D.A. Tamminga
Profiel
Achternaam: Tamminga
Roepnaam: Douwe
Voornamen: Douwe Annes
Geboren: 22-11-1909
Te: Winsum
Overleden: 05-04-2002
Te: Leeuwarden
Pseudoniem(en): D.A. Tamminga gebruikte het pseudoniem Tysker. Hij gebruikte het pseudoniem Taelwarder in de Leeuwarder Courant..
| Voor tweedehands boeken | Ook van D.A. Tamminga |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Brandaris (1938)
- Balladen en lieten (1942)
- It griene jier: in ljeafdeliet (illegaal uitgegeven in 1943)
- Leksums (1945)
- Nije gedichten (1945)
- Balladen (1956)
- Floedmerk (1965)
- In memoriam (1968)
- Tsien Psalmen (1973)
- Dagen fan heil: geastlike lieten (1973)
- Stapstiennen: in kar út eigen wurk (1979)
- Senesco (bibliofiel, 125 ex.) (1984)
- lof fan it wetter (rijmprent) (1990)
- Snits (bibliofiel, 120 ex.) (1993)
- It griene jier (tweetalig, vertalingen van Annie Pansier) (1995)
- De citadel: keur uit zijn gedichten (bloemlezing, vertalingen van Jabik Veenbaas) (1999)
- Samle fersen (2011)
Proza
- Frjemdfolk op Barrahiem (1978)
- Fan hearren en sizzen (anekdotes) (1981)
- De boumaster fan de Aldehou (1985)
Toneel
- De Hogerhuis-saek (1950)
Hoorpel
-
De zaak Hogerhuis (VARA, 1953)
Overig non-fictie
- Styl en stavering (1942)
- De Hogerhuis-saek: toanielstik yn fjouwer bidriuwen (1950)
- Tegen de rode haan, 1811-1961: gedenkboek van de Onderlinge Assurantie-Maatschappij "Achlum van 1811" ter gelegenheid van haar 150-jarig bestaan (1962)
- Op 'e taelhelling: losse trochsneden fan Frysk taellibben (2 delen) (1963/1973)
- Gysbert Japicx (met anderen) (1966)
- Omgong troch 't lân: ta de 60ste jierdei fan Dr. Ype Poortinga, 28 maeije 1970 (met anderen) (1970)
- Friesland, feit en onfeit (met anderen) (1970)
- Tekst & útliz : losblêddige literatuerlessen (met anderen) (1970-1996)
- Op 'e taelhelling (2 delen) (1963/1973)
- Fan hearren en sizzen: anekdoaten oer Fryske skriuwers fan earder en letter (1981)
- Eeltsje Hiddes Halbertsma (1797-1858) (1981)
- Joast Hiddes Halbertsma (1789-1869) (1984)
- Kantekers: fersprate stikken oer taal en literatuer (1985)
Vertalingen
- D.A. Tamminga vertaalde eigen werk in het Nederlands.
- H.C. Andersen, Folksforhalen en mearkes (1943)
- Nyckle Haisma, Wrotters fan de Froskepôlle: in forhael út Sumatra (1949)
- 1 gedicht van Y. Poortinga': 'Tjeukemeer' in 'Apollo's reis door Nederland. Een verzameling geografische gedichten', samengevoegd door Laurens van der Waals (1956)
- P. Langendijk, Don Quichot op'e brulloft fan Kamacho (1966)
- Dylan Thomas, In winterforhael = A winter's tale (1974)
- Met G. Brouwer en B. Smilde vertaalde Tamminga de psalmen voor de Friese uitgave van 'Liedboek voor de kerken' (1977)
- F. van der Meer, De lytse stêd: langforlyn (1978)
- Hy droeg uwze smerten (nei Jacobus Revius, yn 17e ieusk Frysk oerset troch D.A. Tamminga, Hij droech onse smerten) (1980)
- Gysbert Japicx, Nacht-rest-bejerte, æf juwn-bede (bibliofiel, 41 ex.) (met anderen) (1983)
- Edgar Allan Poe, The rave = De raven (jaarwisselingsgechenk) (1984)
- Bûnte risping: oersettingen yn it Frysk (bibliofiel, 50 ex.) (1984)
- Hans Christian Andersen, Folksferhalen en mearkes (1984)
- Lotte Nyholm, Wa wol Misja ha? (1984)
- Gysbert Japicx, Gedichten: keuze uit zijn poëzie (1989)
- Klaas de Jong, De blomkoalkening: libbensferhaal fan in Fryske lânferhuzer yn Kanada (1993)
- D.A. Tamminga vertaalde Spaanse copla's van Hendrik de Vries
- D.A. Tamminga bewerkte 25 psalmen en 134 gezangen voor de Friese versie van het Liedboek voor de kerken.
- Douwe Hermans Kiestra, Boerehiem = boerenerf (bibliofiel, 70 ex.)
- Gysbert Japix: een keuze uit zijn werk (met anderen) (2003)
vertaald:
- In het Hongaars vertaald werk van Douwe Annes Tamminga in 'Kezek dicsérete' (1969)
- Teun de Vries vertaalde 'In memoriam' in het Nederlands (1975)
- Anne Wadman vertaalde werk van D.A. Tamminga in het Nederlands.
- Annie Pansier, It griene jier: in leafdeliet = Het groene
jaar: een lied van liefde (1995)
D.A. Tamminga schreef een inleiding/biografische schets voor
- Yke Reinders Boarnstra, Waeksen ark: neilitten literair wirk (1945)
- De Friese kwestie: wat niet-Friezen er van zeggen in kranten en tijdschriften (1951)
- Fedde Schurer, Samle fersen (1974)
- Obe Postma, Samle fersen (1978)
- Douwe Hermans Kiestra, Samle fersen (1982)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Tamminga was in 1946 mede-oprichter van 'De Tsjerne' en was er jarenlang (1946-1967) redactiesecretaris van.
- Tamminga publiceerde in de 'Leeuwarder Courant'.
Over D.A. Tamminga
- 'De Tsjerne' gaf in 1959 een D.A. Tammniga-nummer uit.
- 'Nôt oan skeaven: ta de 60ste jierdei fan Douwe Annes Tamminga, 22 novimber 1969' (1969)
- 'Mild èn tegendraads' (over Fedde Schurer), in 'Dwarsliggers nonconformisten op de levensweg van Ds. J.J. Buskes' (1974), Opgedragen aan J.J. Buskes bij zijn 75e verjaardag.
- Philippus H. Breuker, 'Douwe Annes Tamminga' (1989)
- Trochpaden: oantinkens fan D.A. Tamminga oan syn libben en wurk (1999)
Diversen
- Nyckle J. Haisma, 'Zuiderkruis: Indische schetsen', uit het Fries vertaald door Evert Siderius, begeleid door D.A. Tamminga (1947)
- 'In string fersen: oanbean oan Douwe Annes Tamminga ta gelegenheid fan syn njoggentichste jierdei' (1999)
- Flippus Breuker e.a., 'It FLMD oan syn earefoarsitter' (1999)
- Een steen met het gedicht: 'Aed Levwerd' van D.A. Tamminga, in de Grote Kerkstraat in Leeuwarden, in het kader van 'Poëzie op straat'.
Literaire prijzen
- Gysbert Japicx-priis 1957 voor 'Balladen'
- Piter Jelles-prijs 1986 voor 'De boumaster fan de Aldehou'
- Dr. Obe Postma-priis 1990 voor zijn vertalingen
D.A. Tamminga was lid van de jury voor
- Gysbert Japicx-priis 1953, 1959
- Ook in 1977 was D.A. Tamminga lid van de jury voor de Gysbert Japicx-priis. De jury kwam niet tot een keuze en gaf de opdracht terug. Gedeputeerde Staten van Friesland riep toen Jan Wybenga tot prijswinnaar uit voor 'Lyts Frysk deadeboek'.
- Provinsiale toanielpriis 1969, 1970
Werk van D.A. Tamminga geciteerd in overlijdensberichten
Volkskrant, 07-09-1993
Volkskrant, 13-12-1994
Opmerkingen
- D.A. Tamminga werd geboren in Winsum, aan de Brêgebuorren.
- Na de lagere school werkte hij als boerenknecht en als timmerman.
- D.A. Tamminga haalde in 1933 de onderwijsacte en werd onderwijzer.
- Van 1935 tot 1942 werkte hij in de werklozenzorg.
- Van 1942 tot 1968 werkte hij als leraar aan de Rijks-HBS in Sneek en woonde ook in Sneek. Later woonde hij in IJsbrechtum.
- D.A. Tamminga was van 1968 tot zijn pensionering in 1974 wetenschappelijk medewerker aan de Fryske Akademy in Leeuwarden. Hier werkte hij aan de samenstelling van het 'Great Frysk Wurdboek'.
- In zijn poëzie geeft D.A. Tamminga blijk van technisch raffinement en een virtuoos taalgebruik.
- D.A. Tamminga schreef veel balladen, zo gaf hij o.a. de Amelandse sage over Rixt van 't Oerd vorm in 'Ballade fan wylde Rixt fan 't Oerd' zijn definitieve (Amelander) vorm en herdacht hij Mata Hari in 'De ballade fan Mata Hari'.
- In 1883 werd de vissersvloot van Peasens-Moddergat vernietigd.
Aan de Zeedijk staat een monument om dit te herdenken, met een
kwatrijn van D.A. Tamminga:
As de dea it skip birint
Dan is der gjin ûntkommen
O wetter, o wif elemint
De sé hat jown, hat nommen. - D.A. Tamminga gold als de 'Grand Old Man' van de Friese poëzie.
- D.A. Tammniga woonde vanaf 1990 in Leeuwarden.
- Het Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum bezit een tekening van D.A. Tamminga door Paul Citroen, gemaakt t.g.v. zijn 60e verjaardag.
Anderen over D.A. Tamminga
- Zijn poëzie kenmerkt zich door markante plastiek, vormkracht en subtiele taalbeheersing. (Moderne encyclopedie van de wereldliteratuur, blz. 228)
- Plechtigheid, vormelijkheid en een neiging de poëzie te gebruiken om gevoelens van wanhoop, ontgoocheling en verdriet te bezweren, het zijn de instrumenten van Tamminga's dichterschap. (Michaël Zeeman, Volkskrant, 10-12-1999)
- Tamminga is een dichter in de klassieke betekenis van het woord: hij is een maker, die niet rusten zal eer hij zijn thema in precies die strenge regels heeft weten te vangen, die op hun beurt weer net die ene solide vorm aannemen, die als het ware van oorsprong af voor dat specifieke gedicht klaarlagen. (Michaël Zeeman, Volkskrant, 10-12-1999)
Mijn favoriete citaat
Als door die ruimt', drieschepig en verheven,
het orgel ruist als een gedreven wind,
dan komen oude eeuwen tot nieuw leven,
schoonheid én huivering, gevreesd, bemind.
(D.A. Tamminga, Martinikerk te Bolsward (fragm.),
in: Het land der letteren, blz. 140)
Uit mijn weblog, 30 april 2009:
Op de dijk in Moddergat staat een monument ter herinnering aan drieëntachtig in 1883 omgekomen vissers uit Peasens-Moddergat. Op het middelste gedeelte van het monument staat o.a. een kwatrijn van D.A. Tamminga: As de dea it skip birint / Dan is der gjin ûntkommen / O wetter, o wif elemint / De sé hat jown, hat nommen. Op vier lage vrijstraande muurtjes, die deel van het monumtent als geheel uitmaken, staan de namen van de omgekomen vissers, per vissersboot bij elkaar. Zóveel namen, daar word je stil van.
 |
 |
 |
 |
Tegenover het monument is een klein museum dat in vijf gerenoveerde vissershuisjes herinnert aan die ramp én aan het harde leven van de vissersgezinnen. Men viste met netten en fuiken, maar ook met lijnen van meer dan een kilometer lengte met daaraan duizenden haken. Het was de taak van de vissersvrouwen om op het drooggevallen Wad zeepieren te steken. Deze werden aan die haken gedaan. Voor één boot waren er voor één keer vissen zesduizend (!) van die zeepieren nodig. Wat een beulswerk! Het opgraven van die pieren én het aan de haken doen van die pieren. En dat in een zich steeds herhalende regelmaat. Als er dan vis gevangen was, gingen de vissersvrouwen lopend met twee emmertjes aan een juk (tien kilometer) naar Dokkum om die vis uit te venten. Wat een onvoorstelbaar zwaar leven was dat. Als je zo'n verhaal tot je door laat dringen (nog los van alle verdronken zeelui) weet je weer waarom je in je hart socialist bent.
Links
Bronnen o.a.
- Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
- Winkler Prins pocketencyclopedie (1982)
- Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1983)
- Moderne encyclopedie van de wereldliteratuur (1984)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
- Encarta '98 (1997)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Poëzie op straat. Poëzieroute Leeuwarden (2004)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (juli 2022)
Met dank aan Teake Oppewal
