas is ontdekt." Dus dat vat is pas ontdekt.
Elke dag kun je van die site wel 10 à 20 van dergelijke en andere taal-, spellings- en denkfouten plukken. En dat zijn dan mensen die zich beroepsmatig van de taal bedienen - geen leerlingen meer bovendien!! Ik ben nog eens van plan een site op te zetten met een elke dag bijgehouden bloemlezing uit de schandalige fouten op die NOS-site -- om ze belachelijk te maken, want eigenlijk is het enige dat nog tegen je weerzin helpt, wraak.
Af en toe denk ik "leefde Heldring nog maar", maar bedenk dan plots dat Heldring nog niet eens dood is.  Kousbroek, die ook door dit soort hopeloze treurigheid geraakt was, die is wel dood.

2 bestellingen: Hans Kaldenbach, 'Cultuurverschillen op de werkplek; 111 ervaringen met intercultureel management', Herman Hesse, 'Narziss en Goldmund'.

4 april 2011

Landelijk was er wat gedoe rond een mogelijke leerlingenstaking. Wij misten geen grote groepen leerlingen, maar er bleken er toch een paar te 'staken'. Halverwege de ochtend kwam een meisje zich bij mij melden. Ze maakte haar excuses voor het feit dat ze 'gestaakt' had. Er was een groepje leerlingen in het centrum. Het begon rustig, maar op een gegeven moment gingen ze met stenen gooien. daar wilde ze niets mee te maken hebben en daarom was ze alsnog naar school gekomen. Dit soort ongeorganiseerde 'stakingen' loopt steevast op rellerigheid uit. Ik vroeg haar of er meer leerlingen van onze school in het dorp waren. Dat waren er maar een paar (en namen wilde ze niet geven). Ze dacht niet dat er door leerlingen van onze school met stenen werd gegooid.
We hebben op school even de koppen bij elkaar gestoken: morgen filteren we de 'stakers' eruit (zo nodig bellen we even naar huis om te vragen of de ouders vergeten zijn hun kind ziek te melden). Staken is spijbelen en deze leerlingen mogen op Goede Vrijdag (als de rest geen les heeft) een dagje op school komen werken.

In de 'Veenendaalse Krant' staat vandaag (online) een stukje over de commissie Straatnaamgeving:

Kasteelnamen in woonwijk Salamander maandag 4 april 2011 VEENENDAAL - Waar vele decennia lang de voetbalverenigingen Veenendaal en SVP (Panter) hun thuishaven hadden, wordt nu gebouwd aan de nieuwe woonwijk Salamander. Overeenkomstig het advies van de commissie straatnaamgeving zijn nieuwe straten van een naam voorzien die aansluit op bestaande straatnamen in de wijk. Het gaat om Rijsenburg, Doornenburg, Kinkelenburg en Wijenburg. Verder zijn Lunenburg en Sandenburg bestaande straten die verlengd worden. Het stuk asfalt dat vroeger de ingang was naar de speelvelden heet niet meer Bergweg maar Lunenburg. Het college heeft de regeling voor de commissie straatnaamgeving vastgesteld. Er zijn regels voor wat betreft het vaststellen van straatnamen, zoals herkenbaarheid. En er zijn regels voor de mensen die deel uitmaken van de commissie, zoals historisch besef en van onbesproken gedrag zijn. Benoemd tot lid van de commissie zijn Peter Will, Mats Beek, Gert Groenleer en Jan Heijkamp.

Aanstaande woensdag kan Veenendaal dus in de krant lezen dat ik historisch besef heb en van onbesproken gedrag ben. Dat u het even weet.

1 bestelling: 'Getal en ruimte 5/6v-b3 werktekeningen / druk 1'

5 april 2011

Een vergadering van het zorgteam vanmiddag. We zitten dan met teamleiders en schoolpedagogen bij elkaar en bespreken elkaars leerlingen. Om elkaar verder te helpen of om te beslissen dat hulp van buiten school geboden is. Ik heb dat nooit eerder zo gehad, maar vanmiddag werd ik er een beetje depressief van. De ellende en de problemen waar toch een groot deel van onze leerlingen mee te maken heeft én de zeer beperkte rol die wij daarin kunnen spelen.

Ik schreef gisteren over de straatnaamgeving in 'De Salamander'. Gerard herinnert zich dat een deel van dit bosgebied vijftig jaar geleden door de jeugd de 'Puskas Bosjes' werd genoemd. Op zijn website haalt hij herinneringen hieraan op.

Bij de kavels poëzie die ik vorig jaar op de veiling kocht zaten nogal wat 'Amsterdamse cahiers' van uitgever C.J. Aarts. Simpel uitgevoerde boekjes van een bladzijde of vierentwintig met twee nietjes in de rug. Maar wel met werk van door mij zeer gewaardeerde dichters. Bijvoorbeeld
- Willem Wilmink - Een vreemde tijger en andere gedichten
- Igor Streepjes - Weer een gezicht dat met de billen vloekt
- Hans Dorrestijn - Je bent een liegbeest
- Driek van Wissen - Het mooiste meisje van de klas
- Geo Staad - Grink
- H.H. Polzer - Zwitserse sonnetten
- Jan Boerstoel - De mannen zijn zo slecht nog niet
'Het fonds van C.J. Aarts' is mooi beschreven in een themanummer van Bzzlletin (nr. 53, februari 1978). Interviews met Aarts, gedichten van bovengenoemde dichters en artikelen over die dichters. Een Bzzlletin-nummer om zuinig op te zijn. Het toch wel eigenzinnig fonds van C.J. Aarts wordt het mooist omschreven in de titel van een interview dat Johan Diepstraten en Sjoerd Kuyper met C.J. Aarts hielden:

Als je voor je lol uitgeeft kun je niet iemand uitgeven die je niet kent, want daar is geen lol aan.

Met de post kwam het bestelde 'Glazen' van Eddy van Vliet. Leuk en bruikbaar voor de artikelenserie die ik in gedachten heb. Als verrassing viel ook 'Bobschrift 2011' in de bus. Verhalen en artikelen van én vooral over Bob den Uyl, onder redactie van Ivar Schutte en Mark van Leeuwen (die de afgelopen jaren al meer over Bob den Uyl publiceerden, waaronder 'Fraaie vergezichten die onze reis vergallen. Een wandeling door Rotterdam aan de hand van Bob den Uyl'). Het jaartal in de titel geeft aan dat ze van plan zijn vaker zo'n 'Bobschrift' uit te geven en dat lijkt me een goed idee. Het houdt Den Uyl een beetje onder de aandacht en dat is niet meer dan terecht. In hun voorwoord zeggen Schutte en Van Leeuwen: 'In zekere kring blijft Bob den Uyl populair. Het is tijd om het woord te laten vallen: langzaam tekenen zich de contouren van een cultfiguur af.' Aan dat aftekenen draagt zo'n 'Bobschrift' zeker bij.

De openingszin van het eerste verhaal 'Een toevallige voorbijganger' is al typisch Den Uyl:

Mensen die zeggen niets aan het toeval te willen overlaten, zijn mijn vrienden niet.
Het dient immers voor elk weldenkend mens vast te staan,
dat het toeval de enige factor is die aan ons bestaan
- dat toch allerminst vrolijk genoemd kan worden -
aangename wendingen kan geven.

Vanavond zagen we in theater De Lampegiet een optreden van 'The Celtic Tenors'. Prachtige stemmen die een enkel Italiaans typisch tenoren-nummer brengen, maar toch vooral Ierse en Schotse traditionals, aangevuld met wat Amerikaanse folk. Indrukwekkend waren de uitvoeringen van 'The town I loves so well', 'The fields of Athenry' en - verrassend - 'The Dutchman' (bekend gemaakt door Liam Clancy). De opmerkelijkste uitvoering was die van 'Lay down Sally' van Eric Clapton. Het duurt even voordat je het origineel erin herkent. Het maakte me nieuwsgierig naar hun cd met Amerikaanse nummers: 'Hard times'. Die kocht ik in de pauze, samen met 'So strong', een cd uit 2002 met vooral Ierse nummers.

5 bestellingen: Warwick Deeping, 'Sang des Sommers', F. van der Meer, 'Open brief over geloof en eredienst', Ed.Dekker (redactie, met anderen), 'Ach lieve tijd, West-Friesland. Twintig eeuwen Westfriezen en hun rijke verleden', 5 Bulkboeken (Tom Lanoye, Mensje van Keulen, J.M.A. Biesheuvel, Arthur van Schendel, Joost Zwagerman), Els Valkenburg-Walsteijn, 'Het ABC van de Reiki. De 800 meest gestelde vragen over Reiki'.

6 april 2011

Suzanne en Martijn waren vandaag naar een opname van het 'koffertjesspel' van de Postcodeloterij, gepresenteerd door Linda de Mol. Die opnames duurden de hele middag en e.e.a. wordt aanstaande zondagavond al uitgezonden. Een ervaring en een fototoestel rijker kwamen ze rond half acht weer thuis.

Aan het eind van de middag kuierde ik met Tygo wat door de wijk. Hij geniet van het lopen waarheen hij wil. Ik geniet van alle bloeiende struiken en bomen in voortuinen en plantsoenen. Vooral enkele magnolia's stonden prachtig vol in bloei.

7 april 2011

De spellingcontrole van Word of van je emailprogramma plaatst je soms voor verrassingen. Sterker: het is best een aardig tijdverdrijf om ongebruikelijke woorden in te tikken en eens te zien wat voor alternatieven zo'n programma aandraagt.
Ik stuurde vandaag een doorstroomformulier VO-VO naar een school waar een verhuizende leerling vandaan komt. Het emailprogramma wilde daar doorstoomformulier van maken. Het programma heeft blijkbaar veel vertrouwen in deze leerling.
Al eerder zag ik dat de unitleiders bij ons op school door Word liever gezien worden als guntaleiders of als uitglijders.
Frans van der Helm schreef enkele jaren geleden al eens in 'NRC Handelsblad' over zijn spellingcontroleur met betrekking tot enkele Nederlandse schrijvers:

De spellingcontroleur die in mijn computer is aangebracht, wil niets van schrijvers weten. Hun namen zijn fout. Ook Godfried Bomans valt niet in goede aarde. Een sterk aanbevolen verandering is die in Boeman. Maar de schrijver zelf zou eerder gekozen hebben voor de twee andere suggesties. Dolmans of Hopmans zie je immers zo in de avonturen van de onsterfelijke Pa Pinkelman voorkomen.

Ook Gerard Reve wordt afgewezen. Zijn voornaam wordt Geaard. De achternaam, al even passend, Revue. Maar Ree vindt het programma net zo goed. Dat staat wat iel naast Wolf of Tijger, maar klinkt wel teder.

Bauke Jan vult dat laatste via de mail nog aan:

Ree is ook toepasselijk voor Reve: ik zal nooit vergeten ooit eens bij Gerard gelezen te hebben dat ze bij hem thuis, vroeger, het boek 'Jodi, het Hertenjong' hadden, en dat Gerardje dat altijd 'Herti, het Jodenjong' noemde...

2 bestellingen: knipsels Bob den Uyl, Carlos Castenada, 'Lessen van Don Juan'.

8 april 2011

In 'De Gelderlander' stond vandaag op de voorpagina van het regiokatern:

Willeke Ravenhorst is een oud-leerling van het Rembrandt College én ze was ook een paar jaar docent Engels bij ons op school. Twee jaar geleden besloot ze alsnog de kunstacademie te gaan doen. Het leuke van het bovenstaande krantenbericht is dat zij tijdens een België-werkweek op een terrasje in een pretpark Nescio zat te lezen. We spraken toen een tijdje over Nescio en ik vertelde haar o.a. dat ik kort daarvoor foto's vanaf dat viaduct (in de richting Veenendaal) had gemaakt, ongeveer op de plek waar Nescio destijds gestaan moet hebben. Terug op school liet ik haar die foto's ook zien. Dit stond er in mijn weblog op 19 mei 2007:

Tenslotte zijn we nog even gestopt, vlak voor het viaduct in Rhenen. Ik had daar vorige maand al een fragment van Nescio over gegeven, plus een oude foto van de spoorbaan die er vroeger onderdoor liep. De trein kwam uit Utrecht, stopte o.a. in Veenendaal en ging na Rhenen de Rijn over. Auto's gingen voor de oorlog niet over die brug, alleen de treinen. Auto's moesten met pontjes de Rijn over. Pas later (na de oorlog?) is het een autoweg geworden, is de brug alleen nog voor auto's bedoeld en is de trein opzij gedrongen.

In Rhenen stond ik in de schemering op de brug over den spoorweg en keek naar 't Noorden. In de diepte lag de spoorlijn tot den gezichtseinder, aan beide zijden er van rees de berg steil op, begroeid met lichtgroen gras en donkergroene brem vol gele bloemen. Ik keek er naar hoe de bergwanden geleidelijk lager werden, tot ze, heel ver, overgingen in de vlakte. (Nescio, Titaantjes)

En de situatie nu:

Op grond van het bovenstaande beschouw ik mezelf - als het beeld er komt - een (heel klein) beetje als de geestelijk vader ervan.

9 april 2011

Gisteren kwam dit mailtje binnen: 'Op internet zoekend naar de tekst van het gedicht 'Zoals een man van Buddingh'' kwam ik je site tegen. Ik begrijp dat jij een knipsel hebt met de door mij gezochte tekst - Uit de Groene van 15- 08- 1953. Ik heb - zoals gezegd - interesse in die tekst. Een korte uitleg. De Haarlemse componist Jan Mul heeft deze tekst op muziek gezet. Er wordt hard gewerkt aan een Jan Mul weekeinde in september, waarbij mogelijk iets gedaan kan worden met muziek en tekst. Nu heb ik bijna alles van Buddingh' maar deze tekst niet. Vandaar mijn vraag. Zou je de tekst aan ons ter beschikking willen stellen? Voor alle duidelijkheid: Ik heb dus geen interesse in het knipsel zelf, maar alleen in de tekst.' En zo blijft C. Buddingh' onder de aandacht. Vorig jaar kreeg ik van Wim een word-document van 'Buddingh' Gebundeld'. Daarin is met de zoekfunctie zo'n gedicht snel gevonden. gekopieerd en gemaild.

Zoals een man…

Zoals een man, bij 't ondergaan der zon,
Luidkeels 't Wien Neerlands Bloed begint te zingen –
Hij zou ook liever zwijgen als hij kon,
Maar' t hartevier drijft hem met duizend klingen –

Hij spert de gorgel en op bronzen zwingen
Wieken de klanken naar de horizon,
Terwijl de knopen hem van 't vest afspringen,
(Zo zwelt de borst bij zulk een bariton),

Zo heb ook ik eenmaal, een prille avend,
Mij aan de schoonheid van een schutsluis lavend,
De machtige drang gevoeld van 's harten grond,

En het, willozer dan een maartse kater,
Woest uitgedaverd over 't doodstil water,
Extatisch als een Mexicaanse hond.

 

Ook dit jaar hebben we weer een boekje kunnen maken met de mooiste gedichten uit de gedichtenwedstrijd 'Gedichten op muren'.

Dat '160 precies' slaat op de opdracht: maak een gedicht van precies 160 (letter)tekens, waarbij ook leestekens, spaties en zelfs een druk op de enter-knop als een (letter)teken telt. 160 is ook precies het aantal tekens dat bij een SMS-bericht in het scherm van een mobieltje past (al zal dat tegenwoordig wel achterhaald zijn met I-phones en blackberries). Het boekje wordt aanstaande vrijdagmiddag om 16.00 uur gepresenteerd, bij de onthulling van het winnende gedicht op 'Escape'.

10 april 2011

Met Martijn ging ik aan het begin van de middag naar de expositie 'Beeldend Veenendaal'. Veenendaalse amateurkunstenaars die zich hebben laten inspireren door het thema 'Typisch Veenendaal'. Het in één schilderij vangen van enkele bekende gebouwen of kunstwerken lig zeer voor de hand en is dan ook door diverse kunstenaars toegepast. Dat zijn dan niet de beste werken. Het mooiste werk vond ik een schilderij dat buiten het thema was ingeleverd:

Het is goed om vast te stellen dat voor sommigen ook de literatuur bij 'Typisch Veenendaal' een rol speelt. W.J.H. Ficker schildert onder de titel 'Allah, Jesus of Maria' de kop van Gerard Reve naast de kerk op de Markt en een allochtone vrouw:

A. Raemaekers en A. Schild nemen in hun werk een dichtregel van Kees Stip op:

 

Teveel ernst wordt onwillekeurig humor.
Een paraderende kolonel met een van ridderorden zwangere borst
staat 't dichtst bij de apen.
Er ligt maar een dun vliesje tussen het afdwingen van gezag
en het opwekken van lachlust.
(Gerrit Komrij, Heremijntijd, blz. 69)

Het is prachtig weer dit weekend en dat is te merken: geen bestellingen. Mensen zitten in hun tuin en zijn niet op zoek naar boeken.

11 april 2011

Gisterenavond namen we afscheid van Cees met een kleine whiskyproeverij. Ik had me voor laten lichten door de slijter van 'Het Plein' en zaterdagavond - op de verjaardag van Peter - had Jan me nog wat tips gegeven. Verder kon ik heel makkelijk wat informatie van de website van 'Het Plein' halen. Los van die informatie gaat het natuurlijk vooral om het samen hebben van een leuke avond. We proefden:
1. Yn Kerrin, 43%
2. Auchentoshan, triple distilled, 40%
3. The Arran Malt, 10 years, non chill filtered, 46%
4. Highland Park, 12 years, 40%
5. Ardbeg, Islay Single Malt, non chill filtered, 46%

Vanavond was er een informatieavond over de derde-klasreizen. Ik ga in mei met zestig leerlingen en met vier collega's naar Leuven/Brussel. Het programma zit goed in elkaar en dat kwam gelukkig ook op de ouders over. Een mooie mix tussen cultuur en plezier.

2 bestellingen: C.O. Jellema, 'Verzameld werk. Essays', 'Getal en ruimte' / 5/6V-B3, Leerlingenboek en werktekeningen.

12 april 2011

Op de cd van de Celtic Tenors staat het nummer 'Shenandoah'. Ze zongen het vorige week ook - a capella - in 'De Lampegiet'. Shenandoah is de naam van de vallei én van de rivier die erdoor stroomt in het westen van de staat Virginia. Het nummer staat bij heel veel artiesten op het repertoire. Op mijn mp3-lijst staat het in de uitvoering van uiteenlopende artiesten als Bruce Springsteen, Celtic Tenors, Chieftains & Van Morrison, Geoff Love and his Orchestra, Harry Belafonte, Mike Hammer Singers, Roger Whittaker en Three Irish Tenors:

Oh Shenandoah,
I long to see you,
Away you rolling river
Oh Shenandoah,
I long to see you,
Away, I'm bound away
'Cross the wide Missouri.

Oh Shenandoah,
I love your daughter
Away, you rolling river.
For her I'd cross,
Your roaming waters.
Away, I'm bound away,
'Cross the wide Missouri.

'Tis seven years since last I've seen you,
And hear your rolling river,
'Tis seven years since last I've seen you,
Away, we're bound away
Across the wide Missouri.

Oh Shenandoah,
I long to see you,
And hear your rolling river,
Oh Shenandoah,
I long to see you,
Away, we're bound away
Across the wide Missouri.

Ook op YouTube is het nummer ruim voorhanden: Celtic Woman, Sissel, Tennessee Ernie Ford, Chanticleer, Harry Belafonte, om er maar een paar te noemen.

2 bestellingen: Enid Blyton, 'Het schip van avontuur', 5 x bodemkaarten.

13 april 2011

Bij mijn rondje met de hond zag ik vanmorgen vroeg al een verhuiswagen bij Cees voor de deur staan. Op naar Kampen!

Vanmiddag was er een vergadering van de Straatnaamcommissie. Sjoerd de Jong kwam pleiten voor een straatnaam voor de in de Tweede Wereldoorlog bij Veenendaal neergestorte Canadese piloot Wakeman. Hij ligt nog altijd begraven aan de Munnikenweg en zijn graf wordt verzorgd door de brandweer en de Calvijnschool. Een straatnaam in de wijk met oorlogsslachtoffers ligt voor de hand, maar daar lijken alle straten al 'gebruikt'. Naast de begraafplaats zullen binnenkort ook nog straatnamen nodig zijn. Wellicht is dat een optie.

Na de vergadering gingen we met de commissie eten bij de Chinees aan het Verlaat. We waren de hele tijd de enige eters. Ook bij het 'afhaalgedeelte' zag ik nauwelijks klanten. Hoe kan zo'n zaak blijven bestaan met zo weinig klanten? Aan de kwaliteit van het eten kan het niet liggen, die was niet spectaculair, maar wel voldoende.

3 bestellingen: Ewoud Sanders, 'Woorden met een verhaal', Charles Baudelaire, 'Dronken van weemoed', Judith Koelemeijer, 'Mijn vader, de familie en ik'.

14 april 2011

Ik ben bijna klaar met het nakijken van de V3-boekverslagen. Deze leerlingen hebben voor het eerst een boek voor volwassenen gelezen en moeten erg wennen aan de moeilijkere woorden, de uitgebreidere sfeerbeschrijvingen en aan de seks. Leanne heeft 'Perenbomen bloeien wit' van Gerbrand Bakker gelezen. Ze vindt de gebeurtenissen in het boek een beetje saai, maar ze vindt het wel mooi geschreven: 'Het maakt verder niet uit dat de hoofdpersonen een beetje saai zijn, er gebeuren wel dingen die de aandacht trekken en alles past bij elkaar.'
In haar verslag heb ik dan weer wat moeite met het informele taalgebruik. Leerlingen schrijven zoals ze praten: 'Je hebt zeg maar een soort van het gevoel dat je ook blind bent.'

Onze schoolkrant wordt (nog) op papier uitgegeven, maar de inhoud wordt al wel voor een groot deel digitaal gemaakt. Af en toe komt een redactielid vragen of er een foto van je gemaakt mag worden. Dan zijn er in de volgende schoolkrant zoekplaatjes: van wie zijn dit de ogen of van wie is dit de mond? Voor de vandaag uitgedeelde schoolkrant is de redactie druk aan het fotoshoppen geweest. De hoofden van collega's zijn in foto's van Elvis Presley, Jack Sparrow en van Justin Bieber gemanipuleerd. Ik blijk Ringo van The Beatles te zijn. Ze raken daar dichter aan mijn voorkeuren dan ze weten. Van Ringo Starr draai ik nog regelmatig cd's (vooral 'Beaucoups of blues') en ik heb zelfs twee dvd's van zijn 'All Starr Band' liggen, die ik nog regelmatig bekijk.

2 bestellingen: Jacoba van Velde, 'Een blad in de wind', Hendrik Conscience, 'De loteling'.

15 april 2011

Vanmiddag onthulden we het winnende gedicht van de gedichtenwedstrijd 'Gedichten op muren' aan de muur van Escape. De zaal in escape was goed gevuld met genomineerden, trotse ouders en grootouders en klasgenoten. Ik hield - als voorzitter - een toespraak, de genomineerden kregen van ons hun gedicht als schilderij en lazen dat gedicht voor, de wethouder hield een korte toespraak en onthulde buiten het gedicht. Dat gedicht was gemaakt door twee meiden van et CLV die nu helaas op werkweek waren, maar we hadden een filmpje van ze, dat we na de onthulling nog vertoonden. Al met al was het een leuke middag.

2 bestellingen: Willem de Mérode, 'Verzamelde gedichten', Jean Pierre Rawie, 'Intensive care'.

16 april 2011

Denise en Anne - onze prijswinnaars- waren nu wél terug van hun werkweek. Daarom waren we om 12.00 uur nog even bij Escape om de meiden hun prijs te geven én om ze te fotograferen voor hun 'muurgedicht'.

Vanmiddag gingen we naar Culemborg. Het grote terras van pa is door de woningbouwvereniging helemaal overhoop gehaald. Alle tegels zijn eruit en er liggen nieuwe klaar. Dat lijkt me vrij snel (en duur) na zo'n tien jaar, maar misschien is er bij de onderburen lekkage geweest. Het betekent in ieder geval dat wij een paar weken geleden voor 'Jan-met-de-korte-achternaam' het terras schoon hebben lopen maken / het opkomende gras tussen de tegels vandaan hebben lopen peuteren. Vanmiddag heb ik ook even de kapotte koppelstukken van zijn tuinslang vervangen.
In de loop van de middag maaken we met pa een ritje door de nu prachtig in bloei staande Betuwe. Een beetje op goed geluk reden we via o.a. Geldermalsen, Buurmalsen, Buren en Asch weer naar Culemborg. Op een geploegde akker zag ik een roofvogel aan een karkas (van een haas?) plukken.

17 april 2011

Een mooie opmerking (geen 'uitspraak') van Jan Wolkers in 'Dagboek 1974':

Mooie regen maar gezellig in het huisje. Kachel aan en luisteren naar de radio. Parodie op dat zwijn van een Luns die gezegd heeft dat het Nederlands een soort taal is waar zelfs een dier zich voor zou schamen. Die Luns heeft jaren geleden eens gezegd tegen Mies Bouwman, toen ze hem vroegen of hij in Mies en Scène wilde komen, dat hij dat niet zou doen zolang hij daar de kans liep om mensen als Jan Wolkers te omtmoeten. Ze vertelde me dat in vertrouwen en zei dat ik het niet verder moest vertellen, daarom schrijf ik het op.

Mariët Meester in Veenhuizen Een kijkje in de keuken van een schrijfster - Aflevering 5     Sarien Visser

Als er een nieuw boek van een auteur verschijnt, kondigt de uitgever dat aan in een prospectus waarin alle uitgaven van het komende seizoen staan. Het ontwerp van de omslag wordt hierin getoond en in een samenvatting wordt de essentie van het boek geschetst. Een redacteur leest intussen het manuscript en suggereert zo nodig enige aanpassingen. Ook loopt een corrector de tekst na op het gebruik van de Nederlandse taal. De uitgever kiest een voorkeurspelling, dit kan het bekende Groene Boekje zijn of het vrijere Witte Boekje. De auteur kan ook zelf aan een of meerdere personen vragen het manuscript te beoordelen op specifieke aspecten. Mariët Meester wil nog niet veel kwijt over haar komende boek, dat zich afspeelt in Amerika, maar ze wil al wel onthullen dat ze het aan zowel een arts als een dominee heeft laten lezen. Voor een boek verschijnt, stuurt de uitgeverij drukproeven rond. Als auteur merk je het meteen wanneer een deskundige pr-medewerker zich met het boek bezighoudt. Zo heeft Mariët goede ervaringen opgedaan met Louise Koopman. Zij heeft een enorm netwerk opgebouwd en weet precies welke journalisten ze voor welk boek moet benaderen. Ze geeft niet op als ze de persoon die ze wil spreken niet direct kan bereiken. Zoiets kan tot een herdruk leiden. Wordt een pr-medewerker te laat ingeschakeld, dan kan hij /zij zich onvoldoende inwerken in de materie en kan dit niet meer worden opgevangen. Ook de macht van televisieprogramma’s zoals Pauw en Witteman en De Wereld Draait Door, moet niet worden onderschat. Je wordt voor zo’n programma uitgenodigd, maar even zo vrolijk weer afgebeld als er zich op het laatste moment iets voordoet dat door de redactie als interessanter wordt gezien. Ook eisen programma’s vaak exclusiviteit. Het is prettig als je wordt geïnterviewd door iemand die echt is geïnteresseerd in de problematiek. De omslag van een boek vormt een apart verhaal. Sommige auteurs laten de keuze en uitvoering volledig aan de uitgeverij over. Omdat Mariët Meester aan de kunstacademie Minerva heeft gestudeerd wil zij graag inbreng hebben in het ontwerp van de omslag. Smaken verschillen en omdat de uitgeverij geld en tijd in je steekt is het de kunst om in goede harmonie een mooi ontwerp te kiezen dat recht doet aan de inhoud van het boek. Mariët is gecharmeerd van Franse uitgeverijen zoals Gallimard, die literaire boeken min of meer hetzelfde gebroken witte omslag geven, met een belettering in rood. Een fijnzinnige benadering. Er is onderzoek gedaan naar welk(e) omslag(en) de voorkeur uitgaat van de gemiddelde Nederlandse lezer. Wij zien graag een mens op de omslag. Een van de meest gebruikte afbeeldingen op boeken is een foto van een mooie vrouw, half naakt op de rug gezien. Mariët Meester houdt zich in Veenhuizen nog steeds bezig met onderzoek voor haar roman. In het Drents Archief bevinden zich documenten die tot 1970 zijn bijgehouden over de rooms-katholieke kerk en de pastorie, die op dit moment door Mariët en haar partner wordt bewoond en die te zien is op de foto bij deze rubriek. Het materiaal was als ‘beperkt toegankelijk’ bestempeld en mocht daarom niet worden ingezien zonder schriftelijke toestemming van het kerkbestuur. De auteur is blij dat ze die toestemming een paar dagen geleden heeft gekregen. In dit stadium geeft ze het liefst zo weinig mogelijk prijs, al wil ze wel vertellen dat de pastorie tijdens de Tweede Wereldoorlog waarschijnlijk een uitvalbasis voor het verzet is geweest. Ze heeft ook enkele mensen geïnterviewd die de Tweede Wereldoorlog in Veenhuizen hebben meegemaakt. Ook heeft ze met allerlei andere mensen gesproken. Ze zoekt gericht naar mooie beelden en anekdotes. Naast het bezig zijn met de voorbereidingen van de roman over Veenhuizen vragen ook allerlei andere zaken de aandacht van Mariët Meester. In het blad van de Rijksgebouwendienst 'Smaak' schrijft ze de rubriek ‘Groeten uit Veenhuizen’. In de komende aflevering staat het gerestaureerde Maallust-complex centraal. Op 12 april heeft prof. mr. Pieter van Vollenhoven, als voorzitter van het Nationaal Restauratiefonds, de maalderij (die nu een bierbrouwerij wordt) en de eveneens gerestaureerde woning van de voormalige hoofddirecteur, Klein Soestdijk, geopend. Voor deze gelegenheid waren Mariët en haar partner uitgenodigd. Op 7 april gaf de auteur een lezing voor topmanagers in restaurant ‘Bitter en Zoet’. Dit vroeg een dag voorbereiding. Hoewel ze blij is met al deze bezigheden, leiden ze enigszins af van het onderzoek voor haar roman.

 

3 bestellingen: John O'Mill, 'Tafellarijmvet', Hans van den Bosch en Dick Scheps, 'Onbekende kanten van bekende planten. Geloof, bijgeloof, geneeskracht en keukengebruik', 'Getal en ruimte, 5/6V-B3, Leerlingenboek'.

18 april 2011

Dit is een rare (school)week. Morgen zijn de leerlingen vrij en hebben wij de hele dag rapportvergaderingen. Vrijdag (Goede Vrijdag) zijn de leerlingen vrij en hebben wij een studiedag. Door die vrije dagen waren de leerlingen vandaag onrustig. Daar kwam nog bij dat ik vandaag die rapportvergaderingen moest 'voorbespreken' met de mentoren. Dat was nauwelijks in te plannen, waardoor ik wat liep te stressen. Het gevolg daarvan was dat ik mijn leerlingen vanmorgen tijdens een les met een vloek tot stilte maande. Ik schrok ontzettend van mezelf en de leerlingen merkten dat ook. Ze zijn een dergelijke woordkeus (gelukkig) niet van mij gewend.

Machiel heeft vrijdag en zaterdag bij en in Escape gefotografeerd. Hij mailde me vandaag enkele van zijn foto's:

Wethouder Bouwmeester onthult het gedicht	De winnaars voor hun 'muurgedicht'.

Overgezet: Arend van Dam.

3 bestellingen: C. Buddingh', 'Een pakje per dag', knipsels Drs. P, 'The Muppet Show 1. Komieken' (dvd ).

19 april 2011

Ik was om 7.45 uur op school. De eerste rapportvergadering begon om 8.00 uur. Om 17.45 was ik klaar, na een gesprek met een ouder. Het begint op werken te lijken. Tussendoor heb ik een half uurtje voor school in de zon gezeten. We beleven een zomerachtige lente. Als dat maar geen herfstachtige zomer oplevert. In de krant waarschuwen ze nu al voor een zomer met veel wespen, omdat de koninginnen nu prachtig weer hebben om te starten met een nest.

Ik was zo kapot van deze dag, dat ik na het eten ruim een uur in de tuin (op de bank) heb liggen slapen. Het is wel uniek dat zoiets half april al kan.

Midden april heeft een mens recht op een mild zonnetje,
zodat hij in het gras kan gaan zitten en de wereld aan zich laten voorbijtrekken.
(Koos van Zomeren, Een jaar in scherven, blz. 97, 12-04-1987)

Aan Schrijversinfo kom ik de laatste tijd nauwelijks toe. Af en toe een kleine aanvulling en dagelijks een stukje op dit weblog. Ik ben al blij als ik dat voor elkaar krijg.

Ik heb me ingeschreven voor de boekenmarkt in Veenendaal van zaterdag 4 juni (zet het vast in uw agenda).

20 april 2011

Sinds we in de herfst van vorig jaar een tweede autootje kochten, ben ik niet meer op de fiets naar school geweest. Vanochtend dacht ik: als ik met dit weer niet op de fiets ga, doe ik het nooit meer. Het kwam nog goed uit ook. Een leerling met privéproblemen wilde de mentor spreken, maar die was op de sportvelden. Ik fietste na de kleine pauze samen met deze leerling naar de DOVO-velden. Die gymdocenten hebben het niet slecht met dit mooie weer.

Tijdens het derde uur kwam Lidy even met Tygo in de klas. Hij vertedert de meisjes in zo'n tweede klas, maar is niet de bink die hij thuis is. Hij bleef angstvallig bij me op schoot en op de arm. Een meisje haalde een potje 'bellenblaas' tevoorschijn en blies een regen van bellen voor hem. Hij vond dat mooi, maar durfde er niet - zoals thuis - naar te slaan. Je vraagt je overigens wel af waarom leerlingen dat spul in hun tas meeslepen. Het zal open gaan tussen de schoolboeken!

Dertig jaar geleden hadden we een moestuin achter ons huis. Ik herinner me - tot dan toe onbekende - groenten als snijbiet en crosne. We wilden toch weer wat groenten in de achtertuin, nu tussen de andere planten in. Daarmee gaan we - vrees ik - een beetje met de mode mee. Ook in tuinprogramma's zie je de groenten in de siertuin opduiken en enkele dagen geleden zag ik op televisie een item over dakmoestuinen in New York. We beperken het momenteel tot wat kruiden, vier ijsbergslaplantjes en rode radijs. Vanmiddag zag ik dat de radijs nu boven de grond begint te komen. Met die laatste opmerking voel ik me een beetje Jan Wolkers. Naast mijn bed ligt de laatste dagen zijn 'Dagboek 1974' en daarin lees je vooral notities over het werk in zijn tuin op een Amsterdams moestuinencomplex. Wolkers maakte er een combinatie van een moestuin en een wilde plantentuin van. Hij pootte bewust haagwinde en hop. Het is maar de vraag of zijn buren op het complex daar blij mee waren. Het leest overigens wel prettig, vooral omdat het (nog) niet het vervelende natuurtoontje heeft van de latere televisieprogramma's over zijn achtertuin op Texel.

21 april 2011

Jelle trakteerde zijn mentorklas op een ijsje bij Tamminga. Daar is het weer voor en het is maar een paar honderd meter van school. Ik liep op datzelfde moment naar het station om de maten voor het daar op te hangen muurgedicht te controleren. Daarna trakteerde ik mezelf ook maar bij Tamminga op een ijsje. Ik had daar nog niet eerder ijs gekocht. Het is prima ijs, maar met een iets andere textuur dan het ijs van de ijsboer tegenover 'De Lampegiet'. Die lijkt me iets beter, al zal dat ook een kwestie van gewenning zijn.
Bij Tamminga kocht ik ook twee doosjes paaschocolaatjes (voor Lidy en Suzanne). Teruglopend naar school kwam ik Edwin tegen. Hij zag mijn Tammingatasje en vroeg wat ik had gekocht. Vervolgens verklaarde hij me voor gek. In Veenendaal chocola kopen, terwijl Edwin en ik zaterdag samen naar Leuven gaan. Daar had ik dan voor Pasen echte Belgische chocola kunnen kopen. En daar heeft hij natuurlijk wel een punt!

Een vraag via de mail: 'Ik heb van zolder een 30 tal boeken van Harold Robins en Johannes Mario Simmel gehaald Van Simmel ook een aantal exemplaren in het Duits. Weet u misschien een liefhebber hiervoor. Kunnen gratis of voor een kleine donatie aan KIKA bij mij worden afgehaald.' Liefhebbers kunnen zich via de mail bij mij melden.

Mariët Meester in Veenhuizen Een kijkje in de keuken van een schrijfster - Aflevering 6     Sarien Visser

Voordat een auteur begint te schrijven aan een nieuw boek, gaat daar meestal een fase van materiaal verzamelen aan vooraf. Dit is de fase waarin Mariët Meester nu zit voor haar nieuwe boek dat over het gevangenisdorp Veenhuizen en zijn (oud-)inwoners zal gaan. De volgende fase is het opstellen van een synopsis, een overzichtelijke weergave van de inhoud van het nog te schrijven boek. Deze samenvatting, waarin de hoofdlijnen, gebeurtenissen en personages worden geschetst, geeft de auteur vooral in het begin van het schrijfproces houvast. De auteur concentreert zich op de kernpunten van de structuur van de plot. In een volgende fase is het reeds geschreven materiaal het houvast. Tussentijds brengt Mariët Meester verbeteringen en veranderingen aan in het reeds geschreven materiaal. Dit heeft te maken met de ontwikkeling van het verhaal. Mariët geeft er de voorkeur aan het typoscript regelmatig te printen, omdat fouten in de tekst op het scherm haar minder snel opvallen dan als de tekst op papier staat. Ook kan ze vanaf het papier beter beoordelen of de tekst een goed ritme heeft. Als schrijver streef je er altijd naar iets zó te zeggen, zoals een ander dat nog nooit heeft geformuleerd. De tekst moet natuurlijk wel goed leesbaar blijven. De tekst een tijd wegleggen, afstand nemen en er later weer met een frisse blik naar kijken werkt goed. Soms ben je dan verrast door je eigen manier van schrijven. Als auteur kun je de gedachte krijgen: ‘Jammer dat niet meer mensen dit lezen.’ Het gevaar bestaat dat je een tekst dood schrijft, als je zaken teveel uitwerkt en niets meer overlaat aan de fantasie van de lezer. Een deadline afspreken, waarop je het typoscript inlevert bij je uitgever, kan voorkomen dat je te lang doorgaat met het schaven aan de tekst. Mariët Meester laat meestal niet meer dan twee mensen, waaronder haar partner, het typoscript lezen, voordat het naar de uitgever gaat. Iedere keer als een auteur aan een nieuw werk begint dan heeft hij/zij de instelling: ‘Ik ga nu iets nieuws schrijven dat nog beter is dan mijn vorige boek.’ Mariët Meester heeft nog geen last gehad van een writer’s block, het tijdelijk onvermogen van een auteur of componist om tot schrijven te komen. Het creatieve proces dat tot schrijven leidt, verloopt voor een deel onwillekeurig. De auteur is hierdoor voor een deel afhankelijk van factoren die niet onder zijn of haar controle vallen, hetgeen kan leiden tot een tijdelijk verlies aan inspiratie. Wel overkomt het Mariët soms dat ze op zondagavond, na twee dagen niet te hebben geschreven, wat zenuwachtig wordt, omdat ze bang is dat het schrijven niet meer zal lukken. Maar als ze op maandagmorgen weer aan de slag gaat, dan is die angst meestal snel weg. Een enkele keer heeft Mariët geen inspiratie. Ze geeft daar dan ook aan toe door iets anders te gaan doen. De auteur is zichzelf aan het trainen om, ondanks afleidende factoren, toch te blijven schrijven. Als je als auteur in je omgeving te maken krijgt met ziekte en dood, dan komt dat voortdurend zo sterk bij je binnen, dat je niet open kunt staan voor het creatieve schrijfproces. Sommige auteurs gebruiken het schrijven dan juist als ontsnappingsmogelijkheid uit de realiteit.

22 april 2011

In mijn vissenkom bloeit de waterpest. Dat heb ik nooit eerder gezien. Drie steeltjes van een centimeter of vijf lang steken boven de wateroppervlakte uit. Elk steeltje heeft een wit bloempje; drie witte bloemblaadjes en een aantal felgele meeldraadjes.
In de vijver zwemmen sinds gisteren drie kleine koikarpertjes (een centimeter of drie lang) uit Suzannes vijver. Ik dacht ze niet snel terug te zien tussen het hoornblad, maar ze laten zich goed aan de wateroppervlakte zien, zonnebadend tussen de goudvissen. Zelfs de grondels zoeken de warmte van het oppervlaktewater en van de zon op. Het lijkt wel of die grondels op hun rug aan het vervellen zijn. Ik heb geen idee of dat bij deze vissen gebeurt (en kan het op internet ook nergens vinden).

Af en toe komen we - al zappend - bij 'Man bijt hond' terecht. Gisteren zagen we een item over een televisieploeg die (in het wilde weg?) bij mensen aanbelt om te vragen hoe hun dag is geweest. Deze keer was er een oma aan het oppassen bij haar twee kleinkinderen. Al pratend werd het duidelijk dat het hier de eerste vrouw en de kleinkinderen van Bram Vermeulen betrof. Dat geeft zo'n item een extra dimensie. Je vraagt je dan wel af hoe 'echt' die toevalsfactor is.

23 april 2011

Vandaag liepen we in Leuven de drie door Edwin en Marjolein uitgezette wandelingen. Hier en daar vulden we deze wandelingen aan en we haalden er nog wat mogelijke onduidelijkheden uit. Al met al liepen we een kleine vijftien kilometer. Leuven is een prettige stad qua sfeer, dat zal te maken hebben met het feit dat het een studentenstad is. Op het plein in het centrum met honderden terrasstoelen dronk ik een Duvel en aten we friet met stoofvlees. Door deze wandelingen zag ik in Leuven nog heel wat dingen die ik niet eerder had gezien, zoals het Klein Begijnhof, een standbeeld van Erasmus en nog twee kerken; één met enorm grote schilderijen van de kruisweg.

Lezende engel	Erasmus in Leuven

In Leuven is ook een vestiging van De Slegte. Ik kocht er:
- Drs. P, 3x3+2
- Drs. P en Paul Ilegems, België-Zwitserland. Ollekebollekes
- Paul Wispelaere, Het verkoolde alfabet
- Kees Fens, In het voorbijgaan
- Margot Vanderstraeten, Schrijvers gaan niet dood (interviews)

In de Tiensestraat in Leuven noemt een kinderboekenwinkel zich 'De Kleine Johannes'. Dat moet een hommage aan Frederik van Eeden zijn.

De grondels in mijn vijver zijn toch niet aan het vervellen. Ze zijn oud of ziek. Ik schepte er vanavond drie dode exemplaren uit.

2 bestellingen: knipsels J. Bernlef, 'De beste onderwijzer'.

24 april 2011

Weer drie dode grondels (nu ook een kleintje). Ik vrees dat het toch de één of andere schimmelinfectie is.

Tygo viel vanmiddag in de vijver. Het hek voor de vijver is stevig, maar het schuine stukje hek (waardoor we bij de vijver kunnen komen) zit niet goed vast. Daar duwde hij tegen aan en ging toen met hek en al de vijver in. Waarschijnlijk lag hij op dat hout en ging daarom niet diep het water in. Suzanne en Gijs reageerden snel: Suzanne stapte in de vijver. Gijs dook over het hek heen en haalde daarbij zijn arm en zijn buik open (sneeën en schaafwonden). Tygo heeft er - behalve de schrik - niets aan overgehouden. Later in de middag klom hij alweer op het hekje om naar de vissen te kijken.

Uitgebreid op Schrijversinfo: Drs. P.

2 bestellingen: Frans Kellendonk, 'De romans (Bouwval/De nietsnut/Letter en geest/Mystiek lichaam)', Tom Pauka, 'Gedroomde kansen'.

25 april 2011

Weer een dode (grote) grondel. Alle grote exemplaren zijn nu dood. Die komen boven drijven als ze dood zijn. Kleintjes zie ik ook niet meer. Het is de vraag of die zich verstoppen tussen het hoornblad, of ook dood zijn, maar niet boven komen drijven. Nu maar hopen dat de infectie (of wat het dan ook is) niet overslaat op de andere soorten vissen.

'Het verkoolde alfabet' van Paul Wispelaere heb ik jaren geleden met bewondering gelezen. Ik vermoed dat dit het boek was waarbij me duidelijk werd dat een boek niet altijd een - spannend - verhaal hoeft te bevatten, maar dat beschrijvingen en overpeinzingen een zéker zo mooi boek op kunnen leveren.
Paul de Wispelaere heeft iets met oktober. Het is dan ook niet vreemd dat hij zijn dagboek 1990 - 1991 in oktober laat beginnen. Op de eerste bladzijden geeft hij ook enkele mooie 'oktoberbeschrijvingen':

De tuin, bedropen met oktoberverf, begint weer weg te zinken in de tuin. Het grasveld doet zich te goed aan rottende stoofperen, appels, bottels, bessen en bladeren. Het zuigt de reddeloze zomerdagen in de drassige grond. Dat het zaad moet sterven eer het weer kan kiemen, is een dichterlijk cliché, maar niettemin een zekerheid waar ik me aan vastklamp.
(Paul de Wispelaere, Het verkoolde alfabet, blz. 8)

De stille, zonnige oktoberdagen zijn de mooiste van het jaar. Ze hebben iets van een ingetogen laatste feest. Ze verlopen als een heel langzaam draaiend wiel met gele spaken. Ze zijn bestemd voor verhalen over de voorbije zomer. Als er een beetje wind over het gras strijkt, trillen de bladeren onder de notenboom als de vleugels van gevallen vogels. Er zijn nog struikrozen, maar ze krijgen al een doodskleur. De stokrozen, gele, witte en rode, hebben zich teruggetrokken op de hoogste top van hun stengels. Verder kunnen ze niet meer.
(Paul de Wispelaere, Het verkoolde alfabet, blz. 11)

In het voorjaar is mijn moeder gestorven, en vanmiddag gaan we samen naar het kerkhof. Oktober is de mooiste maand om het contact te herstellen met de doden. Hun grafstenen zijn nog warm van de zon, maar er liggen al dorre bladeren op.
(Paul de Wispelaere, Het verkoolde alfabet, blz. 15)

Ik heb ooit gezworen dat ik het nooit zou doen, maar tot mijn schande moet ik bekennen dat het vandaag toch gebeurd is: ik ben op tweede paasdag naar een meubelboulevard geweest. Onze parasol is kapot en Lidy wilde een nieuwe. Liefst zo'n 'zwevende', maar die krengen zijn me veel te groot. Dat nog los van het feit dat je er weer enorme stenen bij moet kopen om op de kruisvoet te leggen. We kochten (dus) geen parasol. We gingen wel naar huis met twee bakken vlijtig liesjes voor in de wandarella's. En thuis hebben we de partytent over de buitenbank gezet. Eerst maar eens zien of dat voldoet.

Overgezet naar de nieuwe layout (en uitgebreid): Ted van Lieshout.

1 bestelling: Luis Trenker, 'Om de toppen der aarde. Beroemde bergbeklimmers', Bil Beatty, 'Kriskras door Australië', P.G. Bins, 'Prisma-toeristengids Overijssel-Gelderland-Utrecht'.

26 april 2011

Een BAPO-dag, aansluitend aan Pasen. Dat is lekker. Vanochtend bracht ik de hele mikmak voor de belastingaangifte naar de boekhouder. Die had al uitstel aangevraagd. Gelukkig lijkt het erop dat ik wel van alle benodigde papieren een kopietje voor hem had gemaakt. Ik word altijd erg zenuwachtig van dit soort zaken. Of eigenlijk: van cijfers in het algemeen.

Vanmiddag reden we naar Bocholt. Henk begon een jaar of vier geleden een webwinkel in hotelarrangementen. Dat loopt erg goed en sinds begin dit jaar werkt hij niet meer vanuit zijn woonhuis, maar heeft hij een eigen winkel annex kantoor. Het ziet er heel netjes en professioneel uit. Hotelarrangementen voor twee personen van een week zijn mogelijk voor minder dan wat wij af en toe voor het huren van een huisje betalen. We zouden zoiets vaker moeten doen. Ik werd vooral nieuwsgierig naar één bepaald hotel: Strandhotel Weißer Berg aan de Kiefernweg 20 in Mardorf. In dit hotel staan zo'n vijfduizend boeken en iedere gast mag bij zijn vertrek gratis twee boeken meenemen!

Vanmiddag dreef er een klein koikarpertje (een paar weken geleden 'overgezet' uit de vijver van Suzanne) aan de oppervlakte. Ik begin toch te vrezen dat er een (schimmel?)ziekte in mijn vijver zit. Ook twee andere vissen (een zwarte koi en een goudvis) zien er wat pukkeliger en gevlekter uit dan normaal. Ik heb vanmiddag het water maar eens flink ververst. De tuinslang erin en dan de vijver maar flink over laten lopen.

De mens is iemand die iemand anders had kunnen zijn.
(Paul de Wispelaere, Het verkoolde alfabet, blz. 57)

Nieuw op Schrijversinfo: Cees Nooteboom.

1 bestelling: Joost Zwagerman, 'Kroondomein'.

27 april 2011

Voor de tweede keer heb ik een vergunningsaanvraag voor vier 'muurgedichten' ingediend. Door een misverstand was de eerste aanvraag afgewezen in verband met tijdsoverschrijding. Nu heb ik het niet via de site (omgevingsloket.nl) gedaan. Wél heb ik van die site een formulier gedownload en dat ingevulde formulier heb ik vanmiddag eerste met de behandelend ambtenaar besproken en het vervolgens bij hem ingeleverd. Toen ik de afspraak voor dit gesprek maakte liet hij al 'vallen' dat hij gezien had dat het winnende gedicht op Escape er al hing. Daarom bood ik vanmiddag aan dat gedicht zolang weer van de muur af te halen. Daarbij gokte ik er een beetje op dat - als ik daar zelf over zou beginnen - hij dat niet nodig zou vinden. Aldus geschiedde.

De paal van de pergola in de achteruin staat helemaal scheef. Waarschijnlijk weggerot net boven of net in de grond. Er zitten zoveel dikke stammen van de klimroos en de klimop omheen dat hij blijft staan. Bij nadere beschouwing blijkt een 'kabel' klimop hem voor vallen te behoeden. Dat is ons toch te link, daarom hebben we daar voorlopig een dikke, oranje, 'echte' kabel naast gespannen. Het liefst laat ik de klimrozen nog bloeien vóórdat ik de hele boel afbreek, maar het moet wel veilig zijn.

Erich ligt in het ziekenhuis. Hij had al vocht in de benen én achter het hart. Nu barst hij van de hoofdpijn en blijkt ook vocht in de hersenen te hebben. Daar gaan ze morgen mee aan de gang. Ria is (lijkt?) er heel rustig onder, maar ik vind het het een zorgwekkend verhaal.

1 bestelling: Henk Hijmans, 'De lage landen in pastel'.

28 april 2011

Een lange schooldag vandaag. Overdag een normale schooldag en aansluitend nog wat gesprekken met ouders en leerlingen (tot pakweg vijf uur). 's Avonds ging ik met twintig leerlingen en enkele collega's naar een toneelversie van 'De aanslag' in De Lampgiet. Daarna ging ik weer naar school. Er was een schoolfeest. Van even na 22.00 uur tot 24.15 uur stond ik 'op wacht' bij het hek.

'De aanslag' was een mooie bewerking van het boek. Net als de film bleef het ook behoorlijk dicht bij dat origineel. Omdat het boek op nogal wat locaties speelt, had ik gerekend op veel decorwisselingen. Die waren er echter helemaal niet! De eettafel met stoelen ging het hele stuk mee; de ene keer zat de familie Steenwijk eraan te eten, of mens-erger-je-niet te spelen, de andere keer was het de tafel waarop oud-verzetsstrijder Cor Takes zijn jeneverglas bleef bijvullen om te verdrinken wat niet te verteren is. Het is knap dat zo'n vaste invulling van het toneel voor verschillende locaties je als toeschouwer geen moment stoort. Een aanduiding van locaties gebeurde wél via 'lichtbeelden' op witte stroken die boven het toneel hingen. Goed gevonden!
Er zaten nogal wat leerlingen in de zaal; van ons, maar ook van andere scholen (ik herkende een docent van het CLV). Al die leerlingen bleven de hele voorstelling heel rustig. Dat zegt ook iets over de kwaliteit van die voorstelling.

Martijn sprak op de tennisbaan mensen met een vijver. Er blijken meer vijverbezitters met dode en 'vervellende' vissen te zijn. De oorzaak wordt gezocht in de snelle opwarming van het vijverwater in april. Als dat zo is, dan is het in ieder geval goed dat ik de boel deze week heb 'doorgespoeld' (al was ik gisteren weer te laat met het uitzetten van de kraan, waardoor de achterbuurman zijn planten geen water meer hoefde te geven).

2 bestellingen: Shusaku Endo, 'Het schandaal', 'Over eten en koken'.

29 april 20011

Vandaag was het de laatste schooldag van de examenklassen. Dan is er tradtioneel de één of andere 'stunt'. Die bestond vandaag uit een verlaat ontbijt voor de docenten van de VMBO-klassen en een 'Ik hou van het Rembrandt'-versie van het tv-programma 'Ik hou van Holland' (van Linda de Mol) door de leerlingen van H5 en V6. Die hadden er ontzettend veel werk van gemaakt, compleet met koor en orkest (nou vooruit... een pianist) en met een rad van avontuur met te winnen punten. Omdat ik alleen les geef in de klassen waarvan ik teamleider ben, ontspring ik meestal de dans bij dit soort examenstunts, maar vandaag wilden de leerlingen me toch in zo'n spelteam hebben. Omdat het goed was georganiseerd, was dat helemaal niet vervelend om te doen. In het raden van intro's van moderne popliedjes ben ik alleen niet zo'n ster. We verloren de sportieve strijd met 151 - 81, maar we kijken terug op een leuke examenstunt, waar deze keer ook veel leerlingen uit de lagere klassen als toeschouwer bij aanwezig bleven.

Met de post kwamen zowel de 'Boekenpost' als 'Hollands Diep'. Zulke bladen zouden eigenlijk niet tegelijk op je mat moeten vallen. Bij 'Hollands Diep' zat als cadeautje voor de abonnees het 2-cd-luisterboek van Kees van Kooten: 'Greatest Bits'. Het verscheen eerder in 2006 en werd nu speciaal voor deze uitgave gemaakt. Dat luisterboek pleziert me meer dan het blad zelf. Dat blijft vooral te veel glossy en te weinig inhoudelijk. 'Boekenpost' lees ik altijd met veel plezier. Deze keer springt vooral het artikel over de vergeten schrijfster Anne H. Mulder eruit. Naar aanleiding van dat artikel ga ik dit weekend proberen de bladzijde op Schrijversinfo over haar te voltooien.

3 bestellingen: Tomas Lieske, 'De ijsgeneraals', ''Werkboek scouts', DVD 'The Muppet Show 2'.

30 april 2011

Twee dagen achtereen is de confrontatie met vorstenhoven niet te voorkomen. Kranten, radio,televisie, internet, over stralen ze je tegemoet. Het verhoogt mijn weerzin tegen dit fossiele en ondemocratische instituut. De hele entourage - gisteren in Londen qua gebouwen en kleding van de ruiterij en vandaag vooral in het witte stadje Thorn - bevestigt wel overduidelijk dat een vorstenhuis een middeleeuws relikwie is, waar we zo snel mogelijk vanaf moeten.

Erich had gelukkig toch geen vocht in zijn hersens (wel vocht natuurlijk, maar niet verkeerd vocht op verkeerde plekken). Ze hebben hem in het ziekenhuis binnenstebuiten gekeerd (o.a. via een lumbaalpunctie). Hij is nu weer thuis, maar moet de komende weken nog wel een paar keer naar de polikliniek voor verder onderzoek. Vanmiddag zijn we even wat bij ze wezen drinken. Hij zag er goed uit en was heel spraakzaam.

Het is me al eerder opgevallen en nu ga ik maar eens over zeuren: 'NRC Handelsblad' is vaak slordig met de datumvermelding onder aan de bladzijden van de boekenbijlage. Misschien ook wel in andere bijlagen, maar het valt mij op in de boekenbijlage, omdat ik die verknip en dan op de losse knipsels de datum vermeld. In de boekenbijlage van 30-03-2011 staat onder de bladzijde met 'knipsels' over Edward van de Vendel, Jan Siebelink en Wim Daniëls de datum 27-07-2010.
Waarschijnlijk is er een standaardopmaak waarin de redacteuren de artikelen op de computer kunnen 'plakken' en moeten ze daarna zaken als die datumvermelding aanpassen en vervolgens vergeten ze dat af en toe. Ik vind het slordig voor een kwaliteitskrant en ik merk dat het me irriteert.

Door naar mei 2011