• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Links

Augustus 2009

Terug naar juli 2009

1 augustus 2009

Vanochtend hebben we de vouwwagen uit de stalling in Ochten gehaald. We zijn er al een jaar of zes niet meer mee weggeweest. Suzanne en Gijs zijn er in die jaren wel twee keer mee naar Frankrijk geweest en Martijn heeft erin geslapen bij een tenniskamp, dus hij heeft zijn nut nog wel gehad. Maar het ziet er niet naar uit dat we hem nog gaan gebruiken en dan zijn die jaarlijkse stallingskosten toch eigenlijk zonde. Met andere woorden: de vouwwagen is te koop, t.e.a.b. Ik zal morgen een foto van de wagen maken (of een vakantiefoto scannen). dan kunnen we hem ook op Marktplaats zetten.

Bij dat ophalen deed zich een probleem voor. Aan de trekhaak zit een 13-polige stekker. De vouwwagen heeft een 7-polige. We hebben er een verloopstuk bijgekocht, toen we de auto kochten, maar ik kreeg dat verloopstuk er niet op. Het lijkt erop dat stekker iets te hoog is gemonteerd. Je moet het verloopstuk een slag draaien en daar is zo vlak onder de bumper geen ruimte voor. Ik heb nooit de moeite genomen dat uit te proberen, ervan uitgaande dat zoiets wel goed zit. Nu bleek pas in Ochten dat het niet paste. Ik ben dan onmiddellijk bang dat het aan mijn onhandigheid ligt, maar de eigenaar van de caravanstalling kreeg het (gelukkig) ook niet voor elkaar. We hebben de gok maar genomen en zijn met een niet-aangesloten vouwwagen terug naar Veenendaal gereden (kun je alsnog een bekeuring krijgen als je zoiets in je weblog opbiecht?).

Vandaag heb ik een serieus begin gemaakt met het opruimen en herindelen van alle boeken. Alle reisboeken zijn uitgezocht. Een deel is weggegooid, een deel is opnieuw geprijsd en op Boekwinkeltjes gezet (waar ik de duizend boeken nu gepasseerd ben). Dan gaan deze boeken naar boven, zodat ik in de garage alleen nog literatuur en poëzie overhoud. Dat is een korte mededeling, maar het kost uren en uren (en is nog lang niet klaar).

2 augustus 2009

Boekenmarkt in Deventer vandaag. Maar het weer is mij te slecht. Ik zou er met Martijn naartoe, als verzamelaar en liefhebber, niet voor de inkoop, maar het is nu elf uur en het regent nog steeds. De voorspellingen zijn wel dat het iets beter wordt, maar echt mooi wordt het niet. Ik ga vandaag dus lekker door met het uitzoeken en opruimen van mijn eigen boeken.

We hadden de spullen in huis gehaald om (eindelijk weer eens) zelf ijs te maken. Aardbeien, suiker (veel suiker, van ijs word je echt dik), volle melk en slagroom. Nu was het vandaag eigenlijk geen ijsweer, maar we hebben het ijs toch maar gemaakt. Heerlijk en teveel om in één keer op te eten, dus er zit ook nog wat in de vriezer.

De boel opruimen is geen eenvoudige klus. Het grijpt allemaal op elkaar in. Ik wil in de garage meer ruimte voor de romans. Dan moeten er wat studieboeken (reisboeken, geschiedenis) naar boven. Dan moet ik in de ruimte boven de garage eerst plek maken voor die boeken, door nog niet te koop staande boeken naar zolder te brengen. Uiteindelijk loop ik dus op zolder te zweten, omdat ik wat wil veranderen in de garage. Als ik dozen ongesorteerde boeken naar zolder breng, dan keer ik op zolder die dozen om en sorteer de boeken wel eerst. Op zolder staat de boel in ieder geval soort bij soort. Tijdens dat sorteren word ik soms verrast door mijn eigen boeken, door wat ik blijk te hebben, maar waarvan ik niet (meer) wist dat ik het had. Vandaag duikt uit een doos 'Mein Kampf' van Adolf Hitler op! Een druk uit 1939 (464 - 468 Auflage). Uitgegeven door het Zentralverlag der NSDAP. Leuk om te bezitten, dit boek. Verkopen kan ik het niet, want dat is in Nederland (én in Duitsland) verboden. Op internet wordt het boek wél aangeboden door bijvoorbeeld Amerikaanse en Canadese handelaren. Dat mag dan weer wel, omdat de rechten voor 1939 al in die landen verkocht waren. Ik vind er ook een met mijn exemplaar vergelijkbaar boek (andere oplage, maar hij ziet er hetzelfde uit):

HITLER,ADOLF  Mein Kampf
Munchen, Zentralverlag der NSDAP. 1939, 417.-418. Auflage. Hard Cover Cloth, 12mo - over 6¾" - 7¾" tall. Neat name on free endpaper and light toneing to gold spine title else near fine. No dj as issued. Clean and tight. Gold stamped blue cloth. Near Fine/No Dust Jacket As Issued.
USD 235.00 [Appr.: EURO 167.25 | £UK 142.5 | JP¥ 22398]

Voor luxe uitgaven (t.g.v. Hitlers verjaardag) wordt maar zo Zevenhonderd euro gevraagd! Voorlopig zet ik hem maar in mijn eigen boekerij. Ik heb overigens niet de aanvechting om erin te gaan lezen (het zijn van die gotische letters, maar wel leesbaar). Ik heb geen scan gemaakt van de voorkant van het boek, die is effen blauw, met in goudopdruk een hakenkruis in een krans in de poten van een adelaar. Wel heb ik de titelbladzijde gescand:

3 augustus 2009

Vanochtend met de auto naar Bochane. Het niet passen van het verloopstuk lag gelukkig niet aan mij; de monteur kreeg het ook niet voor elkaar. Ze hebben in de garage 'iets' aan de trekhaak veranderd en nu draai je het verloopstuk er soepel op. Tijdens het wachten dronk ik een kopje koffie en kletste met een ouder van school die er ook toevallig was. Zijn zoon is met een groepje van Scouting naar Groningen gefietst. En terug!. In tien dagen zo'n vijfhonderd kilometer. En maar klagen over de jeugd die niets meer onderneemt. Ze zijn er nog!

Het was Sinterklaasmiddag vandaag! Van school kreeg ik als kerstpakket een pasje van V&D met een leuk bedrag erop en bij de koop van de auto kregen we een pasje van de Bijenkorf met een nog veel leuker bedrag erop. Daarom gingen we met de trein naar Utrecht. Boeken en CD's uitzoeken en er niet voor hoeven te betalen. Het leven kan mooi zijn.

In de trein las ik de Metro. Ik ben een fan van Mario Been, maar de sportjournalisten moeten niet klakkeloos al zijn uitspraken verheerlijken. Been kletst namelijk ook af en toe gewoon onzin. Ik citeer: ' "Het was zeker niet onze beste wedstrijd, maar dat kan ook moeilijk anders als het de eerste is", klonk het weer als vanouds bij Been.' Het zal achteraf vast niet de beste wedstrijd van het seizoen blijken te zijn, maar als je één wedstrijd gespeeld hebt, is dat op dat moment volgens mij automatisch de beste die je ooit gespeeld hebt.

Terug naar de cadeautjes. We hanteerden het uitgangspunt: alleen kopen met het pasje wat je zonder pasje ook gekocht zou hebben. Bij de Bijenkorf:
Boeken:
- Dimitri Verhulst, Godverdomse dagen op een godverdomse bol (winnaar Libris literatuurprijs 2009)
- 52 wandelingen met schrijvers naar hun jeugd (leuk boek, met plattegronden en veel schrijversinformatie)
- Joost Zwagerman, De schaamte voor links (uitverkoopbak, voor € 2,50 wil ik mezelf wel een keer pijnigen, uit nieuwsgierigheid)
- Ivo de wijs en Theo Danes, Atletische verzen (uitverkoopbak, heb ik laatst verkocht, dus eigenlijk zakelijke inkoop)
- Boudewijn de Groot, Hoogtevrees in Babylon. Alle eigen teksten van 1963 t/m 2006 (uitverkoopbak)
- een grappig 'knisperboekje' voor Tygo, met een spiegeltje erin en andere ongein
CD's:
- James Taylor, sings covers (Die had ik me voorgenomen te kopen. Het andere voornemen was de CD met Friese vertalingen van Cohennummers, maar die was niet te vinden, ook niet bij de V&D)
- Pete Seeger, American Industrial Ballads ... and more (dat was een prettige verrassing. Ik kom bijna geen onbekende CD's van Seeger tegen. En nu 2 voor € 5,00!. Misschien hebben ze hem wel snel uitgebracht na de CD en tour van Bruce Springsteen met Seegernummers)
- Ilse de Lange, World of hurt / Livin' on love
- Simply Broadway. 4 CD's of essential show tunes (voor Lidy)
DVD:
- Hair (filmversie, voor Lidy)
Het aanbod boeken en CD's bij V&D viel me een beetje tegen, in vergelijking met de Bijenkorf. Al is het aanbod bij V&D allicht groter dan hier in Veenendaal, want daar is het teruggebracht tot helemaal niks (een zuil met de top-10 staat er nog net). Lidy kocht bij V&D wat shirtjes. Zij vond het aanbod bij de V&D juist weer veel beter. Het is maar net waar je interesse ligt. Ze zal één van die shirtjes dragen bij de bruiloft van Sander en Brigitte eind deze maand. Dat is wel grappig, dan draagt ze in de zomer een shirt uit/van mijn kerspakket! Ik kocht bij de V&D drie boeken:
- Dreamweaver CS4, de basis (dat heb ik wel nodig met dit nieuwe programma)
- De twaalf provincies, een reis door Nederland (uitverkoopbak, 12 verhalen. Gerrit Jan Zwier schrijft over Piet Paaltjens in Foudgum)
- De kracht van de wijsheid (een citatenbundel, samengesteld door Eefje Mikkers)

Op de route van de Bijenkorf naar V&D zaten we nog even aan de Oude Gracht. Als ik in Utrecht ben wil ik daar een Guiness van de tap. Vroeger was het echt een pub, nu is het een gewoon café, maar nog wel met Guiness van de tap. Op diezelfde route ligt ook De Slegte. Daar kochten we:
- Huiselijke Poëzie (dichters tussen 1800 en 1840)
- Ida Gerhardt, Courage! Brieven
- Kritiek moment. Tien jaar boekbesprekingen in NRC Handelsblad
- Marieke Jonkman, Dieptevrees
- Onno-Sven Tromp, Labyrinthische genoegens. Een literaire wandeling door het Amsterdam van A.F. Th. van der Heijden
- Roerbakken
- Slow cooking

1 bestelling: knipsels.

4 augustus 2009

De soap, nee de slapstick rond het gebeuren op koninginnedag in Apeldoorn gaat maar door. Eerst waren er televisiekijkers die geld claimden omdat ze geschokt waren door de beelden. Nu blijken ook de Apeldoornse horecaondernemers door de gemeente gecompenseerd te willen worden voor de schade die ze hebben geleden. Draai dat eens om. Doordat de koningin haar feestje in Apeldoorn komt vieren, kunnen de horecaondernemers meer verdienen op die dag. De gemeente mag dan over dat meer-verdiende geld belasting heffen. Als je dat voor zou stellen was het land te klein. Maar andersom geldt het dus blijkbaar wel. Als de verdiensten tegenvallen wil men door de gemeente gecompenseerd worden.

Boeken opruimend vond ik deze week al 'Mein Kampf'. Vandaag vond ik een ander ontzettend 'fout' boek, maar van een hele andere orde:

Ras, volk en nasie en volkerenverhoudinge in die lig van die skrif, goeggekeur en aanvaar deur die Algemene Sinode van die Nederduitse Gereformeerde Kerk Oktober 1974 (uitg. N.G. Kerk/uitgewers)

Een 102 bladzijden lange christelijke poging om op basis van de bijbel de apartheid goed te praten. Het is tenenkrommende lectuur. Je hoeft Maarten 't Hart er maar op na te lezen om te beseffen dat ook in Nederland 'die skrif' gebruikt is om wat krom is recht te redeneren, maar dit slaat wel alles. Men slaagt er zelfs in om een rasgemengd huwelijk 'op basis van die skrif' af te keuren:

Met die feit dat sodanige huwelik fisiek moontlik is, kragtens die eenheid van die menslike geslag, wat o.a. die liggaamlike ooreenstemming en kruisingsmoontlikhede van alle rasse insluit.
Met die feit dat die huwelik volgens die Skrif 'n Godgewilde, allerinnigste verbintenis tussen man en vrou is (Gen. 2 : 18, 24). Dit omvat die hele mens in sy liggaamlike, geestelike en sosiale bestaan en voeg die getroudes saam tot 'n twee-eenheid.
Hieruit volg dan dat enige faktor wat die eenwording in die weg staan, verhinder dat die verbintenis 'n huwelik sal wees volgens die bedoeling van die Skrif.

Je gelooft toch je ogen niet. Ze kunnen niet ontkennen dat seks tussen verschillende rassen kinderen oplevert. Er zijn kruisingsmogelijkheden! Of je het over paarden en ezels hebt. Ik vond en vind het Zuidafrikaans een prachtige taal, verwant aan het Nederlands, maar zangerig en met prachtige woordvondsten. Na zo'n boek is het helaas ook duidelijk nog een besmette taal.

Ik blader door de dichtbundel 'Dieptevrees' van Marieke Jonkman, die ik gisteren kocht. Leesbaar, maar een beetje opgelegd vrouwelijk. Al op de eerste bladzijde: dochter, slavin, moeder. Op de tweede bladzijde: tepels, heupen, vrouw, smelten, buik, pumps, mantelpakje, zomerjurk. Ik vraag me af wie die Marieke Jonkman toch ook weer is. Het blijkt een pseudoniem van Anton Ent te zijn. Hij heeft zich met deze gedichten proberen te veprlaatsen in een vrouw. Dat verklaart die (over)vloed aan 'vrouwenwoorden'. Het is té veel Anton. Toch is de poëzie in deze bundel wel leesbaar en er staan ook mooie beelden in. Het beeld van een zondagmorgen , na de kerk, in de tuin spring er voor mij uit:

Vader zit vanmorgen in het zwart gekleed.
Geniet van tuin en vogels. In mus en gras
ziet hij het leven na het 'neemt en eet'.
Mijn moeder zingt de maaltijd weer gereed.
(Marieke Jonkman, Zondag (fragm.), Dieptevrees, blz. 39)

Nog een boek dat ik gisteren kocht: 'Courage!' van Ida Gerhardt. Deze dichteres voelde zich miskend en uit dat ook in veel van haar brieven. Ze is boos over negatieve recensies van haar werk en is dan ook nog eens boos dat niemand reageert op zo'n negatieve recensie om haar te verdedigen. Al met al was ze een wat zurige oude dame geworden. Het toppunt werd bereikt toen bekend werd dat de jury van de P.C. Hooft-prijs 1971 hoofdelijk gestemd had of de prijs naar Ida Gerhardt of naar Gerrit Kouwenaar moest gaan. Met een nipte meerderheid werd het Kouwenaar. Gerhardt schreef bitter aan Jeanne Bieruma Oosting: 'Mijn eigen land geeft, anno 1971, expliciet te kennen dat Gerrit Kouwenaar mijn meerdere is. Onrecht en onwaarheid, dermate onbeschaamd in je gezicht geslingerd, zijn nooit licht te verwerken.' (Courage, blz. 179) Ik kocht dit brievenboek gisteren bij De Slegte. Daarmee krijgt Gerhardt postuum toch weer gelijk: een gebrek aan erkenning. Toch tel ik in de gauwigheid tien literaire prijzen, waaronder de P.C. Hooft-prijs in 1979. Dus valt het met die waardering nog wel mee (Ze was wel al 74 jaar toen ze die P.C. Hooft-prijs kreeg). In haar jeugd kreeg ze - op het Erasmiaans gymnasium in Rotterdam - les van de dichter J.H. Leopold. Ze schrijft daarover:

De verhouding van docent en leerling (dit dan in de volle betekenis van het woord) die tussen Leopold en mij heeft bestaan, is altijd gekenmerkt geweest door een zeer grote werderzijdse schroom en bescheidenheid. Wij spraken, vrijwel uitzonderingloos, over poëzie. Dit bestond zijnerzijds vooral uit een gedempt voorlezen of (als wij een wandeling maakten) uit een gedempt citeren, met enkele lucide toelichtingen als ik achteraf iets vroeg. Het vers i.c. zette zich terstond in mij vast. Het uitvoerig bespreken of analysteren van een vers was Leopold - vergeeft u mij dat ik het zeg - een gruwel. Gelijk ook ik - vergeeft u ook mij dat ik het zeg - alleen geloof heb in die eenvoudige aanwijzingen die jonge en gretige leerlingen (of hen die jong en gretig zijn gebleven) de ogen openen. Zó gaf Leopold ook les, en zó heb ik dat later ook zelf getracht te doen. (Ida Gerhardt, brief aan A.L. Sötemann, 22-10-1983, Courage!, blz. 534/535)

5 augustus 2009

Vandaag heb ik samen met Gert twee begraafplaatsen in Zeist bezocht. We zouden dat al eerder een keer gedaan hebben, op een middag na schooltijd, maar dat kwam er niet van. Daarom hebben we afgesproken dat in de vakantie te doen. Gelukkig zijn beide begraafplaatsen flink bebost (ze liggen er werkelijk fraai bij), zodat we veel in de schaduw liepen.

Algemene begraafplaats (Woudenbergseweg)

We parkeerden de auto bij de oude ingang (niet wetende dat er ook een andere ingang is). Ik verbaasde me al wel over het geringe aantal parkeerplaatsen. Ik hoopte op een plattegrond met minimaal de vakindeling van de begraafplaats. Die vonden we niet. Nadat we al wat schrijvers gevonden hadden, kwamen we bij de nieuwe ingang. Hier was ook een poortgebouw. Daar bleek men een heel modern systeem te hebben om bezoekers de weg te wijzen. Op een computerscherm in de muur kun je een achternaam intikken (touch-screen), dan geeft de computer het nummer van het graf en je kunt er zelfs een plattegrondje printen. Voor enkele schrijvers die we nog zochten, kwamen we er niet verder mee: Cheixaou kende hij niet en voor Anema gaf hij een verzamelgraf aan.
Toen we hier mee bezig waren, kwam er een begraafplaatsbeheerder naar ons toe. 'De printer doet het momenteel niet', meldde hij en kijkend naar de camera op mijn buik vroeg hij 'waar we van waren'. Ik legde hem uit dat we op zoek waren naar schrijversgraven en naar grafpoëzie. Hij was uiterst behulpzaam, nam ons mee zijn (lekker koele) kantoor in en vertelde honderduit en trots over het computersysteem ('Uitvaartsuite'), dat er inderdaad prima uitziet. Binnenkort kan er zelfs via internet naar de graven gezocht worden en hij is bezig er - op rustige uren gemaakte - foto's van de graven bij te plaatsen.
Een gesprek met een beheerder is, ik heb dat al vaker gemerkt, altijd interessant. Ook deze man vertelde enthousiast over zijn werk en de ontwikkelingen daarin. Op deze begraafplaats zijn 11.500 graven en er liggen nu zo'n 24.000 mensen begraven. Van zulke aantallen duizel je toch even. Hij wist niet dat Seerp Anema een schrijver was. Misschien was het graf niet geruimd als dat bekend was geweest. Anema's resten liggen nu in een verzamelgraf (op andere begraafplaatsen heet dat wel 'knekelput', maar verzamelgraf klinkt wat vriendelijker). De plek van W.A. Paap wist hij uit zijn hoofd, net als die van Anne de Vries. Dat lijken me ook de bekendste schrijvers uit mijn lijstje. Ik vroeg hem of er hier ook 'geschud' wordt. Ik had dat wel gehoord van beheerders van kleinere begraafplaatsen (Het schudden van een graf is het opgraven van de resten van overledenen en het herbegraven van die stoffelijke resten in hetzelfde graf, meestal iets dieper dan het eigenlijke graf en aan 'het voeteneinde'. Doordat er zo minder ruimte gebruikt wordt is er in een familiegraf weer ruimte voor één of twee begravingen. Dit wordt soms gedaan bij familiegraven op oudere kerkhoven. Hierdoor blijft het graf van bijvoorbeeld grootouders in stand zonder betaling van extra grafrechten.) Het blijkt ook op zo'n veel grotere begraafplaats af en toe te gebeuren.

We zochten naar de volgende schrijvers:

• W.A. Paap (10-01-1923) (Zeist) Algemene Begraafplaats, Woudenbergseweg 46 (graf C-183A). Zijn weduwe, Johanna van der Schalk, overleed vier maanden later en werd bij hem begraven.
  Dit was het eerste graf dat we vonden. Het ligt het dichtst bij de oude ingang. De steen is gebarsten. Dit graf staat op het lijstje van de beheerder en zal bewaard blijven. Die A bij het grafnummer blijkt 'de verdieping' te zijn waar iemand ligt. Voor het grafbezoek heeft zo'n letter geen extra waarde, wel uiteraard voor de administratie van de begraafplaats.
  
• L.E. (pseudoniem van Julie Engelberts) (27-09-1929) (Zeist) Begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg, graf vak B, nummer 100.) Ze woonde in Zeist vanaf 1913.
  Een graf met zeer veel mos en een vrijwel onleesbare steen:
  
• C.P. van Rossem (januari 1935) Begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg, graf vak B, nummer 119-D.
  Ook een zeer bemoste en vrijwel onleesbare grafsteen:
  
  
• Gerrit Jan Hofker (april 1945) Nieuwe Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg in Zeist (Graf B 575).
  Dit graf is vermoedelijk geruimd. We vonden het graf wel, maar er stonden andere namen op en andere jaartallen.
• A.A. van Hoogstraten-Schoch (mei 1951) (Zeist) Begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg, graf vak B, nummer 15.
  
• Seerp Anema (11-03-1961) (Zeist) Nieuwe Algemene Begraafplaats (graf C-2887) ('Hun laatste rustplaats' meldt dat hij begraven werd in Minnertsga (Friesland) en heeft er een foto van het graf bij afgedrukt. Volgens de gegevens van Zeist lig hij in Zeist)
  Hij blijkt hier begraven te zijn, maar het graf is intussen geruimd. Ik vermoed sterk dat dit de plek van het geruimde graf is:
  
• Anne de Vries (1964) (Zeist) Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg 46 (graf vak C, nummer 3363).
  
• Gees Berger (pseudoniem van Gezina Jacoba van den Berg) (?-05-1987) (Zeist) Begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg, graf vak C, nummer 7417.
  
• Barend Strietman (december 1987) (Zeist). Begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg, graf vak C, nummer 5827.
• Elisabeth Cheixaou (juli 1997) (Zeist) Begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg, graf vak B, nummer 479. In 1928 kwam ze in Zeist wonen (Oranje Nassauplein West 2, vernummerd in 3) en later op Oranje Nassaulaan 17. In 1938 vertrok ze uit Zeist. In 1991 kwam ze terug naar Zeist (Woudenbergseweg 42 - De Looborch).
  
• Titia Hoekstra (september 2000) (Zeist) Begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg, graf vak C, nummer 978Lène Dresen-Coenders (februari 2003) (Zeist) Begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg, graf vak BK, nummer 113. Ze woonde vanaf 1949 op Prins Hendriklaan 19 A.
  Dit graf hebben we niet gevonden.
• Nico Edelenbosch (november 2005) (Zeist) Begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg, graf vak C, nummer 6631. Hij woonde vanaf1975 in Zeist, eerst op Bergweg 66 en later op Laan van Rijnwijk 1/21.

In de afgelopen maanden zochten we in het noorden van het land naar grafpoëzie. Dat zou een typische fenomeen van het noorden van het land zijn. Dat geldt misschien voor de wat oudere grafpoëzie, maar ik zag vandaag toch ook heel wat grafpoëzie op wat recentere graven:

Johannes Kloots (predikant) (1878-1936) Op de steen staat: 't Geloof in Jezus' bloed en kracht Heeft mij den eeuwgen vree gebracht Een graf uit 1936, dus ook in het midden van het land was er al voor de Tweede Wereldoorlog sprake van grafpoëzie!

 

Grafpoëzie uit 1960. Een grafgedicht dat uiting geeft aan het diepe geloof van J.D. v.d. Lecq. De woorden 'en onze lieve moeder' zijn er in 1967 onder gebeiteld, lijken bij het gedicht te horen, terwijl we moeten lezen: Hier rust onze lieve man en vader .... en onze lieve moeder..... . Degeen die de latere tekst eronder zette, had iets meer ruimte moeten laten tussen die regels, maar had die ruimte waarschijnlijk niet.

Een prachtige vorm van moderne grafpoëzie (1999 en 2002). Ik heb een aparte foto gemaakt van de staande steen. Op het hartje aan de voorkant van het graf staat ook nog eens een gedicht!

 

Grafpoëzie van Nel Benschop of vrij naar Nel Benschop, dat moet ik nog even nakijken.

 

Grafpoëzie van een Engelse dichter zie je minder vaak.

 

Het was, toen we hier klaar waren, al over half twee en we waren wel toe aan een koele dronk en een hapje. We zetten de auto bij de Bergweg (vlak bij het oude kerkhof) en liepen de stad in. Veel terrasjes zagen we niet, daarom liepen we door naar het gemeentehuis. Daar zaten we lekker op het terras van 'Le baron'. Toen we wat waren uitgerust, liep ik met Gert naar 2e dorpsstraat 34, waar H. Marsman van 1905 tot 1921 woonde. Er zit een gedenksteen in de voorgevel, maar die is half bedekt door een brievenbus. Ik had dat al eens eerder gezien en het is nog niet veranderd. Men maakt het zelfs nog erger door er nog een reclamebord voor te zetten. Ik maakte daar een foto van. Gert wees me op een ander reclamebord van deze zaak, midden op het trottoir. Daar spelt men 'coude' in plaats van 'koude', het moet toch niet gekker worden. Toen ik een foto van dat bord maakte, kwam er iemand van de zaak naar buiten en vroeg waarom ik een foto van dat bord maakte. Ik vertelde dat ik leraar Nederlands ben en foto's maak van dat soort fouten in de openbare ruimte. Hij zou het veranderen. Nu ik hem toch sprak, wees ik hem op de gedenksteen voor Marsman en zei hem dat ik dat veel erger vind. Hij haalde er zijn schouders over op en zei dat dat een zaak was voor de eigenaar van het pand. Hij voegde daar nog aan toe: 'Maar we hebben wel heel lekker eten!'.

Oude begraafplaats Bergweg

Dit is een prachtige oude begraafplaats. Begraven wordt er al heel lang niet meer. Het ligt erbij als een klein park. De entree is via een prachtig oud poortgebouw. Op het gebouw staat een aantal - vaker bij kerkhoven gebruikte - doodssymbolen. hier schreef ik al over op 4 december 2008. Op deze begraafplaats liggen volgens mijn gegevens:

• Jan Hendrik van Lennep (20-02-1897) (Zeist) Begraven op de Oude Begraafplaats aan de Bergweg, graf vak E, nummer 147.
  
• Abraham Seijne Kok (januari 1915) (Zeist) Begraven op de Oude Begraafplaats aan de Bergweg, graf vak G, nummer 129.
  
• Dirk Beets (zoon van Nicolaas Beets/Hildebrand) (overleden 22-06-1916) Begraven op de Oude Begraafplaats aan de Bergweg, graf vak J, nummer 28.
  
• Jacob Adolf Worp (september 1917) Oude Begraafplaats aan de Bergweg, graf vak J, nummer 67. (woonde vanaf 21 april 1911 op Baarnseweg 4)
  
  
• Isaäc Esser (14-06-1920) (Zeist) Oude Begraafplaats Op 20-11-1911 verhuisde hij met zijn vrouw naar Zeist. Ze woonden hier op Vijverlaan 9.
  Dit graf hebben we helaas niet gevonden. Ook Hans Heesen en Harry Jansen geven in 'Pen in ruste' al aan dat het lastig te vinden is. Ik zal dit bij de gemeente moeten navragen. Omdat ik over Isaäc Esser al een bladzijde op Schrijversinfo heb, zou ik wel graag een foto van het graf hebben.
• J.L.F. de Liefde (januari 1960) . Begraven op de Oude Begraafplaats aan de Bergweg, graf vak B, nummer 25.
  Ook dit graf hebben we niet gevonden, maar erg hard hebben we ook niet meer gezocht. We waren warm en moe en het was al bijna vier uur, dan gaat deze begraafplaats dicht.

In de meivakantie sliepen we twee nachten in het bed & breakfast in de Piet Paaltjenspastorie in Foudgum. We bezochten toen ook het kleine kerkje op de terp, waar François HaverSchmidt destijds dominee was. Vóór in dat kerkje zijn wat kerkbanken weggehaald en daarvoor in de plaats zijn wat oude, lelijke kantoorstoelen neergezet. In datzelfde gedeelte van de kerk staan ook wat vitrinekasten met materiaal van en over Piet Paaltjens. Ik sprak in dit weblog mijn afkeuring uit over het slopen van die banken en ik schreef dat ook in het gastenboek. Soms liggen de zaken iets genuanceerder dan je op het eerste gezicht aanneemt. Daar word ik via de mail op gewezen door Grytsje Tania:

'Mijn naam is Grytsje Tania, ik kom uit Foudgum. Ik zit in de Plaatselijke Commissie van de kerk van Foudgum.Ik heb met genoegen uw verhaal over uw verblijf in Foudgum gelezen. Naar aanleiding hiervan een paar opmerkingen: De lelijke stoelen waar u over schrijft staan al jaren in de kerk en zijn niet van de laatste tijd. Volgens mij staan ze er al meer dat 20 jaar. Ze zijn nog een erfenis van de PKN Gemeente Foudgum-Raard Wij vinden ze zelf ook lelijk, maar bij gebrek aan financiële middelen blijft het voorlopig zo. De banken die voor in de kerk gesloopt zijn waren inclusief de vloer compleet verrot. Het was niet verantwoord om er nog op te zitten. Uw opmerking in het gastenboek heb ik gelezen, en heb erbij gezet dat de sloop van de rest van de kerkbanken nooit aan de orde is geweest. We hopen wel dat ze niet verder aangetast worden door houtrot. De Stichting Alde Fryske Tsjerken wil in de toekomst wel proberen de lambrisering te herstellen. En tegelijk kunnen we dan bekijken hoe de toestand van de banken is. De vitrines en portretten over HaverSchmidt komen uit het informatiecentrum wat naast het kostershuis stond. Het is moeilijk om die op een mooie manier in de kerk te plaatsen, hij moet ook nog 2 keer per maand gebruikt worden voor de eredienst. Wij als commissie die de kerk moet promoten, willen graag HaverSchmidt alle ruimte geven die hij verdient. Tijdens Tsjerkepaad komen er genoeg fans langs. Heeft u voor ons nog ideeën en of materiaal, het is allemaal welkom. Met vriendelijke groet.'

Ik schreef haar terug: 'Dank voor je mail en je nuancering. Ik sta positief tegenover de manier waarop de Stichting Alde Fryske Tsjerken probeert de kerkgebouwen in stand te houden en ik realiseer me dat er doorlopend geldnood is bij dat werk. Ik zal bij mijn lezing je nuanceringen meenemen!'

6 augustus 2009

Van Martijn kreeg ik de poëziebundel 'Dicht! De beste poezie, slamdichters en rapteksten. Het is Rainbow-pocket 944, net uit en samengesteld door Henk van Zuiden. Er staat werk in van wat oudere dichters (C. Buddingh', Riekus Waskowsky, Ida Vos, Alexander Pola), van 'gearriveerde' dichters van nu (Ingmar Heytze, Bart Chabot, Jules Deelder, Ttjitske Jansen, Bart F.M. Droog), maar vooral van veel jonge en nieuwe dichters. Ik had de laatste tijd geen verzamelbundel in handen met zoveel - voor mij - onbekende dichters. Van de meeste daarvan maakte ik een nieuwe bladzijde voor Schrijversinfo, behalve als het overduidelijk rappers zijn, die houd ik er toch nog maar even buiten. De voor mij nieuwe namen: André Degen, Niels Kool, Klaas Kloosterhuis, Leonora Schreurs (zelfs met twee gedichten), Frank Stienstra, Anne van Amstel, Ronald da Costa, Marleis Somers, Sander Meij, Chris Willemsem (maar dat zal wel 'Willemsen' moeten zijn), Yassine Salihine, Carel Schouten, Najiba Abdellaoui, Jeroen Naaktgeboren, Sieger Baljon, Rembrandt Bümdoser, Daan Doesborgh, Lange Frans & Baas B. (2 x zelfs, daar heb ik toch maar geen bladzijde over gemaakt), Tuvit Shlomi, Brainpower (ook maar geen bladzijde), Ali B. (ook maar niet), Yes-R (ook niet).

1 bestelling: 'Spiegel Historiael' januari 1977.

Overgezet: Helma Wolf-Catz, Dick Hillenius.

7 augustus 2009

De VPRO biedt gratis luisterboeken aan. Onder andere Arthur Japin, Herman Koch, Josse de Pauw en Peter Verhelst lezen voor uit eigen werk. Ze zijn hier te downloaden.

Er schijnt vandaag veel getrouwd te worden. Mensen willen hun bruiloft op een aparte datum. Vandaag willen ze op de seconde precies trouwen om vier minuten en zesenvijftig seconden over half één. Zo zegt dat niks, maar in cijfers is dat 12.34.56 en vandaag is het 7-8-9. Ze doen maar. Ik ben te oud voor die flauwekul.

Ik kocht het nieuwe 'Literaire juweeltje': 'Haanvroeg' van L.H. Wiener. Het is een eerbetoon aan zijn jong gestorven vriend Wim Aaij, aan wie en met wie hij, al dan niet in zijn droom, herinneringen ophaalt. Hij vertelt Wim ook hoe het met hun gezamenlijke vriend Basart gegaan is:

'Ronny Basart, weet je nog? Heeft in 1997, precies dertig jaar nadien, een dikke roman uitgebracht, De laatste lach, en daarmee zijn schrijversambitie meer dan waar gemaakt. Alleen al vanwege de pagina's 252-254 van zijn boek, waar een hilaries mortiervuur aan benamingen voor het mannelijk geslachtsdeel plaatsvindt. Ik had mij toen reeds lang van hem afgewend, hetgeen niet wegneemt dat dit boek zonder meer het predikaat 'meesterlijk' verdient, maar ja, veel te moeilijk en te literair voor het Kluun-publiek.
(L.H. Wiener, Haanvroeg, blz. 47/48)

Het is een beetje mode aan het worden dat literaire schrijvers zich afzetten tegen de literaire thriller en de 'chicklit'. L.H. Wiener doet dat in dit boekje zeer fraai. Ik zou kunnen volstaan met de laatste zin, maar ik geef een iets langer citaat. Hij heeft het nog steeds tegen zijn al lang overleden vriend Wim Aaij:

Tegenwoordig bestaat de term autobiografisch fictie, wat zeg je daarvan? Fictionele autobiografie mag ook. Ik vind het best, als het maar geen roman heet. Iedere geile teef die tegenwoordig een boek met veel overspel in elkaar flanst heeft een roman geschreven. Seks verkoopt, altijd. Een mooie kont op het omslag, of zo'n rooie ronde pijpmond en de kassa rinkelt. Dat gaat nooit over. Mijn nieuwe boek heet 'Eindelijk volstrekt alleen', een dodelijke titel natuurlijk, commercieel gesproken. 'De meisjes van 6 gym alfa' is veel beter. Of wat dacht je van 'Diana's lillende lippen', of 'Babettes bolle billen'.
Ik zou rijk kunnen worden, als ik een kut had en niet kon schrijven.
(L.H. Wiener, Haanvroeg, blz. 53/54)

Vlak daarvoor haalt hij een herinnering op aan één van zijn laatste bezoeken aan zijn vriend. Ze wisten dat hij kanker had, maar durfden daar niet over te beginnen. En dan komt er een wrange variatie op Nescio om de hoek:

We wisten toen al dat de kanker teruggekomen was. In feite was het een soort afscheidsbezoek.
Misschien was het omderwerp daarom wel taboe. Jongens waren we, maar laffe jongens.
(L.H. Wiener, Haanvroeg, blz. 52/53)

Mijn nieuwe woordenkalender geeft vandaag 'nuroman'. Nuroman? Een roman van deze tijd? Nee, heel iets anders, maar ik lees, lichtelijk gepreoccupeerd 'nu-roman'. Je wordt geacht te lezen 'nuro-man'! 'Mantype die zakelijkheid en zorgzaamheid combineert, die zowel een carrière heeft als thuis zorgtaken verricht. Nuroman is een gedeeltelijk letterwoord Nuro staat namelijk voor new urban romantic.' Dat laat mij zitten met twee vragen: is het niet 'het type dat'? en moet het dan niet 'nuro-man' wezen?

4 bestellingen: knipsel Jan Six van Chandelier, Judith Herzberg, 'Het maken van gedichten en het praten daarover', Leonard Nolens, 'De gedroomde figuur', 7 knipsels (Bob Dylan en Virginia Woolf), 1 lp: 'Newport Broadside, Recorded live at the Newport Folk Festival, 1963'.

8 augustus 2009

'De Gelderlander' brengt vandaag op een prominente plaats in de regiobijlage een artikel over 'In breekbaar evenwicht; Park de Hoge Veluwe in 75 impressies' van Wim Huijser. Een net artikel, met een paar grote foto's: het jachtslot en Wim voor één van de ingangen (Otterlo?). Met name het breekbare evenwicht komt in het artikel goed naar voren. De journalist (Fred Eggink) schrijft over de Kröller-Müllers: 'In de 75 verhalen is de auteur erin geslaagd het echtpaar te schetsen als mensen van vlees en bloed. Rijke mensen, die zich verheven voelden boven het 'gewone volk'. Een positieve zin over het boek, en wat betreft de Kröller-Müllers waarschijnlijk ook waar, maar het is nou niet iets wat mij speciaal aan het boek van Wim is opgevallen. Dat lijkt me iets wat de journalist erin heeft willen lezen.

De Reclame Code Commissie heeft problemen met de rol van Maurice de Hond in reclamespotjes voor een elektriciteitsbedrijf. Het argument is dat hij bekend staat als een onafhankelijk Nederlander en als zodanig groot gezag heeft. Hij mag dan dus is geen enkele reclame een rol vervullen. Die commissie overschat m.i. de status van De Hond. Hoe betrouwbaar vindt u hem? Ik zou persoonlijk geen tweedehands auto van hem durven kopen.

Ik blader door twee dagboeken van Pieter van der Meer de Walcheren (nummer 4 en 5, 1936-1953 en 1954-1962). Ze komen bij de vader van Jos vandaan. Van der Meer de Walcheren was een belangrijk figuur in de katholieke literaire wereld van (vooral) de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw. Hij was protestants opgevoed, werd in 1911 katholiek onder invloed van de Franse schrijver Léon Bloy en eindigde uiteindelijk, na het overlijden van zijn vrouw, als priester en monnik. Hij speelde een rol bij de oprichting van de literaire tijdschriften 'Roeping' en 'De Gemeenschap'. Zijn dagboeken zijn onder meer interessant omdat hij veel schrijvers kende en ontmoette:

Tijdens ons verblijf in Scheveningen heb ik de proefvellen gelezen van de nieuwe roman van ons petekind Herman de Man: Heilige Pietje de Booy, merkwaardig boek, ontroerend vaak, echt katholiek doorvoeld; het is aan Christine en mij opgedragen. Jammer dat het te lang, te los is, niet ineengedrongen genoeg naar mijn oordeel, noch van compositie noch van taal; het is niet strak genoeg. Maar boeiend en meesterlijk verteld. Herman de Man is een echte verteller.
(Pieter van de Meer de Walcheren, Dagboek 4, blz. 102, 10-02-1940)

In Woudenberg kocht ik onlangs voor een paar dubbeltjes 'Ik fiets door het leven op het zadel des tijds' van Marijke Boon. De ondertitel is 'Levensliederen en 'Zojuist verameld werk' gedichten'. Nu ik het boekje nog eens bekijk, zie ik dat het gesigneerd is. Er staat zelfs een opdracht in. Die opdracht is weer typisch Marijke Boon: leed en ellende bij alles wat ze meemaakt. Haar verjaardag blijkt ook weer verschrikkelijk geweest te zijn:

Twee van haar gedichten:

Liefdesgedicht ik voel je in mijn armen ik voel je op mijn huid en hoe ik ook zal schrobben je gaat er nooit meer uit

Overeenkomst tussen materie en levende have vlooien springen merels zingen poezen miauwen koeien herkauwen muizen piepen deuren soms

9 augustus 2009

Op 7 april 2007 bezocht ik een oud kerkhof in Lochem, op zoek naar spreuken van de dichter Staring, die er boven de ingang hangen. Ze hingen er niet en daarover sprak ik in dit weblog mijn verwondering uit. Die verwondering blijkt twee jaar later geciteerd te zijn in 'De Stentor':

Spreuk Staring 's winters verwijderd (door Sander Grootendorst. zaterdag 14 maart 2009) LOCHEM - In Querido's Literaire Reisgids door Nederland (1982) staat er een foto van. En ook op de website van het Historisch Genootschap Lochem-Laren-Barchem is een foto van de spreuk te zien die de twee gebouwtjes bij de ingang van de oude begraafplaats als het ware verbindt. 'Geen afschrik bare U wat gij ziet. Den dood vreest hij die God vreest niet', lezen wij. Het zijn woorden van 'dichter en landman' A.C.W. Staring (1760-1840). Maar wie nu met Reisgids of laptop onder de arm de oude begraafplaats aan de Zutphenseweg in Lochem betreedt, treft het bord met de spreuk niet aan. Ook de fotograaf van deze krant niet, die voor het artikel over de aanwezigheid van schrijvers op straatnaambordjes en plaquettes in de regio op pad was. (Dat artikel stond vorige week zaterdag in de krant). Wie zich vaker op deze fraai gelegen locatie begeeft, valt het niet eens meteen op: de spreuk is zo vertrouwd dat je niet elke keer dat je er bent controleert of hij er nog zit. Maar als toerist doe je dat natuurlijk wel. Zoals Mats Beek uit Veenendaal, die in april in zijn weblog schreef: "(...) Daarna ben ik doorgereden naar Lochem. Boven het toegangshek van het oude kerkhof hangen twee spreuken van Staring, op verzoek van de burgemeester in 1830 speciaal ter gelegenheid van de opening van het kerkhof geschreven. Een prachtig oud kerkhof. (...). Maar boven het hek geen spreuken! Ze hebben er wel gehangen, de gaten van de bevestiging zitten nog in de muren. Alweer blijkt de reisgids aan vervanging toe. Of zou het bord in reparatie zijn?" Beeks verzuchting dat de gids verouderd zou zijn, is niet terecht. Maar niet terecht: de spreuk wordt soms verwijderd om vrachtauto's door te laten die worden ingezet voor het onderhoud van de begraafplaats, zegt woordvoerster Carla Scheffer van de gemeente Lochem. "In de winter tref je de spreuk meestal niet aan. De kans is groot dat hij een dezer dagen weer wordt aangebracht."

 

Ik heb verder gelezen in 'Dagboek 4' van Pieter van der Meer de Walcheren. Interessant door de erin genoemde schrijvers. Irritant door zijn alles overheersende katholieke insteek. Ik lees zijn dagboek uit de oorlogsjaren '40-'45. Hij legt zich bij het wereldgebeuren neer en slaagt erin ook hier de hand van God in het geheel voor zichzelf te verantwoorden. Onbegrijpelijk. Hij laat enige nuance zien bij een beschrijving van Henriette Roland Holst:

In juni een paar uur bij Henriëtte Roland Holst geweest. Zij is oud geworden, maar volkomen levend en vol interesse voor alles. Zij gaat nu haar jeugdherinneringen schrijven. Boeiende vrouw. Alles is "natuurlijk" in haar denken en haar zijn, menselijk natuurlijk. Geen besef van de bovennatuur. Geen besef van God, eerste beginsel van alles. Zij denkt en voelt naturalistisch. Maar op zeer edele wijze. Zij is een edele vrouw, maar beperkt tot het aardse, ook wanneer het haar religieus gevoel betreft. Zij is zuiver humanistisch, van de aarde uit, en dat is zeker haar zwakke kant. Zij heeft zich geworpen op de rechtvaardigheid in de maatschappij, zonder de natuur van de mens door en door te kennen. Zij is eigenlijk Rousseauïstisch. Maar ik ben innig blij haar weer gezien te hebben. (Pieter van der Meer de Walcheren, Dagboek 4, blz. 142/143, 03-08-1941)

Ik ben weer in de map met schrijvershandschriften gedoken die ik vorig jaar bij Bubb Kuyper kocht. Ik zal er toch eens wat van te koop gaan zetten. Niet voor grote bedragen, want het meeste is eerder curieus dan bijzonder. Het zijn meest korte briefjes, soms alleen een geadresseerde envelop, maar toch ook enkele gedichten. Alles gericht aan J.M.Ph. Uitman, secretaris van 'De Gemeenschap' (uitgeverij /tijdschrift). De dichter Jan H. de Groot stuurde Uitman een adreswijziging:

10 augustus 2009

Gisteren brachten we mijn moeder naar AnneMarie in Oostzaan. Ze zal er een paar dagen logeren. We bleven eten en hadden een uitermate gezellige middag en avond. Ik kreeg van AnneMarie een voor een derde deel volle fles 'Loch Dhu' mee. Een zwarte whisky. Op internet vind ik dat die een tijdje in Schotland gemaakt is, maar het experiment wordt als mislukt beschouwd. De whisky is ook meer curieus dan lekker. Ook niet vies, maar niet bijzonder.

Dan iets niet-alcoholisch: Als ik bij de Lidl kom, neem ik altijd een paar literpakken perensap mee. Lekker, een beetje lobbig en nergens anders te koop. Dat dacht ik tenminste. Nu zag ik dat de C1000 ook perensap verkoopt. 'De Perelaere', perensap uit Zeeland (Waterlandkerkje). 0,75 liter in een glazen fles. Iets minder lobbig dan die van de Lidl, maar zeker zo lekker.

Niets (echt € 0,00) in de staatloterij.

Vanavond heeft Gijs geholpen de lamp die we een paar weken geleden kochten boven de tafel te hangen. Hij hangt er mooi.

Tussen de bedrijven door heb ik vandaag de gedenkboeken opgeruimd, geordend en op Boekwinkeltjes gezet.

11 augustus 2009

Gerard Davelaar mailt me dat hij op zoek naar de datum van de Veense boekenmarkt van september op dit weblog terecht kwam. Hij woont niet meer in Veenendaal, maar is (nog) wel zeer geïnteresseerd in het dorp van zijn jeugd. Dat blijkt uit zijn verzameling boeken over Veenendaal (hij zoekt nog wat afleveringen van 'Turf en Sigaren') en uit zijn interessante weblog 'Veens lawaai. Overzicht van jeugdcultuur en bands uit Veenendaal en omstreken, 1960-1975'.

Ik pakte het dagboek van Pieter van der Meer de Walcheren weer op. Op 31 mei 1942 komen Jan en Godfried Bomans bij hem op bezoek. Godfried is dan 29 jaar en 'Erik of Het klein insectenboek' is net een jaar te koop. Het kon wel eens een van de eerste vermeldingen van Bomans in een (als boek verschenen) dagboek van een ander zijn:

In de middag aardig bezoek van Hub Vijgen en zijn vrouw die allerlei meebrachten. Later, tegen het eten, kwamen Jan en Godfried Bomans, die ook bleven middagmalen. Sympathieke jongelui. Zij kwamen van Zundert, waar een broer van hen subdiaken gewijd was, en ze gingen nu over Oosterhout terug. (Pieter van der Meer de Walcheren, Dagboek 4, blz. 156, 31 mei 1942)

Wim Huijser kwam aan het eind van de middag langs. Hij bracht wat boeken, nam wat ook wat boeken mee en gaf me 'Britain', een boek dat een bundeling is van essays over Groot-Brittannië, onder redactie van Perry Pierik en van Wim zelf. Er staat groot 'Issue # 01' op de voorzijde. Het is namelijk nadrukkelijk de bedoeling het een jaarboek te laten zijn en '01' in plaats van '1' geeft de intentie aan er meer dan tien van uit te brengen. Het boek ziet er uitnodigend uit. Een stevige paperback, met flappen en de leesbare essays zijn verlucht met foto's. De essays zijn o.a. geschreven door Raoeul van Caenegem, Aat van Gilst, Thomas Leeflang, Dick Zoet en Wim Meulenkamp.

Vandaag plaatste ik de vouwwagen op Marktplaats. Dat kon overigens niet gratis. Voor grotere (en duurdere) zaken vragen ze een bedrag van € 9,00 (een week of drie) of € 15,00 (een week of tien). Veel hoop had ik niet, want er staan allleen al op Marktpalats zo'n 1400 vouwwagens te koop. Toch kreeg ik vanavond al een bod. Niet overdregen hoog, maar de vouwwagen is al twintig jaar oud en ik ben al lang blij als ik hem kwijt ben. De bieder komt hem zaterdag ophalen.

Overgezet: Bob den Uyl (uitgebreid), Jac. Gazenbeek.

12 augustus 2009

Ik liet het overzetten in de nieuw layout van bladzijden van Schrijversinfo geheel aan het toeval over. Vandaag besloot ik eerst de meest bezochte bladzijden over te zetten. Dat zijn (in de laatste drie maanden): Ronald Giphart, A.M. de Jong, Annie M.G. Schmidt, Guus Kuijer, Toon Tellegen, Simon Carmiggelt, Willem Wilmink, Simon Vinkenoog, Jan Wolkers, Kees Stip, Joost Heyink, Toon Hermans, Roald Dahl, Rutger Kopland, Boudewijn Büch.
Daar zijn wel een paar opmerkingen over te maken: Joost Heyink en Roald Dahl scoren alleen hoog in juni (toen werkten de scholen nog). Simon Vinkenoog scoort alleen in juli (toen is hij overleden), Annie M.G. Schmidt, Guus Kuijer, Toon Tellegen en Willem Wilmink scoren elke maand hoog (die zou ik dan ook eerst moeten overzetten). A.M. de Jong scoort de eerste dagen van augustus hoog. Ik heb geen idee waar die plotselinge belangstelling ineens vandaan komt.

Ik ben maar begonnen met Willem Wilmink. De bladzijde is sterk uitgebreid met behulp van de site van de Koninklijke Bibliotheek. Van de meeste schrijvers moet ik daar tussen de 20 en 80 items doorlopen, maar van Wilmink zijn dat er 258. Los van zijn eigen werk heeft hij ook ontzettend veel prentenboeken vertaald.

1 bestelling: knipsels Manon Uphoff.

13 augustus 2009

Ik ben niet zo schrijfzaam deze dagen. Voornamelijk omdat ik druk ben met het opruimen van boeken. De boeken die Wim eergisteren bracht, staan te koop. Op Boekwinkeltjes staan nu 1222 boeken van mij te koop. Dat zijn er ruim driehonderd meer dan aan het begin van de vakantie.

Vanavond heb ik de kraamhouders van de boekenmarkt van 12 september aangeschreven. Met de betaling van de kraamhuur bevestigen ze hun reservering. Twee mensen geven gelijk door deze keer niet deel te nemen (de ene met één kraam, de andere met twee). Gelukkig heb ik nog wat mensen in reserve, die óf ook mee willen doen óf een kraam erbij willen. Aan de mail heb ik een PS toegevoegd:
PS. Hierbij deel ik jullie ook mee dat dit wat het door mij organiseren betreft de laatste boekenmarkt is. Een mens moet keuzes maken en ik kies ervoor dit ‘af te stoten’. Ik hoop dat er zich een andere organisator aandient. Uiteraard ben ik dan graag bereid mijn gegevens beschikbaar te stellen.
Het voelt als een opluchting, nu ik deze beslissing genomen heb. De organisatie is eigenlijk helemaal niet zoveel werk, maar ik zie ertegen op, vind het niet leuk, stel het werk daarom uit en ga er vervolgens extra tegenop zien. Die stress is het me niet waard. Bovendien moet ik keuzes maken, want ik kan niet alles blijven doen.

De bladzijde over Toon Hermans aangepast en uitgebreid.

Overgezet: Nescio.

1 bestelling: 3 x Richard Minne.

14 augustus 2009

Op elke bladzijde op schrijversinfo staat:

Voor tweedehands boeken	Ook van naam schrijver
Raban Internet Antiquariaat	Klik hier !

Van de meeste van die schrijvers heb ik ook daadwerkelijk enkele boeken staan. Maar natuurlijk niet van allemaal. Van Richard Minne verkocht ik er gisteren bijvoorbeeld net drie en meer heb ik er ook niet van hem. Vandaag kreeg ik daar voor het eerst een vraag over: 'Op internet heb ik gelezen dat U tweedehandsboeken van Veenhof verkoopt, echter ik kan ze niet vinden. Kunt U mij zeggen onder welk hoofdstuk ik deze boeken moet zoeken'. Dan moet ik terugschrijven dat ik die op het moment dus helaas niet heb staan.

Op zoek naar zichtbare herinneringen aan Piet Paaltjens/François HaverSchmidt gingen we vandaag naar Schiedam. Na Foudgum en Den Helder was dit - van 1864 tot 1894 - zijn definitieve en laatste standplaats als dominee. Hij kwam er als modern/verlicht dominee tussen collega's met dezelfde denkbeelden. Later was hij de enige verlichte dominee en speelden zich heftige taferelen af in het kerkelijk leven. Dit alles droeg niet bij aan zijn geluk en hij was al depressief van aard.

Wandelend door het centrum van Schiedam (wat geen straf is) waande ik me niet in de stad van HaverSchmidt, maar in het 'Zwart Nazareth' bezongen door de Amazing Stroopwafels:

Dit was in de tweede helft van de negentiende eeuw de achterbuurt van Schiedam. De brandersknechten woonden er. Boven de stad hingen doorlopend de roetwolken van de stokerijen. Op het toppunt van de jeneverproduktie telde Schiedam 188 stokerijen. De stad was letterlijk zwart, maar ook figuurlijk/sociaal: een paar rijke mensen en heel veel zeer arme. Van de duizenden inwoners hadden er in 1851 maar 458 stemrecht (dat was gebonden aan een zekere welstand). De anderen maakten een deel van hun toch al kleine inkomen op aan de jenever die ze zelf stookten. Terug naar de Amazing Stroopwafels. Zij vertellen het verhaal van Zwart Nazareth veel mooier dan ik het kan:

Hij ziet aan 't einde van de lange dijk Een stad met korenmolens staan Een lokkend vergezicht voor reizigers 't Is nog een goed kwartier te gaan Maar dichterbij - 't is onbestemd Een vreemde geur die hem beklemt 'Achter de Teerstoof', 'Verbrande Erven' Daar woont het grauw Jan-met-de-Pet Open riolen waar zelfs de ratten sterven Welkom in Zwart Nazareth Tussen de huizen aan de smalle gracht Hangt kolendamp en afvalstank Hij loopt behoedzaam donkere stegen in En alles ademt sterke drank De branderijen braken vuur Wat doet hij op dit late uur

'Achter de Teerstoof', 'Verbrande Erven' Daar woont het grauw Jan-met-de-Pet Open riolen waar zelfs de ratten sterven Groeten uit Zwart Nazareth En vuile kinderen drommen om hem heen In sloppen heerst de difterie Hij komt op goed geluk het doolhof uit Voor de hervormde pastorie Een vrouw vraagt: "Viel de reis u mee? U bent de nieuwe dominee!" 'Achter de Teerstoof', 'Verbrande Erven' Daar woont het grauw Jan-met-de-Pet Open riolen waar zelfs de ratten sterven Groeten uit Zwart Nazareth Schiedam, Zwart Nazareth

Daarmee brengen de Stroopwafels ons toch bij François HaverSchmidt, want de dominee die arriveert bij de pastorie is HaverSchmidt. In zijn verhaal 'Bedorven' beschrijft hij zelf zijn komst naar Schiedam: 'Hier was de lucht minder frisch.... Men zag er in den naasten omtrek niets dan fabrieken, en die brachten behalve een regen van roet, waardoor tot de madelieven in de bleek bij het plukken zwart afgaven, een soort van sterken drank voort, die wijd en zijd de wereld door verzonden werd.' Als je vanuit de Verbrande erven en Achter de teerstoof (in die volgorde) de Dam oversteekt, loop je inderdaad tegen de hervormde pastorie op Lange haven 134 op. Alleen vergissen de Stroopwafels zich hier, want daar woonde Haverschmidt pas vanaf 1877. De eerste dertien jaar woonde hij op Nieuwstraat 28.

Nieuwstraat 28 (nu 30b)	Lange Haven 134 (in de steigers)

Op de voormalige pastorie aan de Lange Haven prijkt een klein herinneringsbordje:

Ook de kerken/gebouwen waar HaverSchmidt preekte staan er nog, net als het gebouw waar hij veel Nutslezingen hield:

Grote of St. Jans Kerk Nieuwstraat 34	Nederlandse Protestanten Bond Westvest 90-92	Gebouw Vereniging Paulus Kortehaven 125 (toen 25)

In de Grote Kerk heeft Haverschmidt zelf gepreekt. In het kerkgebouw van de Nederlandse Protestanten Bond heeft hij niet gepreekt. Het is in 1909 in gebruik genomen. Hij heeft zich wel ingespannen voor de bouw ervan en in die kerk is zijn zakbijbeltje te zien én hangt in de hal een medaillon van HaverSchmidt met daaronder de tekst: '“Ds. François HaverSchmidt 1835-1894, ook bekend als de dichter Piet Paaltjens, was de leidsman der vrijzinnigen in Schiedam en legde in 1874 de grondslag voor de Afdeling Schiedam van de Nederlandse Protestantenbond”.' In het gebouw van de Verenigng Paulus hield hij lezingen. Van het gebouw staat alleen nog de originele gevel. Erachter zit nu een modern pand waarin een makelaardij gevestigd is.

Op 19-01-1894 pleegde HaverSchmidt zelfmoord, hij hing zich op aan het gordijnkoord van zijn bedstee, waar hij - in doodsangst - met zijn schoenen het houten beschot van de bedstede bekraste. In 1885 zei hij tijdens een preek: 'Hij, de worgengel, verstaat geen scherts, wie hem spelend de hand reikt, die laat hij niet meer los, die sleept hem mee tegen wil en dank om in het eind hem neer te storten in een eigenwillig gedolven graf.' Er wordt van hem gezegd dat hij de kerk leegpreekte met zijn zwaarmoedige teksten. Dit in tegenstelling tot zijn lezingen in verenigingsgebouwen door het hele land, waar hij verhalen van eigen hand voorlas en waar de zalen vol zaten.
Zijn vrouw was enige jaren daarvoor overleden en hun gezamenlijk graf is nog terug te vinden op de begraafplaats Beukenhof (graf BA89):

Schiedam houdt de herinnering aan dominee HaverSchmidt levend. Men heeft een straat en een zorgcentrum naar hem genoemd:

Op de site van dit zorgcentrum laat men zien dat de naam François Haverschmidt in het eigen taalgebruik alleen nog aan het zorgcentrum gekoppeld wordt. Voor liefhebbers van het werk van de oude dominee doen deze teksten vreemd aan:

François HaverSchmidt biedt de volgende vormen van zorg aan:

François HaverSchmidt is per openbaar vervoer bereikbaar.

Omdat we er nu toch waren: op het oorlogsmonument in Schiedam staat een tekst van Ida Gerhardt:

2 bestellingen: Elisabeth Zernike, 'Een vrouw als zij', 6 bodemkaarten.

Nieuw op Schrijversinfo: Annejet van der Zijl.

15 augustus 2009

De vouwwagen is vanochtend opgehaald. De koper heeft een kleine camping in Harskamp en gaat de wagen daar opzetten en verhuren. Daar lijkt hij me nog prima voor geschikt. En het is ook wel handig van die campingeigenaar. Het aankoopbedrag heeft hij er in ieder geval snel uit op die manier. Als we erg veel heimwee naar het kamperen mochten krijgen, kunnen we hem nog een nachtje (terug)huren.

Even terug naar gisteren en naar François HaverSchmidt. Het zorgcentrum schrijft dat op de gevel netjes met een ç en een S (Zijn overgrootvader heette Haver en kwam uit Duitsland (Pommeren). Zijn grootvader werd in Nederland geboren en opgevoed door een oom die Schmidt heette. Hij nam óók de naam van deze oom aan en zo ontstond de naam Haverschmidt, die François zelf als HaverSchmidt schreef). Op het straatnaambordje is het een c en een s, of eigenlijk een C en een S, want de hele naam is in hoofdletters geschreven (dat zouden ze als reden voor de spellingswijze kunnen opgeven). Het is vaker gedoe met straatnaamborden. Klaas Koppe mailt me een voorbeeld uit De Meern (hoek Zandweg):

Dat zijn twee fouten in één naam. Hij heette C. Buddingh'. De C staat voor Cornelis. Zijn voornaam was Kees (met een K dus). Bovendien hoort er een apostrof achter de h (een weglatingsteken, oorspronkelijk stond daar 'Buddingheer'). Het moet dus 'Kees Buddingh'laan' zijn.

Er was vanmiddag een documentaire over Rob Nieuwenhuys op televisie. Ik heb hem gemist, maar ik kan het onmiddellijk aan de teller op de Schrijversinfobladzijde over hem zien. 57 'hits' om half twaalf 's avonds, tegen op 'normale' dagen 1 of 2. Eén van die 57 mensen stuurt me een mailtje: 'Heb net de documentaire van Rob Nieuwenhuys op Ned 1 (15 aug 2009) gezien en er met plezier naar gekeken al was het natuurlijk verleden tijd. Op internet kwam ik op deze site uit en mistte even in zijn levensbeschrijving dat hij ookin 62/63 een tijdje Nederlandse les en kunstgeschiedenis heeft gegeven aan de MMS in de Gerrit van der Veenstraat in Amsterdam. Ik heb een tijdje les van hem daar gehad en wij probeerden hem steeds tijdens de les te beletten met de lesstof aan de gang te gaan door hem te verleiden om over het boek te vertellen dat hij aan het schrijven was. Het waren hele prettige uren.' Het is voor mij aanleiding om eerst deze bladzijde over te zetten naar de nieuwe layout, aangevuld met informatie van de site van de Koninklijke Bibliotheek. Ook het hierboven geciteerde maitje heb ik opgenomen. Ik moet alleen nog vragen of de 'mailer' dat goed vindt.

'Dagboek 4' van Pieter van der Meer de Walcheren heb ik uit. Het is dat hij af en toe een aardige beschrijving van een Nederlandse auteur geeft, want verder is het een ronduit irritant boek. Ik heb er in ieder geval van geleerd dat er geen wezenlijk verschil is tussen katholiek en protestants gezever. Gezever is gezever.

Overgezet: C.C.S. Crone, Jan Wolkers en dus Rob Nieuwenhuys.

16 augustus 2009

Ik lees nauwelijks buitenlandse schrijvers. Ik kan de Nederlandse literatuur al amper bijhouden. Maar de afgelopen weken kwam het er toch van. Philip Roth kreeg ik vorig jaar voor mijn verjaardag van Gert en Stieg Larsson kreeg ik te leen van een collega. 'Verontwaardiging' geeft een mooi beeld van een koosjere slager in de joodse cultuur. Daarnaast beschrijft Roth indringend het onbegrip tussen generaties. Daardoor is het boek de moeite waard. Het heeft ook nog eens een verrassend eind. 'Mannen die vrouwen haten' is een zomerhit, mede door de film die net uit is. Film en boek worden de hemel ingeschreven. Ik ben nu op bladzijde 129 (van de 560) en ik kan de euforie nog niet delen. Voor mijn gevoel moet het verhaal nog beginnen en dat is wel een heel lange inleiding. Op bladzijde 86 zegt Mikael Blomkvist tegen Hendrik Vanger: 'Ik ben hier nu twintig minuten. Ik geef u exact dertig minuten om te vertellen wat u wilt. Daarna bel ik een taxi en ga ik naar huis.' Dat is een mooie omschrijving van het gevoel dat ik tijdens het lezen heb. Maar Mikael ging niet naar huis. En ik ben niet gestopt met lezen.

Tot nu toe viel het in de tuin mee wat de wespen betreft, maar nu beginnen ze toch hinderlijk te worden. Ik heb de glazen wespenval in de laurier gevuld met limonade en binnen de kortste keren zaten er al twee wespen in.

Overgezet: Ischa Meijer.

2 bestellingen: 2 knipsels en 2 boeken Marga Minco, 'Fresco's uit Florence, Rijksmuseum Amsterdam 19-12-1968 / 09-03-1969'.

17 augustus 2009

Gisterenavond heb ik de film 'The Shawshank redemption' op televisie gekeken. Een prachtige film, gebaseerd op het korte verhaal 'Rita Hayworth And The Shawshank Redemption' van Stephen King. De film kreeg zeven Oscarnominaties, maar won er geen enkele. Hij wordt door velen beschouwd als de beste film aller tijden. In de "Top 250" van de Internet Movie Database staat deze film op de eerste plaats. Rustig, maar indringend gefilmd. Geen wilde achtervolgingen en geen wapengekletter. Wél beelden die tot nadenken stemmen en een (beetje) verrassende ontknoping.
Het is wel een groot nadeel dat zo'n film door RTL4 wordt uitgezonden: je wordt gek van de reclameblokken tussendoor. Dit doe ik dan ook niet meer. Volgende keer neem ik zo'n film op, wis eerst de reclameblokken en ga de film dan pas kijken.

De druiven tegen het schuurtje beginnen blauw te kleuren. De zomer vordert en de vakantie vordert mee. Ik klaag niet. Al is het maar omdat u niet in het onderwijs werkt en daarom waarschijnlijk vindt dat ik niet klagen mag. Suzanne heeft vakantie. Gijs is bij het vuurwerk bezig, daarom kwam Suzanne vandaag gezellig een dagje bij ons.

Toen wij in Drenthe waren overleed Warners moeder. We zagen haar nog begin juni. Haar been was ingezwachteld en we vonden haar huidskleur toen al zorgwekkend geelbleek. Het is daarna snel gegaan. De familie moet nu zorgen dat het huis leeg komt. Een hele klus, maar ook een manier van afscheid nemen van een periode van hun leven. Ze heeft er meer dan vijftig jaar gewoond. Warner belde me of ik wat dozen boeken door wilde kijken. Dat is altijd een beetje dubbel, maar ik word erg nieuwsgierig op zulke momenten. We hebben de dozen vanavond samen doorgekeken. Een stapeltje voor hen zelf (boeken met herinneringen, de trouwbijbel e.d.), een stapeltje voor mij (nogal wat - religieuze - poëzie, boekenweekgeschenken uit de jaren vijftig), een stapeltje voor de 'Oude kassa' en diverse dozen - toch maar - oud papier.

Overgezet: Drs.P, Toon Tellegen, Joost Heyink, Paul Rodenko.

1 bestelling: Heleen van Royen, 'De gelukkige huisvrouw'.

18 augustus 2009

Bij de boeken die ik gisteren ophaalde zat 'Christofoor. Een bundel religieuze poëzie', verzameld en ingeleid door Roel Houwink (1934). De ondertitel is'voor het persoonlijk gebruik voor het gezin en ten dienste van het onderwijs'. Dat 'ten dienste van het onderwijs' zie je vaker op oudere verzamelbundels staan. Ik heb me wel eens laten vertellen dat het zo goedkoper was voor de uitgever, omdat hij de dichters dan minder hoefde te betalen. Die Roel Houwink is wel een interessante figuur. In zijn jeugd was hij (in Zeist) bevriend met Marsman. Hij zag als één van de eersten de betekenis van het werk van Gerrit Achterberg. Houwink schreef de inleiding voor diens bundel 'Afvaart' (1931). Omdat hij van zijn pen moest leven werd hij tijdens de Tweede Wereldoorlog wél lid van de cultuurkamer.
"Bladzijde op Schrijversinfo over hem afmaken," denk ik, als ik het bovenstaande noteer.
Houwink was actief binnen de groep christelijke auteurs rond het blad 'Opwaartsche Wegen'. Hij was er zelfs van 1931 tot 1940 redacteur en redactiesecretaris van. De namen van die groep zijn ook terug te vinden in deze bloemlezing (Willem de Mérode, W. Hessels, Hein de Bruin, Jan H. de Groot, Muus Jacobse, H.M. van Randwijk, Elly van Buuren, Camp de Basschaerde), verder wat oudere dichters (Guido Gezelle, Joost van den Vondel, Jacobus Revius, Joannes Luyken, Marnix van Sint Aldegonde, Joannes Stalpaert van der Wielen) en ook wat dichters die je in zo'n bundel minder snel verwacht (Frederik van Eeden, Geerten Gossaert, Hendrik de Vries, Henriette Roland Holst-van der Schalk). Met name de laatste twee associeer ik meer met het socialistische vers dan met het christelijke vers, maar blijkbaar hebben ze dat laatste toch ook geschreven, Vreemd genoeg ontbreekt Gerrit Achterberg in deze bundel, terwijl Houwink nota bene wél al een voorwoord voor 'Afvaart' geschreven had. Achterberg had 'zijn' moord nog niet gepleegd, dus daar kan het niet mee te maken hebben. Vreemd!
Ik heb in ieder geval alle gedichten bij 'gebloemleesd' op de bladzijden van Schrijversinfo genoteerd.

Dat 'genoteerd bij gebloemleesd' geldt ook voor het 9e Kerstboek, onder redactie van P.J. Risseeuw (1933). Ik kijk voor beide boeken op Boekwinkeltjes wat ervoor gevraagd wordt en wéér schrik ik. Een paar euro. De prijzen kelderen, vooral bij en door dat Boekwinkeltjes. Verkopers gaan op en vaak net onder de laagste prijs zitten. Als de volgende dat ook doet en de volgende weer, dan gaat het hard. Particulieren die een paar boeken kwijt willen, kunnen dat doen, maar het is desastreus voor de tweedehands boekverkoper die ervan moet leven. Dat laatste geldt niet voor mij en ik betrap mezelf er soms op aan dat afprijzen mee te doen. Zeker bij boeken waarin ik me niet wil specialiseren (religie, geschiedenis, economie) en helemaal als ik ze niet heb gekocht maar gekregen. Leuk voor de consument, maar slecht voor de handel. Inkopen kun je zo bijna niet meer, want je kunt nog maar een paar dubbeltjes voor boeken geven om nog enige marge te houden.

Op de zolderkamer waar Martijn sliep, ligt nu mijn voorraad 'nog niet te koop gezette' boeken. Tenminste, het grootste deel van die voorraad. Om te zorgen dat het laatste deel, dat nu nog her en der in de garage en boven de garage staat, erbij kan, heb ik vanmiddag zijn bed gedemonteerd, versjouwd en op de voorste zolderkamer weer in elkaar gezet. Dat is eigenlijk geen klusje voor bij deze temperatuur op een zolderkamer. Maar het is klaar. En nu de rest naar boven!

Vanavond kwam Bert op de koffie en de boeken. Hij organiseert met Erik Heijkamp sinds enige tijd literaire avonden in Ederveen en die avonden worden uitstekend bezocht (vijftig bezoekers en meer!). Het geheel onder de naam 'De toepassing'. In 'De Rijnpost stond op 27-03-2009 hier al een mooi artikel over. Ze gebruiken korte literaire verhalen en hij is nu op zoek naar verhalenbundels. Die heb ik genoeg staan en hij nam er dan ook wat mee naar huis.

Via de mail kwam er een aanvulling op de bladzijde over Koos van Zomeren: 'met veel plezier je overzicht van Koos gelezen. In de periode dat hij hoofdredacteur was van De Rode Tribune, het partij-orgaan van de SP, schreef hij columns onder het pseudoniem P. Kavezet.' K.v.Z. stond dan ongetwijfeld voor 'Koos van Zomeren'.

Een kleindochter van de jeugdboekenschrijfster Nannie van Wehl (pseudoniem van Susanna Lugten-Reys, 1880-1944) stuurt me (op advies van Rijk) een door haar opgestelde bibliografie van haar grootmoeder. Of ik die op Schrijversinfo kan plaatsen. Ik ben al een mooi eind met de bladzijde over Nannie van Wehl, kan dat completeren met deze informatie en ik zou die bibliografie er als bijlage 'aan kunnen hangen'. Leuk!

Toegevoegd aan Schrijversinfo: Roel Houwink.

19 augustus 2009

We zijn plantjes wezen kopen bij een bouwmarkt. Ik blijf het een raar soort branchevervaging vinden, maar goedkoop waren ze wel. En ertegenover is het kringloopcentrum. Lidy kocht een vaas en ik toch weer negen boeken, o.a.:
- R. Blijstra, De oude dame en de tafelronde
- Maartje Luccioni, Het dubbele gelijk
- Jan Vrijman, Vier dagen Nederland
- Bruce Chatwin, De gezongen aarde
- Simone de Beauvoir, Memoires II De druk der omstandigheden
- Lévi Weemoedt, Zondagskind. De beste verhalen
- Carl Friedman, Twee koffers vol
Ze gebruiken bij dat kringloopcentrum hele nare prijsstickers. Je beschadigt heel snel de boeken bij het verwijderen ervan. Ik heb al eens gevraagd waarom ze zulke stickers gebruiken. Het antwoord: tegen omstickerende klanten! Mensen willen voor een paar dubbeltjes die moeite doen/een dief zijn. Om de stickers te verwijderen heb ik een truc gebruikt die Ed me aan de hand deed: even deppen met terpentine (ik weet alleen niet meer of hij terpentine of wasbenzine gebruikte). Dat werkte inderdaad prima; geen beschadigde boeken deze keer.

Met de post kwam 'Groeten uit Zwart Nazareth. Gedichten over Schiedam'. In 2004 samengesteld door Jan van Bergen en Henegouwen en Ruud Aret. Een mooi, door Boekhandel Post Scriptum uitgegeven boekje. Het levert een aanvulling op mijn lijstje in Schiedam geboren, overleden en wonende schrijvers voor de reisgids. Hier is dat Schiedamse lijstje:

Auteurs geboren in deze gemeente

Jacobus Catharinus Cornelis den Beer Poortugael (12-03-1775) (Schiedam)
Johan Coenraad Beyer (1786) (Schiedam)
W.L. Penning (10-11-1840) (Schiedam)
Arij Prins (19-03-1860) (Schiedam)
Henri Hartog (01-08-1869) (Schiedam)
Jan Laroij (1889) (Schiedam)
Catharina van der Linden (02-11-1909) (Schiedam)
Maria Oomkens (1914) (Schiedam)
Jaap de Raat (1916) (Schiedam)
Wim Meuldijk (08-06-1922) (Schiedam)
Jacob Vredenbregt (20-11-1926) (Schiedam)
Jan Noordegraaf (06-08-1927) (Schiedam)
Jan de Zanger (04-07-1932) (Schiedam) Hij werkte later als leraar in Schiedam
Rien Poortvliet (07-08-1932) (Schiedam)
J.M.A. Biesheuvel (23-05-1939) (Schiedam)
Beatrijs Nolet (1942) (Schiedam)
Marja Roscam Abbing (24-03-1946) (Schiedam)
Dirk Kroon (1946) (Schiedam)
Arianne Baggerman (1959) (Schiedam)
Miek Zwamborn (1974) (Schiedam)
Cathelijn Schilder (1980) (Schiedam)

Auteurs overleden in deze gemeente

Piet Paaltjens (= François Haverschmidt) (19-01-1894) (Schiedam) Hij hing zich op aan het gordijnkoord van zijn bedstee.
Arij Prins (03-05-1922) (Schiedam)

Schiedam noemde een straat naar de in Schiedam geboren én overleden Arij Prins. Een fraaie, brede straat trouwens. Ik zocht vorige week de François Haverschmidtlaan. Die twee lanen hebben een gezamenlijke 'hoek'. Let eens op de beschadiging onder de 'aa' van 'laan'. Ik heb dat in Veenendaal ook wel eens bij zo'n straatnaambord gezien. Er moet iets - van achteren - met zeer veel kracht - tegenaan gekomen zijn. Geschoten?

Tonny Vos-Dahmen von Buchholz (12-02-2005) (Schiedam)

Begraven in deze gemeente

Piet Paaltjens (= François Haverschmidt) (22-01-1894) (Schiedam) Begraafplaats Beukenhof (graf BA 89)
Henri Hartog (29-02-1904) (Schiedam) op de Joodse Begraafplaats. Deze begraafplaats is later opgeheven. De graven zijn overgebracht naar de Joodse Begraafplaats aan het Toepad in Rotterdam.

Auteurs gewoond in deze gemeente

Ida Gerhardt woonde een deel van haar jeugd op Overschiestraat 42 (nu 44) in Schiedam.
Gerard Boufy staat bekend als Schiedams 'rijmelaar' aan het eind van de achttiende eeuw. Het is mij niet bekend of hij ook in Schiedam geboren was.
L.Th. Lehmann woonde in Rotterdam, maar ging naar school op het Stedelijk Gymnasium in Schiedam.
Gerard Reve woonde het grootste deel van het jaar in Frankrijk. Rond 1982 kocht Reve, voornamelijk voor matroos Vos, een voornaam herenhuis in Schiedam aan de Nassaulaan 36. In 1994 werd het pand weer verkocht.
Gerrit van Schuppen woonde in Schiedam.
Jacques Tange woont in Schiedam.

Het werk aan die reisgids stagneert een beetje. Ik heb al wel veel informatie verzameld, maar ook hier geldt: hoe meer je weet, hoe beter je weet dat je nog te weinig weet. Ik overweeg om de inventarisatie online te zetten. www.literairereisgids.nl heb ik al twee jaar geleden vastgelegd. Ik loop dan het risico dat mijn werk door anderen gebruikt wordt, maar ik heb ook een grote kans dat mensen aanvullingen, verbeteringen en foto's gaan mailen.

20 augustus 2009

Gisteren vroeg ik mij af hoe die bobbel in dat straatnaambord kwam. Edwin mailt me, met kennis uit baldadigheid in zijn jeugd, het antwoord: 'Jij vroeg je in je blog af waar die bobbel in het straatnaambordje vandaan komt. Wanneer je in het opstaande randje aan de achterkant van het bord een aangestoken 'explosief' (vuurwerk/strijker) legt, is dit het gevolg. Erg populaire vrijetijdsbesteding rond de jaarwisseling, zoals je begrijpt.'

De Nieuwe woordenkalender geeft vandaag 'Intensieve menshouderij'. De omschrijving is - vrees ik - ook van toepassing op het onderwijs: 'Kritische benaming voor instanties en organisaties waar mensen ondergebracht, beziggehouden of aan het werk gehouden worden.'

Lidy is vanochtend aan haar kaak geopereerd. Er zat een ontsteking in een wortel. Pijnlijk! Ze ligt nu op bed met pijnstillers, die ik net bij de apotheek heb gehaald. Vervelend in de vakantie, maar tegelijkertijd ook wel weer prettig. Ik ben thuis en kan een beetje tutten.

Even voor de geschiedschrijving: ik loop vandaag in een korte broek. Niet toen ik naar de apotheek ging overigens en ook niet naar het ziekenhuis. Daar komen mensen wél binnen op slippers, in een flodderige korte broek en in een vaal shirtje zonder mouwen. De beschaving gaat teloor.

Van Dries kreeg ik, toen we in juli bij hem waren, een fles Zubrowka. Poolse wodka, op smaak gemaakt met een tinktuur van het veenreukgras (Hierochloe odorata). Zubr is Pools voor wisent/bizon. Het gras heet ook wel bizongras of buffelgras. In elke fles zit ook een spriet van dat gras. Op internet vind ik dat de wodka alleen in Nederland een andere naam heeft gekregen: Grasovka. De bedoeling van dat 'gras' is duidelijk, maar het is een beetje een vreemde stap. De wodka drinkt lekker weg. Een zachte, frisse smaak. Dat is gevaarlijk, want er zit wel 40% alcohol in.

PSV speelt al vroeg (18.30 uur) tegen een onbekende Israëlische ploeg. De verslaggever vertelt dat de topscorer bij de tegenstander geblesseerd is. 'Hij wordt met node gemist.' 'met node?' Node is een andere speler, die ook gemist wordt?

Toegevoegd aan Schrijversinfo: Baas Been.

Overgezet: Jan Noordegraaf, Koos van Zomeren, Hanny Michaelis, Henriette Roland Holst.

1 bestelling: Johan Fabricius, 'Eiland der demonen', Louis Couperus, 'De stille kracht', Hella Haasse, 'Oeroeg', Multatuli, 'Max Havelaar', E.du Perron, 'Het land van herkomst'.

21 augustus 2009

Gisteren las ik vanaf pakweg bladzijde 300 'Mannen die vrouwen haten' in één keer uit. Het boek heeft teveel bladzijden (meer dan 200) nodig om op gang te komen, maar de tweede helft had me te pakken: ik wilde weten hoe het afliep. Dat was toch redelijk onvoorspelbaar. Ik had wel verwacht dat ze nog zou leven. Aan de andere kant had ik verwacht dat die advocaat Bjurman nog een keer op zou duiken om wraak te nemen. Het is al met al een spannend, maar te dik boek. Ik ben nu wel benieuwd naar die film.

Suzanne en Marijn zijn met Tygo naar opa in Culemborg. De hond is bij ons. Ik maakte vanmorgen een rondje met haar en ik raapte bij het voetpad op de Nijhofflaan de eerste hazelnoten van dit jaar op. Het was gisteren over de dertig graden, maar de herfst is toch begonnen. De eerste kastanje had ik al opgeraapt (in de bolster, heel klein, maar al wel bruin).

Overgezet: Jan Terlouw (uitgebreid).

1 bestelling: 'Van Goor’s klein Italiaans woordenboek' 13e druk 1970 (Ik liep erover te denken al die woordenboeken weg te gooien. Toch nog maar even bewaren dan).

22 augustus 2009

Vandaag ben ik weer voornamelijk boeken aan het sjouwen. Er begint schot in de zaak te komen. In de garage zijn de meeste stapels van de vloer af en is de laatste rij schappen zo goed als leeg. Ik kan dus bijna gaan herindelen. Al dat gesjouw betekent dat ik weinig schrijf.

Van een opruimende collega heb ik nog een stapel wiskundeboeken liggen. Het stapeltje dat ik daar anderhalf jaar geleden van te koop zette is al vrijwel helemaal verkocht. Daar is dus vraag naar. Ik twijfelde of ik de antwoordenboeken ook te koop zou zetten. Als ik dat op Boekwinkeltjes bekijk, blijken er daar van vrijwel elke methode antwoordenboeken - nieuw - te koop te zijn. Ik merk dat ik daar licht geschokt door ben. Wat kan gebeurt!

Een hoop gedoe over het declaratiegedrag van een VVD-gedeputeerde van de provincie Utrecht. Hij heeft in zijn eentje meer gedeclareerd dan alle andere gedeputeerden bij elkaar. Het zijn vooral dure etentjes. Dat kan als het in het belang van de provincie is, zegt de commissaris van de koningin. En de declaraties passen bovendien binnen de daarvoor geldende regels. Dan rest dus de provinciale politici niets anders dan te roepen dat die regels nog eens tegen het licht gehouden moeten worden. Daar hoor je nooit meer wat van.
's Avonds zie ik op televisie het Zweedse koninklijk paar dat ontvangen wordt door Beatrix en Balkenende. Een duur diner is er ook te zien. Waar wordt dat gedeclareerd en wie maakt uit of dát in het belang van Nederland is?

23 augustus 2009

Gisterenavond zijn we koffie/een borrel wezen drinken bij Wim en Marian. Wim haalt zelfs speciaal Duvel in huis als hij weet dat ik kom. Een gewaardeerd gebaar. Het was weer heel gezellig en eigenlijk doen we zoiets te weinig. Het verhaal van Wim dat het meest bij me is blijven hangen, ging over mensen die hun aangereden kat lieten opereren. Tegen het advies van de dierenarts in. Die adviseerde 'een spuitje'. De dure operatie werd uitgevoerd en slaagde. De kat kwam thuis en liep heel kort daarna weg: nooit meer teruggezien. Ondankbaar schepsel. Maar tegelijkertijd is het een verhaal waar ik vreselijk om moet lachen. Later dacht ik: Of zou hij onder een struik zijn gekropen om daar alsnog te sterven?

Ik heb de hele zomer gedacht dat we geen jonge goudvissen in de vijver hebben, maar vandaag zag ik ze toch! Al behoorlijk groot nu (een centimeter of drie) en sommige ook al bezig oranje te kleuren. De laag hoornblad is zo dik dat ze daar blijkbaar al die tijd onder gebleven zijn.

We wandelden vanuit ons huis een rondje door het bos. Langs de sauna op wandel je 'eindeloos' langs de meer dan manshoge mais. Dat is een beetje saai wandelen. De braamstruiken in de berm zitten vrij vol, maar tachtig procent is verdroogd. Ook de Amerikaanse vogelkers zit vol vruchten. Af en toe hangt er werkelijk een gordijn van zwarte 'kersen' voor je.

Ik heb bijna honderd oude wiskundeboeken te koop gezet. Ik verkocht al eens een doos vol aan een verzamelaar. Alles wordt verzameld. Voorlopig kan ik geen wiskundeboeken meer zien.

3 bestellingen: Wil G. Haggenburg, 'Schaak' (leerlingenboek en handleiding), knipsel Toon Hermans, Eva Gerlach, 'In een bocht van de zee'.

24 augustus 2009

De post brengt een cadeautje van Liverse: 'Drs. P daté. Drs. P 90 jaar' van Jaap van den Bom. Jaap maakte 90 elftallen, elk over een gebeurtenis op een verjaardag van de drs. Zo wordt dit boekje een soort geschiedenisboekje van 24 augustus 1919 t/m 24 augustus 2008. Enkele van die berijmde nieuwsfeiten:

- 24 augustus 1919: Cleveland picher Ray Caldwell overlijdt na een onverwachte blikseminslag op het veld.
- 24 augustus 1929: Turkije en Perzië tekenen een vriendschapsverdrag.
- 24 augustus 1939: Duitsland en Rusland tekenen een non-agressiepact.
- 24 augustus 1949: De North Atlantic Treaty Organization treedt in werking.
- 24 augustus 1959: Harry Bode (70) staat 50 jaar op de planken. In de VS worden de eerste Chinese en Japanse senatoren beëdigd, de heren Hiram L. Fong en Daniel K. Inouye, beiden uit Hawaï.
- 24 augustus 1969: De 69-jarige Duitse chemicus Dr. Bruno Kober uit het Zuid-Duitse Lichtenfels presenteert de 'sigaret tegen de hartaanval,' die slechts 0,1 % nicotine bevat. Fabrikanten tonen geen belangstelling, zodat hij aankondigt volksaandelen te gaan verkopen om zijn eigen fabriek op te zetten. Verder kondigt John Lennon aan vredesliederen te gaan zingen op het vredesschip van Abie Natrhan.
- 24 augustus 1979: Mysterieuze bergbeklimmer weer beneden. Mount Kenya. De mysterieue man in Kenya die vorige week geschiedenis maakte door op blote voeten, dun gekleed en zonder uitrusting de op één na hoogste berg van Afrika te beklimmen en op de top te bidden tot de goden, is weer beneden.
- 24 augustus 1989: Voorstellen voor een alternatief gebruik van de peperplant, gedaan door een aantal peperproducerende landen. zijn afgewezen door de VN-organisatie voor Industriële ontwikkeling (Unido). toepassing in de farmaceutische industrie en in insecticiden zijn voorlopig veel te duur.
- 24 augustus 1999: Das&Boom mag van de Raad van State korenwolven blijven fokken. Verder werd in de Vs een massamoord verijdeld door de arrestatie van een 50-jarige vrouw.
- 24 ugustus 2008: Ministerie: geen gevaar wasberen. De ongeveer tien wasberen die onlangs vanuit Duitsland ons land zijn binnengetrokken, vormen geen bedreiging. Het bij dat feit horende elftal:

Come-back De Duitsers vielen binnen in ons land En gingen hier vijf jaren tekeer Maar dat is al weer heel erg lang geleden Ze komen zo massaal vandaag niet meer We leven vredig samen in het heden Dus trek nu niet zo angstig met je mond Je ziet ze af en toe wel binnentreden Maar heus, je vrees is nergens op gegrond Dat zijn toeristen, echt: niets aan de hand En luister goed naar wat ik je nu zeg: Je ziet alleen maar beren op de weg

Nu bestaat de kans dat u nooit eerder van zo'n 'elftal' hebt gehoord. Het is een door Drs. P bedachte versvorm. Voor het radioprogramma Babel maakte hij wekelijks zo'n vers over een gast van het programma. Een 'elftal' bestaat uit drie terzinen en een distichon, en telt dus elf regels. Het rijmschema is een schakelrijm, en wel abc-bcd-cda-ee. (Daar kan ik een mooie verdiepingsvraag van maken bij een repetitie dit jaar in klas twee. Ze leren gepaard, omarmend en gekruist rijm. Als ze het principe snappen, zouden ze van dit gedicht ook de letters van het rijmschema moeten kunnen noteren. Voor de slimmeriken!)

Lidy is vandaag al weer naar school. Het voortgezet begint een week later. Het management is vandaag wel weer begonnen. Dat betekent altijd dat er op het laatste moment nog dingen wijzigen. Ik krijg vandaag een telefoontje: vanwege intern schuiven met klassen heb ik het komende jaar toch géén H4-klas en wél een B2-klas extra. Ik vind het best. H4 is leuk, maar één H4-klas is in verhouding veel werk. Nu heb ik vier B2-klassen in plaats van drie. Dat is wel drie lesuren meer, maar niet meer werk qua voorbereiding en dergelijke. Bovendien is het uiteindelijk logischer dat ik de leerlingen voor mijn neus heb waar ik ook de leerlingenzorg over coördineer.

Bij AnneMarie dronken we begin deze maand Nespresso koffie. Dat vond ik zo lekker dat we al een poosje overwegen er zelf ook één aan te schaffen. Niet goedkoop in het gebruik en de capsules zijn alleen via internet te bestellen, maar lékker! Lidy keek op Marktplaats en ook daar worden de apparaten aangeboden. We zagen er eentje nieuw in de doos en de verkoper bleek in Veenendaal te wonen. Dat maakt het dan weer makkelijker. Hij won het apparaat bij een wedstrijd op zijn werk, maar heeft al zo'n ding in de keuken staan. daarom wilde hij hem verkopen. Niet gebruikt dus en niet te duur. Lidy concludeerde dat we deze maand de vouwwagen hebben ingeruild voor een Nespresso apparaat. Even doorrekenend betekent dat, dat ik het geld van de stalling van de vouwwagen inruil voor het geld van dagelijks één kopje koffie.

25 augustus 2009

Vandaag gingen Martijn, Suzanne, Gijs en ik, volgens een al veel eerder gemaakte afspraak, naar de Hoge Veluwe. Dat bleek achteraf niet de meest gelukkig gekozen dag te zijn. Het stortregende tot een uur of twee. We zijn dan ook voornamelijk binnen geweest. We bekeken uitgebreid de kunst ín het Kröller-Müller Museum. De beeldentuin en het beeldenbos bewaren we voor een volgende keer. Uiteraard bekeken we het werk van Van Gogh, Toorop, Mondriaan en Van der Leck. Mijn oog viel op een schilderij van Heyman Dullaert. Dat was toch een dichter? Misschien viel de naam me op, misschien viel het doek me op, omdat het een stilleven met boeken is:

Thuis heb ik het nagekeken en Dullaert was inderdaad dichter én schilder. Hij werd geboren in Rotterdam op 06-02-1636 en overleed daar ook op 06-05-1684. Hij komt nog in veel bloemlezingen voor. Gerrit Komrij nam in 1986 in 'De Nederlandse poëzie van de 17de en 18de eeuw in 1000 en enige gedichten' zelfs tien gedichten van hem op. Jan Pieter Guépin zegt in 'Zoete epigrammen - Gedichten over gelukkige liefde' over hem: 'Godsdienstig dichter en vertaler uit het Frans. Als schilder was hij een leerling van Rembrandt. Zijn bewerking van een vertaling door Du Bellay van een epigram van Navagero is welluidend en warrig.'

Verder viel mijn oog op het schilderij 'Fabrieksgebouwen langs de Theems' van Georges G. Lemmen (uit 1892):

Pointilisme, dat lijkt me duidelijk. Toen ik meer met mijn neus op het doek ging, drong de vergelijking met het schilderwerk van Jan Wolkers zich op. Ik fotografeerde wat fragmenten van het schilderij. Hieronder zo'n fragment én een doek van Jan Wolkers. De vergelijking gaat natuurlijk nooit helemaal op, maar het deed me er wel direct aan denken.

Fragment 'Fabrieksgebouwen langs de Theems' van Georges G. Lemmen. Linkerbovenhoek, 1892	Fragment naamloos werk van Jan Wolkers. Linkerbovenhoek, 1999.

In de museumwinkel kocht ik 'Vincent van Gogh. 1853-1890. Een leven in brieven', samengesteld door Jan Hulsker. Aan Van Gogh is een goed schrijver verloren gegaan. Zijn brieven (vooral) aan zijn broer Theo getuigen daarvan. In dit boek staat een ruime keuze uit die brieven (583 blz.).

We hadden pickncikspullen meegenomen, maar dat viel in het water. We aten in de auto, op de parkeerplaats van het Kröller-Müller Museum. Handig, zo'n inklapbare rug in het midden van de achterbank. Dat is een prima tafeltje voor een picknick.

Om twee uur hadden we gereserveerd voor een rondleiding in het Jachthuis Sint Hubertus. Ik heb die al eens vaker gedaan, maar voor de anderen was dat nieuw. Het blijft een indrukwekkend gebouw. Een Gesamtkunstwerk (al houd ik niet van dat woord). Het viel me op dat iedere gids in die paar kamers die ze laten zien toch weer andere accenten aanbrengt in zijn of haar verhaal. Deze mevrouw noemde een paar keer de rol van Bart van der Leck binnen het ontwerp van het Jachthuis. Hij was het af en toe flink oneens met Berlage. De gids citeerde een brief van Van der Leck aan Henry van de Velde, waarin hij klaagde over zijn rol in het geheel: 'Mevrouw lijkt me meer als een huisschilder dan als een kunstschilder te zien.' Hij heeft o.a. het vurenhout van de vertrekken op de bovenste verdieping (waar het personeel sliep) geschilderd. Van der Leck had gehoopt het glas-in-lood boven de voordeur te mogen ontwerpen, maar dat ging aan zijn neus voorbij.

Uiteraard voerden we de karpers in de vijver. We hadden een stokbrood meegenomen. Het is fascinerend om te zien én om te horen hoe ze daar aan komen sabbelen. Meerdere mensen hielden hun fotocamera's op het stokbrood gericht, maar het valt nog niet mee dat goed te fotograferen.

Omdat het nu redelijk droog was fietsten we op de witte fietsen van het jachthuis naar het monument van Generaal de Wet. Ik fotografeerde met het toestel van Suzanne wat van de grimmige boerenkoppen in de sokkel van het monument:

Uiteraard sloten we de dag af met een ijsje van Co in Hoenderloo.

Overgezet: Ivo de Wijs, Gerrit Krol (uitgebreid).

26 augustus 2009

Poëzie was geluk, het geluk om een paar woorden
te vinden die even bij elkaar wilden horen
voor de dood ons kwam halen,
(Rutger Kopland, Kaart van een Grieks eiland (fragment), in Tot het ons loslaat', 1997)

Vandaag ben ik van 10.00 tot 15.00 uur weer op school geweest. Het is er nog rustig. Wat collega's bereiden zich voor op het komende jaar. Ik heb leerlingen doorgesproken met de teamleiders H4 en V4, m'n email bekeken, een leerling die in een andere klas wil uitgenodigd voor een gesprek (morgen al). Heel veel kon ik niet doen, want vandaag werden de meubels in mijn nieuwe kantoor geplaatst. Dat wordt morgen dozen sjouwen en uitpakken.

De destijds beroemde voorpagina-NRC-stukken van Koos van Zomeren zijn gebundeld in 'Zomer', 'Winter', 'Het eeuwige leven' en 'Wat wil de koe'. Ik lees momenteel dat laatste boek en ik verwachtte alleen columns over koeien, maar dat blijken het niet te zijn. Wel is de koe een soort rode draad door de columns heen. Met regelmaat gaat er een column over koeien: het staan in een bepaalde richting, de schaduw in de weilanden, de oormerken, de haren uit koeienooren voor een bepaald soort kwasten, enzovoort. Op bladzijde 26 verrast Koos me met een stukje over de begraafplaats in het bos bij Rozendaal.

Sommige van deze plaatsen, die de doden voor ons bewaren, behoren tot de mooiste van het land, plaatsen met rust en bedachtzaamheid. De grootste rust, de diepste bedachtzaamheid gaat uit van een veldje met een Engelse vliegtuigbemanning of een hoekje met diaconessen. Allemaal dezelfde steen, dezelfde belettering - hier is iedereen gelijk.
In het bos bij Rozendaal liggen de doden van een religeuze orde: onder een bed van aarde, gemarkeerd met een houten paaltje. Geen naam, geen nummer, niets, zwijgen.

Ik bezocht deze begraafplaats op 9 mei 2007 en ik weet nog dat ik me afvroeg wie hier nu toch begraven zouden liggen. Ik maakte er deze foto van:

Op blz. 27 schrijft Van Zomeren:

Alles wat mooi is, is afhankelijk van het licht waarin het wordt bezien,
en als het op licht aankomt is er nog altijd niets
dat in de schaduw kan staan van een vroege voorjaarszon.

En op blz. 90 heeft hij het over bijzondere planten (o.a. een vijg) die plotseling in de stad opduiken:

De stad voorziet in de merkwaardigste mineralen. Op de vreemdste plaatsen komt water aan de dag.
Steeds vallen er gaten in de bebouwing. Voortdurend doen zich nieuwe mogelijkheden voor.
Al met al een ideale omgeving voor zwervers, opportunisten, nieuwkomers en vluchtelingen.
Ik heb het nog steeds over planten.

Van Koos van Zomeren kan ik blijven citeren. Zie daarvoor deze bladzijde op Schrijversinfo.

Overgezet: H.M. van Randwijk (uitgebreid), Roald Dahl (uitgebreid), Josepha Mendels (uitgebreid), Tjitske Jansen.

27 augustus 2009

Mijn oude kantoor is leeg, de dozen heb ik de trap op gesjouwd en in mijn nieuwe kantoor weer uitgepakt. Dat is zo'n beetje een omschrijving van deze dag.

Ik zit vanavond - terwijl ik uit een ooghoek het voetballen op televisie volg - wat oude boekenbijlages 'weg te werken'. Op 29 mei schrijft Pjotr van Lenteren in de Volkskrant een werkelijk vernietigende, maar mooi verwoorde recensie van 'Super Jan' van Harmen van Straaten:

Nee, het verschijnen van een nieuwe Harmen van Straaten (1958) baart op zich niet zo'n opzien.
Deze schrijvende illustrator levert zo'n hoge productie dat die niet bij te houden valt.
Het is niet zo nodig ook, want het is doorgaans meer van hetzelfde,
Van Straaten recyclet de archetypen van het kinderboekenvak in eindeloze, bijna nooit interessante variaties.

Van Harmen van Straaten heb ik nooit iets in handen gehad. Ik was benieuwd naar die hoge productie en keek daarnaar op de site van de Koninklijke Bibliotheek. Nou, dat 'hoge productie' is niet overdreven. De KB somt 478 boeken op! Door hem geschreven of geïllustreerd en dat vanaf 1988.

Vanavond ben ik begonnen in 'Vincent van Gogh. 1853-1890. Een leven in brieven'. In de tijd van de eerste brieven wil Vincent nog predikant worden en zijn de brieven doortrokken van geloof en bijbelteksten. Daar moet je even doorheen voordat het interessant wordt. Als hij in de Borinage zit als hulppredikant voelt hij zich door zijn familie afgeschreven; men vindt dat hij niets doet. Al een jaar heeft hij geen brief aan Theo geschreven, maar in juli 1880 schrijft hij hem een lange brief, in de eerste plaars om hem te bedanken voor aan hem gestuurd geld, maar hij pakt de gelegenheid aan om Theo uit te leggen hoe hij zich voelt. Dat doet hij in prachtige vergelijkingen, over een gekooide vogel en ook met deze woorden:

Wat in ons innerlijk gebeurt, is dat ook vanbuiten zichtbaar?
Je kunt een groot vuur in je ziel hebben en niemand komt er zich ooit aan warmen,
en de voorbijgangers zien niets dan een beetje rook boven uit de schoorsteen komen
en gaan huns weegs.

1 bestelling: Ingmar Heytze en Vrouwkje Tuinman, 'Verdomd interessant, maar gaat u verder ... De taal van Wim T. Schippers'.

28 augustus 2009

De in 2007 overleden schrijver A. Moonen was een kleurrijk figuur. Als je aan hem vroeg waar die punt eigenlijk voor stond, antwoordde hij: 'Voor de M, m'n beste.' Arjan Peters schreef in 'de Volkskrant' n.a.v. zijn overlijden: 'Leuke man, dacht je als A. Moonen ergens optrad - de eerste minuten. Wel veel van hetzelfde, viel je al snel op. Tot je lach verstomde, en je je gegeneerd afvroeg: kan die man niet wég? Kijk meneer, en zo gaat het nou altijd, zou Moonen dan bijna triomfantelijk hebben kunnen opmerken.' Over Moonen moet ik binnenkort ook de Schrijversinfobladzijde maar eens afmaken. Daar kan dan ook dit citaat op van Maarten 't Hart, uit 'Een havik onder Delft':

De meest kleurrijke figuur op de schrijversmarkten was niet een bekende auteur, maar een aankomend schrijver die zich voorstelde als A punt Moonen. Zijn voornaam wilde hij niet prijsgeven, want 'het is mij te familiaar om voornamen te gebruiken'. Hij liet herhaaldelijk zijn nog kleine oeuvre in de steek om onbekommerd langs de kramen te lopen waarachter de schrijvers zich hadden verschanst. Hij deed oneerbare voorstellen aan schrijfsters. Tegen Christine Kraft zei hij: 'Kunnen wij ons niet eens heel innig verstrengelen.' Tegen mij was hij overigens altijd heel aardig, hij informeerde steeds precies naar mijn gezondheidstoestand. 'Ja, u ziet er nu weer veel beter uit dan vorige week, u heeft wat meer kleur op uw wangen en de ogen staan er ook mooi blauw bij.'
Af en toe verdween hij tussen de dameslingerie, om daar na verloop van tijd dan weer uit op te duiken met diverse aldaar gestolen slipjes, hemdjes en jarretelgordels.

Vandaag trouwden Sander en Brigitte. We waren er de hele dag bij. Ze hadden er een afwisselend geheel van gemaakt. Halverwege de middag startten we in het huis van de ouders van Brigitte in Asch. Vandaar ging het in een stoet naar het gemeentehuis op de Markt in Culemborg. Een prachtige, oude zaal met oude schilderijen aan de wand. De trouwambtenaar wist heel aardig het midden te vinden tussen persoonlijk en ambtelijk. Champagne en taart kregen we in een prachtige locatie in een wijnproeverij aan de dijk in Beusichem. Een beetje winderig, maar het was droog. Diner in 'Het Heerenlogement' in Beusichem en het aansluitende feest in de zaal naast het restaurant. Tussen diner en feest strekten we even de benen en maakten een kleine wandeling over de Markt in Beusichem. Een klein, maar heel aardig oud centrum. Zowaar vonden we een gedicht - ter herinnering aan de watersnood van 1809 - op de kerkmuur aan de Marktkant. Op de foto hieronder is de naam van de dichter niet goed te lezen. Er staat: V. Duijl.

Als verrassing trad op het feest Wolter Kroes op. Dat was voor veel mensen een bekende zanger. Hij had hits als 'Viva Hollandia' en 'Ik heb de hele nacht liggen dromen'. Zijn teksten zijn niet bepaald hoogstaand; ze bestaan voornamelijk uit aaneengeregen clichés, maar hij doet ontzettend zijn best, weet met korte verhaaltjes zijn nummers aan het bruidspaar te 'linken' en dat gaat er bij het publiek in als zoete koek. Ik heb altijd gezegd: 'Als een artiest begint te roepen dat ik mijn handjes in de lucht moet steken (alleen dat verkleinwoord al), dan verlaat ik het pand.' Maar ik ben gebleven. Je kunt in die zaal een trap op en dan kijk je van boven op de hossende menigte. Je ziet de mensen genieten (en meebrullen: kennen ze al die teksten, of zijn ze zo eenvoudig en voor-de-hand-liggend dat je ze direct mee kunt brullen?). Als een soort cultureel antropoloog heb ik ook een flink stuk van de feestelijkheden daarna bekeken. Op schoolfeesten heb ik het springen en zwaaien van dertien- tot zeventienjarigen op veel te harde en onverstaanbare muziek gezien. dat blijkt bij dertig- tot zeventigjarigen nog hetzelfde te zijn. En blijkbaar gelden er afgesproken regels: bij het ene nummer wordt er (zonder dat iemand daar een teken voor geeft - een opdracht kan niet, want dat zou niet te verstaan zijn) gesprongen, bij het andere nummer wordt er met de handen gezwaaid en bij weer een ander nummer wordt er polonaise gelopen. Eigenlijk is dit hetzelfde als een pretpark: ik zie anderen genieten, maar het is aan mij niet besteed. Dat betekent overigens niet dat ik het geen leuke dag vond. De dag als geheel was leuk. Het bruidspaar glom en de gasten hadden het naar hun zin. Dat lijkt me een samenvatting van een geslaagde bruiloft.

29 augustus 2009

Een echt 's zaterdags klusje: ik heb de auto gestofzuigd (dat betekent dat dat echt nodig was).

Nieuw op Schrijversinfo: A. Moonen. Hij zat in de jury van de door 'Propria Cures' uitgeloofde Keefman-bokaal (om begrip te kweken voor de thematiek van kamernood, afwijkend gedrag en zelfmoord in de Nederlandse letteren, maar vooral bedoeld om de nagedachtenis aan Jan Arends levend te houden). De prijs is in totaal negen keer uitgereikt, waarvan twee keer aan A. Moonen. Beide keren (en ook alleen die twee keren) zat hij zelf in de jury. Dat kan waarschijnlijk alleen bij 'Propria Cures' (of kent iemand nog meer voorbeelden?).

De Nederlandse hockeydames zijn vanmiddag Europees kampioen geworden. In de finale winnen van Duitsland; altijd goed. Ik zie de dames op televisie een ererondje lopen met op de tribune een hossende Willem Alexander. Op diezelfde tribune klinkt uit de luidsprekers .... jawel hoor .... Wolter Kroes. Als je het eenmaal kent, herken je het ook! 'Viva Hollandia' past natuurlijk goed bij zo'n gelegenheid. Als ik goed heb opgelet gaat het even verder in het refrein over liefde en lust. Ook daarbij kan ik me bij die kortgerokte hockeymeisjes iets voorstellen.

30 augustus 2009

Toen ik deze week met Martijn bij de Mediamarkt in Ede was, kocht ik 'De Partisanen. In Frysk earbetoan oan Leonard Cohen / Cohen in het Fries'. Ik had er in Utrecht al bij de Bijenkorf en de V&D naar gekeken, maar die hadden hem niet. Twaalf Friese artiesten (Nynke Laverman, Gurbe Douwstra, Robbie van Wieren e.a.) brengen hun interpretatie van Cohen-nummers. Heel mooi, vooral omdat ze het ingetogen en akoestisch hebben gehouden. De twaalf nummers staan op een CD én op een DVD. Mijn Fries is niet geweldig, maar met het tekstboekje erbij én de kennis van het origineel kom ik een heel eind. De titels zijn in het Fries al mooi:

- Dûnsje my de leafde út (Dance me to the end of love)
- Draai my rûn (Take this Waltz)
- Ljochtblauwe reinjas (Famous blue raincoat)
Enkele nummers zijn hier te bekijken. Een stukje tekst uit: 'Earst nim ik Manahattan:

Dyn moade is it paad al jierren bjuster
Ik hâld net fan dyn drugs yn dizze scene
De wraak is foar watst dien hast mei myn suster
Earst nim ik Manhattan, dêrnei komt Berlyn.

Overgezet: John O'Mill.

2 bestellingen: Leo Noordegraaf, en Gerrit Valk, 'De Gave Gods. De pest in Holland vanaf de late middeleeuwen', Fons Jansen 'Het nieuwe van ouder worden'.

31 augustus 2009

De eerste schooldag. De eerste vergaderingen. De leerlingen hebben de roosters opgehaald. De schoolfotograaf heeft zijn foto's gemaakt. De brugklassers hebben hun eerste indrukken opgedaan middels een speurtocht door de school. Een enkele leerling is nog overgeplaatst naar een andere klas. En morgen gaan we lekker 'gewoon' voor de klas staan en écht aan het werk.

Een collega bracht drie bananendozen vol boeken voor me mee. Heel veel, hele mooie boeken. Zo mooi dat ik ze eigenlijk niet gratis aan kan nemen. Daar zal ik het morgen nog eens met haar over hebben (misschien kan ik er haar wat andere boeken voor teruggeven). Zomaar een greep:
- Herman Finkers, Zijn minst beroerde liedjes (met 2 CD's)
- Godfried Bomans, De ontluikende liefde tussen Pa Pinkelman en Tante Pollewop
- Guus Middag, Ik maak nooit iets mee en andere avonturen
- Caroline Myss, Anatomie van de ziel
- E. Annie, Scheepsberichten
- V.S. Naipaul, Een domein van duisternis
- Lieve Joris, De poorten van Damascus
- Miep Diekmann, Marijn bij de Lorredraaiers
- Joseph Boyden, Driedaagse reis
- Trude Teige, Lied van de zee
- Rudie Kagie, De papieren heilstaat
- Isabel Allende, Eva Luna
- Stefan Brijs, De engelenmaker
- Isabel Hoving, De gevleugelde kat
- Arend van Dam, Poe'i, een kind als keizer

Vooral dat boekje van Herman Finkers voelt als een cadeautje. Mijn broer Jan had vroeger zijn eerste lp's, zag ook zijn eerste optredens in een werfkelder in Utrecht. Die lp's had ik op een cassettebandje gezet en ik heb ze grijs gedraaid (zeg je dat ook van een bandje?). Ik kon veel van die (toegegeven - vaak ook uiterst melige) liedjes meezingen en het is ontzettend leuk om deze nieuwe bewerkingen te horen. Het zijn de dertig liedjes die Finkers zelf achteraf het leukst vindt, met een vertaling ervan in het Twents. Op de ene CD staan de Nederlandstalige liedjes, op de andere CD de Twentse versies ervan. Bijvoorbeeld:

Niet van de kaartclub en niet van de zang,
ik zag haar en dacht maar waar ken ik haar van?
Ze is niet mijn tante en ook niet mijn nicht,
waarvan ken ik dan toch dat frisse gezicht?

Waar zag ik eerder die lachende blik?
Ik hield het niet meer en daarom vroeg ik:
'Zeg me je naam want ik weet hem niet meer.'
Ze zei: 'Beatrix van Oranje' en toen wist ik het weer.

Of in het Twents:

Zee was gen familie, dat har ik wa deur.
Toch kwam zee mie voort a onwies kunnig veur.
Mer van 't daansen of 't kaarten of 't klootsketen nich,
Woarvan keanen ik dan, dat frisse gezicht?

Dat lachende kieken woar heb ik dat zeen?
Ik mos het rech weten en kwam in de been:
'woar bi'j ok wier van? Hoo neumt ze oe hier?'
Zee zeg: 'Beatrix van Oranje' en doe wus ik 't wier.

nog één, die wel heel erg Finkers is.

Ik mag geen suiker van de dokter.
Niet dat ik ruzie heb met de dokter,
maar ik mag tóch geen suiker van de dokter.

Het is ondoenlijk zonder meer,
maar ja, ondoenlijk is ook doenlijk,
want onweer is ook weer.

In het boekje mis ik het liedje over James Bond, met de onvergetelijke zin: 'Daar schoot James Bond iets te binnen. Ai, een kogel.'

1 bestelling: Catharina Visser, Hein Stufkens, Deodaat Visser, 'Vézelay'.

 

Door naar september 2009