• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Hanny Michaelis

Profiel

Achternaam: Michaelis
Voornaam: Hanny
Geboren: 19-12-1922
Te: Amsterdam
Overleden: 11-06-2007
Te: Amsterdam
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Hanny Michaelis niet onder pseudoniem gepubliceerd.

Werk

Poëzie

• Klein voorspel (1949)
• Water uit de rots (1957)
• Tegen de wind in (1962)
• Onvoorzien (1966)
• De rots van Gibraltar (1969)
• Wegdraven naar een nieuw Utopia (1971)
• Het onkruid van de twijfel (keuze uit de gedichten) (1989)
• Verzamelde gedichten (1996)
• In de vallende avond (jaarwisselingsuitgave) (2003)
• Zeven regels (2004)
• Een keuze uit haar gedichten (door J.J. Voskuil) (2005)
• Herfst (bibliofiel) (2007)
• Nagelaten gedichten (jaarwisselingsuitgave) (2007)
• Herfst (vouwblad, bibliofiel) (2007)
• Twee gedichten (bibliofiel) (2007)
• Alles heeft twee kanten (jaarwisselingsuitgave, met Roland Jooris) (2008)
• Zonder een spoor van vrede (2008)
• Uittocht (nieuwjaarswens) (2010)
  

Proza

• Verst verleden: jeugdherinneringen verteld aan Nop Maas (2002)

Brieven

• 1 brief van Hanny Michaelis in 'Dichter bij de mens' van L. Pennings en B. Langeveld (1986)
• 2 brieven van Geert van Oorschot aan Hanny Michaelis (met haar commentaar) in: 'Geert van Oorschot, Brieven van een uitgever' (1995)
• Alfred en Gonda Michaelis-Swaab, Brieven aan Hetty en Wilma (t.g.v. van de tachtigste verjaardag van Hanny Michaelis) (50 ex.) (2002)
• Gerard Reve, Lieve Hanny (reefdruk, brief, 25 ex.) (2015)

Dagboeken

• Lenteloos voorjaar: oorlogsdagboek 1940-1941 (2016)
• De wereld waar ik buiten sta: oorlogsdagboek 1942-1945 (2017)
• Oorlogsdagboek 1940-1945 (2019)

Overige non-fictie

• Toen Reve nog Van het Reve was (1985)
• Hanny Michaelis over Gerard Reve (reefdruk, 1987)

Vertalingen/bewerkingen

• Harry Behn, Pablo en zijn ooms (1959)
• In 'De muze kent geen Babel, Poëzie uit alle werelddelen in vertaling'(1959) staan door haar vertaalde gedichten van Racheel (Bluwstein) en A. Shlonsky.
• Rosemary Manning, Groene rook (1960)
• Dorothy Sterling, Mary Jane: een negermeisje in de klas (1961)
• Isoko/Itsjiro Hatano, In de schaduw van Hiroshima: dagboekbrieven van een Japanse jongen (1962)
• Gerard Reve, Vier wintervertellingen (1963) is een vertaling door Hanny Michaelis van 'The acrobat and other stories'.
• Karl Jordan, Frederik Barbarossa (1963)
• Helena Rudlová, Oom Jacob komt logeren (1963)
• Josef Zeman, Geesje Eekhoorn (1963)
• Alan C. Jenkins, Armas en Sofi uit Lapland (1964)
• Rudi Strahl, Zandman vermist (1965)
• Tamara Ramsay, De wonderbare reizen en avonturen van kleine Dot (1965)
• Norman Gear, De Sade: een biografie (1966)
• Gerard Reve, Herfstdraden (1966) is een vertaling van 'Gossamer' door Hanny Michaelis.

Vertaald

• 1 in het Engels vertaald gedicht: 'Involuntarily, almost' in 'Post-war Dutch & Flemish Poetry, Poetry Australia', number fifty-two', selected and introduced by R.P. Meijer (1974)
• 8 gedichten in James Holmes and William Jay Smith, Dutch interior: Postwar Poetry of the Netherlands and Flanders (vertaald door Marjolijn de Jager, Manfred Wolf, André Lefevere, James S. Holmes) (1984)
• Against the wind: selected poems of Hanny Michaelis (vertaald door Manfred Wolf en Paul Vincent) (1987)
• Werk van Hanny Michaelis in 'Helan xiandai shixuan' (Chinese vertaling van moderne Nederlandse poëzie van diverse dichters) (1988)

Hanny Michaelis schreef een voorwoord voor

• Henk Romijn Meijer, Toen Reve nog Van het Reve was (1985)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Na de Tweede Wereldoorlog werkte ze als bureauredactrice voor het 'Nieuw Israëlitisch Weekblad'.
• Hanny Michaelis debuteerde in 1945 met poëzie in 'Proloog'.
• Hanny Michaelis publiceerde o.a. in 'Criterium', 'Maatstaf', 'Tirade', 'Hollands Maandblad' en 'De Gids'.

Over Hanny Michaelis

• Een interview met Hanny Michaelis: '...dat Gerard mijn grote liefde is, dat is waarschijnlijk niet waar' in 'De mens is een ramp voor de wereld' van Bibeb (1969)
• Een bijdrage over Hanny Michaelis in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Eva Cossee (februari 1986)
• Feestelijke uitreiking van de Anna Bijns Prijs voor Poëzie aan Hanny Michaelis: Delbekehuis, Antwerpen, 9 december 1995 (1995)
• Een interview met Hanny Michaelis door Petra Possel op 'De goddelijke vonk. Gesprekken met dichters' (3 cd's) (2006)
• 1 interview met Hanny Michaelis (door Bibeb): 'Merkwaardige hofmakerij' in 'Het volle leven. Herinneringen aan Gerard Reve', samenstelling Diederik van Vleuten, Robbert Ammerlaan en Victor Schiferli (2006)
• 'Tirade' gaf in 2007 een aan Hanny Michaelis opgedragen nummer uit.
• Henk Romijn Meijer, 'Hanny' (bibliofiel, 85 ex.) (2008)
• Ad Fransen, 'Leven met Reve: het onmogelijke huwelijk van Gerard Reve en Hanny Michaelis' (2010)
• Een hoofdstuk over Hanny Michaelis door Joris van Groningen in '1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis' (2013)
• Ria van den Brandt, 'Vrouwen van woorden: een kleine canon tegen groot leed' (2014)
• Nop Maas, ''Vastgenageld aan de rand van het niets' Herinneringen en opinies van Hanny Michaelis' (bibliofiel) (2024)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Uitgeverij Rivendell brengt een T-shirt op de markt, bedrukt met het gedicht 'Briljant filosoferend' van Hanny Michaelis.
• Uitgeverij Novelle gaf in 1993 een setje bierviltjes met gedichten uit. Op één viltje stond het gedicht 'De ik die zichzelf' van Hanny Michaelis.
• 3 privé-foto's met begeleidende tekst in 'De gevoelige plaat', redactie Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (1995)
• Hanny Michaelis leest 5 gedichten op 'Ode aan de Nacht. het beste uit De Nacht van de Poëzie', samenstelling Anneke van Dijk en Koen Vergeer (4 CD's, 2005)
• Op 19-12-2022 werd de Amsterdamse brug 405 (Stadionwehg/Hobbemakade) naar Hanny Michaelis genoemd.

Literaire prijzen

• Eervolle vermelding van de jury van de Reina Prinsen Geerligs-prijs 1947
• Jan Campert-prijs 1966 voor 'Onvoorzien'
• Anna Bijns-prijs 1995 voor 'de vrouwelijke stem in de letteren'
• Sjoerd Leiker-prijs 1995

Hanny Michaelis was lid van de jury voor:

• Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1965, 1969
• Henriette Roland Holst-prijs 1972
• P.C. Hooft-prijs 1973, 1989
• Herman Gorter-prijs 1974
• Reina Prinsen Geerligs-prijs 1977
• Jacobson-prijs 1985, 1990, 1992
• A. Roland Holst Penning-Stipendium 1986
• Charlotte Köhler Stipendium 1988
• Tollens-prijs 1988, 1992
• Busken Huet-prijs 1990
• Gelderse Debuten 1991

Max Pam telde voor HP/De Tijd de juryleden van 14 Vlaamse en 163 Nederlandse prijzen tussen januari 1986 tot oktober 2001. Hij maakte een top 60 van juryleden. Hanny Michaelis stond op nummer 36. Zij zat in die periode 8 keer in een jury.

Werk van Hanny Michaelis geciteerd in een overlijdensbericht

Volkskrant, 02-11-1991

Trouw, 01-04-2023

Opmerkingen

• Hanny Michaelis was van joodse afkomst.
• Op het gymnasium kreeg ze Nederlands van D.A.M. Binnendijk.
• Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat ze ondergedoken. Haar ouders werden in 1943 in Sobibor vergast.
• Hanny Michaelis werkte op kantoor bij uitgeverij Meulenhoff.
• Op 09-12-1948 trouwde Gerard Reve en Hanny Michaelis. Tijdens dit huwelijk woonden ze een aantal jaren in Engeland (1952-1957). Ze scheidden in 1959. (1956?) Ze bleven wel contact houden.
• Hanny Michaelis debuteerde in 1949 met de gedichtenbundel 'Klein voorspel'.
• Bij haar debuut werd haar werk met dat van Vasalis vergeleken.
• Hanny Michaelis werkte halve dagen als beleidsmedewerker op de afdeling kunstzaken van de gemeente Amsterdam. Hier was D.A.M. Binnendijk haar chef. Vroeger was hij haar leraar Nederlands.
• Hanny Michaelis was bestuurlid van de Vereniging voor Letterkundigen en vice-voorzitter van de Federatie van Kunstenaars.
• terugkerende thema's in haar werk zijn depressie, leegheid en het verliezen van illusies.
• Hanny Michaelis overleed op 11-06-2007. Op 12-06-2007 werd ze begraven op de joodse begraafplaats in Muiderberg (vak G).

handtekennig Hanny Michaelis

Anderen over Hanny Michaelis

• Hanny heeft soms een betoog als een lintzaag, maar altijd een gouden hart. We waren het, als altijd, er over eens dat het nooit meer goed kwam, maar dat het goed was. Tegen het einde van de middag wandelden we terug, ik at bij haar sla, gebakken aardappeltjes en een schouderkarbonaadje. Om half negen nam ik de trein terug naar Veenendaal, nagewuifd door haar op een perron vol van de zonderlingste reizigers, bepakt met waterzakken en vijgenmanden, wierook en myrrhe. Mijn bezoek had haar veel vreugde gedaan, merkte ik, en ze was erg blij, dat ik de gehele dag bij haar gebleven was. (Gerard Reve, De Taal der Liefde, blz. 90/91)
• Vanaf de tweede bundel Water uit de rots (1957) zijn haar gedichten sober, kort en rijmloos. Ze wekken de indruk een zeer geconcentreerde uitbarsting te zijn van een lang gekoesterd gevoel, dat obsessief in de geest heeft rondgewoeld en vervolgens in een ademloze zin is neergeschreven. (Vrouwenlexicon, blz. 235)
• De poëzie van Hanny Michaelis is kraakhelder. In concieze gedichten wordt de kortstondigheid van volkomen liefde en geluk onder ogen gezien. Stadsnatuurbeelden en herinneringsscherven hebben de overhand; een broze inhoud, door een gebeitelde vorm geschraagd. (Arjan Peters, Volkskrant, 08-12-1995)
• En al kwam er na 1971 bijna geen nieuwe bundel meer uit, het broze en onsentimentele werk dat aan de prullenmand was ontkomen, werd door uitgever Van Oorschot altijd in druk gehouden. Tot haar plezier. Want hoe fel ze er ook van kon getuigen wat ze allemaal níet waard was, die verzen stónden - en die zijn niet stuk te krijgen: getuigenissen van eenzaamheid, maar ook van de strohalm die haar bastion was. (Arjan Peters, Volkskrant, 13-06-2007)
• Ik heb zelden iemand ontmoet die zo nuchter was - tot op de graat, zoals het heet - zo wars van elke grootspraak, zo rechtstreeks. Haar stem had zich naar haar karakter gevormd: een haast onversierd geluid. Haar zinnen kregen snel de neiging kibbelig te worden. Ze was het met weinig eens. Misschien was haar zwijgen nog het grootste blijk van ontstemming. Naarmate zij het met meer oneens was, rookte ze ook meer. (Kees Fens, Volkskrant, 14-06-2007)
• Misschien was het wel die afkeer om echt diep op de menselijke tekortkomingen in te gaan die er tenslotte voor zorgde dat ze voortijdig met dichten ophield. Het gevoel dat het toch niks uithaalt, ook niet als troost. Wat dat betreft werd het realisme van haar gedichten op den duur ingehaald door het realisme van de wereld om haar heen. Dat maakt haar tot een apart geval in de Nederlandseliteratuur, waar dichters niet vaak ophouden omdat ze uitgesproken zijn. Deze wel. De laatste regel van haar laatste gedicht uit de laatste bundel luidt 'nu/na jaren van voortvluchtigheid/de vrede zich eindelijk/en blindelings heeft laten vinden.' Dan valt er inderdaad niet veel meer te bedichten. (Rob Schouten, VN, 30-06-2007)

Mijn favoriete citaat

Alle eindjes
aan elkaar geknoopt
tot een patroon dat zich
laat leven. Dagenlang
gaat het goed. En dan
is het er weer, het gat
waar alles in verdwijnt:
boeken, muziek, gesprekken
met vrienden. Alleen ik
blijf over, vastgenageld
aan de rand van het niets.
(Hanny Michaelis, Tirade 103/4, juli/aug. 1965)

Bronnen o.a.

• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Kritisch literatuur lexicon (februari 1986)
• Vrouwenlexicon (1989)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (september 2020)