Jac. van Hattum
Profiel
Achternaam: van Hattum
Roepnaam: Jac. (Jaap)
Voornaam: Jacobus
Geboren: 10-02-1900
Te: Wommels
Overleden: 19-08-1981
Te: Amstelveen
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend
heeft Jac. van Hattum niet onder pseudoniem gepubliceerd. De 'u'
in zijn achternaam was een vergissing van de burgerlijke stand.
Eigenlijk heette hij Van Hattem.
Spaart de wind een loze halm,
waar een rietveld neergeslagen,
spaart het lot in nood en kwalm,
die niet om verschoning vragen;
spaart zo grillig het geweld
in dit helse op-en-onder;
heeft de Dood U niet geteld,
glimlach, want dit heet het wonder.
(Jac. van Hattum, Gespaard, De nagels
in het vlees, blz. 26)
Voor tweedehands boeken |
Ook van Jac. van Hattum |
Raban Internet Antiquariaat |
Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Baanbrekertjes (in eigen beheer) (1932)
- De pothoofdplant (1936)
- Frisia non cantat (1938)
- Drie op één perron (samen met Ed. Hoornik en
Gerard den Brabander) (1938)
- Bilzenkruid (300 ex.) (1939)
- Alleen thuis (1940)
- Drie op één perron II (samen met Ed. Hoornik
en Gerard den Brabander) (1941)
- Oxalis (1941)
- De waterscheiding (1941)
- De glazen bol
- Van Odrimond, Millimas en anderen (1941)
- Neerlands taal: thema met veranderingen (1943)
- Gedichten (1944)
- Maatschappelijk hulpbetoon: enkele nieuwe gedichten, gevolgd
door een dichterlijk spel in vertaling, en acht oorspronkelijke
pentekeningen met bijbehorende rijmen (1944)
- Noord-Noord-West (bibliofiel, 100 ex.) (1944)
- De elf (1945)
- Wak en water (200 ex.) (1945)
- De nagels in het vlees (1945)
- Een zomer (1946)
- Het hart aan de spijker (1954)
- Verzamelde gedichten (1954)
- Eule beule bolletje (1954)
- Tien diergedichten (1954)
- Un an de plus, un an de moins (1955)
- Juliana-Regina (in eigenbeheer) (1956)
- Plant u niet voort (1959)
- Drie op één perron III (samen met Ed. Hoornik
en Gerard den Brabander) (1960)
- De liefste gast (1961)
- Geest van Vis (bibliofiel, 120 ex.) (1964)
- Het kauwgumkind en andere kinderverzen (1965)
- Het heksenkind (bloemlezing) (1965)
- Plant U niet voort ... : vijf sonnetten van Jac. van Hattum
(bibliofiel, 50 ex.) (1967)
- Vreemd aan het vandaag (1969)
- Schoonheid (bibliofiel, 89 ex.) (1989)
- Wat viel voor dauw in deze nacht? (bibliofiel, 80 ex.) (1989)
- Verzameld werk 1. verzen (1993)
- Mijn vriend (vouwblad, bibliofiel) (1994)
- Drie tegen één op 'n Perron (met Ed. Hoornik,
Gerard den Brabander, E. du Perron) (bibliofiel, 110 ex.) (1995)
Proza
- Sprookjes en vertellingen (1942)
- Het brood van Ghisèle (1944)
- Mannen en katten (1947)
- De spiegel: vijf verhalen (1953)
- Sprookjes en vertellingen (1955)
- Nieuwe sprookjes en vertellingen (1957)
- Het blad (bibliofiel, 50 ex.) (1960)
- De veertjes niet meegerekend (1965)
- De ketchupcancer (1965)
- De kleine danseres (1962)
- De wolfsklauw (verhalen) (1962)
- Loze aren (1970)
- Zeven verhalen (met 8 illustraties door Tom Eyzenbach) (bibliofiel,
175 ex.) (1977)
- Te laat (bibliofiel, 50 x.) (1990)
- Verzameld werk 2. Verhalen (1995)
Brieven
- 1 brief van Jan Hanlo aan Jac. van Hattum (15-02-1960) in
Jan Hanlo, 'Brieven 1931-1962' (1989)
- 1 brief van Jan Hanlo aan Jac. van Hattum (15-02-1960) in
'Briefgeheim', samengesteld door René van Stipriaan (1993)
Overige non-fictie
- Van Odrimond, Millimas en anderen , houtgravures van J. Bezaan
(1941)
- Hans Christiaan Andersen: 2 april 1805-4 augustus 1875: het
sprookje van zijn leven (1955)
Vertalingen/bewerkingen
- Homerus, Ilias. In proza vertaald
Jac. van Hattum schreef een inleiding voor:
- Louis C.P. Rogmans, Hasie Kalbassie : sprookjes uit Afrika
(1964)
Bloemlezingen
- Amsterdam bezongen (met H. van der Bijll en Han G. Hoekstra)
(1947)
'Gebloemleesd'
Poëzie:
- Werk van Van Hattum in 'Flarden' (1932)
- Werk van Van Hattum in 'Van één wereld' (1934)
- 4 gedichten in 'Kristal. Letterkundige productie 1935', red.
Emmy van Lokhorst en Victor E. van Vriesland (1935)
- 1 gedicht: '140 pond' in 'Een vlucht door zeven eeuwen poëzie', samengesteld door J.P.H. Krijgsman (1938)
- 1 gedicht: 'Modern Schilderij' in 'Lof van Nederland: Zijnde
een verzameling zoowel van ouds beproefde als kortelings geschreven
gedichten verzen en rijmen waarin de schoonheid des vaderlands
te water en te land wordt zichtbaar gemaakt ... ', samengesteld
door J.W.F. Werumeus Buning (ca. 1940)
- 1 gedicht: 'Voorjaar' in 'Novellen en gedichten' (boekenweekgeschenk
1941)
- 4 gedichten in 'Dichters van dezen tijd', verzorgd door D.A.M. Binnendijk (14e druk, 1941)
- 2 gedichten in 'Nieuwe geluiden. Een keuze uit de hedendaagsche poëzie, met een inleiding van Dirk Coster' (5e druk, 1941)
- 5 gedichten in 'Twee lentes. De beste gedichten uit Werk 1939 en Criterium 1940' (1941)
- 9 gedichten in 'Stille opmars. Verzen van de nieuwe generatie
in Nederland', verzameld door F.W. van Heerikhuizen (1942)
- 1 gedicht: 'Nu nog' in 'Twee recht twee averecht', samengesteld
door Anthony Bosman en C. Buddingh' (1942)
- 4 gedichten in 'Dichters van dezen tijd', door D.A.M. Binnendijk
(15e druk, 1946)
- 2 gedichten in 'Verzen', samengesteld door Marie H. van der Zeyde (1946)
- 1 gedicht: '140 pond' in 'Nieuwste dichtkunst', bijeengebracht
door C.J. Kelk en Halbo C. Kool (1950)
- Werk van Jac. van Hattum in 'In de donkere dagen voor Kersttijd ....: een bundel Kerstgedichten', bijeengebracht door Han G. Hoekstra (1950)
- 1 gedicht: 'Visvangst' in 'De muze op zee', bijeengebracht
door Adriaan Morriën (1951)
- 1 gedicht: 'Medelijden' in 'De speelse muze', bijeengebracht
door Jaap Romijn (1952)
- 1 gedicht: 'Sinterklaas incognito' in 'De kinkhoorn, leesboek
voor de rijpere jeugd, deel 1', samengesteld door B. Schuil,
D.L. Daalder, K. van der Geest en Jan Boer (1953)
- 2 gedichten in 'Schrijversalamanak voor het jaar 1954', reactie Clara Eggink en G. Sötemann (1953)
- 1 gedicht: 'Mijn lijster' in 'De muze en de dieren', bijeengebracht
door M. Vasalis (1954)
- 2 gedichten in 'Poëzie op de planken' (1954)
- 1 gedicht: 'Roomse eugenetiek' in 'Voor de bijl', samengesteld
door A. Marja (1955)
- 1 gedicht: 'Het maagdenhuis' in 'Poëtisch akkoord. Honderd
gedichten uit tien jaar Noord- en Zuid-Nederlandse literatuur',
samenstelling: Pierre H. Dubois, Hubert van Herreweghen, Maurice
Roelants en Garmt Stuiveling (1956)
- 3 gedichten in 'Apollo's reis door Nederland. Een verzameling
geografische gedichten', samengevoegd door Laurens van der Waals
(1956)
- 1 gedicht: 'Geboorteplaats' in 'De muze zwerft door Nederland'
bijeengebracht door Ed. Hoornik (1956)
- 12 gedichten in 'Spiegel van de Nederlandse poëzie door
alle eeuwen 1940-1957', samengesteld door Victor E. van Vriesland
(1957)
- 1 gedicht: 'Avond' in 'Dichters omnibus. derde bloemlezing'
(1957)
- 1 gedicht: 'De oude predikant' in 'Het boek van de arbeid', samengesteld door K.G. Boon, S. Carmiggelt, Arie Pleysier en Johan Winkler (1957)
- 1 gedicht: 'Extra politie-bericht' in '1 pk. Honderd gedichten
van honderd dichters', verzameld door Hans van Straten (1958)
- 2 gedichten in 'het schepnet, eerste bundel', samengesteld door Inge Lievaart en Miep Wielenga-Quelle (1958)
- 1 gedicht: 'De maan (fragment uit 'en ik diende')' in 'De
muze en het heelal', bijeengebracht door Guus Sötemann (1959)
- 5 gedichten in 'facetten der nederlandse poëzie (van Nijhoff tot Hensen)', samengesteld door Pierre H. Dubois, Karel Jonckheere en Laurens van der Waals (2e druk, 1959)
- 2 gedichten in 'Schering en inslag', samengesteld door P. Maassen en J.G. Praas (2e druk, 1959)
- 2 gedichten in 'Ongerijmde rijmen', samengesteld door Michel
van der Plas (1960)
- 1 gedicht: 'Zes kleine olifantjes' in 'Het rad van avontuur.
Een boek vol verhalen en versjes uit Nederlandse kinderboeken',
samengesteld door Wim Hora Adema en Annie M.G. Schmidt) (1960)
- 1 gedicht: 'Oma' in 'De vrouw' (serie: Beeldende poëzie),
bijeengebracht door Adriaan Morriën (1960)
- 1 gedicht: 'From fairest creatures we desire increase' in 'Literair akkoord 4', bijeengebracht door Hubert van Herreweghen, Bert Decorte en Adriaan van der Veen (1960)
- 1 gedicht: 'Carrousel' in 'Het krekeltje. Declamatiebundel
ten dienste van jongerenbeweging en algemeen vormend onderwijs'
(K.N.B.J.B., z.j.)
- 1 gedicht: 'Glansvliegje' in 'Het dier' (serie: Beeldende
poëzie 9), bijeengebracht door Adriaan Morriën (1961)
- 1 gedicht: 'Gebed voor een vrek' in 'De dichter bidt', samengesteld
door Willem Enzinck (1961)
- 1 gedicht: 'Klacht' in 'De dichter en de dood', bijeengebracht
door Chr. Leeflang (1961)
- 1 gedicht: 'Freule R.I.P.' in 'Voor wie dit leest. Proza en poëzie vana 1920 tot heden', samengesteld door Adriaan Morriën (1962)
- 4 gedichten in 'Mens en dier. Een bundel verhalen en gedichten'
(1964)
- 1 gedicht: 'Geen dag kan zo beginnen' in 'Ritme en rijm deel 3', (Schoolradio, 1964)
- 2 gedichten in 'Dichter bij de dichter', samengesteld door
J.C.L. Huis in 't Veld (1965)
- 1 gedicht: 'We toostten' in 'Om een bokaal vol wijn. Een
bundel met 24 verzen van eigentijdse dichters, uitgegeven bij
het 125e wijnjaar van Robbers & Van den Hoogen (1967)
- 3 gedichten in 'Een nieuwe bundel verzen', verzameld door
Dr. G. Kazemier (13e druk, 1967)
- 1 gedicht: 'Ballade van de oude flikker' in 'Met innige groetjes
van Hormoontje. uit gandalf goed voor u. Een keuze uit vier jaar
gandalf', door Martin Ros en Guus Dijkhuizen (1968)
- 1 gedicht: 'Visvangst' in 'Carillon', door B. Tervoort en Ph.A. Lansberg (11e druk, 1968)
- 1 gedicht: 'Alleen thuis' in 'Dichters van deze tijd', verzorgd door Paul Rodenko (21e druk, 1969)
- 1 gedicht: 'Vreemd aan het vandaag' in 'Dichters omnibus
17e bloemlezing' samengesteld door Ad den Besten (1970)
- 3 gedichten in 'Mijn dokter is een goede dokter... Poëzie rond het thema ziek-zijn', samengesteld door G.J. Bremer en W. Hazeu (1972)
- 1 gedicht: 'Moeders brieven' in 'Een moederhart, een gouden
hart. Dichters over hun moeder', verzameld door Gerrit Komrij
(1973)
- 2 gedichten in: 'Het grote Nederlandse verhalenboek. Een
bundel van de opmerkelijkste verhalen, gedichten en prenten uit
de laatste 50 jaar' (red. Hella S. Haasse, Ad Petersen, Koos
Postema en Willem van Toorn) (VARA, 1977)
- 2 gedichten in 'Het klein heelal. Een bundel moderne gedichten voor het voortgezet onderwijs', verzameld door H. Doedens en P. Maassen (9e druk, 1978)
- 1 gedicht: 'De speelgoedpanda's' in 'Groot verzenboek voor
al wie jong van hart is', samengesteld door Karel Jonckheere
(1978)
- 1 gedicht: 'Nu heb ik heel dit huis alleen' in '68 dichters
op weg naar huis' (bulkboek 171), samengesteld door Patty Voorsmit
(1987)
- 3 gedichten in 'De spiegel van de Nederlandse poëzie',
samengesteld door Hans Warren (1979)
- 1 gedicht: ''s Avonds' in 'Het kind', door Willem Wilmink
en Fetze Pijlman (1979)
- 3 gedichten in 'De Nederlandse poëzie van de 19de en
20ste eeuw in 1000 en enige gedichten, samengesteld door Gerrit
Komrij (1980)
- 1 gedicht: ''s Avonds' in 'Het gezin', Bulkboek 114, (1981)
- 1 gedicht: 'wees nu van 't huis de liefste gast...' in 'Zo
diep heb ik van u gedronken, gedichten over de liefde', gekozen
door Jan van der Vegt (1981)
- 4 gedichten in 'Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten
(2 delen), samengesteld door C. Buddingh' en Eddy van Vliet (1982)
- 4 gedichten in 'Nou hoor je het eens van een ander', samengesteld
door Kees Fens (1982)
- 4 gedichten in 'Ik wou dat ik twee hondjes was. Nederlandse
nonsense- en plezierdichters van de 20ste eeuw', bijeengebracht
en ingeleid door Vic van de Reijt (1982)
- 4 gedichten in 'Het land der letteren', samengesteld door
Adriaan van Dis en Tilly Hermans (1982)
- 2 gedichten in 'Als je het mij vraagt', samengesteld door
Joke Forceville-van Rossum (1983)
- 1 gedicht: 'Dit is de vetste der derrieres...' in 'Langs
straten en gedichten. Een bundel Amstedamse poëzie', samengesteld
door Richter Roegholt (1985)
- 3 gedichten in 'Opwaartse wegen. Een bloemlezing uit de poëzie
der "jong protestanten" (1923-1940)' samengesteld door
Gert J. Peelen (1986)
- 2 gedichten in 'Klasseboek. Gedichten over school', samengesteld
door Anton Oskamp (1986)
- 1 gedicht: 'In memoriam P.N. van Eyck' in 'Dichters over dichters', samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1986)
- 1 gedicht: 'Nu. als een man' in 'Het geld dat spant de Kroon',
bijeengebracht door Gerrit Komrij (1987)
- 3 gedichten in 'Pas op, de dichter lacht. 800 jaar spel, spot en humor in Nederlandse verzen', samengesteld door Piet Barneveld, Jan Heerze en Jan de Zanger (1987)
- 1 gedicht: 'Geboorteplaats' in 'Fries letterland: poëzie en proza op Friese bodem', samengesteld door Pieter Terpstra (1987)
- 4 gedichten in 'Dit stroeve land: bloemlezing van poëzie over de Veluwe', samengesteld door Bert Paasman en Henk van der Vlist (1989)
- 1 gedicht: 'Cultuurkreet' in 'Hier ligt Poot Hij is dood',
samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1990)
- 1 gedicht: 'Kerstkonijn' in 'Het dierbaarst. een bloemlezing uit poëzie over dieren', samenstelling Henk van Zuiden (1990)
- 5 gedichten in 'Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles
gekleurd is', samengesteld door Tine van Buul en Bianca Stigter
(1991)
- 1 gedicht: 'Moeders brieven' in 'De moeder. Een poëzie-bloemlezing', door Gerrit Komrij (1991)
- 1 gedicht: 'Wees nu van 't huis de liefste gast ...' in 'Zonder
vrienden kan ik niet. 101 liedteksten en gedichten over vriendschap',
samenstelling Jan-Simon Minkema & Henk van Zuiden' (1992)
- 1 gedicht: 'Laatste brief' in 'Op een pad van briefpapier. Brieven in de poëzie', samenstelling Ernst van Altena (1993)
- 1 gedicht: '140 pond' in 'Domweg gelukkig in de Dapperstraat',
samengesteld door C.J. Aarts en M.C. van Etten (1994)
- 2 gedichten' in 'Geen dag zonder liefde. Honderd jaar Nederlandse
liefdespoëzie uit noord en zuid', samengesteld door Eddy
van Vliet (1994)
- 2 gedichten in 'Vanmorgen keek ik in de spiegel. Zelfportretten van Nederlandse dichters', samengesteld door Hans Heesen (1994)
- 1 gedicht: 'Dichters' in 'Dichten over dichten. Bloemlezing
uit de Nederlandse poëzie van de 19de & 20ste eeuw,
samengesteld door Atte Jongstra en Arjan Peters (1994)
- 1 gedicht: 'Nu ik moet zijn' in 'Meulenhoffs dagkalender 1996 Nederlandse poëzie', samengesteld door Hans Warren (1995)
- 1 gedicht: 'Lente' in 'Gedichten 1996 - Een keuze uit de tijdschriften', samengesteld door Hubert van Herreweghen en Willy Spillebeen (1996)
- 1 gedicht: 'Eendjes' in 'De blijde boodschap. Religieuze
gedichten' (1997)
- 1 gedicht: ''s Morgens in de stal' in 'Twee oren om te horen
Twee ogen om te zien' (kinderboekenweekboekje 1998)
- 5 gedichten in 'Gestampte mensjes. Vrolijke gedichten voor
jong en oud', samengesteld door Nanda Jansen-Meijnen en Martine
Kremers (1998)
- 1 gedicht: 'Zomeravond in Gelderland' in 'Literair landschap.
Dichters en schrijvers over Nederland', samengesteld door Peter
van Zonneveld (1998)
- 1 gedicht 'Modern schilderij van het Friese dorp Wommels'
in 'Ik ging naar Bommel om de brug te zien. Nederland in 100
liedjes en gedichten', bijeengebracht door C.J. Aarts en M.C.
van Etten (1998)
- 1 gedicht: 'Moeder' in 'Groot verzenboek. Vijfhonderd gedichten
over leven, liefde en dood. Een thematische bloemlezing uit de
Nederlandstalige poëzie van de twintigste eeuw', samengesteld
door Jozef Deleu (1999)
- 1 gedicht: 'Geneefse gein' in 'Zee & land: gedichten
over Zeeland' (1999)
- 1 gedicht: 'Huwelijk' in 'Geluk dat kan wel jaren duren.
Het huwelijk in honderd gedichten', verzameld door Hans Warren
en Mario Molegraaf (1999)
- 7 gedichten in 'Van Alphen tot Zonderland'. De Nederlandse
kinderpoëzie verzameld door Anne de Vries' (2000)
- 2 gedichten in 'De ballade van Arie Hop en andere lichte
verzen', samengesteld door Ludo Meyvis en Bob Stouthuysen (2000)
- 1 gedicht: 'Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten'
in 'Nog één keer door die hoge gang. De honderd
mooiste schoolgedichten uit de Nederlandse literatuur', samengesteld
door Hans Werkman (2000)
- 1 gedicht: 'Een zomer' in 'Een tuinman is een dichter. De
100 mooiste tuingedichten', samengesteld door Paul Geerts (2002)
- 4 gedichten in: 'De light scheurkalender 2004', samengesteld
door Jean Pierre Rawie & Driek van Wissen (2003)
- 1 gedicht: 'Moeders brieven' in 'Lang leve de dood. Een bloemlezing
in honderd en enige gedichten, samengesteld door Gerrit Komrij
(2003)
- 2 gedichten in 'Zonder verbeelding geen tuin', samengesteld door Paul Geerts (2003)
- 7 gedichten in 'Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de
t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten', verzameld door
Gerrit Komrij (2004)
- 1 gedicht: 'Cultuurkreet' in 'Het kleinste gedicht. De favoriete
ultrakorte gedichten van Nederland en Vlaanderen', samengesteld
doorToef Jaeger (2005)
- 6 gedichten in 'De Nederlandse kinderpoëzie in 1000
en enige gedichten', samengesteld door Gerrit Komrij (2007)
- 1 gedicht: 'Vroegere vrienden' in 'Vriendschap. Gedichten
voor vrienden', samenstelling Henk van Zuiden (2008)
- 1 gedicht: 'Oma' in 'M'n opa ... in heel Europa is er niemand zoals hij. 100 jonge gedichten over ouder worden', samengesteld door Mario Molegraaf (2008)
- 2 gedichten in 'Sinterklaas. De mooiste sinterklaasgedichten
uit de Nederlandstalige literatuur', samenstelling Jan de Bas
en Arie Bijl (2009)
- 1 gedicht: 'Roomse eugenetiek' in 'Het scherp van de snede.
De Nederlandse literatuur in 100 en enige polemieken', samengesteld
door Pierre Vinken & Hans van den Bergh (2010)
- 1 gedicht: 'Carrousel' in 'Van Boerke Naas tot Dikkertje
Dap. 111 kindergedichten om nooit meer te vergeten, samengesteld
door Leen van Opstal (2011)
- 4 gedichten in 'Van Oorschot Poëziekalender 2013', samengesteld
door Ester Naomi Perquin en Menno Wigman (2012)
- 2 gedichten in 'Poëziekalender 2014', samengesteld door
Ester Naomi Perquin en Menno Hartman (2013)
- 1 gedicht: '140 pond' in 'De Nederlandse poëzie van de twintigste en de eenentwintigste eeuw in 1000 en enige gedichten', samengesteld door Ilja Leonard Pfeijffer (2016)
Proza:
- 1 verhaal: 'The cancernose' in 'Vandaag II. Nieuw werk van
Nederlandse en Vlaamse schrijvers', bijeengebracht door Jaap
Romijn en Bert van Aerschot (1954)
- 1 verhaal: 'Ontgoocheling' in 'Schering en inslag', samengesteld door P. Maassen en J.G. Praas (2e druk, 1959)
- 1 verhaal: 'Margaretha Ganzebloem' in 'Literair akkoord 5',
bijeengebracht door C. Bittremieux, Bert Decorte, Ed. Hoornik
en Sybren Polet (1961)
- 1 verhaal: 'De auteur' in de Prisma-pocket 'Moderne Nederlandse
verhalen' door C.J. Kelk.
- 1 verhaal: 'Het meisje' in 'Met innige groetjes van Hormoontje.
uit gandalf goed voor u. Een keuze uit vier jaar gandalf', door
Martin Ros en Guus Dijkhuizen (1968)
- 1 verhaal 'De kleine danseres' in 'Van Vestdijk tot Vinkenoog',
samengesteld door Pieter Grashoff (1969)
- 1 verhaal: 'De huisjesslak' in 'Tijdsbeeld', van A.C. de Savornin Lohman/Hagenzieker en L.G. Oosten-Marwitz (1969)
- 1 citaat in 'Standaard modern Citatenboek' samengesteld door
Gerd de Ley (1973): 'Je moet niet vragen: 'wat is de zin van
het leven?', maar: 'heb ik zin in het leven?'
- 3 citaten in 'Groot Literair Citatenboek van Nederlandse
en Vlaamse auteurs uit de 19e en 20e eeuw', samengesteld door
Gerd de Ley (z.j.)
- 1 citaat in ''t Zal je gezegd worden. Venijn en vitriool,
schimpscheuten en schofferingen uit heden en verleden', samengesteld
door W.F. & W.A. Buddingh' (1983): 'Het laagste gedierte
des velds nu was de uitgever.'
- 1 verhaal: 'Vilten tirannie' in 'De Kat in de boekenkast.
Nederlandse schrijvers over katten'samengesteld door Tilly Hermans
en Pieter van Oudheusden (1984)
- 1 citaat in 'Het Adviezenboek', samengesteld door Gerd de Ley (1984)
- 2 citaten in 'Kosmos groot citatenboek' (1986)
- 1 verhaal in 'Herenliefde: de beste homo-erotische verhalen
uit de Nederlandse literatuur', gekozen door Hans Warren (1995)
- 1 citaat in 'Ook de kromste boom levert rechte lucifers', samengesteld door Gerd de Ley (1996)
- 1 verhaal: ''Die wordt nog eens gek...'' in 'De Nederlandse
en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 250 verhalen', samengesteld
door Joost Zwagerman (2005)
- 1 verhaal: 'Te laat' in 'De Nederlandse erotische literatuur in 80 en enige verhalen', verzameld door Elsbeth Etty (2011)
Tonen
Tijdschriften
- Jac. van Hattum werkte mee aan 'Criterium' en aan 'Werk'.
- Jac. van Hattum was redacteur van 'Centauer', 'De litteraire
Revue' (1937).
- Jac. van Hattum publiceerde in 'Opwaartsche wegen', 'Helikon',
'Groot Nederland', 'Libertinage', 'Leven en Werken', 'Dietsche Warande en Belfort',
'De Socialistische Gids', 'Fundament', 'De Nieuwe Weg', 'Elsevier',
'De Gemeenschap', 'Gandalf', 'Forum', 'Maatstaf', 'De Gids' en
'Letterkundig Maandschrift'.
Over Jac. van Hattum
- 1 hoofdstuk: 'Jac. van Hattum. De waterscheiding' in 'Gewikt
en gewogen' van D.A.M. Binnendijk (1942)
- Drie hoofdstukken over Jac. van Hattum in 'Muiterij tegen
het etmaal, deel 2: poëzie en essay' van Simon Vestdijk
(1947)
- 1 hoofdstuk: 'Tweeslachtig dichterschap' in 'Toetssteen'
van Ed. Hoornik (1951)
- 1 hoofdstuk: 'Verlicht sadisme' in 'Concurreren met de sterren'
van Adriaan Morriën (1959)
- Ed. Hoornik, 'Tweeslachtig dichterschap / Jac. van Hattum' in 'Over en weer' (1962)
- Een interview met Jac van Hattum: 'Het bedgordijn dient dicht
te zijn' in 'Met innige groetjes van Hormoontje. uit gandalf
goed voor u. Een keuze uit vier jaar gandalf', door Martin Ros
en Guus Dijkhuizen (1968)
- Th. Oegema van der Wal, 'Van en over Jac. van Hattum' (1969)
- Martien J.G. de Jong: 'Gesprek met Jac. van Hattum' in 'De Gids' (1969, nr. 8)
- 1 hoofdstuk: 'Jac. van Hattum - Visvangst' in 'Het Nederlandse gedicht na 1880' van Martien J.G. de Jong (1969)
- 1 hoofdstuk: 'Want er deugt helemaal niets van mij' in 'Flierefluiters apostel' van Martien J.G. de Jong (1970)
- Martien J.G. de Jong, 'Eén perron maar drie treinen'
(Den Brabander, Van Hattum, Hoornik) (1970)
- 1 herinnering aan Jac. van Hattum in 'Buddingh' van A tot Z: ontmoetingen met Nederlandse en Vlaamse letterkundigen', verzameld door Ares Koopman (1990)
- Dieuwke Eringa, 'Ik ben van elf' (1993)
- 1 hoofdstuk: 'Verlicht sadisme' in 'Brood op de plank. Verzameld Kritisch Proza I' van Adriaan Morriën (1999)
- 1 column: '70 kilo' over Jac. van Hattum in 'Trijfels' van Nico Scheepmaker (2006)
- Gerrit Komrij becommentarieert 2 gedichten van Jac. van Hattum in 'Tussen hemel en aarde' (2013)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- 'De schepping der vogels', tekst van Jac. van Hattum in '10
Nieuwe Nederlandse liederen: voor een zangstem met pianobegeleiding',
door Adolphine C. Kruls (z.j.)
- 'Kerstlied 1942', tekst Jac. van Hattum, muziek Robert de
Roos (1942)
- Gerard den Brabander e.a. (redactie), 'Liber Amicorum Jac.
van Hattum: 10 februari 1955' (1955)
- 'Gezicht der volken: een serie boeken met sprookjes, mythen,
fabels, sagen en legenden van verre en nabije volken', onder
redactie van Jac. van Hattum en Wim J. Simons (1964)
- Zijn literaire nalatenschap bevatte o.a. homo-erotische poëzie.
In 'Maatstaf' verscheen hier in 1983 een keuze uit.
- Een portret (olieverf op doek) van Jac. van Hattum door J. Hardonk (ca. 1930), in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
Literaire prijzen
- Marianne Philips-prijs 1957 voor zijn gehele oeuvre
Jac. van Hattum was lid van de jury voor volgende prijzen:
- Het beste kinderboek 1964
Biografische opmerkingen
- Jac. van Hattum is geboren in Wommels. Zijn vader was daar
tuinbaas van de burgermeestersvilla. Toen de burgemeester na
een ruzie met de gemeenteraad eervol ontslag kreeg, brak deze
de villa af om hem in Haarlem te herbouwen. Vader van Hattum
begon daarna een kwekerij in Wommels. In 1913 verhuisden ze naar
Elspeet.
- Jac. van Hattum ging (opde fiets) in Harderwijk naar de Rijksnormaalschool.
- Jac. van Hattum werd in 1922 onderwijzer in Sleen, van april
1924 tot augustus 1926 in Putten (Schovenhorstschool) en vanaf
1926 in Amsterdam. Na zijn pensionering in 1957 bleef hij daar
wonen.
- In Putten woonde Van Hattum aan de Nijkerkerstraat 30 (zo
heet het nu).
- Jac. van Hattum behoorde met Ed. Hoornik en Gerard den Brabander
tot de Amsterdamse School. Samen publiceerden zij de bundel 'Drie
op één perron' (1938, 1941, 1960 3 dln.). Dit perron
verwees naar E. du Perron, die ze gezamenlijk bewonderden.
- De gedichten van Jac. van Hattum zijn vaak speels, maar met
een boosaardige ondertoon.
- Door zijn debuutbundel 'Baanbrekertjes' (1932) wordt hij
wel gerekend tot 'de socialistische dichters'. Vanuit een socialistische
betrokkenheid verwerkte hij ook later maatschappijkritiek in
zijn verhalen en gedichten.
- Jac. van Hattum was homoseksueel.
- Jac. van Hattum overleed op 19-08-1981 in bejaardenhuis 'Het
zonnehuis' in Amstelveen.
- Hij werd op 24 augustus (in stilte) gecremeerd in Crematorium
Westgaarde in Amsterdam.
- Op zijn geboortehuis (Van Smimialaene 7, vroeger Oosterenderdijk)
werd een gedenksteen aangebracht.

Handtekening Jac. van Hattum
Anderen over Jac. van Hattum
- De poëzie van Van Hattum heeft altijd iets van een wraakneming
gehad. Opgegroeid buiten de stad, in een dorp in Friesland waar
zijn vader tuinman was, is deze dichter de man gebleven 'die
van zijn kind-zijn nooit genas'. Zijn liefde voor de natuur en
voor het frisse weidelandschap met zijn water, bloemen en vogels,
is één der grote bronnen van zijn inspiratie. Hoewel
hij aan deze liefde meer dan eens een idyllische uitdrukking
heeft gegeven, toch heeft hij zijn jeugd en zijn leven op het
platteland nooit geïdealiseerd. Integendeel, zijn gedichten
zijn een ononderbroken, soms weemoedige, maar vaker sarkastische
afrekening met de jeugd en de dorpsgemeenschap, waarin laster,
haat, maatschappelijke tegenstellingen, bijgeloof en farizeïsme
zoveel groter en vernietigender schijnen dan in de stad. (Adriaan
Morriën, Concurreren met de sterren, blz. 21)
- Tot nu toe had ik altijd gehoopt, dat je ooit nog eens iets
als allure en moed zoudt tonen inplaats van kleinburgerlijk intrigantendom,
maar ik zie nu in dat je dat niet gegeven is. Een en ander geeft
je echter, mijns inziens, geenszins het recht de grote, onveranderlijke
normen van fatsoen en menselijkheid te negeren. Met goede wensen
ten afscheid, maar, helaas zonder enige hoogachting. (Gerard
Reve in een brief aan Jac. van Hattum, n.a.v. een interview met
Van Hattum in 'Gandalf', waarin Van Hattum vond dat Reve 'ten
onrechte het bedgordijn open schoof', Brieven van een aardappeleter,
blz. 66/67).
N.b. De tekst van Van Hattum in Gandalf was: 'Vader Cats heeft
eens gezegd: Het bedgordijn dient dicht te zijn. Het is een uitspraak
die ik volledig onderschrijf. Van het Reve schuift het bedgordijn
open, maar waarom zouden we het doen? Door bovendien de homo
als superieur voor te stellen, doet hij de zaak van de homoseksualiteit
meer kwaad dan goed. Door publikaties als deze vernietigen de
homo's zichzelf. Overigens styleert hij voortreffelijk.'
- Hoe 'weltfremd' ik was in die eerste maanden, toen ik met
'echte dichters' in aanraking kwam, wordt wel het best geïllustreerd
door mijn tocht naar Jaap van Hattum ter gelegenheid van zijn
veertigste verjaardag (februari '40). Ik was al een paar maal
bij hem geweest en ik dacht: ik moet nu toch eens iets voor hem
meebrengen. Maar wat? En dan: vierden dichters hun verjaardag
ook, net als gewone mensen? Of totaal anders? Of helemaal niet?
Het was een probleem, waar ik niet uitkwam. Maar ik wilde iets
doen, hoe dan ook. Ik zie me nog bij Jaap binnenkomen met een
grote doos met tien of twaalf slagroomgebakjes in mijn hand.
Binnen, op de tafel, stond natuurlijk al meer gebak dan we met
ons allen op konden. Jaap heeft mijn doos er toen maar heel vriendelijk
bij gezet. (C. Buddingh', Buddingh' van A tot Z, blz. 53)
Mijn favoriete citaat
Ik ben Van Hattum en ik weet
dat 140 pond zo heet,
(140 pond (fragm.), De spiegel van
de Nederlandse poëzie, blz.146)
Naar een overzicht van citaten
van Jac. van Hattum
Bronnen o.a.
- Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
- Kees Fens, Nou hoor je het eens van een ander (1982)
- Querido's letterkundige reisgids (1983)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
- Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
- Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot? (1997)
- Rody Chamuleau, Meer dan turf, tabak & pluimvee, de letteren
in de Gelderse Vallei (1998)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (januari 2019)