
Ferdinand Langen
Profiel
Achternaam: Langen
Voornaam: Ferdinand
Geboren: 29-07-1918
Te: Westernieland (bij Pieterburen)
Overleden: 20-07-2016
Te: Laren
Pseudoniem(en): Ferdinand Langen was
het pseudoniem van Egbertus Pannekoek.
In de jaren vijftig nam hij officieel de naam Ferdinand Langen
aan.
Het jongensboek 'Een avontuurlijke vaart' verscheen onder het
pseudoniem Harry van Haaren.
Voor tweedehands boeken | Ook van Ferdinand Langen |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Proza
- De vierschaar (1943)
- Achter slot en grendel (525 ex.) (1944)
- Hélène in het heelal (1945)
- De betoverde wereld (1946)
- De speelgenoten (1946)
- In pyama (verhalen) (1946)
- De witte muts (1947)
- Jacques en Jacqueline (1948)
- Mijn oom Peter (verhalen) (1950)
- Morgen kom ik terug (1951)
- Hoe maakt u het (1952)
- Al deze mensen (verhalen) (1953)
- Samen suiker eten (1953)
- Wacht even, Brasem (1954)
- Ter bescherming van de engelen (verhalen) (1955)
- De drenkelingen (verhalen) (1959)
- Laren (bibliofiel, 125 ex.) (1991)
![]() |
![]() |
![]() |
|
|
|
Voor kinderen:
- Een avontuurlijke vaart (1947)
- De botsautootjes en andere verhaaltjes (1960)
Brieven
- 1 brief aan Hans Visser in 'Brieven rond de Vestdijk-biografie' (1989)
Overige non-fictie
- Honderd uit: over de eeuw die ging en de tijd die komen gaat (1962)
- Renaissance en Reformatie (±1450-1600) (met anderen) (1978)
- Een ongewone vriendschap gewoon verteld (1989)
- Laren N.H. het kunstenaarsdorp van de kroegbaas (1991)
Vertalingen/bewerkingen
- P'oe Soen Ling, De wonderlijke verhalen van een Chinees (1947)
- Kay Boyle, De kleine kameel (1949)
Vertaald:
- Rot mit weissen Streifchen (vertaald door Marga Eveline Thierfelder)
(1957)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Al op de lagere school schreef hij voor de schoolkrant.
- Ferdinand Langen debuteerde in 1938 met het verhaal 'De leerling leert' in 'Opwaartsche Wegen'.
- Ferdinand Langen richtte met Koos Schuur en Jan Elburg in 1945 'Woord' op.
- Ferdinand Langen was redacteur van 'Ad Interim ' en 'De Gids'.
- Ferdinand Langen publiceerde in 'Den Gulden Winckel', 'Ad interim', 'Groot Nederland', 'De vriend des huizes', 'De Nieuwe Eeuw', 'Proloog', 'Criterium', 'Parade der profeten', 'De Vlam', 'Centaur', 'Ontmoeting', 'Boek van Nu', 'De Vlaamse Gids', 'Nieuw Vlaams Tijdschrift', 'Vrij Nederland', 'De Groene Amsterdammer', 'Haagse Post', 'De Linie', 'Het Parool', 'Het Vrije Volk'.
Over Ferdinand Langen
- 1 hoofdstuk: 'Spel zonder ernst met den ernst en angst voor de werkelijkheid' over 'Jacques en Jaqueline' in 'Onderzoek en vertoog 2' van Victor E. van Vriesland (1958)
- Jan G. Elburg besteedt in 'Geen letterheren. Uit de voorgeschiedenis van de Vijftigers' (1987) aandacht aan Ferdinand Langen, o.a. in het hoofdstuk 'Maandblad het Woord'.
- Een bijdrage over Ferdinand Langen in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Siem Bakker (november 1995)
- 1 hoofdstuk: 'Ferdinand Langen' in 'Zeg mijn lezers dat ik doorschrijf. Portretten van vergeten schrijvers' van Joris van Casteren (2006)
- Nick ter Wal, 'De schrijfmachine. Portret van Ferdinand Langen' (2019)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- Lucebert, 'Unicum' (1950, t.g.v. het huwelijk van Ferdinand Langen en Paula Eisenloeffel)
Literaire prijzen
- 'Hélène in het heelal' werd bekroond.
Opmerkingen
- Hij was de jongste in een gezin met drie kinderen, hij had twee oudere zusters.
- Het gezin verhuisde in 1920 naar Coevorden en acht jaar later naar Groningen.
- Zijn vader was wethouder in Coevorden (ARP) en later lid van Provinciale Staten. Zijn vader sloot zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aan bij de Trouw-groep. Hij werd gevangen genomen in 1943 en stierf uiteindelijk in het concentratiekamp Mauthausen.
- Ferdinand Langen ging naar de Eerste Christelijke HBS aan de Grote Rozenstraat in Groningen.
- In de winter van 1939/1940 richtte hij samen met Ab Visser en Arya Plaisier de Groningse kunstenaarskring 'Het Drieluik' op.
- Tijdens de Tweede Wereldoorlog verhuisde hij (met andere Groningse schrijvers) naar Amsterdam.
- Hij studeerde in Groningen en in Amsterdam.
- In Amsterdam was hij bevriend met Gerrit Kouwenaar, Bert Schierbeek en Gerard Reve.
- Zijn eerste werk werd door critici vergeleken met dat van Aart van der Leeuw en A. Roland Holst.
- Ferdinand Langen trouwde in 1950 met Paula Eisenloeffel. Ze kregen twee zonen.
- De Arbeiderspers gaf 'Mijn oom Peter' en 'Morgen kom ik terug' uit in de Arbo-reeks, een reeks die tot dan vooral bestond uit streekromans. Het aantal abonnees halveerde zowat en de literaire boeken werden weer uit de reeks gehaald.
- Ferdinand Langen stopte in 1963 (abrupt) met schrijven. Hij vond dat het hem te weinig (op)bracht.
- Ferdinand Langen werkte als copywriter voor een reclamebureau, omdat dat meer financiële zekerheid gaf dan het schrijven van boeken.
- Na drie jaar copywriter te zijn geweest, ging hij werken in de marketing. Hij maakte veel campagnes voor Unilever.
- In 1978 vestigde hij zich als zelfstandig reclame- en marketingadviseur. Hij werkte ook in het reclame-onderwijs. Hij schreef o.a. een cursus voor de LOI.
- Hoewel hij zelf niet meer schreef, hield hij de Nederlandse literatuur wel bij.
Anderen over Ferdinand Langen
- Langen beschrijft dit gelummel en gelanterfant, het quasi diepzinnig, vaak warhoofdig gepraat met vrienden, dit daadloze drentelen om de daad heen, de energieloze houding van bepaalde jonge mensen met een "essentiëlere"vorm van humor dan Bomans hanteert; deze humor dringt dieper in het leven, door het te relativeren. (Gerard Knuvelder, Handboek tot de moderne Nederlandse letterkunde (1954) blz. 205, over 'Hoe maakt u het?')
- In zijn romans en schetsen geeft hij vaak blijk van een surrealistische visie. Bizarre gebeurtenissen worden beschreven met een grote dosis droge humor. (Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde, blz. 235)
- Langen was een jongeman van christelijke huize, die door een vage onderhuidse craquelure, zijn stevige kleine brilleglazen en de schildpadachtige stand van zijn hoofd aan een jeugdige versie van Victor van Vriesland deed denken. (Jan G. Elburg, Geen letterheren, blz. 8)
- Langen bezit de gave in een lichte toon toch een gevoel van ernst te bewaren ten opzichte van de werkelijkheid - hoe absurd deze soms ook is. (Siem Bakker, Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945, november 1995)
- Hij bleef op een typemachine werken, maar wel een elektrische. Toen een winkeltje voor schrijfwaren in Laren opheffingsuitverkoop hield, kocht Ferdinand Langen de hele voorraad machinelinten op, zodat hij nooit zonder zou kmen zitten. (Peter de Waard, Volkskrant, 18-08-2016)
- Langen was een vat vol verhalen. Waarschijnlijk vond hij ze zelf niet interessant genoeg om ze op te schrijven. Dat is eeuwig zonde. (Paul Arnoldussen, Argus, 22-01-2019)
Mijn favoriete citaat
Toen mijn vader nog leefde zei hij tegen mij:
"Kijk nooit bij een meisje naar haar uiterlijke verschijning.
Kijk altijd diep in haar hart."
Ik geloof wel dat dat een verstandig advies was.
Maar hoe heb ik het op kunnen volgen?
Kan ik het helpen dat de uiterlijke verschijning mij altijd het eerst in het oog is gesprongen?
Ik heb geen röntgenogen.
(Ferdinand Langen, Morgen kom ik terug, blz. 30)
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Ferdinand Langen
- Poëziemarathon - Ferdinand Langen
- Epibreren - Ferdinand Langen
- DBNL - Ferdinand Langen
Bronnen o.a.
- Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1983)
- Prisma van de pseudoniemen (1992)
- Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945 (november 1995)
- Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Vrij Nederland (30-04-2005)
- Volkskrant (18-08-2016)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (maart 2021)