Karel van het Reve KB t/m 133 (Twee minuten) van 165
Profiel
Achternaam: van het Reve
Voornaam: Karel
Geboren: 19-05-1921
Te: Amsterdam
Overleden: 04-03-1999
Te: Amsterdam
Pseudoniem(en): Karel van het Reve publiceerde onder de pseudoniemen Karel Beton, Marcus Bakker. en Henk Broekhuis.
Als je wat ouder bent sterf je bij stukjes en beetjes.
Zo ruik ik bijvoorbeeld haast niets meer (behalve poep en het bakken van spek).
Wonderlijk is, dat na mijn dood ook mijn herinneringen verdwijnen.
Bij ons thuis kwam in de jaren dertig een Komintern-agent, Karl genaamd, een Duitser.
Het was een aardige man.
Hij sprak altijd heel zachtjes, en rookte Egyptische sigaretten.
Hij is tijdens de oorlog in Duitsland gearresteerd en onthoofd.
Af en toe denk ik aan hem. Wie zal als ik dood ben aan hem denken?
(Karel van het Reve, De ondergang van het morgenland, 1990)Grafschrift
Hier ligt Van het Reve.
Hij kon niet langer leven.
(Karel van het Reve, Literatuurwetenschap: het raadsel der onleesbaarheid, 1978)
| Voor tweedehands boeken | Ook van Karel van het Reve |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Sonnet voor den heer Nicolaas Cortlever (1948)
- Enkele limericks t.g.v. prijsvraag van A.W. Bruna en Zoon (1953)
- Verbaast u dit, nuchtere lezer? Zevenentwintig limericks een een ballade (1991)
- Burgemeesterslied (bibliofiel) (2009)
Proza
- Twee minuten stilte (1959)
- Nacht op de kale berg (1961)
- Twee minuten stilte & Nacht op de kale berg (2001)
Voor kinderen:
- Misdaad in Goelenkamp: nieuwe avonturen van de gebroeders Driessen (facsimile, 2009)
Brieven
- 3 brieven - Academische correspondentie - in 1 'Lenin heeft echt bestaan' (1972)
- 2 brieven van Geert van Oorschot aan Karel van het Reve (met zijn commentaar) in: 'Geert van Oorschot, Brieven van een uitgever' (1995)
- Het briefje van Karel van het Reve: een reisverhaal van Jan Paul Hinrichs: met daarin opgenomen enkele gedichten uit Valeri Perelesjins 'Een toevallige Antinous' (1999)
- Brieven over Tsjechov, Dimitri Frenkel Frank en Karel van het Reve, aangevuld met liedteksten van Robert Long (2000)
- Brief aan Dolf Verspoor: het raadel der onleesbaarheid (roofdruk, 20 ex.) (2005)
- 2 brieven aan Karel van het Reve in 'Zelfportret in brieven' van Willem Wilmink (2014)
- 'Brief aan Prof. Dr. K. van het Reve' in 'Elk boek is een gevaar' van Andreas Burnier (2022)
Wetenschappelijk werk
- Eenvoudig Russisch leerboek (naar G. Thier) (1946)
- Russisch Lees- en Themaboek, bevattende teksten ter vertaling in en uit het Russisch voor beginners en gevorderden (1947)
- Geschiedenis van de Russische literatuur, van Vladimir de Heilige tot Anton Tsjechov (1985)
Mijn nadeel is - blijkt uit reacties van studenten op mijn colleges en uit reacties op mijn Huizingalezing - dat ik duidelijk ben. Je kunt wat ik zeg of schrijf begrijpen. En als dat het geval is ben je al half verloren. Ik begrijp het, denkt de lezer of toehoorder, dus kan het nooit wat zijn.
(Karel van het Reve, Ik heb nooit iets gelezen, blz. 243)
Overige non-fictie
- Goed en schoon in de Sovjet-critiek: beschouwingen over de aesthetica van het Sovjetrussische marxisme (proefschrift) (1954)
- Sovjet-annexatie der klassieken: bijdrage tt de geschiedenis der marxistische cultuurbeschouwing (handelseditie proefschrift) (1954)
- Over Toergenjew (met anderen) (1956)
- De 'ouderwetse roman' in Rusland (inaugurele rede) (1957)
- Schrijvers in eigen spiegel: autobiografie, dagboek, brieven (met anderen) (1960)
- Rusland voor beginners: tien opstellen over literatuur (1962)
- De literator en de holbewoner (1964)
- Siberisch dagboek (1966)
- Het geloof der kameraden: kort overzihct van de communistische wereldbeschouwing (1969)
- Kanttekeningen bij Ton Regtien (tekeningen van F. Behrendt) (1969)
- Met twee potten pindakaas naar Moskou (1970)
- Marius wil niet in Joegoslavië wonen en andere stukken over cultuur, recreatie en maatschappelijk werk (1970)
- Lenin heeft echt bestaan (1972)
- Rusland hoe het was (foto's, met verklarende tekst van Van het Reve) (1976)
- Uren met Henk Broekhuis (1978)
- Literatuurwetenschap: het raadsel der onleesbaarheid (Huizingalezing) (1978)
- Een dag uit het leven van de reuzenkoeskoes (1979)
- Dankwoord bij de aanvaarding van de P.C. Hooftprijs 1981 (met kanttekening van Simon Carmiggelt) (225 ex.) (1982)
- Freud, Stalin en Dostojevski (1982)
- De Elsschot-feestrede (roofdruk, 17 ex.) (1983)
- Afscheid van Leiden (1984)
- De leerboeken en ik (voordracht) (1986)
- De ongelooflijke slechtheid van het opperwezen (1987)
- Zie ook onder Mozes (1988)
- De ondergang van het morgenland (1990)
- Waarom Russisch leren? (voordracht) (1991)
- Een grote bruine envelop: een keuze uit eigen werk (1991)
- Luisteraars! (columns voor de wereldomroep) (1995)
- Apologie (bibliofiel, 150 ex.) (1996)
- Achteraf (Parool-columns, verzamelbundel) (1999)
- Ik heb nooit iets gelezen - en alle andere fragmenten (2003)
- Arnon Grunberg leest Karel van het Reve (2004)
- Verzameld werk, deel 1 (Autobiografsice verhalen/Sovjet-annexatie der kalssieken/Ongebundeld werk 1932-1958) (2008)
- Verzameld werk, deel 2 (Twee minuten stillte/Nacht op de kale berg/Rusland voor beginners/Siberisch dagboek/Ongebundeld werk 1959-1968) (2008)
- Verzameld werk, deel 3 (Het geloof der kameraden/Marius wil niet in Joegoslavië wonen/Met twee potten pindakaas naar mposkou/ Lenin heeft echt bestaan/Ongebundeld werk 1969-1972) (2009)
- Verzameld werk, deel 4 (Uren met Henk Broekhuis/Een dag uit het leven van de reuzenkoeskoes/Ongebundeld werk 1973-1980) (2010)
- Verzameld werk, deel 5 (Freud, Stalin en Dostojevski/Afscheid van Leiden/Geschiedenis van de Russische literatuur/Ongebundeld werk 1981-1984) (2010)
- Verzameld werk, deel 6 (De ongelooflijke slechtheid van het opperwezen/ Zie ook onder Mozes/De ondergang van het morgenland/Waarom Russisch leren?/Ongebundeld werk 1985-1994) (2011)
- Verzameld werk, deel 7 (Luisteraars!/Apologie/Achteraf/Ongebundeld werk 1995-1999) (2011)
- Karel van het Reve voor beginners: een keuze uit zijn kortere stukken (door David van het Reve) (2015)
- Karel van het Reve voor gevorderden (door David van het Reve) (2019)
Vertalingen/bewerkingen
- Karel van het Reve vertaalde toen hij dertien jaar was 'De baai van Kara Boegas' van K. Paustowski (1935)
- Konstantin Paustowski, Kolchis: Het land der nieuwe argonauten (1937)
- In de Tweede Wereldoorlog vertaalt hij 'Boris Godoenov', 'Reis naar Arzeroem' en 'De stenen gast' van Poesjkin.
- I.S. Toergenjew, Verzamelde Werken: deel 1: (Roedin, Het adelsnest, Aan de vooravond, Vaders en zonen) (1955)
- I.S. Toergenjew, Verzamelde Werken: deel 4: (Rook, Een maand op het land, Nieuwe gronden) (1958)
- Ivan Toergenjew en Lev Tolstoj, De literator en de holbewoner: Honderd brieven (Toergenjew vertaald door Jozina Israël, Tolstoj door Van het Reve) (1964)
- Pavel Litvinov, Waarde Kameraad. Brieven en telegrammen (1967)
- Anatoli Martsjenko, Wat ik zeggen wou (1969)
- Andrej Amalrik, Niet begeerde reis naar Siberië (vertaald met Jozina Israël) (1969)
- Ivan Toergenjew, Roedin. Vaders en zonen (1971?)
- Ivan Toergenjew, Een maand op het land (1983)
- Ivan Toergenjew, Vaders en zonen (1995)
Karel van het Reve liet ook boeken uit het Russisch vertalen
door studenten Russisch in Leiden. Hij begeleidde de vertaling
en voorzag het boek dan van een voorwoord. Bijv.:
- Alexander Sergejevitsj, Het schot (1978)
- Nikolaj Gogol, De Revisor (1983)
- Aleksander Blok, De meisjes van Zanzibar: 27 gedichten (1988)
- Alexander Poesjkin, De stenen gast (1989)
- Anton Tsjechov, Vier eenakters (1989)
Vertaald:
- Dr. Freud und Sherlock Holmes (Duitse vertaling door Gerd Busse) (1994)
- Die unglaubliche Niedertracht des Allmächtigen: Essays und Vorträge (Duitse vertaling van 'De ongelooflijke slechtheid van het opperwezen' door Gerd Busse) (1996)
- 39 Zumutungen: wider die Denkfaulheit (Duitse vertaling van 'Uren met Henk Broekhuis' door Gerd Busse) (1998)
Karel van het Reve schreef een inleiding/voorwoord/nawoord voor
- Anatoli Martsjenko, Wat ik zeggen wou (1969)
- Andrej Sacharov, Mijn land en de wereld (1975)
- David Koker, Dagboek geschreven in Vught (1977)
- Astolphe Marquis de Custine, Brieven uit Rusland (1978)
- L. Trotski, Literatuur en revolutie (1982)
- Viktor Sjklovski, De paardesprong: opstellen over literatuur (1982)
- Gerard J.M. van het Reve, Mijn rode jaren: herinneringen van een ex-bolsjewiek (1982)
- J.M.A. Biesheuvel, Brommer op zee (1982)
- Andrej Amalrik, Dagboek van een provocateur (1983)
- N.V. Gogol, Het huwelijk: een volmaakt onwaarschijnlijke gebeurtenis in twee bedrijven (1984)
- Hans Driessen (samenstelling), Leningrad: verhalen van een stas (1984)
- Vladislav Chodasevitsj, Het glas dat geen leugens verdraagt (1985)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- In 1932 verschenen in 'De Tribune' verslagen van Karel van het Reve over een kamp van de Pioniers. Hij gebruikte het pseudoniem Karel Beton.
- In 1933 verschenen er verhalen van Karel van het Reve in 'De Jonge Kameraad' en in 'De Trommel'.
- Karel van het Reve was redacteur van de schoolkranten 'De Ventilator'en 'Vulpes'.
- In de jaren na de Tweede Wereloorlog publiceerde Karel van het Reve regelmatig in 'De Vrije Katheder' (tot 1950).
- Begin jaren zestig werd Karel van het Reve medewerker van 'Hollands Weekblad' en 'Hollands Maandblad'. In 'Hollands Maandblad' publiceerde hij tussen 1963 en 1989 zijn 'Fragmenten', in 2003 gebundeld in Ik heb nooit iets gelezen - en alle andere fragmenten'',
- Karel van het Reve schreef vanaf 1954 stukken voor 'Het Vrije Volk'.
- Karel van het Reve was een jaar (1967) correspondent voor 'Het Parool' in Moskou.
- Vanaf mei 1971 schreef hij televisiekritieken voor 'NRC Handelsblad' onder het pseudoniem Henk Broekhuis.
- Tot zijn 75e verjaardag schreef hij de column 'Achteraf' in 'Het Parool' en zat hij in het stichtingsbestuur van "Het Parool'.
- Karel van het Reve had van 1979 tot 1991 elke maand een gesproken column voor de Wereldomroep.
- Karel van het Reve publiceerde in 'Tirade' (o.a. een fragment van 'Nacht op de Kale Berg'), 'De Tweede Ronde'.
Over Karel van het Reve
- 1 jeugdfoto (11 jaar, met zijn moeder) in: 'Zoals ze waren.... Miesje Bouwman Jantje Wolkers en nog 179 zeldzame jeugdfoto's van beroemde (en beruchte) Nederlanders' (z.j.).
- Maarten 't Hart, 'Hoe de vogels aan hun vleugels kwamen en andere fragmenten tegen Karel van het Reve' in 'Hollands maandblad' (mei 1979)
- 1 gedicht: 'Karel van het Reve (1921)' in 'Waarom ik geen Neerlandistiek studeer. Schrijverssonnetten' van Jan Kal (1980)
- 1 recensie: 'Het nieuwe anti-academisme (K. van het Reve, Het raadsel der onleesbaarheid, 1978)' in 'Recensies' van T. van Deel (1980)
- 'Uitreiking Martinus Nijhoffprijs voor vertalingen 1979 aan Ingrid Wikén Bonde, Robert Lemm, Karel van het Reve, op 21 februari 1979 in de Raadzaal van de gemeente 's-Gravenhage aan de Groenmarkt' (1979)
- Dick Slootweg & Paul Witteman (samenstelling), 'Hoei boei!' (1980)
- 1 vraaggesprek: 'Homosexuele verhaaltjesm daar houden wij gezonde sovjetburgers niet van. Het wereldbeeld van prof. dr. Karel van het Reve' in 'De mens centraal' van Ir. H.A. Schuringa (1984)
- Bruno van Ravels, 'Karel van het Reve en zijn werk' in 'Bzzlletin 112' (januari 1984)
- Theodor Holman, 'Vadermoord op Piet Grijs, Jan Blokker, Gerrit Komrij, Boudewijn Büch, Wim de Bie, Herman Zeevoerder (alias Gerard Reve), Nico Scheepmaker, Tamar, Journaille, Adriaan van Dis, Kees van Kooten, Karel van het Reve en anderen' (1986)
- Een bespreking van 'Geschiedenis van de Russische literatuur' door Arthur Langeveld in 'Een jaar boek. Overzicht van de Nederlandse literatuur 1985-86' (1986)
- Twee columns over Karel van het Reve in ''Tijd van leven' (1987) van Renate Rubinstein.
- 1 anekdote over Karel van het Reve in 'Het literair anekdoten boek', samengesteld door John Müller (1988)
- Een interview met Karel van het Reve in 'Het leven bij 30 jaar. Gesprekken met bekende Nederlanders' (1990)
- Ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag en het daaraan verbonden afscheid van het bestuur van 'Stichting Het Parool' verscheen een liber amoricum, getiteld: 'Uren met Karel van het Reve' (1991). Hierin bijdragen van o.a. J.M.A. Biesheuvel, Hugo Brandt Corstius, Maarten 't Hart, Rudy Kousbroek Hans Ree en Annie M.G. Schmidt.
- Theodoor Holman, Karel Zjizn njenoezjnogo tselovjeka (1991)
- Een bijdrage over Karel van het Reve in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Jos Paardekoper (november 1991)
- Een essay over Karel van het Reve in de vertaling van 'Het scheermes' van Vladimir Nabokov door Anneke Brassinga (1991)
- Twee hoofdstukken over Karel van het Reve in 'Een havik onder Delft' van Maarten 't Hart (1992)
- Een hoofdstuk: 'Een envelop die het na dertig jaar nog doet' over een artikel van Karel van het Reve in 'Hollands Weekblad' in 'Letterkunst' van Battus (1993)
- 1 hoofdstuk: 'Recht' over Karel van het Reve in 'Rode en zwarte dagen' van Hans Ree (1993)
- 1 hoofdstuk: 'Uren bij het theelicht. De Elsschotkunde van Karel van het Reve' in 'Vlaamse leeuwen' van Jeroen Brouwers (1994)
- 1 privé-foto met begeleidende tekst van Hanny Michaelis in 'De gevoelige plaat', redactie Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (1995)
- Een interview met Karel van het Reve in 'De interviewer' van Ischa Meijer (1999)
- In memoriam. Toespraken bij de crematie van Karel van het Reve op zaterdag 6 maart 1999 (bibliofiel, 150 ex.) (1999)
- Nop Maas, 'Kleine Bolsjewieken: de kleuterjaren van Karel en Gerard (van het) Reve' (1999)
- Gerard Reve, 'Geleerde broer. Karel van het Reve †4 maart 1999' (reefdruk, 24 ex.) (1999)
- Een interview met Karel van het Reve in 'De interviewer en de schrijvers' van Ischa Meijer (2003)
- Ger Verrips, 'Denkbeelden van een dubbelleven. Een biografie van Karel van het Reve' (2004)
- 2 columns: 'Kale berg' en 'Controversieel' in 'Trijfels' van Nico Scheepmaker (2006)
- Dick Slootweg & Paul Witteman (samenstelling), 'De avonden, een kleine reünie' (heruitgave van 'Hoei boei!') (2007)
- Arnon Grunberg, 'Karel heeft echt bestaan: over het werk van Karel van het Reve' (2008)
- Bernard Prakke, 'Rivaliteit zonder einde. Over de gebroeders Karel en Gerard van het Reve' (2008)
- 1 zkv: 'Meningen' in 'Vijf bijlen' van A.L. Snijders (2009)
- 1 tekst: 'Schrijven niet alleen maar een liefhebberij' van Adriaan Morriën in 'Het scherp van de snede. De Nederlandse literatuur in 100 en enige polemieken', samengesteld door Pierre Vinken & Hans van den Bergh (2010)
- 1 zkv: 'Klomp' over Karel van het Reve in 'Een handige dromer' van A.L. Snijders (2010)
- Ton van Brussel (samensteller), 'U mag alles over mij schrijven. Interviews met Karel van het Reve' (2011)
- Jozien Driessen-Van het Reve, Hella Rottenberg, 'Knip dan, toe dan! Karel van het Reve in beeld' (2011)
- Gerd Busse, Lut Missinne (Hrsg.), 'Das Rätsel der Lesbarkeit: ein Abend mit Karel van het Reve' (2011)
- A.L. Snijders, 3 zkv's in 'Brandnetels & verkeersborden' (2012)
- 5 zkv's over Karel van het Reve in 'Wapenbroeders' van A.L. Snijders (2013)
- 1 hoofdstuk: 'Herinnert u zich deze nog?' o.a. m.b.t. 'De ondergang van het morgenland' van Karel van het Reve in 'Lezen met ALS. Literatuur als levensbehoefte' van Pieter Steinz (2015)
- Flip Treffers, '"Vladimir Vladimirovitsj en ik": Karel van het Reve en Nabokov' (2015)
- 1 herinnering aan Karel van het Reve in 'Het rimpelperspectief' van Hans Dorrestijn (2018)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- 'De Leidsche Revisor' (1983), een boekje gemaakt door enkele vrienden toen hij met emeritaat ging.
- Andrej Amalrik, 'Haalt de Sovjetunie 1984?', met bijdragen van K. van het Reve en J.W. Bezemer (1984)
- 'Geschiedenis van de Russische literatuur' werd in 1986 door C.J. Aarts en N. van der Meulen in hun boek 'Het literair eeuwboek. Honderd jaar het boek van het jaar' uitgeroepen tot het beste boek van 1985.
- Karel van het Reve, 'Vier Russische schrijvers', voorgelezen door de schrijver (2 audiocassettes) (1986)
- Multatuli, 'Mainzer Beobachter', met bijdragen van Karel van het Reve en Maarten Schneider (1987)
- 1 bijdrage in J.M.A. Biesheuvel, Biesboek (1988)
- A.S. Poesjkin, 'Brieven', keuze en commentaar Karel van het Reve, vertaling Sjifra Herschberg (1988)
- I.S. Toergenjew, 'Verzamelde werken deel V: Brieven', keuze en commentaar Karel van het Reve, vertaling Arie van der Ent e.a. (1988)
- 'Vier Russische schrijvers' werd uitgegeven als Cassetteboek.
- Jan Paul Hinrichs, 'Het briefje van Karel van het Reve. Een reisverhaal van Jan Paul Hinrichs' (1999)
- Max Pam maakte voor HP/De Tijd (10-09-1999) een lijst met
de 100 beste boeken van de eeuw. Hij nam hierin van Karel van
het Reve op:
Op nr. 3 'De ongelooflijke slechtheid van het opperwezen' (Kraakheldere essays van een logica die bijna bedwelmend is).
Op nr. 16 'Uren met Henk Broekhuis' (Of hoe je taaie mythes volkomen kunt onttakelen).
Op nr. 60 'Geschiedenis van de Russische literatuur' (Zo Nederlands te kunnen schrijven over iets dat in het geheel niet Nederlands is, dat is een gave).
Op nr. 87 'Een dag uit het leven van de reuzenkoeskoes' (Jaloersmakend simpel opgeschreven). - 'Het Parool' nam 'Uren met Henk Broekhuis' op in een (internationale) lijst van De honderd mooiste boeken van de eeuw.
- Nop Maas, 'Kleine Bolsjewieken - de kleuterjaren van Karel en Gerard (van het) Reve' (2000)
- 1 portret van Karel van het Reve in '222 schrijvers. Literaire portretten' van Eddy en Tessa Posthuma de Boer (2005), met het citaat 'Onbegrijpelijkheid maakt op sommige mensen een diepe indruk. Ik kan ook duister schrijven, maar dat wil ik niet, hoewel je daar heel beroemd mee kan worden.'
- 'Karel van het Reve leest vier Russische schrijvers' (2 cd's) (2005)
- Het Letterkundig museum publiceerde begin 2007 een top 100 van grootste dode schrijvers. Ook Karel van het Reve was in dit 'Pantheon' opgenomen. Eind 2008 zal het museum met een permanente expositie aandacht aan deze schrijvers besteden.
- 'Karel van het Reve leest Luisteraars!' (3 cd's) (2007)
- Een gesprek met Karel van het Reve op 'Hier is... Adriaan van Dis' (10 DVD's) (2008)
- Een portret (acryl op paneel) van Karel van het Reve door Lia Laimböck, gemaakt in 1994, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
- F.M. Wibaut, Een winterreisje in Rusland, 1881', met commentaarvan K. van het Reve (2015)
Literaire prijzen
- Dr. Wijnaendts Franckenprijs 1973 voor 'Het geloof der kameraden'
- Martinus Nijhoff-prijs 1979
- PC Hooft-prijs voor essays 1981 voor zijn gehele oeuvre
- Gouden Stemband 1987 (prijs voor het gesproken boek)
Karel van het Reve was lid van de jury voor:
-
P.C. Hooftprijs 1966
Biografische opmerkingen
- Karel van het Reve is de zoon van de communistische journalist en schrijver Gerardus Johannes Marinus van het Reve (1892-1975) (pseudoniem: Gerard Vanter)en Jannetta Jacoba Doornbusch (1892-1959). Hij is de oudere broer van Gerard Reve. De verstandhouding tussen beide broers is nooit geweldig geweest.
- Karel van het Reve is geboren in Amsterdam, Van Hallstraat 25. Hij is vernoemd naar Karl Liebknecht (en die weer naar Karl Marx).
- Het gezin Reve woonde in Betondorp, in de Ploegstraat. achtereenvolgens op de nummers 56, 57 en 85boven, de nummering is tegenwoordig anders.
- Karel van het Reve ging naar de Rozenburgschool (lagere school) en naar het Vossiusgymnasium in Amsterdam. Hier kreeg hij o.a. les van Presser.
- Karel was 'pionier' bij een communistische jeugdbeweging.
- In 1937 verhuisden ze naar de Jozef Israëlskade 116. Karel bleef hier wonen tot 1945.
- In 1939 ging Karel, samen met zijn vriendin Jozien, sociografie studeren. Dit bleek al snel niets voor hen te zijn. Ze gingen daarom 'wilde colleges' volgen bij diverse professoren. Tijdens de oorlog gingen deze (illegale) colleges gewoon door. Ze raakten onder de indruk van Bruno Becker die Slavisitiek doceerde.
- Na het gymnasium studeerde hij Slavische talen in Amsterdam. Hij promoveerde in 1954.
- Op 11 juni 1945 trouwde hij met Jozina Israël. Hun eerste kind (Jozina Jannetta) wordt geboren in 1947. In 1950 wordt hun zoon David geboren. David trouwde later met columniste/schrijfster Ileen Montijn.
- In 1948 reisde hij voor het eerst naar Moskou, samen met Max Euwe, die er zijn schaaktitel moest verdedigen. Karel van het Reve had Euwe (en Theun de Vries) Russische les gegeven. Hij deed verslag van deze reis in 'De Vrije Katheder'.
- In de herfst van 1948 wordt Karel bibliothecaris van het Rusland Instituut.
- Op 18-10-1957 werd hij hoogleraar Slavische letterkunde in Leiden. Hij bleef dit tot 1983. Tussendoor was hij een jaar (1967/1968) correspondent voor 'Het Parool' in Moskou.
- In 1958 maakte Karel van het Reve een tweede reis naar Rusland. Hij woonde daar het vierde Internationaal Slavistencongres bij. Bij terugkomst wordt hij voor 'Het Parool' geïnterviewd door zijn broer Gerard. Het interview verschijnt op 22-09-1958. In 1961 reist hij voor de derde keer naar Rusland, In 1965 voor de verde keer.
- Karel van het Reve heeft in Amsterdam lang gewoond op Amstel 268, in het pand waar in de dertiger jaren het bureau van de Communistische Partij gevestigd was.
- Karel van het Reve was de eerste die teksten van de Russische dissident Andrej Sacharov Rusland uitsmokkelde. 'Het Parool' had de primeur met deze teksten. Van het Reve mocht daarna (tot 1990) Rusland niet meer in.
- 'Vrij Nederland' vroeg auteurs om hun top-10 voor 'De leeslijst'. De lijsten stonden in het nummer van 12-09-1987. 'De literator en de holbewoner' stond op het lijstje van Ed Leeflang op nr. 5.
- Karel van het Reve heeft twee keer meegespeeld in een film van Theo van Gogh: in 'Loos' (1988) en in een remake van 'De avonden' (1989).
- Karel van het Reve was in zijn essays een bestrijder van ideeën die volgens hem niet klopten. Daarbij maakte het niet uit van wie of vanuit welke richting die ideeën afkomstig waren (vaak van Freud of Marx).
- Karel van het Reve had een vakantiehuisje in Groet.
- Karel van het Reve leed de laatste jaren aan de ziekte van Parkinson en aan dementie.
- Karel was geridderd in de Orde van Oranje Nassau. In de laatste column van 'Luisteraars' schrijft hij hierover dat er een papiertje bijzat waarop stond dat hij verzocht werd de decoratie na zijn dood terug te geven. 'Ik hoop maar dat ik dàt niet vergeet', schreef hij.
- In 2004 werd een plaquette (een straatnaambord met daarop 'K. van het + G.K. (van het) Reve (fam.)' met daarop nog weer bordjes met een aantal jaartallen) geplaatst.
- Op 11-11-2007 werd in 'Profiel' een documentaire over Karel van het Reve uitgezonden. Vier van zijn kleinzoons kwamen hierin uitgebreid over hun opa aan het woord.
- Er wordt gewerkt aan het 'Verzameld werk' van Karel van het Reve. Er is geen fonds dat de uitgave wil financieren. Daarom veilde antiquariaat AioloZ in Leiden eind 2007 een deel van de bibliotheek van Van het Reve én zijn zeilboot om de uitgave te bekostigen.
Anderen over Karel van het Reve
- En voor het overige ben ik van mening dat Karel een prachtige bijdrage heeft geleverd en levert aan het in ere houden van het gezond verstand, op politiek en literair gebied. Helderheid van denken, eenvoud van taalmiddelen, gecombineerd met een trefzekere ironie - dat zijn, voor mij, de kernelementen van zijn veroverend proza. (H.W. Sandberg, Tussen Tsjechov en Wertheim, in Uren met Karel van het Reve, blz. 167)
- Niemand heeft de laatste jaren meer bijgedragen tot de levendigheid van de openbare intellectuele discussie in Nederland dan Karel van het Reve. Onverschrokken gaat hij vele wetenschappen tegelijk te lijf, waarbij hij eigen waardigheid nog minder lijkt te achten dan die van zijn tegenstanders. Hij neemt onveranderlijk een Davidspose aan: schijnbaar argeloos, ongepantserd en slechts gewapend met het slingertje van zijn bedrieglijk eenvoudige stijl en redeneertrant. (Aad Nuis, HP, 20-10-1979)
- Ook op de colleges letterkunde bleek niets van echt plezier in letterkunde, behalve op het college van Karel van het Reve - het enige lichtpunt in een duistere academische wereld. (Maarten 't Hart, De som van misverstanden, blz. 17)
- Karel van het Reve zet zichzelf en de lezer met een verbluffende virtuositeit telkens weer op het verkeerde been, waardoor we echter wel een nieuwe kijk krijgen op verscheidene zaken. (Martin Ros, HN, 23-05-1987)
- Van het Reve is op zijn best, als hij modieuze denkbeelden te lijf kan gaan. Als hij zich keert tegen wat mensen graag willen denken en bijgevolg voor juist houden. Het is een genoegen hem de halfhartige en verbloemende redeneringen te zien ontleden, waarmee verwerpelijke systemen worden goedgepraat. (G.F.H. Raat, Volkskrant, 05-06-1987)
- Misschien is dit nog het dodelijkst aan deze polemist: zijn zeer opgewekte humeur en zijn schitterende humor. En tegen humor legt bijna alles het af, want hij laat het kronkelkarakter van de rechtste lijn zien. (Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs, blz. 72)
- Karel van het Reve genoot van provoceren. In 1978 hield hij de Huizinga-lezing onder het motto Het raadsel der onleesbaarheid en trapte daarmee veel literatuurcritici en -wetenschappers op de tenen. Hij noemde de literatuurwetenschap 'volkomen nutteloos' en werd al snel bestempeld tot de 'ondeugendste professor van Nederland'. (Menno Schenke, AD, 05-03-1999)
- Karel van het Reve was de veelzijdigste publicist van Nederland (Jan Blokker, Volkskrant, 05-03-1999)
- Bijna een halve eeuw eerder had hij gedicht: 'Wij schrijven het jaar onzes Heren/ 2000, maar moeten veel leren:/ De meerderheid/ Verbeuzelt zijn tijd/ Met vruchteloos redeneren.' Nét niet gehaald! Godverdomme, Karel, en dat in een tijd van oprukkend obscurantisme, waarin wij jouw scepsis en verstand beter dan ooit hadden kunnen gebruiken! (Martin van Amerongen, De Groene Amsterdammer, 06-10-1999)
- Niemand in Nederland schreef zulk helder, nuchter en geestig proza als Karel van het Reve. Literaire en essayistische prestaties vallen moeilijk te vergelijken, maar in veel opzichten toonde de tegendraadse slavist zich de evenknie van de door hem zo bewonderde Elsschot. (Gerry van der List, Elsevier, 23-10-1999)
- Als 16-jarige had ik veel oppasbaantjes. Op een avond vond ik deze bundel in de boekenkast. In veertig scherpzinnige stukjes onderzoekt Van het Reve het waarheidsgehalte van zaken die veel mensen voor zoete koek slikken. Klopt het dat meer mensen verdrinken bij Eb? Of: waarom hebben zo veel mensen zo'n hekel aan het koningshuis? Iets waarvan ik geen last had. Met redelijke argumenten nam hij het op voor de Oranjes. Ik dacht: hoi, het mag van Karel! (Nicolien Mizee over 'Uren met Henk Broekhuis', Gelderlander, 15-02-2020)
Mijn favoriete citaat
Een rijksambtenaar tweede klasse
Zat 's avonds zijn voeten te wassen.
Hij wou op het zand
Van het Tesselse strand
Ontkleed zijn verloofde verrassen.
(Ik wou dat ik twee hondjes was, blz. 24)
Bronnen o.a.
- Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
- Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1982)
- Vrij Nederland (22-05-1982)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
- Theodoor Holman, Karel Zjizn njenoezjnogo tselovjeka (1991)
- Prisma van de pseudoniemen (1992)
- Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs (1997)
- Encarta '98 (1997)
- Algemeen Dagblad (05-03-1999)
- Trouw (06-03-1999)
- Moorden met woorden. Honderd jaar Nederlandstalige misdaadliteratuur (2000)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (april 2023)
Er is een grote schrijver in ons dierbaar vaderland.
Wat prachtig, riep de dominee, de Here zij geprezen!
Wel wel, zeiden de dames Groen, 't werd tijd zo onderhand.
En of wij willen meedoen aan het Amer Libicorum,
Zo zei het schaap Veronica, dat doen we dus. Okee?
't Heet Liber Amoricum, maar we doen 't gaarne voor 'm,
wie mag die schrijver dan wel wezen? vroeg de dominee.
O jee, zeiden de dames Groen. Nu worden we heel kwaad.
Dat is die man die al die nare boeken heeft geschreven
waarin hij uur na uur de lieve jongens slaat.
is dat hij eens ontuchtig met een ezel heeft verkeerd!
Nee, zei het schaap Veronica, dat is zijn broertje Gerard.
Dit is Karel van het Reve en hij is heel hooggeleerd.
Hij is een russofiel en bovendien een renegaat!
En renegaten moet men altijd in de gaten houwen.
Precies, zeiden de dames Groen, dat moet men inderdaad.
Die zelfde Karel schreef een boek… o lieve dames Groen…
Dat hele boek dat was een aanklacht tegen 't Opperwezen!
wat schandelijk, wat schandelijk, zeiden de dames toen.
Wij doen niet mee. Ons antwoord is een overduidelijk NEEN.
U zult zich toch wel scharen hier bij onze eigen kudde?
Nee, zei het schaap Veronica. Dan doe ik het alleen.
daar zet ik netjes onder: Van het schaap Veronica.
Dan schrijf ik: Lieve Karel, mijn gezelschap vindt u schorem.
Ik niet, ik roep: Lang zal die leven in de gloria!
We hebben zo meteen nog bitterkoekjes bij de thee!
