• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Maurits Mok

Profiel

Achternaam: Mok
Roepnaam: Maurits
Geboren: 07-11-1907
Te: Haarlem
Overleden: 08-02-1989
Te: Bergen
Pseudoniem(en): Onder het pseudoniem Hector Mantinga kwamen in de Tweede Wereldoorlog (clandestien) de bundels 'De zeven hoofdzonden', 'De vader spreekt' en 'Een naamloos strijder' uit. Maurits Mok gebruikte verder de pseudoniemen Victor Langeweg, Jan Luyken jr. ('Spiegel van het menselijk bedrijf').
Hij heette oorspronkelijk Mozes Mok. In 1971 heeft hij zijn naam officieel gewijzigd in Maurits Mok.

Werk

Poëzie

• Exodus (1938)
• Kaas- en broodspel (1938)
• De rattenvanger (500 ex.) (1939)
• Verloren droomen (1939)
• Scheppingsdroom (1940)
• Verzen (1941)
• De vliegende Holander (250 ex.) (1941)
• De zeven hoofdzonden (1943)
• De vader spreekt (1944)
• Een naamloos strijder (125 ex.) (1944)
• Europa (500 ex.) (1945)
• Verzen van Nederland (bibliofiel) (1945)
• Salvis Titulis (1946)
• Het wankel hart (1946)
• Silhouetten (1948)
• Vergeefs gebaar (1949)
• Aan de vermoorden uit Israël en In memoriam sororis (1950)
• Storm uit het oosten (1952)
• De spoorwegstaking (1953)
• Woorden in het donker (1955)
• Stormen en stilten (1956)
• Woorden in het donker (1956)
• Gedenk de mens (1957)
• Het lied van de olifant (1958)
• Vuurmerken (1960)
• Berijmde bokkesprongen (1962)
• Dwars door de zomer (1962)
• Avond aan avond (1965)
• Achtergrond (1965)
• Stadiën (bloemlezing uit zijn werk) (1968)
• Avond aan avond (1970)
• Met Job geleefd (1972)
• Grondtoon (1975)
• Prehistorie (Facsimile, 100 ex.) (1977)
• De tijd gaat over (1977)
• Berijmde bokkesprongen, Opus 2 (1977)
• Gedichten van zestig tot zeventig (1977)
• Zeven gedichten & een fragment (bibliofiel, 50 ex.) (1977)
• Spiegel van het menselijk bedrijf (1979)
• Bij brood alleen (1980)
• Achterwegen (1981)
• Verwaaiende raadsels (1982)
• De doorleesbril (1983)
• Terug door de tijd (1984)
• Laat getijde (1985)
• Het dorp (bibliofiel, 240 ex.) (1985)
• De Tijd (jaarwisselingsgeschenk) (1986)
• Nachtblauw (1987)
• Altijd de aarde (bibliofiel, 341 ex.) (1987)
• Zomeravond (bibliofiel, 60 ex.) (1988)

Voor kinderen:

• Rom bom bom (kleuterrijmen, 1958)
• Een zak pepernoten (met Riemke Mok) (1964)
• Weer een zak pepernoten (Met Riemke Mok)

Proza

• De tweede jeugd (1933)
• Badseizoen (1934)
• De nieuwe baron von Münchhausen van 1937 (1937)
• Figuren in het zand (1939)
• De tweede jeugd (1939)
• Voorspel tot het leven (1946)
• Strijd zonder einde (1948)
• Het geheim van de Beukenhorst (1957)
• Niemandsland (1958)
• De ontmaskering (1963)
• Dorp in de branding (herdruk van 'Strijd zonder einde') (1975)
• Het feest van Hercules (verhalen) (1977)
• De ondergrondse (1979)
• Het haarlint: twaalf verhalen (1982)
• De doorleesbril (1983)
• Een mens van nergens (1987)

Voor kinderen:

• De jongens van Duindorp (1935)
• Dr. Kwekkeltee vindt een paard (1962)
• De fluit van Dr. Kwekkeltee (1962)
• Dr. Kwekkeltee in Zeedorp (1963)
• Dr. Kwekkeltee als goudmaker (1963)
• Dr. Kwekkeltee koopt een eiland (1963)
• Dr. Kwekkeltee wil tekenen (1963)

Brieven

• 1 brief van Maurits Mok in 'Dichter bij de mens' van L. Pennings en B. Langeveld (1986)
• 1 brief aan Hans Visser in 'Brieven rond de Vestdijk-biografie' (1989)

Overige non-fictie

• Nelly Sachs: inleiding over auteur en werk (1971)
• Eerbetoon en vriendschap aan Johan van der Woude (met anderen) (1980)

Vertalingen/bewerkingen

• Aldous Huxley, Het soma-paradijs (= Heerlijke nieuwe wereld) (1934)
• Gustav Landauer, Oproep tot socialisme (1940)
• Casimir K. Visser, Van de heksenwaag te Oudewater en andere te weinig bekende zaken (1941)
• Hermann Adler, Zangen uit de stad des doods (1946)
• A. Piccard, Tussen aarde en hemel: feiten toekomstdromen (1949)
• Lajos Zilahy, De geschiedenis van het geslacht Dukay (met Jan Elburg) (1950)
• Robert Penn Warren, Zij gaven hem macht (met G.J. Elburg) (1950)
• Dorothy L. Sayers, Het hoofd in de strop (1952)
• Theodor Plievier, Moskou (1952)
• Jean-Paul Sartre, Het oponthoud (1952)
• Jean-Paul Sartre, De dood in het hart (1952)
• Arthur Koestler, Een pijl in de ruimte (1953)
• Margaret Landon, Anna en de Koning van Siam (met C. Vorrink)
• Theodor Plievier, Berlijn (1954)
• Annie Van de Wiele, Onder Omoo's zeilen: met een zeilboot de wereld rond (1954)
• Cécil Saint-Laurent, De dochter van Mata Hari (1955)
• John Gunter, Afrika in de branding (1955)
• Martin Lederman, De slanke fijnproever (1955)
• Willi Heinrich, Het vlees is geduldig (1955)
• Pearl S. Buck, Mijn werelden (1956)
• Heinz G. Konsalik, Dokter van Stalingrad (1957)
• Margaret Wheeler, Muren van Jericho: opgravingen in de oudst bekende stad (1958)
• Dorothy Sayers, Het hoofd in de strop (1959)
• N.C. McDonald, De wonderbare vangst (1959)
• R.K. Narayan, Gouden Waringin. Roman uit India (1959)
• Robert Payne, De drievoudige wereld van Albert Schweitzer (1959)
• Robert Rey, Honoré Daumier: 1808-1879 (1960)
• M.Y. Ben-Gavriêl, Een huis in Praag (1960)
• Ka-Tsetnik, Daniella (1960)
• Georges Blond, Invasie
• Germain Bazin, Het Louvre (1961)
• Pierre Cressard, Dit is Bretagne (1961)
• Juan Goytisolo, Rouw in het paradijs (1961)
• Emil Ludwig, Cleopatra (1961)
• John Wyndham, De Triffids komen (1961)
• Jean-Paul Sartre, De duivel en God: toneelstuk in drie bedrijven en elf taferelen (2e druk, 1961)
• Pierre Teilhard de Chardin, Het goddelijk milieu (1962)
• Charlotte Köhn-Behrens, Problemen der hedendaagse erotiek (1962)
• Thomas A. Dooley, De bamboe-dokter: de strijd van een arts tegen ziekte en communisme in Laos (1962)
• Pierre Teilhard de Chardin, Het goddelijk milieu (1962)
• Georges Simenon, Het bloedspoor in de sneeuw (1962)
• D.H. Lawrence, Het meisje en de zigeuner (1962)
• Pierre Teilhard de Chardin, Het voorspel (2 delen) (1963)
• Pierre Teilhard de Chardin, Loflied (1965)
• Richard F. Behrendt, Empirie of visie: een tijdkritische sociologie (1966)
• Pierre George, Geografie van de grootstad: het probleem van de moderne urbanisatie (1966)
• Pierre Teilhard de Chardin, Vroege geschriften I (1966)
• Pierre Teilhard de Chardin, Vroege geschriften II (1966)
• A. Sauvy, Demografie (1967)
• Pierre Teilhard de Chardin, Vroege geschriften III (1967)
• Karl Jaspers, Kant (1967)
• Peter Leonard, Sociologie en maatschappelijk werk (1969)
• Robert Heiss, Hegel, Kierkegaard, Marx : de grote dialectische denkers van de negentiende eeuw (1969)
• Violette Morin en Joseph Majault, Erotiek, een moderne mythe (1969)
• Horace M. Kalleen, Job, een tragedie (1969)
• Anthony Glyn, Slalom (1970)
• James Barlow, De bewijslast (1970)
• Adorno, Opvoeding tot mondigheid (1971)
• Nelly Sachs en Samuel Joseph Agnon, Gedichten, toneel en proza (met J. Melkman en M.L. Meelker-van Tijn) (1971)
• Federica de Cesco, De prins van Mexico (1971)
• Ka-Tsetnik, Daniella ; Moni (met M. Gerritsen Moni) (1972)
• Abraham H. Maslow, Motivatie en persoonlijkheid (1972)
• Abraham H. Maslow, Ontplooiing: wijdere perspectieven voor de ontwikkeling van de mens (1973)
• Sandra Paretti, De pachters der aarde (1974)
• Erskine Caldwell, Tobacco road (4e duk, 1974)
• Robert E. Ornstein, Het menselijk bewustzijn : synthese van rationeel en intuïtief bewustzijn: zelfbeheersingstechnieken, biofeedback (1974)
• Abraham H. Maslow, Psychologie van de wetenschap (2e druk, 1974)
• B. Michelaard, Tussen hemel en aarde (1975)
• Sartre en de vrouwen: een gesprek met Catherine Chaine (1977)
• Laurent, Caroline chérie: wispelturig en trouw (7e druk, 1978)
• Cecil Saint-Laurent, Caroline Chérie: tien minnaars... één liefde (7e druk, 1978)
• Aldous Huxley, Alle verhalen (met Helen Knopper) (1978)
• André Malraux, Lazarus: de spiegel van het voorgeborchte (1979)
• Dorothy L. Sayers, Lord Peter contra de familiemoord (heruitgave van 'Het hoofd in de strop') (1983)
• Siegfried Lenz, Een oorlogseinde (1984)
• Georges Blond, Landing in Normandië (heruitgave van 'Invasie') (1984)
• Konsalik, Omnibus (met anderen) (1985)
• Siegfried Lenz, Einde van een oorlog (heruitgave van 'Een oorlogseinde') (1990)

M. Mok schreef een inleiding voor

• Nelly Sachs en Samuel Joseph Agnon, Gedichten, toneel en proza (1971)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Maurits Mok publiceerde in 'Apollo', 'Opwaartsche wegen', 'Critisch Bulletin', 'Kentering', 'Groot Nederland', 'Bzzlletin', 'Gedicht', 'Nieuw Vlaams Tijdschrift', 'Maatstaf', 'De Gids'.
• M. Mok schreef literaire kritieken voor 'Algemeen Handelsblad', de 'Kroniek van Kunst en Kultuur' en voor de 'Haagse Courant'.
• M. Mok publiceerde aforismen in 'Cartons voor letterkunde'.

Over Maurits Mok

• 1 hoofdstuk: 'M. Mok' in 'Verzameld werk IV - Critisch proza' van H. Marsman (1947)
• Een hoofdstuk over M. Mok in 'Muiterij tegen het etmaal, deel 2: poëzie en essay' van Simon Vestdijk (1947)
• 1 hoofdstuk, 'M. Mok' in 'Gegist bestek deel 1: Benaderingen en ontmoetingen' van C.J.E. Dinaux (1958)
• Een hoofdstuk: 'Humanisme uit protest' in 'Concurreren met de sterren' van Adriaan Morriën (1959)
• 1 hoofdstuk: 'Orale poëzie - M. Mok' in 'Voor en na de explosie: Opstellen over poëzie' van Simon Vestdijk (1960)
• Het tijdschrift 'Dimensie' bracht in 1978 een Maurits Mok-nummer uit.
• Dirk Kroon, 'Tussen afweer en overgave Over de poëzie van Maurits Mok' in 'Bzzlletin' (november 1978)
• Een interview met Maurits Mok in 'Gezegd en geschreven' van Corina Engelbrecht (1979)
• 1 gedicht: 'Nacht der bewaring' met een verklaring in 'Geloven in gedichten' van H. van der Ent (1980)
• Rudolf van de Perre, 'De dichter Maurits Mok - Tussen de morgen en de morgen kan alles over zijn' in 'Ons Erfdeel' (maart-april 1980)
• Dirk Kroon, 'Maurits Mok, bij brood alleen' in 'Bzzlletin' (januari 1981)
• Frank Esper, 'Bewogen grenzen : over de poëzie van Maurits Mok' (1983)
• 1 hoofdstuk: 'Maurits Mok' in 'Het literair pseudoniemenboek' van Wim Hazeu (1987)
• 1 hoofdstuk: 'De stimulerende vader' in 'Nooit genoeg. Volwassen kinderen over hun vaders' van Ingeborg van Teeseling (1996)
• 1 hoofdstuk: 'Humanisme uit protest' in 'Brood op de plank. Verzameld Kritisch Proza 2' van Adriaan Morriën (1999)
• Een hoofdstuk: 'Maurits Mok en het dorp' door Dirk Kroon in 'Hier scheen 't geluk bereikbaar. Schrijvers over Bergen. Van Gorter tot Van Dis' (2001)
• 2 hoofdstukken: 'Gerrit Achterberg en Maurit Mok op de kermis' en 'Maurits Mok - Tussen afweer en overgave' in 'Is het werkelijk? Verkenningen van dichters' van Dirk Kroon (2015)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Moks vertaling 'Het hoofd in de strop' van Dorothy Sayers verscheen in 1976 als Grote letterboek.
• Moks vertaling 'Het meisje en de zigeuner' van D.H. Lawrence verscheen in 1982 als Grote letterboek.
• 'Dorp in de branding' vercheen in 1986 als Grote letterboek.
• 'Het geheim van De Beukenhorst' verscheen in 1987 als Grote letterboek.
• Een portret (olieverf op doek) van Maurots Mok door Gerrit Jan van Meurs, gemaakt in 1984, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)

Literaire prijzen

• Poëzieprijs van de Gemeente Amsterdam 1957 voor 'Stormen en stilten'
• Prijs van Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945 1958
• 'Niemandsland' werd door 'De Groene' uitgeroepen tot boek van de maand
• Henriëtte Roland Holst-prijs 1962 zowel voor 'Gedenk de mens' als voor zijn gehele letterkundige werk
• Marianne Philips-prijs 1969

Maurits Mok was lid van de jury voor volgende prijzen:

• Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1948, 1951, 1956, 1959
• Boekenmarktprijs 1958, 1962
• Anne Frank-prijs 1963
• P.C. Hooft-prijs 1970

Opmerkingen

• Maurits Mok was dichter, schrijver en criticus.
• Maurits Mok werkte op een handelskantoor, eerste als jongste bediende, later als correspondent.
• Toen hij twintig jaar was, begon hij in tijdschriften te publiceren.
• Vanaf 1932 wijdde Maurits Mok zich helemaal aan de literatuur.
• Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat hij een periode ondergedoken. In die tijd verschenen er ook enige illegale publicaties van hem. Hij verloor tijdens de oorlog veel familieleden.
• Begonnen als episch dichter werd zijn poëzie na de Tweede Wereldoorlog lyrischer en geëngageerder. Vooral het lot van de joden bracht hij met zijn poëzie onder de aandacht.
• Na de oorlog werkte hij als poëziecriticus bij diverse bladen.
• In een (lange) reeks NCRV-radio-uitzendingen bracht Maurits Mok verslag uit 'van zijn wedervaren als mens en auteur'.
• Eén van zijn thema's is daarbij de botsing tussen de realiteit en de dromen van de mens.
• Andere terugkerende thema's in zijn werk zijn opstand en vervolging.
• Maurits Mok heeft op verschillende adressen in Blaricum gewoond, het langst aan de Torenlaan (nr. 58). Ook heeft hij in Laren gewoond. Van 1951 tot 1963 woonde hij aan de Patijnweg in Bergen (NH). Verder woonde hij in Delft, Amsterdam en in Zuid-Frankrijk.
• Zijn dochter Judith Mok is zangeres en actrice, maar ook dichteres en schrijfster.
• Maurits Mok werd op 13-02-1989 gecremeerd in Crematorium Velsen in Driehuis. Hier is ook zijn as verstrooid.

Handtekening Maurits Mok in 'Bij brood alleen'

Anderen over Maurits Mok

• 'Ik liep met Mok gelukkig op de brink
  van Laren waar de zomerkermis krijste.'
  (Gerrit Achterberg, Kermesse d'Eté (fragm.)) Later reageerde Maurits Mok hierop met het gedicht 'Kermisgang'.
• Mok, minder verkommerd dan toen ik hem voor het eerst zag, vóór de oorlog, maar nog altijd met een verongelijkt gezicht, waaraan enige voldaanheid en spraakzame gezapigheid is toegevoegd. Klein muizengezicht met randloze bril, grote kromme, handvatachtige neus, borsteling snorretje, stevige, te rode, wellistige lippen, neergetrokken mondhoeken, nu en dan tics om de mond. Altijd bereid te discussiëren. Veralgemeent op doorzichtige wijze persoonlijke verlangens en grieven. Het lijkt mij duidelijk at het hem niet goed gaat, dat hij ontevreden is, zich miskent voelt. Tegelijk heeft hij iets heel directs, amicaals, een zeker gemak om snel contact te maken, wat ik hem allemaal een beetje benijd. (Adriaan Morriën, Ik heb nu weer de tijd, blz. 291)
• Er is in Moks werk - het proza van roman en novelle laat ik buiten beschouwing - een bovenstroom van schijnbaar 'conventionele' poëzie en een onderstroom van zeer eigen dictie, zeer eigen plastiek, zeer eigen gevoelstoon. Op het 'eerste gehoor' neemt men hoofdzakelijk de eerste waar, pas bij luisteren met alle zintuigen wordt de tweede verneembaar, en déze is de dichter Mok. (C.J.E. Dinaux, Amersfoortse Courant, 02-12-1967)
• Omstreeks het middaguur kwam Maurits Mok met zijn vrouw en jongste dochter Judith, ze bleven een paar uur. Niet ongezellig. (Hans Warren, Geheim dagboek 1963-1970, blz. 170, 04-08-1969)
• Tegen Maurits Mok, die niet of nauwelijks dronk, zei Joseph Roth schamper: "Ein Dichter der nicht trinkt!" (Joost Nijsen, ABC van de literaire uitgeverij, blz. 23)

Mijn favoriete citaat

Bijgeloof is ieder geloof dat men niet deelt.
(Maurits Mok, Cartons voor letterkunde,
aangehaald in Gerd de Ley, Aforistisch bestek 1944-1974, blz. 131)

Naar een overzicht van citaten van Maurits Mok

Bronnen o.a.

• Wim Hazeu, Verhaal nog es wat...3 (1974)
• Lexicon van de moderne Nederlandse Literatuur (1978)
• Het haarlint (1982)
• Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1983)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins Lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Keesing Historisch Archief (24-08-1989)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Spectrum encyclopedie (1997)
• Encarta '98 (1997)
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
• Moorden met woorden. Honderd jaar Nederlandstalige misdaadliteratuur (2000)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (november 2018)