Arie Visser
Profiel
Achternaam: Visser
Voornaam: Arie (Omar)
Geboren: 17-11-1944
Te: Sneek
Overleden: 20-01-1997
Te: Amsterdam
ik was gestorven
een dode tussen de dauw
voorgoed verkorvenwat mijn vader geven wou
een doden hemd voor de kou
(Arie Visser, Verzameld werk, blz. 45)
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Arie Visser niet onder pseudoniem gepubliceerd.
| Voor tweedehands boeken | Ook van Arie Visser |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Virtuele beelden (1973)
- Altijd onderweg: een cyclus (1976)
- Bladspiegel (bibliofiel, vouwblad, 50 ex.) (1979)
- Voorlopig overzicht: gedichten, 1965-1980 (1980)
- Con alma (1983)
- Licht en vuur (1996)
- Verzameld werk (3 delen, waarvan 1 deel poëzie) (2007)
 |
 |
|
|
|
Proza
- Het vangen van de draak: een boosaardig verhaal (1983)
- Verzameld werk (3 delen, waarvan 1 deel proza) (2007)
Vertalingen/bewerkingen
- Voorlopig overzicht (gedichten en vertalingen) (1980)
- Jay McInerney, Schitterlichten, grote stad (1985)
Vertaald:
- Siempre en camino: un ciclo (Spaanse vertaling van 'Altijd onderweg' door Antonio Cruz Romero) (50 ex.) (2018)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Arie Visser schreef voor 'Hollands Diep', 'NRC Handelsblad', 'Hollands maandblad', 'Het Parool', 'Trouw' en 'Bres'.
Over Arie Visser
- Oek de Jong beschrijft in 'De wonderen van de heilbot. Dagboek 1997-2002' (2006) de begrafenis van Arie Visser (blz. 10-14).
- Verzameld werk (3 delen, waarvan 1 deel documentatie) (2007)
- Nico Keuning: '"Zingen is de hartstocht van een zweer". Arie Visser, dichter, schrijver, essayist' in 'Ons Erfdeel' (mei 2008)
Literaire prijzen
- Met zijn eerste (bewaard gebleven) gedicht: 'Spreek' won hij een prijs op het Christelijk Lyceum in Apeldoorn.
Werk van Arie Visser geciteerd in een overlijdensbericht
Volkskrant, 09-10-1992
Opmerkingen
- Arie Visser groeide op in een gereformeerd gezin in Den Helder. Hij had een tweelingzus: Corrie. Zijn moeder leerde hem toen hij vijf jaar was lezen uit de kinderbijbel van W.G. van der Hulst.
- Zijn vader was tijdens de Tweede Wereldoorlog actief in het verzet. In 1944 nam hij deel aan de overval op het Huis van Bewaring in Leeuwarden. Op deze overval werd later de succesvolle film 'De Overval' gebaseerd.
- Na de oorlog ging zijn vader nij de marine. Hij voer over de wereld en was daardoor zelden thuis. In de perioden dat zijn vader wél thuis was leidde hij het gezin met harde hand.
- Rond 1956 kreeg zijn vader een baan aan de wal, bij de Heldringstichting in Hoenderloo. Het gezin verhuisde naar Apeldoorn.
- Arie Visser bezocht het gymnasium op het Christelijk Lyceum in Apeldoorn. Op deze school was hij bevriend met - de latere auteur - Peter ten Hoopen.
- Hij begon aan een studie Nederlands aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, maar maakte die opleiding niet af.
- In deze periode was hij bevriend met - de latere veilinghouder - Bub Kuyper.
- In 1968 reist hij (in eerste instantie met Bubb Kuyper) door het Midden-Oosten: Turkije, Iran, Afghanistan en Pakistan. De cultuur daar raakte en beïnvloedde hem. Hij was in deze landen in de tijd dat er ook veel hippies naar toe reisden, maar hij moest niets hebben van de hippiecultuur.
- Hij verkocht in Amsterdam hasj aan Amerikaanse toeristen. Hij zocht zijn warmte in de bibliotheek, waar hij ontzettend veel las.
- Arie Visser was verslaafd aan heroïne. In 'Het vangen van de draak. Een boosaardig verhaal' beschrijft Arie Visser zijn ervaringen met de drugsscene. Hij schreef het boek in elf weken, logerend bij zijn broer Janco in Hengelo.
- Arie Visser had een verhouding met Arianne van der Veen, dochter van de schrijver Adriaan van der Veen.
- Arie Visser was o.a. beviend met Simon Vinkenoog, Johnny van Doorn, Deelder en Vaandrager. In zijn dichtwerk sluit hij niet bij deze dichters aan.
- Er gaan verhalen dat Arie Visser veel boeken gestolen heeft (bijv. bij Athenaeum) om aan geld te komen. Dit is niet waar.
- Arie Visser heeft les gegeven aan de Utrechtse schrijversschool.
- Hij trouwde in 1984 met de Marokkaanse Chadia (Chacha) Moussadeq en bekeerde zich tot de islam. Hij noemde zich vanaf dat moment Arie Omar Visser. Ze kregen twee zonen. Hij verbleef vaak in Casablanca, waar hij zich ook cultureel thuis voelde.
- Op de dag van het huwelijk - 20-06-1984 - werd zijn aanstaande vrouw (die illegaal in Nederland was) door de politie - in haar trouwjurk - opgepakt en gevangen gezet. Men wantrouwde de oprechtheid van de junk-dichter. Ze zat enkele weken gevangen. Arie Visser spande een kort geding aan tegen de Staat der Nederlanden én won dat kort geding.
- Als een van de eersten analyseerde hij de problemen van Marokkanen in Nederland.
- Arie Visser was een liefhebber van Jazz. Hij schreef o.a. een diepgravend essay over Charlie Parker.
- Zijn essays over de Arabische cultuur moesten zijn belangrijkste werk worden. Hij gaf het de titel 'Arabia Felix'. Delen ervan verschenen in 'NRC Handelsblad' en 'Trouw'. Bert Bakker heeft plannen gehad om het uit te geven. In 1995 gaf hij dit project op. Hij zegt ergens dat het in totaal 2200 pagina's waren en dat hij ze heeft weggegooid. Alleen wat in kranten heeft gestaan is bewaard gebleven.
- Oek de Jong voerde diverse gesprekken met Arie Visser. Deze gesprekken werden op de band opgenomen. Ze zijn opgenomen in het deel documentatie in het 'Verzameld werk'.
- Arie Visser overleed aan lymfeklierkanker. Hij is op 24-01-1997 begraven op een begraafplaats in Amsterdam-Noord (onder een hoge populier).
- Op 05-09-2007 is de literaire nalatenschap van Arie Visser overgedragen aan de Universiteitsbibliotheek Amsterdam.
Anderen over Arie Visser
- Arie Vissers gedichten lijken me bij alle vervelende 'experimentele' procédés, als opdringerig-betekenisvolle woordafbrekingen en geforceerde dubbelzinnigheden, het tegendeel van wat we in de jaren zeventig met een herijkte term experimenteel zijn gaan noemen. Het ongebreidelde experiment van de vroege Vijftigers-poëzie heeft zich bij en via dichters als Kouwenaar, Ten Berge en Tentije ontwikkeld tot een secuur en helder zoeken naar inzicht in wat dicht zit, niet buiten de taal, waar men bij zijn dromen woont in een witte wolkenwagen (de formulering is van Arie Visser), maar in de taal, die zo helder, duister of 'visionair' is als men haar maakt, ook zonder dat men een beroep doet op het 'koninkrijk der ervaring' dat door Visser wordt bereisd. (Wiel Kusters, NRC, 27-02-1981)
- Dichter Arie Visser is overleden. Dat stemt me treurig. Gelukkig heeft hij de recensie die ik over zijn laatste bundel heb geschreven, nog kunnen lezen. Mooie gedichten schreef Arie. 'Ik heb een hard leven gehad, maar ik was een zondagskind,' zei de dichter vlak voor zijn dood. (Rogi Wieg, Liefde is een zwaar beroep, blz. 27)
- Hoe lang heb ik Arie gekend? Zeventien jaar ongeveer. In het begin van de jaren tachtig leerde ik hem kennen op een avondje met schrijvers. Hij brak in dit gezelschap in tranen uit, dronken. Ik nam hem mee achter op de fiets om hem naar huis te brengen. Op de Nieuwmarkt sprong jij eraf en viel plat op zijn gezicht. Er brak een stukje van een van zijn tanden, wat ik buitengewoon treurig vond. Ik heb hem tot voor de deur van zijn huis gebracht en hem omhelsd. Dat was het begin. (Oek de Jong, De wonderen van de heilbot. Dagboek 1997-2002, blz. 11, 21-01-1997)
- De zwervende junk schreef 150 gedichten, artikelen over jazz en over zijn tweede thuisland Marokko, en de junkieroman Het vangen van de draak (1983), die hem uit het gebruikersmilieu dit commentaar opleverde: 'Prachtig Arie, dat heb je met de naald geschreven.' (Arjan Peters, Volkskrant, 07-09-2007)
- Geldproblemen die altijd en eeuwig moesten worden opgelost. Over hoe Arie dat probeerde, circuleren vele anekdotes. Zo herinner ik me dat Arie op een keer bij zijn uitgever Mai Spijkers langskwam en in de gang een zojuist gearriveerde doos zag staan, met daarin exemplaren van het nieuwe boek van Beatrijs Ritsema. "Hé, dat is aardig", dacht Arie, en hij deed een greep in de doos. Vervolgens spoedde hij zich naar antiquariaat Kok, waar hij de boeken van de hand deed, ten einde van het daarmee verkregen geld een shot te halen. Toen Arie verdwenen was, zette de antiquaar het boek in de etalage, waar niet veel later Beatrijs Ritsema langsliep. Zij werd daarmee de eerste schrijver in de geschiedenis, die haar boek al in de ramsj zag liggen, voordat het was uitgekomen. Ik hoop maar dat deze anekdote op waarheid berust. (Max Pam, HP/De Tijd, 21-09-2007)
- Wie de moeite nam Arie Visser beter te leren kennen, trof een zeer zachtaardige geest, een belezen man en een zoeker naar het hogere. Hij beschouwde zichzelf als een dichter pur sang en dat was hij natuurlijk ook. Maar helaas maakte die opvatting hem niet helemaal geschikt voor het leven. Iemand die in onze tijd alleen maar dichter wil zijn, verkeert automatisch in geldproblemen. (Max Pam, HP/De Tijd, 21-09-2007)
- Arie Visser? Nooit van gehoord. En wie wel van hem gehoord heeft, krijgt vermoedelijk nog vijfentwintig gulden van 'm. De naam van Arie Visser (1944-1997) ontbreekt in vrijwel alle naslagwerken en literaire overzichten - tot voor kort bestond hij niet. Pas na zijn dood nam Gerrit Komrij drie gedichten van hem op in z'n dikke bloemlezing, en dan is er zojuist, Vissers Verzameld werk, vergezeld van een grote hoeveelheid documentatie, verschenen. (Rob Schouten, VN, 22-09-2007)
- Zijn gedichten zijn nergens anekdotisch, geen verslagen van de zweepslagen die de duivels hem in het leven toedienden. Het zijn eerder de poëtische conclusies die hij uit ongenoemde ervaringen heeft getrokken of pogingen om bijzondere momenten in woorden te vangen. (Wim Sanders, in 'Verzameld werk')
- Waar de poëzie ten tijde van zijn debuut (begin jaren zeventig) vooral anekdotisch dan wel neoromantisch was, gaf Arie Visser zijn filosofisch getinte inzichten vorm in aforistische en puntig geformuleerde gedichten. Voor zover hij zich op voorgangers en voorbeelden oriënteerde, vond hij die, Achterberg niet te na gesproken, vooral in het verre Oosten, in het oude China en Japan en later in de soefistische traditie binnen de islam waartoe hij zich na zijn huwelijk met een Marokkaanse immigrante had bekeerd. (Jaap Goedegebuure, Gelderlander, 20-10-2007)
- Arie Visser groeide op op in een milieu waarin dominee worden het hoogste was dat er te bereiken viel. Het is nuttig om hier bij het lezen van zijn werk van bewust te zijn. Het religieus besef is in zijn wezen en in zijn werk sterk aanwezig, maar losgemaakt, echt Vrijgemaakt dus, van moraliteit, destijds voor ons jonge rebellen het eerste dat op weg naar een hoger religieus besef en artistieke inspiratie overstegen moest worden. (Peter ten Hoopen, Dominee zonder God - zie 'links')
Mijn favoriete citaat
Man met gitaar
zonlicht speelde door zijn haren
op speurtocht naar de juiste toon
het oude liedje vond de snaren
wat is het leven bitterschoon
(Arie Visser, Verzameld werk, blz 157)
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Arie Visser
- VPRO - Arie Visser
- Prometheus - Arie Visser
- Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam - Arie Visser
- Literatuurplein - Arie Visser
- Simon Vinkenoog over Arie Visser
- Radio6 - interview met Oek de Jong en Wim Sanders over het 'Verzameld werk'
- Peter ten Hoopen - Arie Visser - Dominee zonder God
Bronnen o.a.
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Div. internet (zie 'links')
- Voorwoord Wim Sanders in 'Verzameld werk' (2007)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (maart 2020)
