Augusta de Wit
Profiel
Achternaam: de Wit
Roepnaam: Augusta (voor intimi: Gusta)
Voornamen: Anna Augusta Henriette
Geboren: 25-11-1864
Te: Sibolga (Sumatra)
Overleden: 09-02-1939
Te: Baarn
Pseudoniem(en): Augusta de Wit gebruikte het pseudoniem G. (of George of Georges) W. Sylvius voor haar eerste verhalen in tijdschriften.
Apart inlegvel in 'Drie novellen'
(boekenweekgeschenk 1939)
Netjes van de redactie, maar het verhaal was zeker niet 'een harer schoonste' werken. Het wekt de indruk samengesteld te zijn uit wat losse aantekeningen, zonder dat het verhaal echt een kop en een staart krijgt.
| Voor tweedehands boeken | Ook van Augusta de Wit |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Proza
- Verborgen bronnen (1899)
- Orpheus in de dessa (1902)
- De godin die wacht (2 delen, 1903)
- Het dure moederschap (1907)
- De wake bij de brug en andere verhalen (1918)
- De drie vrouwen in het heilige woud (1920)
- Een Javaan (1923)
- De avonturen van den muzikant (1927)
- De wijdere wereld (1930)
- Gods goochelaartjes (1932)
- Een witte angora en enige mensen (1961)
- Twee Nederlandse novellen: De straat/Orpheus in de dessa (met Ina Boudier-Bakker) (ca. 1980)
 |
 |
 |
 |
Brieven
- Augusta de Wit en Rainer Maria Rilke, Brieven (vertaald uit het Duits door Willem Bierman) (bibliofiel, 77 ex.) (1999)
Overige non-fictie
- Facts and fancies about Java (1898)
- Java, feiten en fantasiën (vertaald door Cornelie van Oosterzee, onder toezicht van de schrijfster) (1905)
- Java, facts and fancies (heruitgave van 'Facts and fancies about Java') (1912)
- Natuur en menschen in Indië (1914)
Vertalingen/bewerkingen
- Bl. Björnson, Laboremus (drama, uit het Noors, met Els Otten) (1901)
- Op verzoek van Herman Gorter vertaalde ze in april 1904 een 'rapport over de Algemeene Staking'. Kautsky publiceerde het in juni 1904 in zijn tijdschrift 'Die Neue Zeit'.
- Herman Gorter, Het imperialisme, de wereldoorlog en de sociaal-democratie (Der Imperialismus, der Weltkrieg und die Sozialdemokratie) (1915)
- Anton de Kom, Wir Sklaven von Surinam (1935)
Vertaald:
- Veel van haar werk werd in het Duits vertaald.
- Orpheus in der Dessa: Erzählung (vertaald door Else Otten) (2e druk, 1906)
- Eine Mutter ('Het dure moederschap', vertaald door Else Otten) (2012) - Enkele verhalen werden in het Frans en Italiaans vertaald.
- 'De wake bij de brug en andere verhalen' en De drie vrouwen in het heilige woud' werden in het Engels vertaald.
Augusta de Wit schreef een inleiding voor
- Mary Webb, Kostbaar gif (vertaald door J.C. Bloem) (1931)
- Allen Roy Evans, De grote trek (1937)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Augusta de Wit schreef reisreportages voor de Singapore Straits Times. Ze werden gebundeld in 'Facts and fancies about Java' (1898)
- Augusta de Wit publiceerde in 'Eigen Haard', 'De Gids', 'Elsevier', 'Utrechtsch Dagblad', 'de Java Bode', 'De Nieuwe Tijd'.
- Augusta de Wit werkte voor de 'NRC'. In 1905 kreeg ze hierin een eigen vaste rubriek.
- Augusta de Wit was twee jaar correspondente voor Nederlandse dagbladen in Berlijn.
Over Augusta de Wit
- 1 hoofdstuk: 'Augusta de Wit' in 'Nieuwere Literatuur-geschiedenis, deel 3' van Willem Kloos (1905)
- 1 hoofdstuk: 'G. Simons - Augusta de Wit' in 'Nieuwere Literatuur-geschiedenis, deel 5' van Willem Kloos (1914)
- 1 hoofdstuk: 'Augusta de Wit - Het dure moederschap' in 'Letterkundig leven 2' van Is. Querido (1917)
- M.H. van Campen, 'Nederlandsche romancières van onzen tijd' (1921)
- Een hoofdstuk over Augusta de Wit (door C. Tazelaar) in 'Christelijk letterkundige studiën V' van M.J. Leendertse (1929)
- Een biografie van Augusta de Wit in 'Vierentwintig biografieën' door E. Breton de Nijs e.a. (1954)
- 1 hoofdstuk: 'Augusta de Wit. Orpheus in de dessa (1903)' in 'Moderne boeken en schrijvers' van H. de Waard (1956)
- S.P. Uri, 'Vlucht der verbeelding. Studies over de neoromantiek bij twaalf Nederlandse prozaschrijvers en prozaschrijfsters van de periode 1890-1920: Jacobus van Looy, Arij Prins, Frederik van Eeden, Louis Couperus, Lodewijk van Deyssel, Augusta de Wit, Adriaan van Oordt, Henriëtte Roland Holst, Israël Querido, Arthur van Schendel, Aart van der Leeuw, P. H. van Moerkerken' (1955)
- 1 hoofdstuk: 'In memoriam Augusta de Wit' in 'Onderzoek en vertoog 2' van Victor E. van Vriesland (1958)
- D.M. Roskies, 'Imperial perceptions : examples of colonial fiction from the Netherlands East Indies' (1988)
- Een bijdrage over Augusta de Wit in 'Kritisch lexicon van de Nederlandstalige literatuur na 1945' door Olf Praamsma (februari 2000)
- Darja de Wever, 'Het is geen kolonie, het is een wereld: vrouwen bereizen en beschrijven Indië 1852-1912: Ida Pfeiffer, Augusta de Wit, Anna Weber-van Bosse, Marie van Zeggelen, Carry van Bruggen, Aletta Jacobs, Dé-lilah' (2003)
- Een hoofdstuk over Augusta de Wit in 'Een tint van het Indische Oosten: reizen in Insulinde 1800-1950', redactieRick Honings & Peter van Zonneveld (2015)
- Suzan van Dijk, ''Omdat ik iets te zeggen had': Nederlandse schrijfsters uit de 19e eeuw' (brochure bij de gelijknamige tentoonstelling in het Letterkundig Museum (september-november 2015) (2015)
- 'Een subversieve klassieker. Alfred Birney over 'Orpheus in de dessa' van Augustua de Wit (1903)' in 'De nieuwe koloniale leeslijst', samengesteld door Rasit Elibol (2021)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- Vrij Nederland hield in 1978 een onderzoek naar de boekenlijsten op middelbare scholen. Augusta de Wit stond bij de meestgenoemde schrijvers op nummer 30.
Opmerkingen
- Augusta de Wit werd geboren op Sumatra. Ze was de dochter van Jan Carel de Wit (resident van achtereenvolgens Tapanoelie, de Padangsche Bovenlanden en Timor) en Anna Maria Johanna de la Couture.
- In 1872 kwam ze naar Nederland. Ze ging naar de HBS voor meisjes in Utrecht.
- Van 1888 tot 1890 studeerde Augusta de Wit aan het Bedford College te Londen en het Girton College te Cambridge.
- Augusta de Wit was van 1894 tot 1896 lerares Engels, Duits en geschiedenis in Batavia.
- Terug in Nederland was ze tot 1905 lerares in Den Haag.
- Augusta de Wit was journaliste, ze was o.a. twee jaar correspondente voor Nederlandse dagbladen in Berlijn.
- Haar eerste verhalen schreef ze in de traditie van de Tachtigers.
- Van 1910 tot 1913 maakte Augusta de Wit een studiereis door Nederlands-Indië.
- In het begin van de jaren '20 woonde ze in pension Leeuwis in Oosterbeek.
- Augusta de Wit was actief voor de Communistische Partij in Nederland.
- Augusta de Wit woonde het laatste deel van haar leven in Baarn, Pension Groot Malvahoeve, Cantonlaan 19.
- Ze werd op 15-02-1939 begraven in het ouderlijk graf op de Oude Begraafplaats (graf A 345) aan de Fangmanweg in Oosterbeek.
Anderen over Augusta de Wit
- Andere schrijfsters bleven bij het eenvoudig verhaal, zoo Mevrouw Augusta de Wit, doch met iets meer dan het eenvoudig doel van te verhalen om te verhalen, maar met een meer moderne opvatting van den roman, die minder houdt van een opeenstapeling van feiten dan van de ontleding van een enkel feit. In haar laatste werk: Verborgen bronnen, vereenigde Mevrouw Augusta de Wit eenige novellen waarin zij menschenzielen bestudeert, niet enkel uit hare onmiddellijke omgeving, maar ook menschenzielen rechts en links op reis ontmoet, in Schotland, in Venetië, en tot in het verre Oosten, en deze exotische novellen schijnen mij wel de best geslaagde van gansch het werk. (Hendrik de Marez, Dietsche Warande en Belfort, Jaargang 1, 1900)
- Augusta de Wit is de volmaakte styliste, bij wie haar hoogste kunst zoo eenvoudig zich voordoet, dat zij ons toeschijnt natuur te zijn. (Willem Kloos, Nieuwere literatuur-geschiedenis 5, blz. 132)
- Augusta de Wit geeft een elegie, zoo modern-naturalistisch, d.w.z. zoo hel en zuiver van dooreen gevloeide ontroering en waarneming, en bij brokken zoo wrang van levens-echtheid en levens-jammer, dat ge het leven zèlf meent te grijpen in de smartelijke donkering van al zijn tragische, duister-gloeiende ondertonen. (Is. Querido, Letterkundig leven II, blz. 54)
- Politiek links georiënteerd. Romantisch-realistische, in heldere, sobere stijl geschreven romans en novellen, die veelal in Indonesië spelen en van warme liefde en begrip voor de inheemse bevolking getuigen. (Jan van Geelen, Auteurs van de 20e eeuw, blz. 252)
- Na haar overlijden zijn herdrukken van haar werk op de vingers van één hand te tellen. Slechts één boek onttrekt zich aan deze neergang: Orpheus in de dessa. Dat werd in 1983 voor de negenentwintigste keer herdrukt. Uiteindelijk is Augusta de Wit de schrijfster geworden van één boek, maar dat is dan wel een klassieker in de Nederlandse letterkunde. (Olf Praamstra, Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945, februari 2000)
- Augusta de Wit, van wie haar novelle Orpheus in de dessa (1903) meer dan een halve eeuw de boekenlijsten op de middelbare scholen ontsierde doordat de schrijfster ongehinderd de Indo als uiterst verdacht creatuur af mocht schilderen, wat tot talloze vooroordelen onder jonge lezers heeft geleid. Wetenschapper Olf Praamsma deed enkele jaren terug nog een idiote poging om dit verachtelijke boek op de lijsten terug te krijgen, maar zelfs de brandstapel heeft geen interesse. (Alfred Birney, Niemand bleef. Dagboek van Meneer B. 2005-2011, blz. 198, 05-02-2007)
Mijn favoriete citaat
De vlinders die mij omtintelen in den zonneschijn,
die mij herinneringen brengen, gepeinzen, verbeeldingen,
het eenmaal vreemde nabij maken en eigen,
een diep geluk waarin ik mij vereend voel met menigten van vroeger en verre,
van nu en hier, van toekomst nog onbevroed,
zij doen mij verstaan, die kleine goochelaars,
waarom altijd, overal, de mensen hen liefgehad hebben,
voor wie een schone schijn de omhullende openbaring is van schoner werkelijkheid.
(Augusta de Wit, Gods goochelaartjes, blz. 190)
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Augusta de Wit
- DBNL - Augusta de Wit
- BWSA - Augusta de Wit
- Collegenet - Augusta de Wit
- Cultuurarchief - Augusta de Wit
- Scholieren.com - boekverslag 'Orpheus in de dessa'
Bronnen o.a.
- Jan van Geelen, Auteurs van de 20e eeuw (1966)
- Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
- Querido's letterkundige reisgids (1983)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Hun laatste rustplaats (1985)
- Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
- Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot? (1997)
- Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945 (februari 2000)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Behoudens deze steen. Een gids langs schrijversgraven in Nederland en Vlaanderen (2004)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (september 2019)
