• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Cola Debrot

Profiel

Achternaam: Debrot
Roepnaam: Cola
Voornaam: Nicolaas
Geboren: 04-05-1902
Te: Kralendijk (Bonaire)
Overleden: 02-12-1981
Te: Amsterdam
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Cola Debrot niet onder pseudoniem gepubliceerd.

Het wordt mij droef te moede,
al weet ik niet waarom.
Ik zie de zon verbloeden
diep aan de horizon.
(Cola Debrot, schemer (fragm.), Verzameld werk 2, blz. 70)

Werk

Poëzie

• Heimwee (in eigen beheer) (918)
• Bekentenis in Toledo (bibliofiel, 100 ex.) (1945)
• Navrante zomer (1945)
• De afwezigen (1952)
• Tussen de grijze lijnen en andere gedichten (1976)
• Verzameld werk 2. Gedichten (1985)

Verzameld werk 1 Over Antilliaanse cultuur	Verzameld werk 2 Gedichten	Verzameld werk 3 Verhalen	Verzameld werk 4 Bewolkt bestaan Roman	Verzameld werk 5 Over literatuur	Verzameld werk 6 Dagboekbladen uit Genève. Over dans en beeldende kunst	Verzameld werk 7 Toneel

Proza

• Mijn zuster de negerin (1935)
• Senorita Campbell (1938)
• Bid voor Camille Willocq (1946)
• Bewolkt bestaan (1948)
• Galante verhalen (1976)
• Mijn zuster de negerin/Brief aan een neerlandicus op Curaçao (bibliofiel, 175 ex.) (1977)
• De vervolgden (1982)
• Verzameld werk 3. Verhalen (1986)
• Verzameld werk 4. Bewolkt bestaan (1986)

Bezige Bij, 5e druk, 1975, pap. 66 blz.	Bulkboek 258, jaargang 27, 20 blz.	Meulenhoff, 3e druk, 1987, ing. 61 blz.

Dagboeken

• Dagboekbladen uit Genève (1963, herziene uitgave in 1977)
• Verzameld werk 6. Dagboekbladen uit Genève. Over dans en beeldende kunst (1988)

Brieven

• 3 brieven aan Hans Visser in 'Brieven rond de Vestdijk-biografie' (1989)

Toneel

• De automaten (in 'Criterium', 1940)
• Bokaal aan de lippen (in 'Nieuw Vlaams Tijdschrift', 1950)
• Op zoek naar de Infanta (onvoltooid)
• Verzameld werk 7. Toneel (1989)

Hoorspel

• Mijn zuster de negerin (TROS, 1994)

Overige non-fictie

• Ars en Vita (met G.P.M. Knuvelder) (1945)
• Het existentialisme. Drie voordrachten met discussie (met R.F. Beerling en Jacq. de Kadt) (1947)
• Antilliaanse cahiers (1955)
• Dagboekbladen uit Genève (1963)
• Rede in 'Ponnie & Paard' van Chris Engels (1964)
• Verzameld werk 1. Over Antilliaanse cultuur (1985)
• Verzameld werk 5. Over literatuur (1987)
• Verzameld werk 6. Dagboekbladen uit Genève. Over dans en beeldende kunst (1988)
• Wie was Céline? van cuirassier tot clochard & Twee beschouwingen (1989)

Vertalingen/bewerkingen

• In 'De muze kent geen Babel, Poëzie uit alle werelddelen in vertaling'(1959) staan door hem vertaalde gedichten van Luis Palés Matos, Josef Sickman Corsen en Pierre A. Lauffer.
• John de Pool, Zo was Curaçao (met anderen) (1961)

Vertaald:

• 1 verhaal: 'My sister the negro' in 'Harvest of the Lowlands', vertaald door Alfred van Ameyden van Duym, verzameld door J. Greshoff (1945)
• 'Bokaal aan de lippen' werd door May Henriquez en Pierre Lauffer vertaald in het Papiamentu: 'Kelki na boka'.
• Pages from a diary in Geneva: preceded by: My sister the negro (vertaald door Estelle Reed-Debrot) (1958)
• Werk van Cola Debrot in 'Poëie-poesía: gedichten van Guido Gezelle, Nicolás Pina, Tony Pina, Burny Everey, Frank Martinus, Cola Debrot, Ornelio Martina, Henk Dennert' (1962)
• Literature of the Netherlands Antilles (1964)
• Werk van Cola Debrot werd vertaald in het Frans en Servokroatisch.
• In het Engels vertaald werk van Cola Debrot in 'In praise of navigation: twentieth century stories from the Dutch', edited by P.C. Evans en Paul Vincent (2007)
• Founding Fictions of the Dutch Caribbean: Cola Debrot's 'My Black Sister' and Boeli Van Leeuwen's 'A Stranger on Earth', vertaald door Olga E. Rojer and Joseph O. Aimone (2007)
• 1 verhaal in 'In praise of navigation: twentieth century stories from the Dutch' door P.C. Evans & Paul Vincent (2007)
• Werk van Cola Debrot in Chinese vertaling in 'Helan xiandai duanpian xiashuo jingxuan = Moderne Nederlandse korte verhalen' (2011)

Cola Debrot schreef een inleiding/naschrift voor

• Bernardo Ashetu, Yanacuna (1962)
• G.E. van Zanen, David Ricardo Capriles: student, geneesheer, schrijver, Curaçao, 1837-1902 (1969)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Cola Debrot debuteerde in 'Forum' met het verhaal 'De Mapen' (in 3 afleveringen: augustus, september, oktober 1933).
• Cola Debrot was een centrale figuur bij de oprichting van 'Criterium' in 1940.
• Cola Debrot publiceerde poezie in 'Amigoe di Curacao', 'Dietsche Warande en Belfort', 'Groot Nederland', 'Kroniek voor Kunst en Kultuur', 'De Nieuwe Eeuw', 'Criterium', 'Nieuw Vlaams Tijdschrift', 'Tirade'.
• Debrot publiceerde in 'Centaur', 'Werk', 'De Stoep' 'El dorado', 'Utrechts Nieuwsblad', 'Het Parool', 'De Vlaamse Gids', 'Kristof', 'West-Indische Gids', 'Pedagogisch Didactisch Bulletin' 'Trouw', 'Tirade', 'De Stem', 'Maatstaf', 'Merlyn', 'Vrij Nederland', 'Roeping', 'Ars et vita', 'De Gids', 'De Groene Amsterdammer', 'Critisch Bulletin', 'De Baanbreker', 'Socialisme en democratie'.
• Cola Debrot was redacteur van 'Antilliaanse Cahiers' (1955-1967).
• Cola Debrot werkte mee aan 'Podium'.

Over Cola Debrot

• Anna Blaman, 'Bid voor Camille Willocq' in 'Critisch Bulletin' (juli 1947)
• 1 hoofdstuk: 'Het wekken van spheer' over 'Mijn zuster de negerin' in 'Onderzoek en vertoog 2' van Victor E. van Vriesland (1958)
• 1 tekst: 'Carel Willink over Cola Debrot' in 'Naderbij' van George Verkuil (1976)
• Hans van Straten, 'Cola Debrot en de nachtelijke stemmen bij het Domplein: een interview' (bibliofiel, 115 ex.) (1985)
• 'Literatuuroverzicht mr. Nicolaas (Cola) Debrot (Bonaire, 4 mei 1902-Laren, 2 december 1981)' (1986)
• Maritza Eustatia, 'Catalogus van werken van en over Cola Debrot 1918-1985' (1986)
• Alex Reinders, Cola Debrot, leven en werken (1986)
• Een bijdrage over Cola Debrot in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door J.J. Oversteegen (november 1989).
• J.J. Oversteegen, Misverstanden rond Cola Debrot, in 'De Gids' (juli-augustus 1990)
• J.J. Oversteegen, 'In het schuim van grauwe wolken. Het leven van Cola Debrot tot 1948' (1994)
• J.J. Oversteegen, 'Gemunt op wederkeer. Het leven van Cola Debrot vanaf 1948' (1994)
• 1 hoofdstuk: 'Cola Debrot of Het ballet der tegenstellingen' in 'Over de grens van de tijd' van Pierre H. Dubois (1997)
• 1 hoofdstuk: 'Cola Debrot, Mijn zuster de negerin' door Jaap de Gier in 'Lexicon van Literaire Werken' (mei 1999)
• 1 hoofdstuk: 'Cola Debrot, Bewolkt bestaan' door J.M.J. Sicking in 'Lexicon van Literaire Werken' (augustus 2003)
• Cornelia Leune, 'Grenzen des Hybriden?: Konzeptualisierungen von Kulturkontakt und Kulturvermischung in der niederländischen Literaturkritik' (2013)
• 'Witte man zoekt zwarte vrouw. Stephan Sanders over 'Mijn zuster de n******' van Cola Debrot (1935)' in 'De nieuwe koloniale leeslijst', samengesteld door Rasit Elibol (2021)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Cola Debrot e.a., 'Luc Tournier 70' (1977)
• 'Mijn zuster de negerin' werd in 1980 verfilmd door Dirk Jan Braat. Jules Hamel speelde de rol van Frits.
• 'Vrij Nederland' vroeg auteurs om hun top-10 voor 'De leeslijst'. De lijsten stonden in het nummer van 12-09-1987. 'Mijn zuster de negerin' stond op het lijstje van Marga Minco op nr. 9.
• 'Mijn zuster de negerin' verscheen in 1998 als Bulkboek 258.
• Max Pam maakte voor HP/De Tijd (10-09-1999) een lijst met de 100 beste boeken van de eeuw.
  Hij nam hierin op nr. 25 van Cola Debrot 'Mijn zuster de negerin' op (Een novelle van een rasschrijver die geen schrijver is geworden).
• Het Letterkundig museum publiceerde begin 2007 een top 100 van grootste dode schrijvers. Ook Cola Debrot was in dit 'Pantheon' opgenomen. Eind 2008 zal het museum met een permanente expositie aandacht aan deze schrijvers besteden.
• De Stichting Literaire Activiteiten Utrecht presenteerde in maart 2008 de Utrechtse Literaire Canon. Cola Debrot stond op plaats 42.
• Maria Aker, 'Mijn broer de neger' (2014)

Literaire prijzen

Cola Debrot was lid van de jury voor volgende prijzen:

• Prozaprijs van de gemeente Amsterdam 1946
• Poezieprijs van de gemeente Amsterdam 1947

Biografische opmerkingen

• Cola Debrot woonde in zijn jeugd op Curaçao en in Caracas.
• Zijn vader had een plantage op Bonaire. Zijn moeder kwam uit Venezuela.
• De eerste jaren sprak Cola Debrot Spaans en Papiamentu. Nederlands leerde hij op de lagere school.
• Hij ging in 1916 in Nijmegen naar het gymnasium.
• Cola Debrot studeerde vanaf 1921 rechten in Utrecht.
• In Utrecht woonde hij o.a. op Oudegracht 341 en Nobelstraat 17.
• Hij was in Utrecht bevriend met o.a. Nijhoff, Engelman en Pyke Koch (met wie hij in hetzelfde huis woonde). Zij zagen elkaar zeer regelmatig in café Flora, hoek Nobelstraat/Lucas Bolwerk.
  
  Met Pyke Koch en Jan Engelman behoorde ik tot zijn naaste vriendenkring. Er zijn maanden geweest, dat ik vrijwel dagelijks met hem samenkwam in het kleine café 'Flora' aan het Lucas Bolwerk schuin tegenover waar de latere stadsschouwburg zou worden opgericht. Het was vooral in de winter maar een beperkte ruimte; in lente en zomer maakte men tevens gebruik van het terrasje. De ruimte binnen werd grotendeels in beslag genomen door de tapkast, het biljart en een vrij zware zetbaas, zodat niet alleen het publiek maar ook de twee magere kelners in het gedrang dreigden te komen. Het was er donker, zodat men de lichtwisseling buiten des te duidelijker kon volgen. (Debrot over Nijhoff, Verzameld werk 5, blz. 168/169)
  
  
• In 1928 ging hij naar Parijs, waar hij drie jaar woonde. Hij werkte er als ghostwriter.
• In Parijs ontmoette hij de Amerikaanse danseres Estelle Reed, met wie hij trouwde.
• In Parijs raakte hij bevriend met Louis-Ferdinand Céline.
• In 1931 kwam hij terug naar Nederland en ging medicijnen studeren.
• 'Mijn zuster de negerin' wordt gezien als het begin van de Nederlandstalige Antilliaanse literatuur. In 'Mijn zuster de negerin' herkent de Antilliaanse lezer niet alleen Curaçao, maar ook Bonaire.
• Carel Willink schilderde in 1936 een portret van Cola Debrot.
• Tijdens de Tweede Wereldoorlog (vanaf 1942) had hij een doktespraktijk in Amsterdam (Reinier Claeszenstrata 1).
• In het voorjaar van 1945 kwam W.F. Hermans veel bij Cola Debrot. Debrot nam Hermans soms mee naar patiënten en stelde hem voor als dokter Klondyke. Hermans heeft dit verwerkt in zijn novelle 'Dokter Klondyke' (in 'Moedwil en misverstand').
• Hij werkte mee aan een programma van de wereldomroep, gericht op Suriame en de Antillen.
• Na de oorlog (1948) ging hij als arts naar Curaçao.
• Op Curaçao raakte hij betrokken bij de politiek.
• In 1952 kwam hij als gevolmachtigd minister van de Nederlandse Antillen naar Den Haag. Hij speelde een belangrijke rol op de ronde-tafelconferenties die leidden tot de nieuwe verhouding tussen Nederland, Suriname en de Antillen.
• In 1962 werd Cola Debrot gouverneur van de Nederlandse Antillen. Hij bleef dit tot 1970.
• In 1970 kwam hij terug naar Nederland.
• De laatste jaren van zijn leven woonde hij in het Rosa Spierhuis in Laren. De laatste tien jaar was hij zeer depressief. Hij is opgenomen geweest in een psychiatrische inrichting en ook daarna steeds onder medicatie.
• In oktober 1981 werd Cola Debrot geopereerd aan prostaatkanker. De operatie ging goed, maar eind november kreeg hij een bloedig. Hij ging terug naar het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam, waar hij op 2 december overleed.
• Cola Debrot werd op 7 december in Crematorium Velsen in Driehuis gecremeerd. Zijn as werd vanaf een schip van de Koninklijke Marine verstrooid op de Noordzee.
• Debrot was een veelzijdig man. Twee studies, ghostwriter, huisarts, minister, gouverneur en schrijver. Dit heeft hem ook wel de kritiek opgeleverd dat hij niet durfde kiezen en daardoor nergens echt in doorpakte.

Een reclame-boekenlegger van Meulenhoff uit (circa) 1947. Er staat dat 'Bewolkt bestaan' in voorbereiding is en dat boek verscheen in 1948:

boekenlegger voorzijde		boekenlegger achterzijde

Anderen over Cola Debrot

• Debrot, wiens novelle 'Mijn zuster de negerin' in 1935 nog als gewaagd modernistisch werd beschouwd, prefereerde voor zijn poëzie de zelfgekozen discipline van de traditionele vormen. Een goede keuze voor wie ze weet te hanteren, hun beperkingen kent en die tot deugden maakt, zoals Debrot deed. (Arjaan van Nimwegen, UN, 10-09-1977)
• Van professie was hij arts, van roeping en inspiratie dichter en geboren verteller, uit interesse kunstcriticus, dank zij zijn artistieke visie de stuwende kracht van de literaire tijdschriften Criterium en Antilliaanse cahiers, en uit verantwoordelijkheidsgevoel politicus en gouverneur van de Nederlandse Antillen. (flaptekst derde duk 'Bid voor Camille Willocq')
• Hij stierf in 1981, in het sombere besef, vermoed ik, dat niets zo moeilijk is als een evenwicht tussen je eigen tegenstellingen te vinden en dat romantiek en rationalisme misschien wel helemaal niet vallen te verenigen. En toch: als een mislukt leven uiteindelijk zoveel waardering losmaakt en betekenis blijkt te hebben gekregen, is alle pijn en moeite niet helemaal voor niets geweest. (H.M. van den Brink, NRC, 09-12-1994)
• Antilliaans auteur, bestuurder en diplomaat. Studeerde hier rechten van 1921 tot 1925 en had veel contact met Jan Engelman en Albert Helman. Met schilder Pyke Koch woonde hij een tijd in een studentenhuis boven sigarenmagazijn Het Vosje in de Nobelstraat, later in het befaamde kunstenaarshuis Oude Gracht 341: `als ik `s nachts naar huis liep, hoorde ik tussen het Janskerkhof en het Domplein onderaardse stemmen die spraken van liefde en verlangen, van verdriet en tranen. Het waren waarschijnlijk de stemmen van de Romeinen. Je werd er wel melancholiek van.` (Omschrijving Debrot in Utrechts Literaire Canon)

Mijn favoriete citaat

Hij voelde hoe een glimlach over zijn gezicht trok,
hij was allerminst gelukkig
maar voelde zich opgenomen in een sfeer van welbehagen.
(Cola Debrot, Mijn zuster de negerin, blz. 44)

Bronnen o.a.

• P.H. Dubois, Hedendaagse Nederlandse kunst: Letterkunde (1956)
• Paspoort voor de lezer. Nederlandse en Vlaamse auteurs van nu (1968)
• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1983)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Kritisch lexicon van de Nederlandstalige literatuur na 1945 (november 1989)
• Verzameld werk (1985-1989)
• Oosthoek lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot? (1997)
• Mijn zuster de negerin (Bulkboek 258, 1998)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (oktober 2022)