P.A. de Génestet
Profiel
Achternaam: de Génestet
Roepnaam: Pieter August
Voornamen Petrus Augustus
Geboren: 21-11-1829
Te: Amsterdam
Overleden: 02-07-1861
Te: Rozendaal
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend
heeft P.A. de Génestet niet onder pseudoniem gepubliceerd.
| Voor tweedehands boeken | Ook van P.A. de Génestet |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Fantasio: een gedicht der jeugd (ca. 1848)
- De Sint-Nikolaasavond (1849)
- Eerste gedichten (1852)
- In memoriam: een gedicht ter nagedachtenis van Abraham Des Amorie van der Hoeven (1856)
- De Sint-Nikolaasavond, Het Haantje van den Toren, Leekedichtjes (1860)
- Leekedichtjens: rijmen en dichten, zoo oude als nieuwe (1860)
- Laatste der eerste: verspreide gedichten (1861)
- De dichtwerken van P.A. de Génestet (verzameld door C.P. Tiele) (2 delen) (1869)
- Een twaalfjarige dichter: drie gedichten van P. A. de Génestet op twaalfjarigen leeftijd vervaardigd (door P.J. Andriessen) (1877)
- P. A. de Génestet: eene bloemlezing (door A.W. Stellwagen) (1878)
- De Sint-Nikolaasavond (1903)
- Complete gedichten (door H.L. Oort) (1910)
- Fantasio en De mailbrief (1911)
- Volledige dichtwerken (1917)
- Uit de gedichten van P. A. de Génestet (door J. Prinsen J.Lzn) (1919)
- Gedichten van P. A. de Génestet (door G. Engels) (1927)
- Gedichten van P. A. de Genestet (door G.A. Brands en R.W. Lieve) (1939)
- Van mensch tot mensch: liedjes van vrede en vreugde (1941)
- Komen en gaan (Bloemlezing uit de religieuze gedichten dor Wim J. Simons) (1961)
- Lachen wij den hemel tegen (door Wim J. Simons) (1971)
- De dichtwerken van Petrus A. de Génestet (uitgelezen en geschikt door Marc van der Plassche) (1971)
- Weemoed en hope (1981)
- Bladvulling (bibliofiel, 15 ex.) (1996)
- Het haantjen van den toren (ingeleid door Marita Mathijsen) (bibliofiel, 450 ex.) (2003)
- Enkele dichtwerken van Petrus A. de Génestet (door Roel van Dijk) (bibliofiel, 95 ex.) (2004)
Brieven
- Nagelaten brieven van P.A. de Genestet, 1829-1861 (door C.M. Verkroost) (1976)
- Nagelaten brieven van P.A. de Genestet 1829-1861 (door P.A.W. van Zonneveld) (1978)
- Brieven van G. J. de Clercq aan P.A. de Genestet 1847-1861 (verzorgd door C.M. Verkroost) (1988)
- Jeugdbrieven van Petrus Augustus de Genestet (1829-1861) (verzorgd door C.M. Verkroost) (1988)
- Nog enkele niet eerder gepubliceerde brieven van P.A. de Genestet (1829-1861) (toegelicht door C.M. Verkroost) (1992)
- Brieven van P. A. de Genestet (1829-1861) aan W. B. Bergsma (1826-1900) en hun relatie tussen Delft en Nederlands Oost-Indië (verzorgd door C.M. Verkroost) (in eigen beheer) (1994)
Overige non-fictie
- Over kinderpoëzy: eene voorlezing, gehouden te Rotterdam in de Hollandsche maatschappy van fraaije kunsten en wetenschappen (1858)
- Kerstpreek van P. A. de Genestet (± 1857) (1993)
Vertalingen/bewerkingen
Vertaald:- Ausgewählte Gedichte (vertaald door J.R. Hanne) (1886)
- Der Sankt Nikolaus-Abend und andere Gedichte (1890)
- Genestetiana: Petri de Genestet poetae neerlandici carmina selecta (latine vertit J.J. Hartman) (1901)
- Boutade (Engelse vertaling door Francis R. Jones) (bibliofiel,
20 ex.) (2010)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Als middelbare scholier debuteerde hij met gedichten in de 'Nederlandsche Muzen-Almanak'.
- Als student publiceerde P.A. de Génestet verzen in de studentenalmanak.
- P.A. de Génestet werkte mee aan 'De Teekenen des Tijds'. Hij schreef er o.a. recensies voor.
- P.A. de Génestet was redacteur van de 'Christelijke Volks-almanak'.
- P.A. de Génestet publiceerde in 'De Gids', 'Nederland'.
Over P.A. de Génestet
- Bernard ter Haar, 'Op het kerkhof te Rozendaal: bij het graf van den vroeg ontslapen dichter De Génestet, overleden 2 julij 1861' (1861)
- 'Catalogus eener bibliotheek over tooneel en kunst der oude en nieuwere volken, met name eener uitmuntende collectie over Shakspeare, bestaande uit 270 Nos. uitgaven, vertalingen, commentaren, verz. door wijlen den wel-edelen heer J. Moulin, te Kampen; waarbij de litterarische, historische en theologische bibliotheek van wijlen den wel-eerw. zeer geleerden heer F.M. Cowan; en vele werken over geschiedenis, oudheid- en letterkunde, verzameld door den wel-edelen zeer geleerden heer P.A. de Génestet; al hetwelk verkocht zal worden maandag 24 februarij 1862 door en ten huize van den boekhandelaar Frederik Muller te Amsterdam, bij wien alles vrijdag en zaturdag 21 en 22 febr. te zien is van 10-3 ure' (1862)
- W. Molkenboer, 'De Genestet-Album. Teekeningen' (1872)
- Een hoofdstuk over P.A. de Génestet in 'Litterarische fantasien en kritieken, deel 3' van Cd. Busken Huet (1873)
- Een hoofdstuk over Peter Sugustus de Génestet in 'Geschiedenis der Noord-Nederlandsche Letteren in de XIXe Eeuw, deel 2' van Dr. J. ten Brink (1903)
- G. Buisman, 'Rede, uitgesproken ter gelegenheid van de onthulling van het gedenkteken van onzen dichter P.A. de Génestet, op 2 Juli 1910, in het kerkgebouw der Remonstrantsch-Gereformeerde Gemeente te Delft' (1910)
- J.B. Schepers, 'Bloemendaal en P.A. de Genestet', rede uitgesproken bij de onthulling van de 'de Genestet-bank' in Bloemendaal (1911)
- J.M. Acket, 'De mooiste gedichten van De Génestet: een dichterstudie' (1919)
- 'Gedichten van de Génestet, Staring en Potgieter', verzameld en besproken door Ph. A. Lansberg (1923)
- Een hoofdstuk over P.A. de Génestet in 'Portretten van Nederlanders' door Cd. Busken Huet (1940)
- 1 gedicht: 'Peter Augustus de Genestet' in 'Late verzen' van Jacq. B. Besançon (1941)
- 'De Génestet, Van Eeden, Nijhoff, Gezelle, De Clerq en Celliers over het gezin' (1953)
- Een hoofdstuk over De Genestet in 'Vernuft ontzondigt, kritieken en beschouwingen' van Cd. Busken Huet (1956)
- Een hoofdstuk: 'Petrus Augustus de Génestet' in 'Verzameld werk' van Frans Coenen (1956)
- C.M. Verkroost, 'P. A. de Génestet en de kritiek van zijn tijd' (doctoraalscriptie) (1960)
- F. de Wijs, 'Inventaris van het archief van de Remonstrants-Gereformeerde Gemeente te Delft, 1628-1973 en de collectie Petrus Augustus de Génestet (1829-1861)' (1976)
- C.M. Verkroost en S. Poestkoke-Gross, 'P. A. de Genestet en zijn geestelijk milieu : (aanvulling op de brieven van 1976-1988-1989)' (1989)
- Een bijdrage over P.A. de Génestet in 'Lexicon van de jeugdliteratuur' door Bea Ros (juni 1989)
- 1 'gesprek': 'Gezant van de hemel - Gesprek met Peter de Génestet (1829-1861)' in 'De geest van de dichter"elf zogenaamde gesprekken met negentiende-eeuwse schrijvers en een debat' van Marita Mathijsen (1990)
- C.M. Verkroost, 'P. A. de Genestet (1829-1861), Gerrit de Clercq (1821-1857) in hun relatie tot elkaar en enkele andere 19e-eeuwers' (1992)
- C.M. Verkroost, 'Een bibliografie van P.A. de Genestet (1829-1861)' (1993)
- C.M. Verkroost, 'P. A. de Genestet (1829-1861) en zijn geestelijk milieu (aanvulling op 1989)' (1993)
- 1 uittreksel: 'Fantasio' in 'Prisma Uittrekselboek Nederlandse literatuur ca. 1200-1880', samengesteld door Cor Gerritsma (1994)
- C.M. Verkroost, 'P. A. de Genestet (1829-1861) en het evangelie van Johannes en het evangelie van Lukas' (1995)
- C.M. Verkroost, 'Nog een preek van P.A. de Génestet (±1857) over de voetwassching: vergeleken met het boek van C.P. Tiele over hetzelfde onderwerp (1855)' (1995)
- 1 hoofdstuk: 'Gezant van de hemel. Gesprek met Peter de Génestet' in 'De geest van de dichter: Elf zogenaamde gesprekken met negentiende-eeuwse schrijvers en een debat' van Marita Mathijsen (3e druk, 1998)
- Frits Booy, 'Een uniek tijdsdocument: De Sint-Nikolaasavond van P.A. de Génestet' in 'Boekenpost 92' (november/december 2007)
- Krijn de Jong bespreekt het gedicht 'Liefde' in 'Gedicht gedacht. 58 gedichten met het hart gelezen' (2008)
- Marita Mathijsen, Henk Eijssens, 'Peter de Génestet: levenslust en stervensmoed: dichter, predikant, voorlezer, brievenschrijver' (2011)
- Gerrit Komrij becommentarieert het gedicht 'In de bibliotheek van een liefhebber' van P.A. de Génestet in 'Tussen hemel en aarde' (2013)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- In 1989 werd de kerk van de Remonstrantse Gemeente in Delft (Oude Delft 102) naar De Génestet vernoemd. Boven de poort is al in 1910 een door prof. A.W.M. Odé vervaardigd medaillon aangebracht met de afbeelding van P.A. de Génestet, die zeven jaar predikant in Delft was.
- In Bloemendaal staat - aan de Brederodelaan - sinds 1991 de De genestetbank, gemaakt door Louis Johannes Vreugde.
- Het Letterkundig museum publiceerde begin 2007 een top 100 van grootste dode schrijvers. Ook P.A. de Génestet was in dit 'Pantheon' opgenomen. Vanaf 2008 besteedt het museum met een permanente expositie aandacht aan deze schrijvers.
- Een portret (olieverf op doek) van P.A. de Genestet door Theodor Schwartze (z.j.), in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
Werk van P.A. de Génestet geciteerd in een overlijdensbericht
Volkskrant, 12-11-1991
Volkskrant, 21-06-1994
Biografische opmerkingen
- P.A. de Génestet werd al vroeg wees. Zijn ouders overleden aan tbc. Hij werd opgevoed door zijn grootmoeder en later in het gezin van de schilder A.J. Kruseman.
- P.A. de Génestet ging op zijn twaalfde in Barneveld naar de kostschool van G.J. Kapteyn. In 1843 ging hij naar de Latijnsche school in Amsterdam.
- Via het staatsexamen ging hij theologie studeren, hij liet zich in 1847 inschrijven als kwekeling aan het Seminarium van de Remonstrantse Broederschap in Amsterdam.
- P.A. de Génestet was predikant in Moordrecht. In 1852 werd hij in Delft als predikant beroepen. Al snel hierna trouwde hij met Henriëtte Bienfait. Ze kregen drie dochters en een zoon. Kort na de geboorte van deze zoon, in 1859, overleed Henriëtte, kort daarna stierf ook deze zoon.
- P.A. de Génestet was zelf al niet bijster gezond en door de schok van het verlies van vrouw en kind werd dit er niet beter op. Hij nam ontslag als predikant en ging afwisselend in Amsterdam ('s zomers) en Bloemendaal ('s winters) wonen.
- In 'De Sint-Nikolaasavond' hekelt De Génestet het 'strooien' met ridderorden.
- Veel van zijn dichtwerken schreef hij in eerste instantie als voordracht.
- In zijn lezing 'Over kinderpoëzie' leverde hij (als één van de eersten) kritiek op het werk van Hiëronymus van Alphen (hij vindt de hoofdpersonen te wijs en te pedant en in feite onuitstaanbaar).
- P.A. de Génestet leed aan een keelaandoening, waarschijnlijk als bijverschijnsel van de tuberculose waar hij aan overleed.
- Enkele maanden voor zijn dood vestigde hij zich in Rozendaal
(hij hoopte in de gezonde lucht beterschap te vinden). Hier werd
hij op 05-07-1861 ook begraven (graf 15). Bernard ter Haar maakte
een gedicht op dit graf:
Ik dool hier eenzaam rond. Geen twijgje in 't gebladert
Gaat schuifelen, nu mijn voet uw mulle grafterp nadert;
Een stilte heerst hier kalm en groots,
Gelijk het zwijgen is des doods.
Enkele jaren later werd Ter Haar op hetzelfde kerkhof, slechts enkele meters verderop, begraven. - Op 24-06-1862 werd er op zijn graf een grafmonument onthuld.
- In zijn sterfhuis is een gevelsteen aangebracht. De laan waar dit huis staat is later naar hem genoemd. Het huis is nu De Génestetlaan 6. In deze pastorie woonde later ook Guillaume van der Graft.
- Zijn poëzie is gevoelvol en ongekunsteld en was in de 19e eeuw zeer geliefd.
- Hij werd vooral bekend met zijn 'Leekedichtjes'. Met deze gedichten bepaalde hij zijn plaats in de (hoog oplopende) theologische strijd in die tijd.
- Op het kerkhof van Hemrik staan zerken met grafpoëzie, er staat een vers van De Genestet (uit 'Het haantjen van de toren) op het graf van Albert Wijnstra.
 |
 |
 |
|
(1829-1861) |
Anderen over P.A. de Génestet
- Wat bood voor 'n Hollandsch kind in achttienhonderd tachtig
toch laafnis voor den dorst van 't dichterlijk gemoed?
Da Costa's vuurge wijn was 't Westersch hart te machtig
En Beets was Dominee en Kniertje wel wat zoet.
En Staring vroeg de hulp van dorre exegeten.
Wie koos als lusthof ooit Potgieters labyrint?
Ten Kate zong steeds voort van Schepping en Planeten
Een beetje over 't hoofd van 'n vijftienjarig kind.
Maar, o verrukking! Om door straten en langs wegen
Bij saaie lessen en in 't koesterend bed
Met lange teugen zich te laven aan den zegen,
De zuivre borrling van de bron De Génestet.
(Jacq. B. Besançon, Peter Augustus de Genestet, fragment, Late verzen blz. 18) - Hoewel hij geen dichterlijk genie was of een schrijver die het aanzien van een tijdperk heeft bepaald, wist hij het poëtisch instrument van zijn tijd zuiver en melodieus te bespelen. En dat was in de 19e eeuw al heel wat voor een dominee-dichter. Bij hem geen dreunende taal of woordenvuurwerk; hij muntte niet uit door oorspronkelijkheid of diepte der verbeelding, maar door speelse ironie en ongedwongen eenvoud, die zelfs nu nog kunnen boeien. (R.B.F.M. Chamuleau, NRC, 30-11-1979)
- De bundel Leekedichtjes (1860) staat enigszins apart van zijn overige werk. Ze vevat De Génestets standpunt ten aanzien van de toenmalige discussie binnen het protestantisme. Hij neemt zowel stelling tegen de oppervlakkige vrijzinnigheid als tegen de starre onverdraagzaamheid. Hij houdt niet van ernstige en deftige vroomheid, maar pleit voor waarachtige godsdienstigheid. (Bea Ros, Lexicon van de jeugdliteratuur, juni 1989)
- Het werk van De Genestet munt uit door eenvoud, een oprechte gevoeligheid en een humor die de keerzijde is van weemoed. Te midden van de vele middelmatige schrijvers en dichters van zijn tijd was hij een van de weinige talenten. (Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur, blz. 126)
Mijn favoriete citaat
Uitzetten
'Zet ze uit de kerk!' dus roept ge luid.
Zet liever gij uw kerk wat uit!
(P.A. De Genestet)
Bronnen o.a.
- Komen en gaan (toelichting) (1961)
- Querido's letterkundige reisgids (1983)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Hun laatste rustplaats (1985)
- Lexicon van de jeugdliteratuur (juni 1989)
- Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
- Behoudens deze steen. Een gids langs schrijversgraven in Nederland en Vlaanderen (2004)
- Website van de Koninklijke Bibiotheek (april 2021)
