Ida Vos

Profiel

Achternaam: Vos(-Gudema)
Voornaam: Ida
Geboren: 13-12-1931
Te: Groningen
Overleden: 03-04-2006
Te: Amstelveen
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Ida Vos niet onder pseudoniem gepubliceerd.

Voor tweedehands boeken	Ook van Ida Vos
Raban Internet Antiquariaat	Klik hier !

Naar Boven

Werk

Poëzie

Vijf en dertig tranen (in eigen beheer) (1975)
Schiereiland (1979)
Miniaturen. Haiku (1980)

Proza

Wie niet weg is wordt gezien (1981)
Anna is er nog (1986)
Dansen op de brug van Avignon (1989)
Witte zwanen zwarte zwanen (1992)
Vreemde gasten: tien families en een huis (met anderen) (1994)
De sleutel is gebroken (1996)
De lachende engel (2000)

Hoorspelen

De bevrijding van Rosa Davidson (Tros, 1984)
Anna is er nog (EO, 1993)

Vertalingen/bewerkingen

Vertaald

De er jo ikke anderledes! (Deense vertaling van 'Wie niet weg is wordt gezien' door Iver Jespersen) (1981)
Anna gibt es noch (Duitse vertaling van 'Anna is er nog' door Mirjam Pressler) (1987)
Mishehoe lefanai oemishehoe mitsdadai (Israëlsiche uitgave van 'Wie niet weg is wordt gezien', vertaald door Tami Dabas en Josefin Vos) (1989)
Wer nicht weg ist, wird gesehn (Duitse vertaling van 'Wie niet weg is wordt gezien' door Mirjam Pressler) (1989)
Hide and seek (Engelse vertaling van 'Wie niet weg is wordt gezien' door Terese Edelstein en Inez Smidt (1991)
Tanzen auf der Brücke von Avignon (Duitse vertaling van Dansen op de brug van Avignon' door Mirjam Pressler) (1992)
Anna is still here (Engelse vertaling van 'Ann is er nog' door Terese Edelstein en Inez Smidt (1993)
Dancing on the bridge of Avignon (Engelse vertaling van 'Dansen op de brug van Avignon' door Terese Edelstein en Inez Smidt) (1995)
Weisse Schwäne, schwarze Schwäne (Duitse vertaling van 'Witte zwanen zwarte zwanen' door Mirjam Pressler) (1997)
The Key Is Lost (Engelse vertaling van 'De sleutel is gebroken' door Terese Edelstein) (2000)
Pausenspiel (Duitse vertaling van 'De sleutel is gebroken' door Mirjam Pressler) (2000)
Der lachende Engel (Duitse vertaling van 'De lachende engel' door Mirjam Pressler) (2003)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

Ida Vos publiceerde in 'Vrij Nederland'.

Over Ida Vos

'Dokumentatie auteurs en illustratoren van jeugdboeken', jaargang 13, nr. 9 (1989)
Een recensie van 'Anna is er nog' in 'Van grauwe griffel tot gouden gniffel. Over kinderboeken' van Rindert Kromhout (1989)
Een bijdrage over Ida Vos in 'Lexicon van de jeugdliteratuur' door Bea Ros (oktober 1991)
1 bladzijde over 'Wie niet weg is wordt gezien' in 'Het kinderboek' (2002)
Sonja Havermans, 'Terug in Rijswijk: hoe de oorlog voelde voor Ida Vos' (2005)
Krijn de Jong bespreekt het gedicht 'Aardrijkskunde' in 'Gedicht gedacht. 58 gedichten met het hart gelezen' (2008)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

'Vrij Nederland' vroeg auteurs om hun top-10 voor 'De leeslijst'. De lijsten stonden in het nummer van 12-09-1987. 'Wie niet weg is, is gezien' stond op het lijstje van Karel Eykman op nr. 5.
'Wie niet weg is wordt gezien' verscheen in 2006 in de Vroege lijster-serie.
Bij de achtste druk van 'Vijfendertig tranen' zat een cd: 'Ida Vos leest Vijfendertig tranen ; Shtetl Band Amsterdam speelt Klezmermuziek' (2008)

Naar Boven

Literaire prijzen

Vlag en wimpel-vermelding 1982 voor 'Wie niet weg is wordt gezien'.
'Wie niet weg is wordt gezien' werd bekroond als het beste boek van 1982 door het Centrum voor Kunstzinnige Voorming van de jeugd.
'Wie niet weg is wordt gezien' werd bekroond door diverse kinderjury's (Drenthe, Limburg, West-Overijssel, Hilversum/Laren, Den Haag).
Vlag en wimpel-vermelding 1990 voor 'Dansen op de brug van Avignon'.
'Dansen op de brug van Avignon' werd uitgeroepen tot Het Beste Joodse Jeugdboek in 1993.
'Dansen op de brug van Avignon' werd genomineerd voor de Duitse Staatsprijs voor Jeugdliteratuur (1993)
Sydney Taylor book award 1995 voor 'Dancing on the bridge van Avignon'.
Sydney Taylor Award 2001 voor 'The key is lost'. Ida Vos is de eerste auteur die deze prijs twee keer kreeg.

Naar Boven

Opmerkingen

Ida Vos werd geboren in Groningen. Haar vader handelde er in textiel.
In 1936 verhuisde ze met haar ouders en zusje naar Rotterdam.
In Rotterdam maakte ze het bombardement aan het begin van de Tweede Wereldoorlog mee. Ze verhuisden daarna naar Rijswijk.
Na het bombardement verhuisde ze naar Rijswijk. Omdat ze van joodse afkomst was, moest ze in 1943 onderduiken, met haar zusje, maar gescheiden van haar ouders. In totaal zat ze op veertien verschillende onderduikadressen. Het laatste jaar in Venhuizen. Het hele gezin overleefde de oorlog en keerde terug naar Rijswijk.
Ida Vos werd kleuteronderwijzeres. Toen ze in 1956 met Henk Vos trouwde, stopte ze met werken. Ze kreeg drie kinderen (een dochter en twee zonen).
In 1975 bleek dat ze haar oorlogservaringen niet had verwerkt, ze werd in het Centrum 40-45 in Oegstgeest verpleegd. Hier begon ze gedichten te schrijven. Haar uitgever vroeg haar om ook een jeugdboek over haar ervaringen te schrijven.
Haar joodse afkomst en haar ervaringen in de Tweede Wereldoorlog staan centraal in haar werk. In feite vertelt ze elke keer haar eigen verhaal opnieuw.
In 2005 nam ze het initiatief om bij de Auschwitzherdenking de namen van alle 102 duizend Nederlandse slachtoffers van de Nazi-kampen voor te lezen.
Ida Vos werd op woensdag 5 april 2006 begraven op de Joodse Begraafplaats Het Kerkehout in Wassenaar.

Handtekening Ida Vos in 'Vijf en dertig tranen'

Naar Boven

Anderen over Ida Vos

Bij de oorlogsboeken voor de jeugd zijn twee categorieën te onderscheiden. De verhalen waarin de oorlog wordt geromantiseerd, leveren meestal wel spannende boeken op, maar erg waarheidsgetrouw zijn ze niet. De tweede categorie betreft de verhalen van schrijvers die van binnenuit de ellende van de oorlog hebben meegemaakt. De belangrijkste auteur van die categorie is Ida Vos. (Toin Duijx, Hervormd Nederland, 27-06-1992)
De boeken van Ida Vos nemen binnen het genre van het oorlogsboek een bijzondere plaats in doordat ze zoveel aandacht vragen voor de emoties van de slachtoffers. (Joke Linders e.a., Het ABC van de jeugdliteratuur, blz. 507)
Met haar boeken wil Ida Vos kinderen van nu laten ervaren hoe de oorlog geweest is voor joodse mensen. "Want dat leer je niet op school, dat staat niet in de geschiedenisboeken," zegt ze. (Schrijver gevonden, blz. 329)
Het was Ida's missie om kinderen te vertellen wat oorlog is, wat het betekent om niet te weten waar je 's avonds slaapt of waar je ouders zijn. Zij raakte bevriend met kinderen uit Afrika en Kosovo die nooit over hun oorlogsverleden hadden kunnen praten. Confrontaties met Marokkaanse kinderen, die zeiden dat joden slecht waren en de holocaust een leugen was, ontliep ze niet. Ze ging met hen in gesprek en won vaak hun vertrouwen. (Peter Brusse, Volkskrant, 22-04-2006)
Na twee minuten telefoneren waren we Ida en Dolf. Na een kort gesprek over ons werk vroeg ze me opeens naar mijn gezondheid. Ik was dertig en blakend en vond het een rare vraag. 'Dat vraag ik bijna iedereen,' zei ze, 'maar vooral mensen die ik als vrienden beschouw. Het komt door de oorlog. Na Westerbork en Theresienstadt ben ik nooit meer echt gezond geweest. Voor de oorlog weas ik concertpianiste, maar dat laat mijn gezondheid niet meer toe. Daarom ben ik ook zo blij met het schrijven.' 'En met het succes?' 'Nou en of. Ik heb niet veel contact met schrijvers. Ik zou het fijn vinden om elkaar af en toe te zien en over ons werk te praten. We wonen tenslotte vlak bij elkaar.' Dat wilde ik graag. 'Morgen bel ik je en maken we een afspraak. Na een feest ben ik doodmoe, maar ik wilde je toch vandaag nog bellen.' 'Graag,' zei ik. Er kwam geen telefoon. De volgende dag was ze dood. (Dolf Verroen, Feestelijk maar vreselijk. Herinneringen aan schrijvers, blz. 102/103)

Naar Boven

Mijn favoriete citaat

aardrijkskunde zij had een onvoldoende voor aardrijkskunde die laatste dag maar wist een week later precies waar Treblinka lag héél even maar (Ida Vos, Vijfendertig tranen, blz. 13)
	Hetzelfde gedicht op een tentoonstelling in Westerbork