• Home
• Bibliografiëen
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen Over
• Citaat
• Bronnen

Hendrik de Vries

Profiel

Achternaam: de Vries
Voornaam: Hendrik
Geboren: 17-08-1896
Te: Groningen
Overleden: 18-11-1989
Te: Haren
Pseudoniem(en): Hendrik de Vries heeft de pseudoniem I. de Getijer, Gerrit Achterbaks en Riek van der Zee gebruikt.

Werk

Poëzie

• Het gat in Mars en het Milagrat: een strijd van de verste toekomst: en twee lofzangen (1917)
• De nacht (1920)
• Vlamrood (1922)
• Lofzangen (1923)
• De schaatsenrijder (1926)
• Silenen (1928)
• Stormfakkels (1932)
• Nergal (1937)
• Geïmproviseerd bouquet: gedichten en tekenigen (1937)
• Atlantische balladen (175 ex.) (1937)
• Walhalla (bibliofiel, 75 ex.) (1942)
• Robijnen (525 ex.) (1944)
• Harten-zeven: verzen (met anderen) (1945)
• Slingerpaden (100 ex.) (1945)
• Liefste kom: een lentemelodie (100 ex.) (1945)
• Capricho's en rijmcritieken (100 ex.) (1946)
• Toovertuin, romancen, sproken en arabesken (1946)
• Guitaarfantasieën (1955)
• Groninger symphonie: het Munsters-Keulse beleg in 1672 (1958)
• Keur uit vroegere verzen, 1916-1946 (1962)
• Iberia: krans van reisherinneringen (1964)
• Goyescos (1971)
• Cantos extraviados del espanol groninguense (1971)
• Impulsen (1978)
• Het gat in Mars en het Milagrat: een strijd van de verste toekomst (1984, 20 ex., heruitgave van het in eigen beheer uitgegeven debuut uit 1917)
• Hoor! Zo is nog nooit gezongen! Hoor! (bloemlezing, samengesteld door Willem Wilmink) (1986)
• Wringt zich 't werk door zorg en hinder... (bibliofiel, 100 ex.) (1986)
• Romance (1990)
• De dokter, bij mijn geboorte ... (bibliofiel) (1993)
• Verzamelde gedichten (1993)
• Drie verzen buiten de Tovertuin (bibliofiel, 75 ex.) (1995)
• De dag van vandaag is waarheid, ... (bibliofiel, 1995?)
• Die droomwereld in te dringen!: project van drukkers in de marge bij de honderdste geboortedag van Hendrik de Vries, de Spaanse Groninger (1996)
  - Herdenking (bibliofiel, 100 en enkele exemplaren) (1996)
  - Veeltintig bij tovergloed en enige andere gedichten (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Vijf gedichten (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - 't Zal komen over mij (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Verkommerd plantsoen (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Romance (bibliofel, 120 ex.) (1996)
  - Varianten & coplas (bibliofiel, 108 ex.) (1996)
  - Riposo: (Tirol) (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Witte Jasmijn (bibliofiel, 100 ex.) (1996)
  - Tremolo, martellando (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Vereerd ... (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Vervloekte hartstocht (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Mijn vrouwe, hoe blank zijt gij: ballade (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Het geheim (bibliofiel 110 ex.) (1996)
  - Vacanties in een spookhuis (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Echo's uit het bergland (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Pensativo (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Haast klokslag twaalf (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Dat is mij martelen (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Zes gedichten (bibliofel, 125 ex.) (1996)
  - Hoe benijd ik de grond en de wormen (bibliofiel, 100 ex.) (1996)
  - Indeciso (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Dokter, noemt men dit waanzin? (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Met een schop naar de woeste dieren (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Dos cantos (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Tussen gevoel en verstand (bibliofel, 120 ex.) (1996)
  - 3× copla (bibliofiel, 120 ex.) (1996)
  - Appels van Pomona (bibliofiel, 100 ex.) (1996)
  - Zeeslag Skagerrak (1916; 31 mei, 1 juni) (bibliofiel, 100 ex.) (1996)
  - Herdenking (bibliofiel, 100 en enkele ex.) (1996)
  - Varianten & coplas (bibliofiel, 108 ex.) (1996)
  - Vivisectie (bibliofiel, 108 ex.) (1996)
• Sonnetten (met N.E.M. Pareau) (bibliofiel, 40 ex.) (1996)
• Het feest in de nacht! (inlegvel in 'Vita sine litteris mors est: (deze vlag dekt niet de lading)' (1999)
• En raadsel in de nacht: een keus uit zijn gedichten (door Jan van der Vegt) (2006)
• Een Achterberg-imitatie (Negatief) (2008)

 

Poëzie op nieuwjaarswensen (in kleine oplage):

• Copla (1987)
• Al zong ik het hele jaar door ... (1991)
• Dat gebeuren zoals het gebeurt (1993)
• Leve de zon, leve de maan ... (1994)
• De hemelen en hun weelde (1995)
• Een kindje krijgen met kerstmis ...(1996)
• Gezegend zij vader Noah ... (1997)
• Al ben ik een heel klein ding ... (1999)
• De rijkdom verleidt naar zonden ... (2000)
• Het is weer zover (2001)
• Spaanse copla (2002)
• Je praat zo rond als je wijn drinkt (2003)
• Wat niemand vergeten moet (2008)
• Copla / Ik begin een copla te zingen (2009)
• Copla? Arm en lelijk is beter partij (2010)
• Copla MMXI MMXII (2011)
• In deze droeve wereld (2012)
• Copla 2015 / Deaag het hoofd niet zo verheven (2014)

Portret De Vries
uit: 'Kristal' (1935)

Proza

Voor kinderen:

• Sprookjes (bibliofiel, 75 ex.) (1990)
• Sprookjes (1996)

Brieven

• 1 brief van Hendrik de Vries aan J.W.F. Werumeus Buning (in handschrift én getypt) in 'Brieven in Beeld' (1976)
• 1 brief aan Hans Visser in 'Brieven rond de Vestdijkbiografie' van Hans Visser (1989)
• Ongeneeslijk romanticus: een brief aan Anton Deering (bibliofiel, 65 ex.) (1998)
• Schepelingen van De Blauwe Schuit - Brieven van Bertus Aafjes, K. Heeroma, M. Nijhoff, S. Vestdijk en Hendrik de Vries aan F.R.A. Henkels, 1940-1946 (bezorgd door Gillis Dorleyn e.a.) (2003)
• Spaanse brieven 1924-1936 (samengesteld door Jan van der Vegt) (2007)
• Hendrik de Vries & Constant van Wessem, Brieven 1919-1952 (bezorgd door Jan van der Vegt) (2013)
• Henri van Booven en Hendrik de Vries: briefwisseling (verzorgd door Sander Bink) (2013)
• Hendrik de Vries & J. Slauerhoff, Brieven 1923-1932 (bezorgd door Jan van der Vegt) (2015)
• Brieven aan H. Marsman, Roel Houwink en Arthur Lehning, 1922-1939 (bezorgd door Sjoerd van Faassen) (2016)
• A. Roland Holst en Hendrik de Vries, Beste wapenbroeder: wederzijdse brieven 1924-1973 (bezorgd door Jan van der Vegt) (2021)

Overig non fictie:

• In de Pictura-zalen, 14-28 september 1930 schilderijen - expositie van de Ploegleden (catalogus) (1930)
• De Ploeg 20 jaar (met Johan Dijkstra) (1938)
• H.N. Werkman: drukker-schilder, Groningen: catalogus: tentoonstelling Stedelijk Museum Amsterdam, 24 november tot 17 december 1945' (met A.J. Zuithoff) (1945)
• 1 bijdrage: 'Werkman, a biographical note' in 'Werkman' (1949)
• Vers tegen vers (1949)
• Vers tegen vers, tweede ronde (1951)
• 'Kritiek als credo: Kritieken, essays en polemieken over ëzie' (keuze en toelichting: J. van der Vegt) (1980)

Vertalingen/bewerkingen:

• Spaansche volksliederen (1931)
• Coplas: zeven honderd strijdliederen, kerkelijke liederen, passieliederen, spreukenvermaningen, beschuldigingen, soldaten- en gevangenisliederen, liefdesmijmeringen, serenades, klachten, schimp- en vloekverzen, kinderrijmen, studentenliederen, fuifliederen, bezweringen, dreigementen en tumulten van het Spaansche volk (1935)
• Romantische rhapsodie: vertaalde gedichten (1939)
• Distels en aloë's van de Iberische volkspoëzie (1951)
• Colas (keue uit 'Coplas') (1957)
• In 'De muze kent geen Babel, Poëzie uit alle werelddelen in vertaling'(1959) staan door hem vertaalde copla's en gedichten van José de Espronceda, Gustavo Adolfo Becquer, Antonio Machado en Rubén Dario.
• Hendrik de Vries vertaalde werk van E.A. Poe
• Hendrik de Vries vertaalde gedichten van Marcos Ana en Vidal de Nicolas voor 'Agostin Ibarrola, tekeningen uit de gevangenis van Burgos met gedichten van Marcos Ana en Vidal de Nicolas' (1964)
• Celestina
• 1 Argentijns lied: 'Verrukking aller uren', vertaald door Hendrik de Vries, in 'Liefde. In gedichten en kleurenfoto's', keuze van de gedichten W. van Drimmelen (1968)
• De vluchtelingen (naar Shelley) (bibliofiel, 100 ex.) (1996)

Vertaald;

• D.A. Tamminga vertaalde copla's van Hendrik de Vries in het Fries.
• In het Friulans en Italiaans werk van Hendrik de Vries in 'Mimese: versione poetiche in friulano' (1999)
• Friulische vertalinen van werk van Hendrik de Vries in 'Melopee: siet poets neerlandês' (2014)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• In 1935 nam De Vries met o.a. Eekhout en Nuver de redactie over van 'Het venster'. Dit blad werd na een jaar opgeheven.
• In 1944 publiceerde De Vries gedichten in 'Podium' onder het pseudoniem I. de Getijer.
• Hendrik de Vries was medewerker van de tijdschriften 'Het Getij', 'Litterair paspoort' en 'De Vrije Bladen'.
• Hij was recensent en stimulator van poëzie in o.a. 'Vrij Nederland'.
• Hendrik de Vries publiceerde in 'Elseviers geïllustreerd Maandschrift', 'Criterium', 'De Gids', 'Critisch Bulletin', 'Forum', 'Groot Nederland', 'Helikon', 'Maatstaf', 'Tirade'.

Over Hendrik de Vries

• Een hoofdstuk over Hendrik de Vries in 'Mijn broeders in Apollo: literaire herinneringen en herdenkingen' van Constant van Wessem (1941)
• A. Marja e.a., 'Hendrik de Vries vijftig jaar' (1946)
• Drie hoofdstukken over Hendrik de Vries in 'Muiterij tegen het etmaal, deel 2: poëzie en essay' van Simon Vestdijk (1947)
• 1 hoofdstuk: 'Drie Generaties (Jac. van Looy, P.C.Boutens, Hendrik de Vries' in 'Verzamelde beschouwingen' van J.C. Bloem (1950)
• Een hoofdstuk 'Magisch meesterschap' in 'Triptiek' van G. Stuiveling (1952)
• Een hoofdstuk(je) over Hendrik de Vries in 'Kleine grapjes over grote mensen. Anecdotes van schrijvers' (1953) van Clara Eggink.
• 1 hoofdstuk: 'Hendrik de Vries - Vlamrood' in '1905-1955 van jaar tot jaar van boek tot boek. Hoogtepunten uit vijftig jaar nederlandse letterkunde', uitgezocht en ingeleid door dr. J. Hulsker en Dr. G. Stuiveling (1956)
• 1 hoofdstuk, 'Hendrik de Vries' in 'Gegist bestek deel 1: Benaderingen en ontmoetingen' van C.J.E. Dinaux (1958)
• 1 hoofdstuk: 'Retorisch, niet genoeg retorisch - Hendrik de Vries' in 'Voor en na de explosie: Opstellen over poëzie' van Simon Vestdijk (1960)
• W.A. Wilmink, 'Raadselachtigheid en onvolledigheid in enkele gedichten van Hendrik de Vries' in 'Merlyn' (mei 1965)
• J.J. Wesselo, De dood van mijn broer in 'Merlyn' (juli 1965)
• J.J. Oversteegen:, 'Mijn broer' in de steigers in 'Mrlyn' (juli 1965)
• Willem Wilmink, 1 gedicht: 'Aan de nestor der Bataafse dichters' in 'Goejanverwellesluis' (1971)
• 1 hoofdstuk: 'Hendrik de Vries en het wild-sombere' in 'Daar is het gat van de deur' van Gerrit Komrij (1974)
• Jan van der Vegt, 'Vuur onder de wereld: Het magisch dichterschap van Hendrik de Vries' (1980)
• Jan van der Vegt, 'Impulsen van Hendrik de Vries' in 'Bzzlletin' (oktober 1981)
• Willem Wilmink, 'Mijn broer: aantekeningen bij gedichten van Hedrik de Vries' (1000 ex.) (1983)
• Abe Kuipers, 'Hendrik de Vries' (in eigen beheer, beperkte oplage) (1986)
• P. ter Hofstede en W.R.H. Koops, 'Hendrik de Vries: dichter, schilder, tekenaar' (1986)
• W.R.H. Koops, 'Hendrik de Vries 90 jaar: catalogus van de tentoonstelling in de Universiteitsbibliotheek van 15 september tot 11 oktober 1986' (1986)
• Willem Wilmink, 'Het verraderlijke kind: over enkele gedichten van Hendrik de Vries' (proefschrift) (1988)
• Een bijdrage over Hendrik de Vries in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Jan van der Vegt (mei 1990)
• Charlotte de Cloet, 'Bibliografie van Hendrik de Vries (1896-1989)' (1993)
• W.R.H. Koops, 'Hendrik de Vries geportretteerd door leden van "De Ploeg"' (1996)
• Han Steenbruggen e.a., 'Hendrik de Vries: 1896-1989' (catalogus) (1996)
• Jan van der Vegt, 'Hendrik de Vries (1896-1989): een biografische schets' (1996)
• Peter Assmann e.a., 'Hendrik de Vries, 1896-1989: der niederländische Kubin: "das im wachenden Traum gesehene" ' (1997)
• 1 hoofdstuk: 'Hendrik de Vries - Tovertuin' door Jan van der Vegt in 'Lexicon van Literaire Werken' (mei 1997)
• 'In droomcadans bedwongen: over Hendrik de Vries', samengesteld door Bart Slijper (1999), Opstellen over waarde en betekenis van het werk van Hendrik de Vries door o.a. P.H. Dubois en Willem Wilmink.
• 1 hoofdstuk: 'Een van schepselen krioelende wereld: Hendrik de Vries' in 'De canon' van Menno ter Braak (2004)
• Jan van der Vegt, 'Hendrik de Vries: biografie' (2006)
• 'Wim Koops, mijns inziens: vijf kleine overdenkingen bij Hendrik de Vries aangeboden aan Wim Koops' (bibliofiel, 40 ex.) (2008)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• 'Diseno jondo: pentekeningen uit de cyclus "Espana"' (1966)
• Het gedicht 'Ik ben de kleine zigeunerprinses' van Hendrik de Vries werd op de CD 'Denkend aan de Dapperstraat', uitgegeven t.g.v. de boekenweek1994, gezongen door Jenny Arean.
• Suzanne van Lohuizen, 'Het huis van mijn leven: een theatertekst voor mensen vanaf 8 jaar die zijn inspiratie vond in de gedichten van Hendrik de Vries' (2000)
• In Leiden is, in het kader van het project 'Muurgedichten' het gedicht 'Een schatrijke tuin' van Hendrik de Vries te lezen op een muur aan Aloëlaan 41.
• Een portret (olieverf op doek) van Hendrik de Vries door Johan Dijkstra, gemaakt in 1960 in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)

Literaire prijzen

• Hendrik de Vries-prijs 1946
• Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 1948 voor 'Toovertuin'
• Bijzondere prijs van de Jan Campert-stichting 1951 voor zijn essayistisch werk over poëzie
• Extra prijs van de Jan Campert-stichting 1956 t.g.v. zijn zestigste verjaardag
• Culturele prijs van de provincie Groningen 1959 voor zijn gehele oeuvre
• Constantijn Huygens-prijs 1962 voor zijn gehele oeuvre
• P.C. Hooft-prijs 1973 voor poëzie voor zijn gehele oeuvre (uitgereikt in 1976)

Hendrik de Vries was lid van de jury voor

• Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1948

De Hendrik de Vries-prijs werd in 1946 ingesteld door de gemeente Groningen, t.g.v. de vijftigste verjaardag van Hendrik de Vries en t/m 1970 (tweejaarlijks) uitgereikt aan een vertegenwoordiger van 'het Groninger kunstleven op letterkundig gebied'. De prijs is in 1973 opgeheven.

Werk van Hendrik de Vries geciteerd in een overlijdensbericht

Volkskrant, 03-05-1983

Opmerkingen:

• Hendrik de Vries was de zoon van de taalkundige en dialectoloog, leraar aan het gymnasium, Wobbe de Vries (1863-1942).
• Hendrik de Vries werd geboren in Groningen, Rabenhauptstraat 22a. Hendrik was de tweede van drie zoons.
• Hendrik de Vries heeft de middelbare school in de tweede klas 'verlaten'.
• Hij werkte van 1918 tot 1947 als schrijver op het Groningse gemeente-archief.
• Hendrik de Vries woonde bij zijn ouders tot hun dood, daarna trouwde hij (1947) en verhuisde naar Haren (Groningen). Vanaf dat moment wijdde hij zich geheel aan de literatuur en het tekenen en schilderen.
• Hendrik de Vries was dichter, criticus, schilder en beeldend kunstenaar.
• Hendrik de Vries was van1929 tot 1972 lid van de Groninger kunstenaarsgroep 'De Ploeg'.
• Het debuut van Hendrik de Vries 'Het gat in Mars en het Milagrat' werd in 1917 in eigen beheer uitgegeven.
• De bundels 'Vers tegen vers' bevatten kritische beschouwingen over vorm en inhoud van het gedicht.
• Van1924 tot 1936 reisde hij jaarlijks naar Spanje. Maar één jaar sloeg hij deze reis over. De bundels 'Spaansche volksliederen' en 'Copla's' maakte hij naar aanleiding van deze reizen door Spanje. In totaal vertaalde hij zo'n duizend copla's.
• Bij de door hem vertaalde copla's zijn er die oorspronkelijk in het Andalusisch waren geschreven. De vrouw van Martin Leopold, een Spaanse (Sevillaanse), vertaalde ze eerst voor hem in het Spaans.
• Hij beheerste het Spaans zo goed, dat hij er een dichtbundel in publiceerde: 'Cantos extraviados'.
• In zijn poëzie zijn angst voor de dood en ondergangsvisioenen verstrengeld in een complex van psychologische en parapsychologische symbolen. Vaak is deze poëzie moeilijk te doorgronden (net als deze zin). Zijn tekeningen sluiten hier goed bij aan.
• Hij woonde op Korreweg 114 in Groningen.
• Zijn poëzie slaat vaak terug op zijn kindertijd.
• Hendrik de Vries overleed in het Ersamusheem in Haren. Hij was hier een jaar daarvoor opgenomen in verband met zijn slechte lichamelijke conditie.
• Hendrik de Vries werd op 23-11-1989 gecremeerd in Crematorium Groningen. Zijn as werd verstrooid.
• Willem Wilmink was een bewonderaar van Hendrik de Vries. Wilmink stelde de bundel 'Hoor! Zo is nog nooit gezongen! Hoor!' met werk van De Vries samen. Ook schreef Wilmink een boek en enkele artikelen over Hendrik de Vries en bezorgde hij de Verzamelde gedichten.

Anderen over Hendrik de Vries:

• Hij luistert met ongeveinsde aandacht naar uw woorden en maakt dan plotseling een opmerking, waaruit blijkt dat hij voortdurend met zijn eigen problemen bezig is geweest. Hij kan met diepe droefenis verhalen over het leed door de burgeroorlog over zijn geliefde Spanje gebracht, en in één adem erop laten volgen dat de vertaling van Goethe's "Erlkönig", waarmee hij al enige weken heeft rondgelopen, in de zoveelste regel een wijziging onderging, omdat dat de klankwaarde beter met het origineel zou overeenstemmen. (A. Marja, Literair dagboek 1939, Kentering 6, september 1965, blz. 4)
• Hendrik de Vries: een rhetoricus uit het souterrain vol zwammen waar de poëzie ziekelijk ontplooit, een berijmer van gruwelsprookjes. (Hans Warren, Geheim dagboek 1952-1953, blz. 162, 29-07-1953)
• 'Mijn gedicht'n en veraling'n uit het Spaans koom'n alleen maar tot hun recht als ze met 'n Gronings accent word'n voorgedraag'n,' verklaarde deze dichter eens in koele bloede. (Ab Visser in: Jeroen Brouwers, Zachtjes knetteren de letteren, blz. 105)
• Voorgesteld aan de jonge, nog onbekende Theun de Vries, snauwde Slauerhoff: 'De Vries, De Vries, als je De Vries bent, kun je alleen maar Hendrik heten.' (Clara Eggink in: Jeroen Brouwers, Zachtjes knetteren de letteren, blz. 182)
• De betekenis van de poëzie van deze dichter ligt in haar bezwerende kracht: zijn woorden zijn minder begrippen dan symbolen. Zijn verzen zijn voortdurend in conflict met de "logica" en wezenlijk irrationeel; dat is bij poëzie altijd zo, maar nergens zo absoluut en consequent als bij De Vries. (P.H. Dubois, hedendaagse nederlandse kunst, letterkunde, blz. 32)
• Hij heeft de mooiste want ook stugste vertalingen gemaakt van copla's. Hij nam Spanje zeer ernstig, van de trots tot de mystiek. (Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs, blz. 56)
• In heel veel gedichten van Hendrik de Vries gebeurt heel veel, maar wat er is gebeurd, zullen wij nooit weten. We zijn al wakker als we gaan lezen. En we zijn niet kind genoeg meer om een gebeuren op zich te aanvaarden. (Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs, blz. 56)
• Het leven van Hendrik de Vries, Groningens grootste dichter, is flink verziekt door twee vrouwen: zijn moeder en echtgenote. Uit de gekte waaraan hij ten prooi viel, kwam raadselachtige poëzie voort. (Elsbeth Etty, NRC, 27-10-2006)

Mijn favoriete citaat

Een mooie Spaanse copla, vertaald door Hendrik de Vries:
De dokter, bij mijn geboorte,
Voelde mijn pols en besloot:
'Zolang dit kind maar blijft leven,
Gaat het in geen geval dood.'
(Dr. Marc Galle, Voor wie haar soms geweld aandoet, deel 2, blz. 180)

Naar een overzicht van citaten van Hendrik de Vries

Bronnen o.a.

• P. van Renssen, Nieuwe Nederlandsche lyriek (1927)
• P.H. Dubois, hedendaagse nederlandse kunst, letterkunde (1956)
• Lexicon van de moderne Nederlandse Literatuur (1978)
• Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1983)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Hoor! Zo is nog nooit gezongen! Hoor! (1986)
• Keesing Historisch Archief (21/28-12-1989)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs (1997)
• Encarta '98 (1997)
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (maart 2019)