Jan Terlouw
Profiel
Achternaam: Terlouw
Roepnaam: Jan
Voornamen: Jan Cornelis
Geboren: 15-11-1931
Te: Kamperveen
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Jan Terlouw niet onder pseudoniem gepubliceerd.
| Voor tweedehands boeken | Ook van Jan Terlouw |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Proza
- De Derde Kamer (1978)
- De dief en het slapende meisje (met Sanne Terlouw) (1993)
- De charmeur (met Sanne Terlouw) (2006)
- Venijn (met Sanne Terlouw) (2007)
- De Apotheker (met Sanne Terlouw) (2008)
- De blauwe tweeling (met Sanne Terlouw) (2009)
- De vuurtoren (met Sanne Terlouw) (2010)
- Hellehonden (met Sanne Terlouw) (2011)
- De verdwenen menora (met Sanne Terlouw) (2013)
- In huis met een seriemoordenaar (met Sanne Terlouw) (2015)
- Kop uit 't zand: een novelle over het klimaat (2016)
|
|
|
Voor kinderen:
- Pjotr (1970)
- De avonturen van oom Willibrord (1970)
- Koning van Katoren (1971)
- Bij ons in Caddum (1971)
- Oorlogswinter (1972)
- Briefgeheim (1973)
- De heks van IJsselstijn (1974)
- De nieuwe trapeze, deel d (met Paul Biegel) (1975)
- Oosterschelde windkracht 10 (1976)
- Oom Willibrord (heruitgave van 'De avonturen van oom Willibrord) (1981)
- De kloof (1983)
- Gevangenis met een open deur (1986)
- De kunstrijder (1989)
- Hoogspanning/Koartsluting (1991)
- De uitdaging en andere verhalen (1993)
- Eigen rechter (1998)
- Een huwelijk op het Valkhof (1999)
- De zwijgzame matroos (2002)
- Zoektocht in Katoren (2007)
- Bij ons in het dorp (heruitgave van 'Bij ons in Caddum', bewerkt door Ria van Adrichem) (2009)
- Sinterklaas is ziek (2012)
- Het hebzuchtgas: een sprookje voor jong en oud (2016)
- Koning van Katoren / Het touwtje uit de brievenbus & Katoren revisited / De kloof (2018)
|
|
|
Dagboeken
- Naar zeventien zetels en terug. Politiek dagboek 9 maart 1981 - 5 november 1982 (1983)
- Achter de barricaden. Herfstdagboek (2005)
Hoorspel
- De gelaarsde Katja (NCRV, 1978)
Overige non-fictie
- Natuurwetenschap en maatschappij (met A.G.M. van Melsen) (1976)
- J. Terlouw over het gehandicaptenbeleid (rede) (1977)
- Morgen brengen: over industrie en werkgelegenheid in de jaren tachtig (met Walter Zegveld) (1979)
- Museum Boerhaave (1981)
- Voor alle kinderen: de rechten van het kind (t.g.v. 300 jaar Verklaring van de rechten van het kind) (1989)
- 1 bijdrage: 'Geen sprookje' in 'Afscheid van Ruud Lubbers', redactie Robbert Ammerlaan (1994)
- Wet en geweten (1997)
- Wetenschap en politiek: living apart together (inaugurele rede) 1997)
- Gaan waar de woorden gaan (rede) (1999)
- Binnenvaart beelden (1999)
- Stadsdistributie: de bevoorrading van binnensteden (red. met W.J.J. van der Heijde) (1999)
- De taal van de overheid (met anderen) (2006)
- Verdronken dorpen in Gelderland (fietsroute, met Sanne Terlouw) (2010)
- Hoed u voor mensen die iets zeker weten: gedachten over politiek, wetenschap en kunst (2011)
- En broederschap? (4 mei-lezing) (2014)
- Het touwtje uit de brievenbus & Katoren revisited (2016)
- We kunnen niet langer wachten (met Laura Faber) (2017)
- Natuuurlijk (boekenweekessay 2018)
Vertalingen/bewerkingen
- Jörg Müller, De bulldozer schuift verder, of De verandering van het landschap (1974)
- Vertrouwd worden met de micro, wat hij doet, wat hij kan (1983)
Vertaald: Boeken van Jan Terlouw zijn in meer dan twaalf landen
vertaald, bijv.:
- How To Become King (1971)
- Unser Onkel steht im Löwenkäfig kopf (Duitse vert. door Jutta und Theodor Knust van 'Oom Willibrord') (1972)
- Kampf um Katoren (Duitse vert. door Jutta Knust) (1973)
- Chevalier de l'impossible (Franse vert. door Robert Petit van 'Koning van Katoren') (1975)
- Winter in wartime (1976)
- Windstärke 10: die dramatische Geschichte einer Sturmflutkatastrophe (Duitse vert. door Gerry Cornet) (1978)
- Storm över Oosterschelde (Zweedse vert. door Sonja Berg Pleijel) (1978)
- Krigsvinter (Zweedse vert. door Boerje Bohlin) (1978)
- Come si diventa re (Italiaanse vert. door Giancarlo Tarozzi van 'Koning van Katoren') (1979)
- Invierno en tiempo de guerra (Spaanse vertaling door J. Valiente Malla van 'Oorlogswinter') (1980)
- Piotr: (viaje a Siberia) (Spaanse vert. door Teodora Larriba) (1981)
- El tío Willibrord (Spaanse vert. door Teodoro Larriba) (1982)
- El rey de Katoren (Spaanse vert. door Guillermo Solana Alonso van 'Koning van Katoren) (1983)
- Pjotr: en resje til Sibirien (Deense vert. door Søren H. Madsen) (1985)
- Verdens bedste onkel (Deense vert. door Torben Nilsson van 'Oom Willibrord') (1985)
- Piotr (Catelaanse vert. door Josefina Planas) (1985)
- El rei de Katoren (Spaanse vert. door Mireia Curell, via de Franse vertaling) (1986)
- Kib´´ol lehet király? (Hongaarse vert. 'Koning van Katoren', via de Engelse vertaling) (1986)
- Il ponte sul precipizio (Italiaanse vert. van 'De kloof' door Claudio Ruffino) (1986)
- Oarlochswinter (Friese vert. door Jan de Jong) (1986)
- El precipicio ( Spaanse vert. door Jesús Fernández Zulaica van 'De kloof) (1986)
- Fængsel uden lås (Deense vert. door Søren H. Madsen van 'Gevangenis met een open deur') (1987)
- Barrotes de bambú (Spaanse vert. door José Enrique Cubedo van 'Gevangenis met een open deur') (1988)
- De boosaardige koning (setje speelkaarten, oorspr. in het Engels geschreven, vert. door Johan van Nieuwenhuizen) (bibliofiel, 300 ex.) (1988)
- Eskutitz misteriotsua (Baskische vert. van 'Briefgeheim') (1989)
- La carta en clave (Spaane vert. door Guillermo Solana van 'Briefgeheim) (1990)
- Piotr: viaggio attraverso la Siberia (Italiaanse vert. door Ivana Rota) (1992)
- La lettera in codice (Italiaanse vert. door Paola Pasotti van 'Briefgeheim) (1993)
- L'enigma dels quadres robats (Spaanse vert. door Carolina de Jong van 'De kunstrijder') (1995)
- Amildegia (Spaanse vertaling van 'De kloof' door Xabier Mendiguren Bereziartu) (1995)
- Letra e koduar (Albanese vert. door Dojna Nasi van 'Briefgeheim') (2000)
- Koning van Katoren (Zuid-Afrikaanse vertaling van 'Koning van Katoren' door Daniel Hugo) (2007)
- Kening fan Katoaren (Friese vertaling van 'Koning van Katoren' door Ytsje Steen-Buwalda) (2010)
- Kriegswinter (Duitse vertaling van 'Oorlogswinter' door Eva Schweikart) (2012)
- Soektog in Katoren (Zuid-Afrikaanse vertaling van 'Zoektocht in Katoren' door Daniel Hugo) (2012)
- Oorlogswinter (Zuid-Afrikaanse vertaling van 'Oorlogswinter' door Daniel Hugo) (2015)
- Savasin Son Kısi (Turkse vertaling van 'Oorlogswinter' door Erhan Gürer) (2017)
Luisterboeken
- 'Koning van Katoren' verscheen in 2005 als luisterboek, voorgelezen door Jan Terlouw zelf (4 cd's)
- 'Oorlogswinter' verscheen in 2005 als luisterboek, voorgelezen door Jan Terlouw zelf (5 cd's)
- In 2005 nam Jan Terlouw een CD op met het Orion Ensemble. Jan Terlouw las op de cd zijn verhalen 'Een Spaanse dag' en 'Argentijnse nachten'.
- 'Oosterschelde: windkracht 10' verscheen in 2007 als luisterboek, voorgelezen door Jan Terlouw zelf (5 cd's)
- 'Briefgeheim' verscheen in 2007 als luisterboek, voorgelezen door Jan Terlouw zelf (3 cd's)
- 'Koning van Katoren' verscheen in 2007 als hoorspel (2 cd's)
- 'De kloof' verscheen in 2008 als luisterboek, voorgelezen door Jan Terlouw zelf (6 cd's)
Jan Terlouw schreef een voorwoord voor
- Robert Jungk, 'De atoomstaat' (1978)
- Henk van Gelder, 't Is 'n bijzonder kind, dat is ie. Kinderboekeneschrijvers van toen (1980)
- Hans Ferrée , Utopia 1984: aardige alternatieven voor een grimmige toekomst (1980)
- István Szénássy, Ontwerpen voor de industrie (1982)
- Willem van der Ham, Ooggetuigen van de watersnood 1953 (2018)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- 'De apotheker' verscheen als feuilleton in 'De Gelderlander'.
Over Jan Terlouw
- Joyce Volkert en Margriet Obers, 'Jan Terlouw' (1974)
- Dolf Verroen, 'De verteller Terlouw' in 'Bzzlletin' (december 1975)
- Barber van de Pol, 'Jan Terlouw, een verteller' (1978)
- M. van den Hout-Obers en J. Volkert, 'Jan Terlouw', NBLC-Monografieën (1979)
- 'Dokumentatie auteurs en illustratoren van jeugdboeken' (1980)
- 'Tony van Verre ontmoet Jan Terlouw: tussentijds' (1980)
- Paul van Engen, 'De onweerstaanbare opkomst van Jan Terlouw' (1982)
- Lucie Huiskens en Harry Bekkering, 'De twee gezichten van Jan Terlouw' in 'Bzzlletin 112' (januari 1984)
- Een bijdrage over Jan Terlouw in 'Lexicon van de jeugdliteratuur' door Max Verbeek (februari 1984)
- De Stichting Schrijvers in Beeld bracht in 1986 'Jan Terlouw, een videoportret' uit, gemaakt door Rob Hemker en Jan van Vuure.
- Jan Terlouw, Schrijversmap, bibliotheekwinkel (1989)
- Een recensie van 'Gevangenis met een open deur' in 'Van grauwe griffel tot gouden gniffel. Over kinderboeken' van Rindert Kromhout (1989)
- 1 hoofdstuk over Jan Terlouw in 'het Schrijversboek' (van de Lemniscaatclub) (1992)
- Ilse Kuiper, 'Bekende boekenliefhebbers. Een spannend verhaal waarin iets aan de orde wordt gesteld' in 'Boekenpost' (september/oktober 1993)
- Martine Letterie, 'Over... Jan Terlouw' (1994)
- Peter Peene en Bart van Leerdam, 'Boekwijzer: aan de slag met kinderliteratuur' (1995)
- Martine Letterie, 'Lijsterwijzer: een boekje open over je favoriete auteurs : Henk Barnard, Midas Dekkers, Miep Diekmann, Mensje van Keulen, Jan Terlouw' (1999)
- 1 hoofdstuk: 'Jan Terlouw - Oorlogswinter' in 'Zo goed als klassiek. De 100 mooiste jeugdboeken van de laatste 50 jaar', volgens Bregje Boonstra (1999)
- Een hoofdstuk over Jan Terlouw in 'Lijsterwijzer' (2000)
- Jan Smeekens, 'Jan Terlouw' in 'Wonderland. De wereld van het kinderboek' (2002)
- Larry Iburg, 'Drie op een rij : over 3 jeugdboekenschrijvers en samenvattingen en besprekingen van hun boeken' (2002)
- Martine Letterie, Hannie Humme, Ruud Kraaijeveld, 'Drie op een rij: over 3 jeugdboekenschrijvers' (2002)
- Bladzijden over 'Oorlogswinter' en 'Koning van Katoren' in 'Het kinderboek' (2002)
- 'De Volkskrant' gaf samen met 'Kidsweek' een speciale bijlage uit n.a.v. de verfilming van 'Oorlogswinter'.
- 1 column: 'Verliezer' in 'Trijfels' van 'Nico Scheepmaker (2006)
- Jesse Goossens en Kelly Roos, 'Jan Terlouw' (2010)
- Een hoofdstuk over Sanne en Jan Terlouw in 'Dit boek gaat niet over mijn vader: ervaringen van dochters van bekende Nederlanders' van Gean Ockels (2015)
- Joep Boerboom. 'Jan Terlouw: jeugdboekenheld op het Binnenhof' (2016)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- 1 jeugdfoto (7 jaar, met zusje Etty en broertje Theo) in: 'Zoals ze waren.... Miesje Bouwman Jantje Wolkers en nog 179 zeldzame jeugdfoto's van beroemde (en beruchte) Nederlanders' (z.j.).
- 1 bijdrage: 'Over en aan Dries van Agt' in 'Adieu Dries. Overpeinzingen bij het afscheid van een liefhebber in de politiek' (1982)
- 'De derde kamer' (1983) en 'Oorlogswinter' werden voor televisie bewerkt.
- 'Oosterschelde windkracht 10 ' verscheen in 1984 als 'Grote letterboek'.
- 'Koning van Katoren' verscheen in 1986 als 'Grote letterboek'.
- 2 tekeningen van Jan Terlouw in 'Tekeningen: politici, schrijvers, vogels' van Siegfried Woldhek (1987)
- Voor 'De Bijenkorf' maakten Jan Croes, Jos Paardekooper, Jan Geerlings en Gerard Heijnen in 1990 'De Ideale Bibliotheek. 100 boeken die iedereen gelezen moet hebben'. Van Jan Terlouw namen zij 'OOrlogswinter' op (op nr. 60).
- Fons de Koninck, 'Pjotr' (Friese toneelbewerking) (1995)
- In de 'top-100' van boeken die scholieren in 1997 op hun lijst zetten staat 'Oorlogswinter' op nummer 92. Op 2% van de lijsten komt het boek voor.
- 'Oom Willibrord' werd in 1997 uitgegeven in de 'Boektoppers-serie'
- "Oorlogswinter' werd in 1998 én in 2009 uitgegeven in de serie 'Boektoppers'.
- 'Koning van Katoren' is ook als musical opgevoerd. Bijv. op 10 en 11 januari 1999 door een gelegenheidsgezelschap in de Junushoff in Wageningen voor het restauratiefonds van de Johannes de Doperkerk in Wageningen. Regie en tekst: Fred Eggink. Componist en muzikaal leider: Rien den Arend.
- 'Pjotr' werd in 1999 uitgegeven in de 'Boektoppers-serie'
- 'Koning van Katoren' verscheen in 1999 als Vroege Lijster.
- 'De kunstrijder' verscheen in 2000 in de serie 'Jonge Lijsters'.
- 'Briefgeheim' en 'Eigen rechter' werden in 2001 uitgegeven in de 'Boektoppers-serie'.
- Jan Terlouw schreef een kerstverhaal met als titel 'Het kind en de soldaat' voor de NCRV radio. Het werd uitgezonden in december 2001.
- 'Over stach: muziekdrama', muziek: Marie-Noël de Boer, libretto: Maarten Vonder (naar: 'De koning van Katoren') (2002)
- 'Gevangenis met een open deur' verscheen in 2003 als Jonge Lijster.
- Jan Terlouw schreef het Groot Gelders dictee 2007.
- De Stichting Literaire Activiteiten Utrecht presenteerde in maart 2008 de Utrechtse Literaire Canon. Jan Terlouw stond op plaats 75.
- 'Oorlogswinter' verscheen als tv-serie (1975) en als film (2008)
- Marian Hoefnagel, 'Bolbliksem' (naar een plot van Jan Terlouw) (2011)
- 'Koning van Katoren' verscheen in 2011 als Grote letterboek.
- 'De kloof' verscheen in 2012 als Grote letterboek.
- 'De verdwenen menora' verscheen in 2014 als Grote letterboek.
Literaire prijzen
- Gouden griffel 1972 voor 'Koning van Katoren'
- 'Koning van Katoren' werd in 1972 bekroond door de kinderjury's van Rotterdam en Amsterdam
- Gouden griffel 1973 voor 'Oorlogswinter'
- Oostenrijkse Staatsprijs voor Jeugdliteratuur1973 voor 'Koning van Katoren'
- Caorle Europaprijs voor 'Koning van Katoren'
- 'De kunstrijder' werd in 1990 bekroond door de Nederlandse Kinderjury
- Gouden Ganzenveer 1999
- Historische jeugdboekenprijs 2001 voor 'Oorlogswinter'
Opmerkingen
- Jan Terlouw was de oudste zoon in een domineesgezin (gereformeerde bond). Hij is geboren in Kamperveen, maar groeide op in Garderen, Wezep en Otterlo.
- Tijdens dee hongerwinter van 1944-1945 woonde hij in een dorp aan de IJssel.
- Jan Terlouw studeerde wis- en natuurkunde in Utrecht. Hij promoveerde in 1964 op een onderwerp uit de kernfysica (op het vreedzame gebruik van de energie van de atoombom).
- Na zijn studie verrichtte hij dertien jaar natuurkundig onderzoek in Nederland, in de Verenigde Staten en in Zweden.
- Jan Terlouw trouwde met Alexandra van Hulst (zij schreef ook verhalen). Ze kregen drie dochters en een zoon. Zijn dochter Sanne schreef (onder pseudoniem) ook kinderboeken.
- In 1966 werd Jan Terlouw lid van de - net opgerichte - politieke partij D'66
- In 1970 debuteerde Jan Terlouw met 'Pjotr'.
- In 1970 werd hij gemeenteraadslid in Utrecht en in 1971 werd hij lid van de Tweede Kamer voor D'66 (In 1973 werd hij fractievoorzitter).
- Jan Terlouw woonde o.a. in Amersfoort
- In het derde kabinet Van Agt (1981) was Jan Terlouw minister van Economische Zaken en vice-premier.
- In 1982 ging hij uit de politiek. Hij kreeg een baan in Parijs. Hier hield hij zich bezig met het transport in Europa.
- Jan Terlouw was van 1992 tot 1996 Commissaris van de Koningin in Gelderland.
- In 1996 en 1997 trok Jan Terlouw met een verhalenprogramma langs (kleine) theaters. Zijn dochter Pauline speelde hierbij viool.
- De boeken van Jan Terlouw zijn spannend, maar hebben ook altijd een 'boodschap'. Vooral in 'Koning van Katoren' is die boodschap (te) nadrukkelijk aanwezig (democratie is het belangrijkste in een samenleving).
- Terugkerend thema's in het werk van Jan Terlouw is het gebruik én misbruik van macht en het volwassen worden.
- Jan Terlouw is voorzitter van de 'Stichting Lezen'.
- Zijn vrouw overleed in 2017.
Anderen over Jan Terlouw
- Jan Terlouw is zowel een meeslepend verteller van spannende verhalen als een schrijver met een - maatschappijkritische - boodschap. Naar de vorm is zijn werk traditioneel, inhoudelijk is het vaak vernieuwend. Kenmerkend voor zijn thematiek is dat hij bij voorkeur eigentijdse problemen aan de orde stelt. (Max Verbeek, Lexicon jeugdliteratuur, februari 1984)
- Omdat hij ingewikkelde problemen tot overzichtelijke afmetingen kan reduceren is Terlouw bij de jeugd een populair auteur. Een tweede reden is dat hij een klassieke verteltrant hanteert, die spannend, direct, gezellig en oubollig tegelijk is. (Joke Linders e.a., Het ABC van de jeugdliteratuur, blz. 467)
- Gevangenis met een open deur van Jan Terlouw is een serieuze kandidaat voor de Grauwe Griffel, de prijs voor het slechtste, met veel pretenties uitgegeven jeugdboek van het jaar. De boeken van Terlouw zijn altijd bestsellers, want de verhalen die hij schrijft zijn spannend en gemakkelijk leesbaar. Doordat de personages die Terlouw ten tonele voert, sjablonen zijn in plaats van levende mensen, kost het de lezer geen moeite die personages te begrijpen. Er zijn schurken en goeierikken. De verhalen lopen altijd goed af en dat geeft de lezer een prettig gevoel nadat hij het boek heeft dichtgeslagen. Ook Terlouws nieuwe boek is weer een (dit keer mislukte) poging tot een spannend verhaal. (Rindert Kromhout, Volkskrant, 16-09-1986)
- Terlouws boeken lezen heel makkelijk: ze zijn geschreven in eenvoudige taal en bevatten veel dialogen, meestal discussies waarin de personages hun ideeën rond wat er gebeurt verwoorden. Terlouw houdt ervan om verschillende visies op één probleem tegenover elkaar te plaatsen. (Marita de Sterck e.a., Schrijver gevonden, blz. 300)
- Politicus, natuurkundige en kinderboekenschrijver. Arriveerde in 1949 als student in Utrecht en woonde er tot 1974, eerst in de stationsbuurt, in de Westerstraat naast het gesloopte Domhotel, later aan de Tolsteegsingel. Schreef in die jaren zijn bekendste boeken, zoals Oorlogswinter, Pjotr en Koning van Katoren. (Omschrijving Terlouw in Utrechts Literaire Canon)
- Niet iedereen mag zomaar een 'wij' vormen met iedereen. Een voorbeeld: Jan Terlouw heeft met zijn dochter een literaire whodunit geschreven. In een radiointerview met hen beiden werd gevraagd waarom er eigenlijk helemaal geen seks in het boek zat. 'tja, seksscènes ... wij houden meer van Simenon hè', antwoordde Jan Terlouw. Erg om drie redenen: a) Een vader hoort niet te zeggen of hij wel of niet van seks in boeken houdt, b) moet hij niet aannemen dat zijn dochter ook niet van seks in boeken houdt, en c) moet hij over het onderwerp 'seks' nooit een 'wij' aangaan met zijn dochter. (Paulien Cornelissen, Taal is zeg maar echt mijn ding, blz. 155)
Mijn favoriete citaat
'Veeg die glimlach van je gezicht,' zegt hij tegen Stach.
'Zo leuk is het leven niet.
Trouwens, het lachen zal je wel vergaan
als je hoort welke opdracht je moet uitvoeren.'
'Ik ben benieuwd,' zegt Stach.
(Jan Terlouw, Koning van Katoren, blz. 15)
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Jan Terlouw
- Kjoek - Jan Terlouw
- Onze Taal: Dr. J. Terlouw - Taal als verdedigingsmiddel
- Coornhert-rede over 'wet en geweten' door Jan Terlouw
Bronnen o.a.
- Querido's letterkundige reisgids (1983)
- Lexicon van de jeugdliteratuur (februari 1984)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
- Martine Letterie, Over... Jan Terlouw (1994)
- Joke Linders e.a., Het ABC van de jeugdliteratuur (1995)
- Uittreksel top-100
- Marita de Sterck e.a., Schrijver gevonden (1998)
- Oorlogswinter (Boektoppers, 1998)
- Gelders Dagblad (11-01-1999)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (maart 2018)
