A.M. de Jong
Profiel
Achternaam: de Jong
Roepnaam: Adriaan
Voornamen: Adrianus Michiel
Geboren: 29-03-1888
Te: Nieuw-Vossemeer
Overleden: 18-10-1943
Te: Blaricum
Pseudoniem(en): A. M. de Jong gebruikte
de pseudoniem Frank van Waes (o.a. voor 'Notities van een landstormman)
en Herbert D. Ross (voor Fathma, de roos van het Oosten).
| Voor tweedehands boeken | Ook van A.M. deJong |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Proza
- Ondergang: een levensfragment (1916)
- De zware weg (1917)
- Notities van en landstormman (schetsen) (1917)
- Marcus van Houwaert (1920)
- Amsterdam bij nacht (1921)
- Het evangelie van den haat (1923)
- I De stormloop
- II De overwinning
- III De ineenstorting - Een zwerftocht over zee (1924)
- Vrede op aarde (1925)
- Merijntjes Gijzens jeugd (romancyclus) (1925-1928)
- Het verraad (1925)
- Flierefluiters oponthoud (1926)
- Onnoozele kinderen (1927)
- In de draaikolk (1928) - Een kluchtige zomerreis (reisbeschrijving) (1925)
- De moord in de trein: speurdersroman (van Herman Heijermans, onvoltooid en afgemaakt door A.M. de Jong) (1925)
- Fathma, de roos van het oosten (1926)
- Onder de Jefkes (1927)
- Frank van Wezels roemruchte jaren: een militaire roman (1928)
- De rijkaard: een dorpstragedie (1928)
- Kruisende wegen: een roman in vier episoden (1929)
- Flierefluiters tussenkomst (1929)
- De martelgang van Kromme Lindert (1930)
- Een verdoolde (1932)
- De dood van de patriarch (1932)
- De schotel (1933)
- Vrolike vertelsels (1933)
- Chattinbakkie (1935)
- Merijntje Gijzens jonge jaren (romancyclus) (1935-1938)
- De groote zomer (1935)
- De goede dood (1936)
- Het booze gerucht (1937)
- Een knaap wordt man (1938) - Metgezellen (verhalen) (1935-1943)
- De wonderlijke waard van Hotel Carlecas (1937)
- A.M. de Jong Omnibus (De rijkaard / Flierefluiters tussenkomst / De schotel / De dood van de patriarch) (1937)
- De erfgenaam (1938)
- Thanatos, de vreemdeling: een groteske fantasie in elf taferelen en een voorspel (1939)
- Mustapha, of de tragedie van het geweten (1939)
- De vreemde broeders: een Brabantse roman (1940)
- Poeske: een Brabantse roman (1941)
- Merijntje in Filmland: een onwaarschijnlijk doch waar verhaal (1941)
- De wonderlijke waard van hotel Carlecas (1941)
- De heks van de Riethoek (1942)
- De dolle vaandrig: roman van Breero's leven (2 delen) (1947)
- 1. Gerbrandt
- 2. Breero - Een held keert weer (1947)
- Metgezellen: vertellingen over honden (1949)
- Leven in de brouwerij (1955)
- Het geslacht Verhagen: Een Brabantse trilogie (De vreemde broeders / Poeske / De heks van de Riethoek) (1956)
- Carmen (1957)
- A.M. de Jong Omnibus (Het verraad / De rijkaard / Frank van Wezels roemruchte jaren / De schotel) (1960)
- De rijkaard/De dood van de patriarch (1963)
- A.M. de Jong Nieuwe omnibus. ( Een verdoolde / De wonderlijke waard van Hotel Carlecas / Merijntje in filmland (1964)
- Frank van Wezels roemruchte jaren. Militaire roman, aangevuld met Notities van een landstormman (1969)
- Klaverblad (De rijkaard / Flierefluiters tussenkomst / De dood van de Patriarch / De schotel) (1977)
Voor kinderen:
- Vacantiedagen (1917)
- De wereldreis van Bulletje en Bonestaak (zie onder) (1922-1937)
- Aan den stroom (1924)
- Een Bataafs driemanschap (1940)
- De betoverde grashalm (Een Bataafs driemanschap) (1940)
- Appelsnoet en Goudbaard (5 delen) (1963)
- 1. Ontmoeting met de reus en de waternikker
- 2. De kluizenaarskreeft en de betoverde vis
- 3. Tovenaar Li-Hung-Woe em de ontvoerde prinses
- 4. De bevrijding van de prinses
- 5. De ring van Koning Wiesewittel - Bulletje en Bonestaak (22 delen)
Bulletje en Bonestaak:
|
|
Brieven
- 2 brieven aan Is. Querido in 'Tirade 215/216' (mei-juni 1976)
- Brieven van A.M. de Jong in Mels de Jong (redactie), '"Beroemd op een divan": A.M. de Jong, schrijver: een biografische schets' (2002)
Toneel
- Thanatos de vreemdeling, een groteske fantasie in II taferelen en een voorspel (1927)
- Levensdraden, een hatelik fantasietje in één bedrijf (1928)
- Het verraad
- Frank van wezels roemruchte jaren
- Chattinbakkie (eenakter) (1935)
- Dobbelspel om Europa
- Zwerversbloed
- De wereldreis van Bulletje en Bonestaak (1947)
- De martelgang van Kromme Lindert (1947)
- Een held keert weer (1947)
- Flierefluiters oponthoud (1951)
- Leven in de brouwerij (1955)
- Gijzeling (1955)
- Carmen (1957)
Hoorspelen
- Het verraad (VARA, 1929)
- Gijzeling (VARA, 1931)
- De schotel (VARA, 1936)
- Een strategisch meesterstukje (VARA, 1938)
- Flierefluiters oponthoud (VARA, 1953)
- De sloffen van de vrek (NO, 1941)
- Een Amsterdammer (TROS, 1985)
Overige non-fictie
- Studies in literatuur (1912)
- De handel in pornografie (1920)
- Dostojewski (1923)
- Mensenmarkt
- Notities van een landstormman: recht voor de mobilisatieslachtoffers (1925)
- Naar zonnige landen in donker getij (1927)
- De arbeiders en het boek (1927)
- De beeldhouwer Adrianus Remiëns (1929)
- Israël Querido, de mens en de kunstenaar (1933)
- De dans op de vulkaan: (de democratie in gebreke) (brochure, tegen het nationaal-socialisme) (1939)
- Panaït Istrati, l'Homme et l'Oeuvre (in het Frans)
Vertalingen/bewerkingen
- Léon Frapié, De bewaarschool (1914)
- Léon Frapié, Vertellingen rond de bewaarschool (1920)
- Andreas Latzko, De wilde man (1923)
- Panaït Istrati, Leven en sterven van oom Anghel (1927)
- Panaït Istrati, Codine (1927)
- Panaït Istrati, Nerrantsoula (1928)
- Panaït Istrati, Kyra Kyralina (1929)
- Panaït Istrati, De sponzenvisser (1930)
- Panaït Istrati, Tsatsa-Minnka (1931)
- Andreas Latzko, Dag des oordeels (1932)
- Panaït Istrati, De ondergang van het huis Thüringer: het leven van Adriaan Zograffi (1933)
- De wonderlijke avonturen van den Baron von Münchhausen (1933)
- Irving Stone, Jack London: zijn leven en werk (1939)
- 1 vertaling: Panait Istrati 'Oom Anghel' in 'Oogst der tijden, Keur uit de werken van schrijvers en dichter aller volken en eeuwen', red. Johan Winkler (1940)
- Emile Zola, De mijn (1940)
- Zsolt de Harsányi, Een hemelbestormer: de roman van Galileï's leven (1941)
- Honoré de Balzac, De baldadige vertelsels (1943)
- L. Huna, Borgia trilogie (Het Babel der Borgia's / De triomf der Borgia's / De nadagen der Borgia's) (1943)
- Andreas Latzko, De achterhoede (1946)
- Guy de Maupassant, Hotel du Commerce (1951)
Vertaald
- 'Bulletje en Bonestaak' verscheen als eerste Nederlandse strip in 1924 in een andere taal (Duits) en daarna in 1926 ook nog eens in het Frans.
- Merinus Gejsens Brandom (Deense vertaling van 'Merijntje Gijzens jeugd. I: Het verraad' door Clara Hammerich) (1928)
- Merijntje Gijzens barndom (Zweedse vertaling van 'Merijntje
Gijzens jeugd door Hans Reutercrona) (1928-1929)
- 1. Förräderiet (Het verraad) (1928) - Vagabonden (Zweedse vertaling van 'Flierefluiters oponthoud' door Hans Reutercrona) (1929)
- Verrat (Duitse vertaling van 'Het verraad' door Fr. en M. Grünberg) (1929)
- Der seltsame Küster (Duitse vertaling van 'Flierefluiters oponthoud' door Fr. en M. Grünberg) (1929)
- Mereyntje Geysens Kindheit (Duitse vertaling van 'Merijntje Gijzen's jeugd' door Fr. en M. Grünberg) (1929-1930)
- Im Strudel (Duitse vertaling van 'In de draaikolk' door Fr. en M. Grünberg) (1930)
- Einfältige Kinder (Duitse vertaling van 'Onnozele kinderne' door Fr. en M. Grünberg) (1930)
- La perfido (vertaling van 'Het verraad' in het Esperanto door W.F. Kruit) (1941)
- Hadets Evangelium (Deense vertaling van 'Het evangelie van de haat' door Hedda Syberg) (1942)
- Un enfant parmi les hommes (Franse vertaling van 'Het verraad' door L. Roelandt) (1942)
- La mort du patriarche (Franse vertaling van 'De dood van de patriarch' door L. Roelandt) (1943)
- Vive-la-joie au village (Franse vertaling van 'Flierefluiters oponthoud' door L. Roelandt) (1943)
- Rivaler (Noorse vertaling van 'De vreemde broeders' door Lillemor Nordbye) (1947)
- Fedrenes Synd (Noorse vertaling van 'De heks van de Riethoek' door C.F. Spanner) (1948)
- Urolig blod (Noorse vertaling van 'Poeske' door Lillemor Nordbye) (1948)
- Ein weißer Traum war dieser Morgen: Roman einer Kindheit (Duitse vertaling van Merijntje Gijzens jeugd' door Fr. en M. Grünbe) (1981)
- 'Ondergang' is in het Duits vertaald.
- 'Merijntjes Gijzens jeugd I, Het verraad' werd ook in het Sloveens en Zweeds vertaald.
- 'Merijntje Gijzens jeugd III, Onnozele kinderen' werd ook vertaald in het Frans.
- 'De rijkaard' werd vertaald in het Frans en het Roemeens.
- 'De dood van de patriarch' werd ook vertaald in het Duits.
- 'Kruisende wegen' kwam in een Duitse vertaling uit.
- 'De martelgang van Kromme Lindert' werd in het Duits vertaald.
- 'Een verdoolde' werd in het Duits vertaald.
- 'Thanatos de vreemdeling' werd in het Frans vertaald.
- 'De schotel' werd in het Engels vertaald.
- 'De vreemde broeders' werd ook vertaald in het Deens.
- 'Poeske' werd ook vertaald in het Deens.
- 'De heks van de Riethoek' werd ook vertaald in het Deens.
- Întâlniri cu Panait Istrati (Roemeense vertaling) (2019)
A.M. de Jong schreef een voorwoord voor
- Bloemlezing van revolutionaire poëzie (1923)
- Willem van Iependaal, Liederen van den zelfkant (1932)
- Spiegelt u zacht: een humoristisch en satyrisch handboek tot spiegeling en vermaak van het zwakke en sterke geslacht (1938)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- In 1910 debuteerde A.M. de Jong met een schets in 'De Nieuwe School'. Het blad van Theo Thijssen en Piet Bol.
- A.M. de Jong was mede-oprichter (met Koos Vorrink en P.J. Schumacher) en redacteur van 'De Nieuwe Stem' (1918-1919).
- In 1919 werd A.M. de Jong redacteur binnenland van 'Het Volk'. Van 1920 tot 1925 was hij chef kunstredactie en feuilletonredacteur. Hij schreef van 02-05-1922 tot 17-11-1937 voor 'Het Volk' de beroemde strip 'De wereldreis van Bulletje en Bonestaak', met tekeningen van G. van Raemsdonck (21 delen).
- 'Bulletje en Bonestaak' verschenen behalve in 'Het Volk' in 'Voorwaarts', 'Het Vrije Volk', Vara Gids', 'De Volksgazet'.
- A.M. de Jong was hoofdredacteur van 'De Notenkraker' (politiek-satirisch weekblad). In dit blad verscheen 'Het Verraad' als feuilleton.
- A.M. de Jong werkte mee aan 'De Socialistische Gids'.
- A.M. de Jong werkte mee aan 'Het Leven'.
- A.M. de Jong was (met Is. Querido) oprichter van 'Nu' (1927-1929).
- A.M. de Jong was verder redacteur van en/of publiceerde in diverse tijdschriften, o.a. 'De Delftsche Courant', 'Het Zondagsblad' van 'Het Volk', 'Vragen van den Dag', 'Het Johge Volk', 'Blue Band', 'De Toorts', 'De Groene Amsterdammer', 'De Radiogids', 'Oorlog of Vrede', 'De Boekenmolen', 'Wij', 'De Gildepost'.
Over A.M. deJong
- P. Stegenga, 'Beschouwingen over Merijntje Gijzen's jeugd: De kinderziel God en het leven (1928)
- 1 hoofdstuk: 'Kanttekeningen bij Merijntje Gijzen' in 'De kritische reis' van P.H. Ritter (1928)
- C. Tazelaar, 'A. M. de Jong's Merijntje Gijzen-cyclus' (1929)
- 'Critisch Bulletin' gaf in 1945 een herdenkingsnummer uit.
- Een korte biografie van A.M. de Jong in 'Tweeëntwintig biografieën' (1950)
- Dr. C.G.L. Apeldoorn e.a., 'A.M. de Jong - Het verraad' (Nederlandse keur 52)
- 1 hoofdstuk: 'Flierefluiters apostel' in 'Flierefluiters apostel' van Martien J.G. de Jong (1970)
- Jan Kooijman & Hans Stoovelaar, 'In de ban van Bulletje & Boonestaak' (1977)
- Matthijs Boumans, Frans Debets en Ger Verlaan, 'A.M. de Jong; Merijntje Gijzens jeugd en het sociaal-demokraties ontwikkelingswerk: een materiaalverzameling' (1977)
- 2 bladzijden over A.M. de Jong in 'Lezersmemorie. Vierentachtig auteurs met hun boeken bij Querido - gekiekt, belicht en in lijstjes gezet' (1977)
- 1 hoofdstuk: 'Dichter en hazenpeper' over A.M. de Jong in Menno ter Braak, 'De Propria Curesartikelen 1923-1925' (1978)
- Jan Kooijman en Hans Stoovelaar, 'Bulletje & Boonestaak: George van Raemdonck & A.M. de Jong' (catalogus, 1206 ex.) (1979)
- J. van der Bol, 'Kijk, A.M. de Jong; de schrijver in beeld' (1980)
- Jos Rampart, 'Een onderzoek naar de relatie tussen A. M. de Jong en George van Raemdonck' (1981)
- M.A. de Jong e.a., 'A.M. de Jong, leven en werk: zes voordrachten' (1981)
- Een bijdrage over A.M. de Jong in 'Lexicon van de jeugdliteratuur' door Herman Tromp (februari 1992)
- Mels de Jong, 'A.M. de Jong, schrijver' (2001)
- George van Raemdonck & A.M. de Jong, 'Bulletje & Boonestaak: feiten en verhalen' (2001)
- Anne de Vries, 'A.M. de Jong, Bulletje en Bonestaak' in 'Wonderland. De wereld van het kinderboek' (2002)
- Mels de Jong (redactie), '"Beroemd op een divan": A.M. de Jong, schrijver: een biografische schets' (2002)
- 1 bladzijde over 'De wereldreis van Bulletje en Boonestaak; 1e - 4e deel' in 'Het kinderboek' (2002)
- Gilles W.B. Borrie, 'Herinneringen en ontmoetingen: burgemeester, historicus, vrijmetselaar' (2011)
- Jos Rampart, 'Het leven en werken van George van Raemdonck' (2014)
- Simon Carmiggelt, 'Merijntje' (bibliofiel, 30 ex.) (2019)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- 'Merijnje Gijzen' werd door Kurt Gerron verfilmd (A.M. de Jong speelde zelf de rol van pastoor).
- A.M. de Jong was literair-medewerker bij de VARA
- 'De rijkaard: De dood van een patriarch' verscheen in 1974 als Grote letterboek.
- 'Merijntje Gijzen' werd in 1974 door Kees van Iersel (succesvol) voor de (VARA)televisie bewerkt.
- 'De vreemde broeders' verscheen in 1976 als Grote letterboek.
- 'Poeske' verscheen in 1976 als Grote letterboek.
- 'De heks van de Riethoek' verscheen in 1977 als Grote letterboek.
- 'De schotel die kwam en ging' verscheen in 1978 als Grote letterboek.
- 'De erfgenaam' verscheen in 1979 als Grote letterboek.
- Nico Haak bracht in 1981 een single uit met het nummer 'Bulletje
en Bonestaak'.
toen ik nog niet kon lopen
was ik reeds geniaal
want als ik op de pot zat
vroeg ik al om 't avondblad
en las 't stripverhaal
mijn moeder zei dat kind
is veel te bij
dat is een heel bijzonder kind
en weet je wat ik zei?ik wil Bulletje
Bulletje en Bonestaak
ik wil gewoon geen tegenspraak
en verder is het mijn eigen zaak
de hartelijke groeten
van Nico Haak
en ik wil Bulletje en Bonestaak
- Merijntje Gijzen werd door Inez van Eijk en Rudi Wester beschreven in hun 'Honderd helden uit de Nederlandse literatuur'.
- 'Het Parool' nam 'Het Verraad' op in een (internationale) lijst van De honderd mooiste boeken van de eeuw.
- 'Het verraad' verscheen in 1994 als Grote letterboek.
- 'Flierefluiters oponthoud' verscheen in 1994 als Grote letterboek.
- 'Onnozele kinderen' verscheen in 1994 als Grote letterboek.
- 'In de draaikolk' verscheen in 1994 als Grote letterboek.
- 'De grote zomer' verscheen in 1994 als Grote letterboek.
- 'De goede dood' verscheen in 1994 als Grote letterboek.
- 'Een knaap wordt man' verscheen in 1994 als Grote letterboek.
- 'Het boze gerucht' verscheen in 1994 als Grote letterboek.
- Van juli 2001 tot januari 2002 was er een tentoonstelling over A.M. de Jong in stadspaleis Het Markiezenhof in Bergen op Zoom. (Steenbergsestraat 8).
- Een portret (potlood op doek) van A.M. de Jong door Jan Boon, gemaakt in 1932, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
Literaire prijzen
A.M. deJong was lid van de jury voor:
- Kosmos Eerstelingenprijs 1937 en 1938
Biografische opmerkingen
- A.M. de Jong was één van de dertien kinderen van Melchior de Jong en Petronella Hazen in een zeer arm rooms-katholiek landarbeidersgezin. Hij werd geboren aan de Hooge Dijk in Nieuw-Vossemeer (Na de stormvloed in 1953 moest het huis worden afgebroken).
- In het gezin heerste armoe en werkloosheid. Hij was een van de weinige kinderen in het gezin die in leven bleef.
- Van 1894 tot 1896 woonden ze in De Heen (gemeente Steenbergen). A.M. de Jong was er misdienaar.
- Zijn vader werd fabrieksarbeider in Rotterdam (1896) en Delft.
- In Delft woonde het gezin o.a. op Brabantse Turfmarkt 24. Zijn vader was blokkenboorder bij de borstelfabriek.
- In Delft volgde hij de onderwijzersopleiding. In 1906 haalde hij zijn diploma en in 1907 werd hij benoemd tot onderwijzer in Vrijenban, een gemeente onder Delft.
- A.M. de Jong raakte in Delft bevriend met Dirk Coster. Coster werd zijn literaire mentor.
- In 1915 trouwde hij met de onderwijzeres Jacoba Cornelia (Co) Koekebacker, die hij had leren kennen bij toneelvereniging 'Geestbeschaving'. (Theo Thijssen was getuige bij dit huwelijk). In 1916 werd hun zoon Mels geboren. Daarna kwam een dochter: Gudi.
- A.M. de Jong werd onderwijzer in Amsterdam.
- In 1917 werd hij gemobiliseerd. Hij werd verwijderd uit de officiersopleiding na de publikatie van zijn 'Notities van een landstormman'.
- A.M. de jong tekende graag. In 1919 maakte hij portretten van al zijn leerlingen (32!).
- Van 1919 tot 1925 werkte hij als journalist bij 'Het Volk'.
- A.M. de Jong was literair medewerker van de VARA.
- Van 1925, het jaar dat hij doorbrak met 'Het verraad', tot zijn dood wijdde hij zich aan de literatuur.
- Een aantal van zijn romans verscheen eerst als feuilleton (bijv. 'Ondergang', 'Een zware weg' en 'Marcus van Houwaert').
- A.M. de Jong was ook filmacteur en regisseur.
- Hij maakte veel reizen door de meeste landen van Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten.
- Zijn vrouw overleed in 1936. Later trouwde hij met M.-L.J. Defresne.
- A.M. de Jong was een actief voorvechter voor het socialisme.
- Hij woonde van 1925 tot 1930 in Bergen op Zoom aan de Antwerpse Straatweg 414. Hij was er gemeenteraadslid voor de SDAP.
- In 1930 verhuisde hij naar Bilthoven (Ruysdaellaan 8), later naar Den Haag en naar Blaricum.
- In 1936 overleed zijn vrouw. Hij hertrouwde met de zangeres Wies Defresne.
- In 1942 werd A.M. de Jong door de Duitsers in gijzeling genomen. Vanwege zijn zwakke gezondheid werd hij weer vrijgelaten.
- Op 18 oktober 1943 werd hij in zijn huis - Professor van Reeslaan 12 in Blaricum - vermoord door enkele Nederlandse SS'ers (Van Gogh en Bernard) en als represaille tegen aanslagen op NSB'ers (o.a. op zijn buurman, die heerbanleider van de WA was). Deze (50) moorden staan bekend als de Silbertane-moorden (achter de naam van degenen die uit de weg moesten worden geruimd, werd geen kruisje, maar een denneboompje gezet).
- A.M. de Jong werd op 21-10-1943 gecremeerd in crematorium Velsen in Driehuis.
- De as van A.M. de Jong werd bijgezet in het columbarium van Driehuis-Westerveld. Op 17-01-1995 is zijn as over de Noordzee verspreid.
- Hij was een veelgelezen volksschrijver, een boeiend verteller, in zijn vroege werk soms wat pessimistisch, later gemoedelijker. Zijn werk is kwalitatief niet altijd even sterk.
- A.M. de Jong was Officier de l'Instruction Publique.
- Na de oorlog is in Blaricum een laan naar hem genoemd.
- Zijn geboortehuis werd in 1953 bij de watersnoodramp verwoest.
- Op 18 mei 1968 werd voor de hervormde kerk in Nieuw-Vossemeer een bronzen beeld van Merijntje Gijzen, door Joop Vlak, onthuld. In 1977 werd het verplaatst naar de Voorstraat.
- In de Voorstraat in Nieuw Vossemeer staat het A.M. de Jong-huis, waarin het A.M. de Jong-museum is gehuisvest. Hier is een permanente tentoonstelling over hem ingericht. In 1975 werd de A.M. de Jong-stichting opgericht. Inmiddels heeft de A.M. de Jong-stichting het beheer van het A.M. de Jong-museum overgedragen aan de Heemkundige kring Ambachtsheerlijkheid Nieuw Vossemeer, die ernaar steeft het leven en werk van A.M. de Jong te belichten, ook vanuit het huidige tijdsbeeld.
Anderen over A.M. deJong
-
Anderen over A.M. de Jong:
Aan wijlen A.M. de Jong
Er kwam tot mij een keur van reclassenten
Met vroom gebazel over Onsliefheer,
Een ouwe broek, een handje losse centen
En een tractaatje over deugd en eer.Zij, meest geridderd, hadden niets te geven
Dan de benepenheid van hun fatsoen,
De weë geurtjes van hun dure teven
En milde weldaad van verdachte poen.Gij daarentegen hebt mij niet gesproken
Over de eerloosheid van m'n gewin;
Gij hebt uw beide handen toegestoken:
"Zit aan m'n haard! Heb deel aan m'n gezin!"Gij liet uw huis, uw kroost in mijne hoede,
Toen heeft een boef z'n weelde uitgeschreid
En onderging een hart, dat schier verbloedde,
De milde heul van uw grootmenslijkheid.
(Willem van Iependaal, Alle liederen van de zelfkant, blz. 17)
Mijn favoriete citaat
Met de jaren werd je wijzer, zeiden ze... o ja... maar meer plezier kreeg je daar niet door,
piekerde hij met een lichte zucht, z'n groot gezin overziende.
Je jongensjaren... alles goed bekeken had je eigenlijk alleen geleefd in je jongensjaren.
Daarna was het werk gekomen en had je aan de ketting gelegd...
en met een dwaas jong huwelijk,
noodzakelijk geworden door een al te driftige vrijerij op een carnavals- of kermisavond,
had je dan de strik zelf nog wat nauwer toegehaald.
Verzopen eer je water gezien had.
(A.M de Jong, De rijkaard)
Uit mijn weblog: 4 juni 2008
Naar aanleiding van een bladzijde over een schrijver sturen mensen me soms spontaan een mail met informatie over die schrijver, of nog mooier een scan van een stukje handschrift. Vandaag mailt Gideon Barnhard me over A.M. de Jong:
Geachte heer Beek, Mijn vader, Gerard Th. Barnhard volgde, als plusminus tienjarig jongetje, begin jaren 30, pianolessen van een mevrouw Gonda Kley uit Rotterdam. Zij vertelde hem vaak allerlei verhalen. Eén verhaal was dat zij A.M. de Jong kende, danwel gekend had: een platonische romance. A.M. de Jong droeg een gedicht aan haar op. Dit gedicht schonk Gonda Kley destijds aan mijn vader. U vindt bij deze mail een digitale kopie van het gedicht en van een brief, beide uit 1912. Hopelijk zijn ze leesbaar. Met vriendelijke groet.
|
|
Hij is bekend als A.M. de jong (Adrianus Michiel). Zijn roepnaam was Adriaan en daar ondertekent hij ook mee. Hij heeft een mooi, regelmatig handschrift. Julie is voor ons een raar woord, met die hoofdletter en die 'e'. Ook 'Woensdag' werd in die tijd nog met een hoofdletter geschreven. Uit het briefje spreekt respect en een zekere afstand: 'Met groet en handdruk', tegelijk spreekt er ook wel het verlangen uit om bij haar te zijn. De 'platonische romance' spreekt veel meer uit het gedicht. Al was het alleen maar omdat De Jong niet als dichter bekend staat. Ik ken geen dichtbundel van hem. Mensen die zelden een gedicht schrijven doen dat - als ze er wel eentje schrijven - doorgaans uit verliefdheid.
Bronnen o.a.
- Singel 262. Tweeëntwintig biografieën (1950)
- P.H. Dubois, hedendaagse nederlandse kunst, letterkunde (1956)
- A.M. de Jong Omnibus (1960)
- Wie is die.... Auteurs van Singel 262 (1966)
- Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
- J. van der Bol, Kijk, A.M. de Jong; de schrijver in beeld (1980)
- Ik hou van jou. Drieënnegentig auteurs van Querido (1982)
- Het land der letteren (1982)
- Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1982)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
- Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
- Lexicon van de jeugdliteratuur (februari 1992)
- C. Gerritsma, Schrijvers van vroeger (1995)
- Joke Linders e.a., Het ABC van de jeugdliteratuur (1995)
- Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Encarta '98 (1997)
- Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Bronnen: Jan van Coillie e.a., Encyclopedie van de jeugdliteratuur (2004)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (maart 2020)
