• Home
• Bibliografiëen
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Tip Marugg

Profiel

Achternaam: Marugg
Roepnaam: Tip
Voornamen: Silvio Alberto
Geboren: 16-12-1923

Van het Reve en ik schelen nauwelijks veertig uur van elkaar in geboorte-uur.
De Heer moet wel erg toornig zijn geweest in de maand december van dat verschrikkelijke jaar 1923.
(Tip Marugg in een interview, 1979)

Te: Willemstad
Overleden: 22-04-2006
Te: landgoed Pannekoek
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Tip Marugg niet onder pseudoniem gepubliceerd.

Werk

Poëzie

• Zijn gedichten verschenen onder de titel 'Dobbelstenen in Tepalka' in de 'Antilliaanse Cahiers'.
• Afschuw van licht: gedichten 1946-1951 (1976)
• De morgen loeit weer aan: 6 gedichten (bibliofiel, 250 ex.) (1990)
• De hemel is van korte duur: verzameld werk 1945-1995 (2009)

Proza

• Weekendpelgrimage (1957)
• In de straten van Tepalka (1967)
• De morgen loeit weer aan (1988)
• Weekendpelgrimage; In de straten van Tepalka; De morgen loeit weer aan (2001)
• De hemel is van korte duur: verzameld werk 1945-1995 (2009)

Hoorspel

• De morgen loeit weer aan (HUMAN, 1998)

Naslagwerken

• Dikshonario Erótiko/Erotisch woordenboek van het Papiamento
• Tip Marugg werkte aan een etymologisch woordenboek in het Papiamento over alle termen die met drank en dronkenschap te maken hebben.

Vertalingen/bewerkingen

Vertaald:

• Weekend Pilgrimage (Antilliaanse cahiers, vertaald door Roy Edwards) (1960)
• Auch Vögel sterben im Morgenblau (Duitse vertaling van 'De morgen loeit weer aan' door Waltraud Hüsmert) (1993)
• Brev från kolonin: det andra Holland: Adriaan van Dis, Astrid Roemer, Tip Marugg, Maria Dermoût (Zweden, themanummer, 1997)
• 'De morgen loeit weer aan' verscheen in 2001 in Amerika als 'The Roar of Morning'.
• Werk van Tip Marugg werd in het Russisch vertaald.
• The roar of morning (Engelse vertaling van 'De morgen loeit weer aan' door Paul Vincent (2015)
• Ännu en morgon kommer ramande (Zweedse vertaling van 'De morgen loeit weer aan' door Per Holmer) (2023)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Tip Marugg publiceerde van 1945 tot 1951 zo'n twintig surealistische gedichten in 'De Stoep'.
• Tip Marugg was veertien jaar redacteur van 'Passaat', het personeelsblad van de Curaçaose Petroleum Industrie Maatschappij, een onderdeel van Shell.
• Tip Marugg schreef de 'Curaçaose Kroniek' voor 'El Dorado'.
• Tip Marugg schreef recensies in het papamentu over Amerikaanse en Spaanse literatuur voorr 'La Prensa'.
• Tip Marugg publiceerde gedichten in 'Tirade'.

Over Tip Marugg

• Een bijdrage over Tip Marugg in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Pim Heuvel (1987)
• Een recensie van 'De morgen loeit weer aan' door Aad Nuis in 'Een jaar boek. Overzicht van de Nederlandse en Vlaamse literatuur 1988', samengesteld door Aad Nuis (1988)
• 1 hoofdstuk: 'Tip Marugg - De morgen loeit weer aan' door J.M.J. Sicking in 'Lexicon van Literaire Werken' (december 1989)
• Maritza Coomans-Eustatia, Wim Rutgers en Henny E. Coomans (red.), 'Drie Curaçaose schrijvers in veelvoud. Boeli van Leuwen, Tip Marugg, Frank Martinus Arion' (1991)
• Rob van Olm, 'In de schaduw van het licht. Op reis en in gesprek met F. Springer, Tip Marugg, Boeli van Leeuwen, Jacob Vredenbregt en Willem Walraven' (1991)
• 1 uittreksel: 'Tip Marugg - De morgen loeit weer aan' in 'Prisma uittrekselboek 3: Nederlandse literatuur 1987-1991', samengesteld door Herman Blom en Ritske van der Veen (1992)
• 1 hoofdstuk: 'Mens in de ban van eigen machteloosheid en wanhoop'' in 'Brood op de plank. Verzameld Kritisch Proza 2' van Adriaan Morriën (1999)
• 1 hoofdstuk: 'Tip Marugg - Weekendpelgrimage' door J.M.J. Sicking in 'Lexicon van Literaire Werken' (november 2001)
• Petra Possel, 'Niemand is een eiland: het leven van Tip Marugg in gesprekken' (2009)
• 1 gedicht: 'In memoriam de Curaçaose schrijver Tip Marugg (1923-2006) in 'Sierlijke golven krullen van plezier' (2009) van Walter Palm.
• Ted van der Pluijm, 'Weg van Pannekoek: ontmoetingen met Tip Marugg' (2010)
• 1 hoofdstuk: 'De morgen loeit weer aan' in 1001 boeken die je gelezen moet hebben', onder redactie van Peter Boxall en Ed van Eeden (2017)
• 'De verbeelding van de kluizenaar. Michiel van Kempen over 'De morgen loeit weer aan' van Tip Marugg (1988)' in 'De nieuwe koloniale leeslijst', samengesteld door Rasit Elibol (2021)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• 'Weekendpelgrimage' verscheen in 1975 als Bulkboek 35.
• Boeli van Leeuwen droeg zijn roman 'Schilden van leem' (1985) op aan Tip Marugg.
• 'Vrij Nederland' vroeg auteurs om hun top-10 voor 'De leeslijst'. De lijsten stonden in het nummer van 12-09-1987. 'Weekendpelgrimage' stond op het lijstje van René Stouten op nr. 5.
• 'De morgen loeit weer aan' verscheen in 1994 als Grote letterboek.
• De Indiaan baarde een neger, regie Sherman de Jesus (video, 1998) Met Boeli van Leeuwen, Frank Martinus Arion, Tip Marugg. Een driedelige filmische interpretatie over het literaire werk van de schrijvers Boeli van Leeuwen, Frank Martinus Arion en Tip Marugg.

Literaire prijzen

• Nominatie voor de AKO-literatuurprijs 1988 voor 'De morgen loeit weer aan'.
  
  Zou de AKO-prijs hem door de neus zijn geboord omdat de gedachte bestond dat Marugg een verstokte kluizenaar is en toch niet naar Nederland zou komen? Dat zou het AKO-concern onvoldoende publiciteit hebben opgeleverd en die prijs is er toch vooral voor die publiciteit? (Aart G. Broek, NRC, 28-04-2006)
  
  
• Cola Debrot-prijs 1989 voor 'De morgen loeit weer aan'.

Biografische opmerkingen

• Tip Marugg stamt uit een Zwitsers geslacht uit de plaats Klosters. Begin 1800 kwam de eerste Marugg naar Curaçao.
• Tip Marugg werd geboren in de wijk Otrabanda in Willemstad. Zijn vader had een zaak in levensmiddelen in de Breedestraat. Zijn moeder was een Venezolaanse. Ze sprak geen Nederlands.
• Als kind woonde Tip Marugg twee jaar bij een oom en tante in Venezuela.
• Officieel heet hij Silvio, maar thuis werd hij al Tip genoemd.
• In 1942 moest hij in militaire dienst. Hij maakte carriere van soldaat-schutter tot officier. Hij kreeg het 'Oorlogsherinneringenkruis'.
• Tip Marugg debuteerde in 1945 met surrealistische gedichten in het tijdschrift 'De Stoep'. Een aantal van deze gedichten schreef hij oorspronkelijk in het papiamentu.
• Tip Marugg werkte tot 1973 voor Shell.
• 'Weekenpelgrimage' kwam eerst uit in de 'Antilliaanse Cahiers'.
• De hoofpersoon in de boeken van Tip Marugg is een eenzame man die vooral 's nachts leeft en veel drinkt. Het grootste deel van het boek beslaat de gedachtenspinsels van deze man.
• Terugkerende thema's zijn de dood, de nacht en het noodlot.
• De laatste jaren was hij nagenoeg blind door een erfelijke oogziekte. Hij schreef niet meer en dronk alleen nog maar, zei hij in zijn laatste interview in 2001.
• Door zijn blindheid moest hij ook afstand doen van zijn geliefde honden.
• In het laatste jaar van zijn leven werd er i.v.m. een infectie één van zijn benen afgezet.
• Tip Marugg overleed op 22-04-2006, thuis, op bed.

Anderen over Tip Marugg

• Op de grens tussen bewustzijn en hyperbewustzijn, tussen weten en vermoeden vervloeien uiterlijke en innerlijke werkelijkheid tot één ervaring die als het ware buiten de tijd staat. (Bulkboek 35, Tip Marugg, Weekendpelgrimage, blz. 1)
• Mijn vriend Tip, de heremiet, schraal van lijf als een torero, omringd door zijn pastelkleurige honden en gebarricadeerd achter een haag van boeken en bierflessen. (Boeli van Leeuwen, Schilden van leem)
• Drift tot zelfkennis, dat lijkt mij de kern van zijn schrijverschap, en dat impliceert: inzicht in die heel specifieke, voor ons Nederlanders zo moeilijk te doorgronden levenssituatie van de blanke Antilliaan. Thuis op één plaats: Curaçao, en toch al opgezadeld met het gevoel er "eigenlijk" niet thuis te horen. (Jaap Oversteegen, Drie Curaçaose schrijvers in veelvoud. Boeli van Leuwen, Tip Marugg, Frank Martinus Arion)
• Voor Tip Marugg, auteur van 'De morgen loeit weer aan', is de zin van het leven verdwenen. Hij is bijna blind en kan niet meer schrijven. Met een viltstift maakt hij notities op grote witte vellen, maar 'noteren is niet schrijven'. Een treurige, breekbare man, in een land zonder lezers. (Rudi Wester, Vrij Nederland, 03-03-2001)
• Het magistrale werk van Marugg is in wezen Latijns-Amerikaanse literatuur geschreven in het Nederlands. Een perfect Nederlands, poëtisch, archaïsch soms, het werk van jaren schaven. En dat in een aangeleerde taal, want de moedertaal van Marugg was het Papiamento. (Cees Zoon, Volkskrant, 25-04-2006)
• Onze planeet tolt om zijn as met een snelheid boven die van het geluid. Niet op de polen, maar iedere denkbeeldige plek op de evenaar tolt rond met een vaart van meer dan 1600 kilometer per uur. Toch werden de bierflesjes en whiskyglazen van Tip Marugg tijdens zijn vele tropische mijmernachten onder een Antilliaanse maan nimmer van de tafel gezwiept, en als hij dan toch mistastte had dat met een andere draaiing te maken dan met die van de aarde. (L.H. Wiener, Shanghai massage, blz. 19/20)

Mijn favoriete citaat

Mijn Venezolaanse oom werd geobsedeerd door twee dingen:
het evangelie en het schaakspel.
Ik ken nu nog een heleboel bijbelpassages uit mijn hoofd
en door zijn toedoen leerde ik ook in korte tijd vrij goed schaken,
zo goed zelfs dat ik, wanneer ik om de een of andere reden boos op hem was,
hem in minder dan dertig zetten kon verslaan.
(Tip Marugg, De morgen loeit weer aan, blz. 74)

Naar een overzicht van citaten van Tip Marugg

Bronnen o.a.

• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Volkskrant (20-05-1988)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Encarta '98 (1997)
• Vrij Nederland (03-03-2001)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (juli 2024)