Ernst van Altena

Profiel

Achternaam: van Altena
Roepnaam: Ernst
Voornamen: Ernst Rudolf
Geboren: 11-12-1933
Te: Amsterdan
Overleden: 16-06-1999
Te: Amsterdam
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Ernst van Altena niet onder pseudoniem gepubliceerd.

François Villon, die net niet werd verhangen
en Rabelais, wellustig kloosterling.
Ronsard, die 't liefste groene maagden ving
en Aretino van de wulpse zangen,
Rimbaud, lang niet de minste in de rij
en Slauerhoff, slechts thuis in verre haven;
ik word het liefst in jullie graf begraven,
toe, schuif wanneer ik sterf een beetje opzij.
(Ernst van Altena, Ballade van de dode dichters (fragm.),
"zingt" Ernst van Altena)

Voor tweedehands boeken	Ook van Ernst van Altena
Raban Internet Antiquariaat	Klik hier !

Naar Boven

Werk

Poëzie

Chansons van Ernst: een selectie eigen luisterliedjes van Ernst van Altena.(1965)
Ballade van het optipessimisme: liedjes voor niemand: zes nieuwe chansonsteksten (1969)
Als je erdoor bent, is het water heerlijk: gedichten en chansons (1970)
Nieuwsgedichten (bibliofiel, 300 ex.) (1990)
Sonnet op een grenzenloos 1992 (bibliofiel) (1991)
Verloren liedjes: verspreide liedteksten van Ernst van Altena (in eigen beheer, 200 ex.) (1992)
Landsmeer (met een prent van Anton Heyboer) (bibliofiel, 125 ex.) (1992)

Proza

Eén tussen twee (1973)
Een gewone schoft (1974)
Aannemen alstublieft (met anderen) (1985)
Ernst: fragmenten uit een dagbladkroniek (bibliofiel, 200 ex.) (1991)

Brieven

2 brieven aan Ernst van Altena in 'Een aangename postumiteit. Brieven 1965-1997' van Herman de Coninck (2004)

Hoorspel

Albertino en Ezel de ezel (10 delen) (AVRO, 1959)

Naslagwerken

Verbazend rijmwoordenboek voor december-dichters (Bijenkorf, 1960)
40 Sinterklaas gedichten: behelzende ballades, odes, rondelen, limericks, kwatrijnen, romances en andere versvormen over de gebruikelijke menselijke (on)deugden, die eenmaal per jaar per traditie op rijm aan de kaak gesteld mogen wroden, benevens toepasselijke verzen bij MIRO geschenken, bijeen gerijmeld door Ernst van Altena (1983)
Succes-surprises gids (Hema, 1990)
Rijm het-zelf gids: ruim 100 nieuwe sinterklaasgedichten, 2500 rijmwoorden, rijm zonder zorgen en met plezier (Hema, 1996)

Overige non-fictie

Uit het sous-terrain van de letteren 1900-1940: een tijdsbeeld in teksten uit de 'wegwerpliteratuur' (1976)
Het (bedreigde) boek in de samenleving: een rapport over het moeilijk uitgeefbare boek met speciale aandacht voor: 1. Het algemene en literaire minderheidsboek. 2. Wetenschappelijke minderheidspublikaties (redactie, met anderen) (1979)
Muziekgeschiedenis: een stripverhaal. deel 1: Van de oudste tijden tot Mozart (met anderen) (1979)
Accountant... een vak als een ander (met illusatraties van Peter van Straaten) (1980)
Arie Gudde, I presume? Profiel van een scheidend directeur (1980)
Muziekgeschiedenis: een stripverhaal. deel 2: Van Beethoven tot Wagner (met anderen) (1980)
Muziekgeschiedenis: een stripverhaal. deel 3: Van Mahler tot onze tijd (met anderen) (1981)
Een eend van vijfendertig, geschiedenis van de 2CV (1983)
Handboek letteren: informatie over landelijke, provinciale en lokale organisaties, subsidies en regelingen, auteursrecht, belastingen en sociale zekerheid (redactie, met anderen) (1986-1989)
Vliegen in de letteren. Schrijvers in de wolken (1987)
Bevlogen wetenschap. De ontwikkeling van het aerodynamisch denken (1987)
Hoogvliegers ten val. De vliegende mens in mythe en sage (1987)
Luchtige waaghalzen, pioniers die de luchtvaart maakten (1987)
Vliegen zonder motor. Over het zweefvliegtuig (1989)
Het Folkloristisch Danstheater (1991)
Maar tussen droom en dans... (redactie) (1995)
Op poëtische wijze (met Lizet Duyvendak e.a.) (1996)

Vertalingen/bewerkingen

Ernst van Altena vertaalde zo'n 1500 Franse chansons, o.a. van Brassens, Brel, Barbara, Béart, Bécaud, Ferrat, Aznavour en Sylvestre.
Toen Jacques Brel zijn 'Le plat pays' in het Nederlands zong, deed hij dat in een vertaling van Van Altena. Brel benoemde daarop Van Altena tot 'bewaker' van zijn chansons. Brel heeft zelfs gezegd dat hij Van Altena's vertalingen van 'Ne me quitte pas' (Laat me niet alleen) en 'Le plat pays' (Mijn vlakke land) beter vond dan het origineel. Als beloning kreeg Ernst van Altena begin jaren zestig een algehele autorisatie op de Nederlandse vertaling van Brels chansons. Dit betekent dat, ook als iemand anders een vertaling maakt, de rechten en dus de opbrengsten voor Van Altena zijn. Hiertegen maakte in 1994 Ivo de Wijs bezwaar. De Wijs kreeg voor zijn vertalingen een 'maakloon', maar verdere opbrengsten (auteursrechten) waren voor Van Altena. Sinds 1986 wordt het begrip algehele autorisatie niet meer geaccepteerd. De afspraken tussen Brel en Van Altena zijn echter van voor dat moment.
Ernst van Altena vertaalde (ruim 50) toneelstukken van o.a. Molière, G.B. Shaw, Edward , Marivaux, Farquhar, Gay en Feydeau.
Ernst van Altena vertaalde gedichten van bijv. Charles d'Orleans, Ronsard, Malherbes, Fort, Apollinaire, Aragon, Tucholky, Kästner, Morgenstern, Ringelnatz, Klabund, Wedekind, Nash, Sandburg en Aretino.
François Villon, Verzamelde gedichten (1963)
Simone de Beauvoir, De (1963)
Chansons van nu (1964)
George Farquhar, Galante listen (1965)
Edward , Kleine Alice (1965)
Margaret Green, Het grote boek vol fabels (1965)
P.C. Hooft, Warenar (1966)
Boris Vian, En al wie lelijk is maken wij af (1966)
Randfiguren I (vertaalde poëzie en chansons) (1967)
Edward , In wankel evenwicht (1967)
Jij Goudgepunte Lans (bewerkingen erotische Pleïadepoëzie) (met Weverbergh) (1967)
Randfiguren II (vertaalde poëzie en chansons) (1968)
Pierre Louÿs, Zangen van Bilitis (1969)
Simone Berteaut, Piaf (1994)
Zangen van Bilitis, naar Pierre Louÿs (1970)
Yves Simon, Gekleurde dagen (1971)
Teksten van Hildegard Knef (1973)
F. Scott Fitzgerald, Vegeteren (1974)
F. Scott Fitzgerald, De laatste filmmagnaat (1975)
Peter Nickl, Krokodil krokodil (1975)
Voor mijn kameraden: balladen, liederen, songs van de Oostduitse dichter-zanger Wolff Biermann en een gesprek tussen hem en Günter Wallraff (1976)
John Fowles, Het liefje van de Franse luitenant (met Frédérique van der Velde) (1977)
Reynaert de Vos (hertaling) (1979)
Brian Froud, /Alan Lee, De Elfen. Faeries (met C.J. van Tilborch) (1979)
Yves Simon, Liefde tot op het bot (1979)
Simone de Beauvoir, Een wereld van mooie plaatjes (1979)
Reinaert de vos: de middeleeuwse satire (1979)
Brian Froud en Alan Lee, De elfen (1979)
Jean-Jacques Rousseau, Botanie. Een studie uit louter nieuwsgierigheid: botanische brieven en aantekeningen voor een botanisch woordenboek (1980)
Sarah Teale, De Reuzen (1980)
Simone de Beauvoir, Bloed van anderen (1980)
Pietro Aretino, Wulpse sonnetten (1981)
François de Malherbe, Erotische sonnetten (1981)
Erich Kästner, Fabian: het verhaal van een moralist (1981)
Van Apollinaire tot Wedekind, verzamelde herdichtingen (1981)
Libertijnse Thérèse (1981)
Pierre Carlet de Chamblain de Marivaux, Leugens onder de roos (1981)
D.H. Lawrence, Liefde in het hooi (1982)
Honoré Daumier, Caricaturana (1982)
Kurt Tucholsky, Deutschland, Deutschland über alles. Een satire (met fotomontages van John Heartfield) (1982)
Kurt Tucholsky, Een Pyreneeënboek (1982)
Mijn groot sprookjesboek (1982)
Marivaux, Het dispuut (1982)
Louis-Ferdinand Céline, Gesprekken met professor Y (1983)
Dalton Trumbo, En Johnny trok ten strijde (1983)
Patrick J. Kearney, Geschiedenis van de erotische literatuur (1983)
Jacques Prévert, De kromstaf omhoog, gevolgd door Poging tot beschrijving van een diner-masqué te Parijs, Frankrijk (1983)
Patrick J. Kearney, Geschiedenis van de Erotische Literatuur (1983)
Alphonse Daudet, Brieven uit mijn molen (1983)
André Pieyre de Mandiargues, Vloedgolven (1983)
Honoré de Balzac, Een vrouw van dertig (1983)
Het 'roverslatijn' van François Villon (1984)
Paul Morand, Hecate en haar honden (1984)
Frédéric Dard, De adderbeet (1984)
Frédéric Dard, Moord in close-up (1984)
Frédéric Dard, Geen rust voor de doden (1984)
Frédéric Dard, Jij bent het gif (1984)
De geïllustreerde wijnspraak: Ronald Searle's waanzinnige wijnproevers wereld (1984)
Sembène Ousmane, De zwarte dokwerker (1985)
Villon vervolgd (bargoene en apocriefe teksten (1985)
Marcel Proust, Bekentenis van een jong meisje: verhalen en poëzie (1985)
Henri Michaux, Ecuador: een reisjournaal (1985)
André Miquel, Waanzin ben ik, liefde (1985)
Honoré de Balzac, Het huis "De kaatsende kat" (1985)
François Villon, Villon vervolgd: bargoense en apocriefe verzen van François Villon (1985)
François Villon, "Ik ben François wiens naam zo bont is..." : balladen van François Villon (1986)
Victor Hugo, België (1986)
Erwin Moser, Krieltje, de olifant (1986)
M.M. Diabaté, De slager van Kouta (1986)
Eric Carle, Slokkebrok de reuzenslang (1986)
M. Joly, Dialoog in de hel tussen Machiavelli en Montesquieu over staatsmacht en democratie (1986)
Yann Queffélec, De brute bruiloft (1986)
Jacques Brault, Agonie (1986)
Eric Carle, Slokkebrok de reuzeslang (1986)
Charles d' Orléans, Vijftig liederen en rondelen (1986)
Pierre Mac Orlan, U-713, of De heren van de rampspoed (1986)
A. d' Ennery en Cormon, De twee wezen: melodrama in vijf bedrijven (1986)
Walter Serner, De tijgerin (1986)
Madeleine Chapsal, Het eigen muziekje van Simone de Beauvoir, Jacques Lacan, Louis-Ferdinand Céline, Maurice Merleau-Ponty, Jean-Paul Sartre, Françoise Sagan, Michel Leiris, Georges Bataille, André Breton, Tristan Tzara, Jorge Luis Borges (1986)
Daar ik tot zang wordt aangespoord, Occitaanse troubadours (1987)
Gustave Flaubert, Langs velden en oevers. Een wandeling langs de Loire en door Bretagne (1987)
Marguerite Duras, De namiddag van meneer Andesmas (1987)
Marguerite Duras, Hele dagen in de bomen (1987)
Janet & Allan Ahlberg, De puike postbode, of: Briefgeheimpjes (1987)
Milan Kundera, De kunst van de roman: essay (1987)
Jan Mark, Leuk (1987)
Antoine Blondin, Parijs 360º (1987)
D.M. Thomas, Zwaluw (1987)
Erwin Moser, Het vliegende bed met de bomen (verhalen) (1987)
Georges Roditi, De geest van volmaaktheid (1987)
Gustave Flaubert, Langs velden en oevers : een wandeling langs de Loire en door Bretagne (1987)
Sarah Sheard, Bijna Japans (1987)
Arthur Schnitzler, Casanova's thuisreis.. (1988)
Jean Giono, De man die bomen plantte (1988)
Stefan Zweig, Schaaknovelle (1988)
Henri Lopes, In tranen lachen (1988)
Andrew Martyr, Booswicht de kat (1988)
Janet en Allan Ahlberg, Kiekeboe! (1988)
Nelson Mandela, Zuid-Afrika behoort aan allen die er wonen (met anderen) (1988)
Philippe Dupasquier, In een heel ver land (1988)
Arthur Schnitzler, Casanova's thuisreis (1988)
Franz Kafka, De Metamorfose (1988)
Erwin Moser, Kattekoning Muizenburg (1988)
Erwin Moser, Aangespoelde verhalen (1988)
Yann Queffélec, De vrouw achter de horizon (1989)
Jean Genet, Een verliefde gevangene (1989)
Claude Clément, De Schemermuzikant (1989)
Jerome K. Jerome, Drie man in een boot: om de hond maar niet te noemen! (1989)
J.B.P. Molière, Amphitryon (1989)
Modibo Sounkalo Kéita, De boogschutter (1989)
Michael Rosen, Wij gaan op berejacht (1989)
Gudrun Pausewang, De wolk (1989)
Molière, Amphitryon (1989)
Jacques de Decker, Het reuzerad (1990)
Jean Vautrin, De roerloze reis en andere verhalen (1990)
Jean Vautrin, Het jaar van de orkanen (1990)
Sian Tucker, Het vormenspel (1990)
Janet en Allan Ahlberg, ...Ik ga naar school (1990)
Alphonse Daudet, Tarascon-Haven : de laatste avonturen van de roemruchte Tartarin (1990)
Guillaume de Lorris en Jean de Meung, De roman van de roos (1991)
Verna Aardema, Waarom muggen in mensenoren zoemen: een Westafrikaans sprookje (1991)
Ed Vega, De waarheid over de Verovering van Fructífera Soto (1991)
Mweye Hadithi, De gulzige zebra (1991)
Meshack Asare, De kat zoekt een vriend (1991)
Eric Carle, Dichter bij de dieren (1991)
Martin Waddell, Kwaaak! (1991)
Ingeborg Bayer, Tijd voor de Hora (1991)
Thomas Hardy, Tess van de d'Urbervilles: een zuivere vrouw (1991)
James De Sauza, Anansi en Broer Tijger (1991)
Anthony Brown, Ze kwamen logeren... en gingen niet meer weg! (1991)
Helme Heine, Dikke vrienden in Oelewap (1991)
Suzanne Bukiet, Sprookjes op schrift: over letters en karakters (1991)
Rudyard Kipling, Het jungleboek (1992)
Helma Heine, Tien malle muizen (versjes van Ernst van Altena) (1992)
Tahar Ben Jelloun, De as komt weer naar boven & Niet geïdentificeerd (1992)
Waldo Japoessie, De tao van Mauw (1992)
Dyan Sheldon, Het lied van de walvis (1992)
Patrick Chamoiseau, Kroniek van zeven armoedzaaiers (1992)
Pierre Ronsard, Pluk toch vooral vandaag de rozen van het leven! (tweetalige uitgave) (1992)
George Shannon, Hoe Aap en zijn 99 familieleden door Vuurvlieg verslagen worden en andere raadsels uit de hele wereld (1992)
Claude Clément, De man die de sterren oppoetste (1992)
Gustave Flaubert, Langs de Loire (1992)
Patrick Fort (Donderdag) (1992)
Janet & Allan Ahlberg, De puike pakketpost (1992)
Samuel Butler, Erewhon: de omgekeerde wereld (1993)
Anthony Browne, Sijmen (1993)
Helen Exley, Hartelijk gefeliciteerd! (jij arme, ouwe sukkel) (1993)
Richard en Helen Exley, Oma's & opa's: een boek, geschreven door kleinkinderen voor hun grootouders (1993)
Yves Simon, Gevoelens op drift (1993)
Marguerite Duras, Zomeravond, halfelf (1993)
Catherine en Laurence Anholt, Allemaal baby's (1993)
Hiawyn Oram, Van pimpelpaars tot grasgroen: verhalen en versjes over alle kleuren van de regenboog (1993)
Yann Queffélec, Moeras (1993)
Pierre de Ronsard, Sonnets pour Hélène: VI (nieuwjaarswens) (1993)
Geoffrey Chauser, De Canterburyverhalen (1994)
Patrick Chamoiseau, Texaco (1994)
Anonymus, De15 vreugden van het huwelijk (in eigen beheer, 1994)
Rudyard Kipling, Zo is het gekomen: de dierenverhalen (1994)
Rudyard Kipling, Rikkie-tikkie-teevie : een verhaal uit het Jungleboek (1994)
Rudyard Kipling, Hoe de olifant aan zijn slurf kwam (1994)
Annegret Ebert, De geboorte van Jezus: het kerstverhaal volgens Lucas (1994)
Anne Mussenbrock, Kerstliedjes (1994)
Robert Reinick, De nacht voor de kerstnacht (1994)
Anna Ritter, Stel je voor, ik heb het kerstkind gezien (1994)
James Krüss, Kerstlied van het ezeltje (1994)
Theodor Storm, Van buiten, uit het bos (1994)
Annette Langen, Brieven van Felix: een haasje op wereldreis (1994)
Pierre Bourgeade, Het boekenparadijs (1994)
Fiona French, Duimpje (1994)
Fiona French, Anansi en de Botjesman (1994)
Christophe, Het kattekwaad van Plink en Plonk (1994)
Seymour Reit, De bezorgde geest (1994)
Michelle Nikly, Het licht op de Foedji-Berg (1994)
A.H. Benjamin, De gevleugelde koning (1994)
Vivian French, Dokter Elsa, drukke mamma (1994)
Mary Elise Monsell, Het ondergoed van Zacharias Zebra (1994)
Jacques Wolgensinger, André Citroën (1994)
James Marshall, Roodkapje, opnieuw verteld (1994)
Voor de bloemlezing 'Hand in hand in hand. Gedichten over relaties tussen generaties' vertaalde Ernst van Altena een aantal gedichten uit het Engels (1995)
Geoffrey Chaucer, De Canterbury-verhalen (1995)
Pierre Desloges, Opmerkingen van een dove & stomme (1995)
Judith Rawnsley, Blauw bloed, rode cijfers (1995)
Yann Queffélec, Verdwenen in de nacht (1995)
Sally Grindley, Peter, kind van zee en wind (1995)
Annette Langen, Veel liefs van Felix: brieven uit een ver verleden (1995)
Gabrielle Vincent, De kleine kerstman (1995)
Charles Dickens, David Copperfield (1995)
Charles Dickens, Een kerstverhaal (1995)
Henry-Louis de La Grange, Op zoek naar Gustav Mahler (1995)
Christian Morgenstern, Kindergedichten & galgeliederen (1995)
Patrick Chamoiseau, Creoolse kindertijd (1996)
Jacques De Decker, De buik van de walvis (1996)
L. Frank Baum, De tovenaar van Oz (1996)
Dava Sobel, Lengtegraad: het ware verhaal van een eenzaam genie dat het grootste wetenschappelijke probleem van zijn tijd oploste (1996)
Janet & Allan Ahlberg, De piepkleine puike postbode (1996)
Alain Berenboom, Hollandse meiden (1996)
Pierre Mertens, Koninklijke rust (1996)
Heinz Janisch, De ark van Noach (1997)
Charles Perrault, Sprookjes in poëzie en proza (1997)
De jongeman met twaalf vrouwen. Boerten uit de twaalfde en dertiende eeuw (1997)
Molière, Tartuffe, of De huichelaar (1997)
Rudyard Kipling, Toemai van de olifanten (1997)
François Villon, De volledige Villon (1998)
Carl Norac, Handen in het vuur (1998)
Brendan Behan, Na de wake (korte verhalen) (1998)
Annette Langen, Kusjes van Felix : een haasje onderzoekt onze blauwe planeet (1998)
Erwin Moser, De geheimzinnige uil : verhaaltjes voor het slapengaan (1998)
Alain van Crugten, Onverstoorbare stromen (1998)
Honoré de Balzac, De notaris in de menselijke komedie / Le notaire dans la comédie humaine (1999)
Tijl Uilenspiegel (2000)
Pierre Louÿs, De avonturen van koning Pausolus (2000)
Antoine de Saint-Exupéry, De kleine prins (2000)
Jerome Savary, Duizend en één nacht (2001)
Rudyard Kipling, Hoe de kameel aan zijn bult kwam (2001)
Edward , De ballade van een triest café (2002)
Jacques Brel, Rosa (bibliofiel, 100 ex.) (2003)
Jacques Brel, Ne me quitte pas/Laat me niet alleen (2004)
Jacques Brel, Mijn vlakke land/Le plat pays. Met de vertalingen van Ernst van Altena (2004)
Geoffrey Chaucer, De verhalen van Canterbury (heruitgave van 'De Canterbury-verhalen') (2009)
1 vertaald gedicht: Pierre Louÿs, 'De ene vrouw hult zich in witte wol' in 'Poëziekalender 2014', samengesteld door Ester Naomi Perquin en Menno Hartman (2013)
John Gay, De bedelaarsopera (2016)
François Villon, Gedichten (2016)
Charles Perrault, Sprookjes van Moeder de Gans (heruitgave van 'Sprookjes in poëzie en proza') (2018)

Vertaald

Citroën 2CV: the ugly duckling? (Engelse vertaling van 'Een eend van vijfendertig') (1986)
Mein flaches Land (Duitse vertaling van 'Mijn vlakke land' door Friedrich Hlawatch, op de cd 'Die Niederlieder') (2013)

Bloemlezingen

De muze met de scherpe tong: achter de schermen van het cabaret, samengesteld door Cor Lemaire; met medewerking van Ernst van Altena (1963)
Wat is what in publicity? of What is wat in publicity? Bloemlezing uit in Nederland gebruikte reklametermen / zorgvuldig verzameld en voorzichtig vertaals door de Prikkelsredactie; van onvriendelijk maar begrijpelijk kommentaar voorzien door Ernst van Altena (1968)
Van Apollinaire tot Wedekind (weerslag van 30 jaar poëzie vertalen) (1981)
Ons poëtisch Binnenhof, politici kiezen hun dichters (met Jan Veldhuizen) (1986)
Daar ik tot zang word aangespoord: Occitaanse troubadours 1100-1300 (1987)
Ons poëtisch Nederland. Bekende Nederlanders kiezen hun dichters (1987)
Ons poëtisch Dichtersland. Nederlandse dichters kiezen hun eigen voorkeursgedicht (met Jan Veldhuizen) (1988)
Dat is uit het leven gegrepen...: de geschiedenis van de Nederlandse kleinkunst in liedteksten: cabaret 1900-1990 (1989)
Met mijn valies vol dromen. Nederlandse dichters op reis (1991)
Op een pad van briefpapier. Brieven in de poëzie (1993)
Hand in hand in hand. Gedichten over relaties tussen generaties (1995)
Dag in, dicht uit: poëzie uit het dagelijks leven (1994)
Ik was nog jong en onervaren. Poëzie van vijfenvijftig zondagsdichters (1995)

'Gebloemleesd'

Poëzie:

1 chanson: 'Onder de make-up' in 'Nederlandse chansons' verzameld en ingeleid door Jaap van de Merwe (1960)
1 vertaling: 'Mijn vlakke land' in 'Toen wij van Rotterdam vertrokken. Nederlandse liederen uit de 20e eeuw' bijeengebracht door Vic van de Reijt (1988)
1 gedicht: 'Het afdelingslid' in 'Ons poëtisch Dichtersland. Nederlandse dichters kiezen hun eigen voorkeursgedicht', redactie Ernst van Altena en Jan Veldhuizen (1988)
3 liedteksten in 'Ik zou je het liefst in een doosje willen doen. Nederlandse chansons en cabaretliederen 1958-1988' samengesteld door Jacques Klöters & Kick van der Veer (1989)
Een parodie op werk van Willem Kloos in 'Ik ben geboren in Apeldoorn. Groot parodieënboek', samenstelling Rody Chamuleau en J.A. Dautzenberg (1994)
1 vertaling: 'Lazare en Cecilia' en 1 liedtekst: 'Die schoone Leie' in 'Cabaret. 75 liedjes over stad en land', bulkboek 228 (1995)
1 liedtekst: 'Amsterdam' in 'Ik ben blij dat ik je niet vergeten ben. Nieuwe Nederlandse liedjes uit de 20ste eeuw', bijeengebracht door Vic van de Reijt (1998)
3 gedichten in 'De light scheurkalender 2003', samenstelling Jaap Bakker & Ivo de Wijs (2002)
1 gedicht: 'Bomen over bomen' in 'Een boom is meer dan er staat, De 100 mooiste boomgedichten', samengesteld door Paul Geerts (2002)
1 gedicht: 'Bomen over bomen' in 'Zonder verbeelding geen tuin', samengesteld door Paul Geerts (2003)
1 vertaalde liedtekst van Jacques Brel: 'M'n vlakke land' in 'Herman van Veen, Opzij, opzij, opzij', onder redactie van Kick van der Veer en Jaap Bakker (2003)
1 gedicht: 'Blijf!' in 'Alles voor de liefde. De mooiste gedichten over de liefde', samengesteld door Henk van Zuiden (2004)
4 vertaalde liedteksten in 'De mooiste liedteksten', onder redactie van Jaap Bakker (2006)
1 gedicht: 'Op een sportvisser' in 'Sinterklaas. De mooiste sinterklaasgedichten uit de Nederlandstalige literatuur', samenstelling Jan de Bas en Arie Bijl (2009)
1 gedicht: 'Mama's schort' in 'Lees maar lang en wees gelukkig. de 500 mooiste, beste fijnste gedichten & beelden van Plint (tot nu toe)', samenstelling Mia Goes (2013)

Proza:

1 verhaal 'De slimme haas' in: 'Lezen voor het leven, 1e leesboek voor de vierde klas', redactie B.W. Schippers/Drs. J. Sixma (1971)
1 citaat in 'Standaard modern Citatenboek' samengesteld door Gerd de Ley (1973): 'Het type van de echte Nederlander: het achterkleinkind van Willem en Mies, met Luns als peter en de freule als meter, gedoopt door Buskes, gefrustreerd door Ridder van Rappard, belachelijk gemaakt in Vrij Nederland.'
1 recept: 'Ontbijt' in 'Maak er 'n feest van' (1977)
1 hoofdstuk: 'Leenheer of leenman?' + 1 citaat in 'Een sober feest', samengesteld door Ewald Vanvugt (1980)
2 citaten in 'Groot Literair Citatenboek van Nederlandse en Vlaamse auteurs uit de 19e en 20e eeuw', samengesteld door Gerd de Ley (1981)
1 citaat in 'Bier met een trechter, thee met een zeefje Bekende Belgen en Hollanders over elkaar en over zichelf', samengesteld door Gerd de Ley (1982)
2 citaten in 'Kosmos groot citatenboek' (1986)
2 citaten op 'De beste Citaten cd-rom', samengesteld door Gerd de Ley (2000)
1 citaat in 'Het groot Citatenboek over God, Geloof & Kerk', samengesteld door Rien van den Berg, Gert Marchal & Koos van Noppen (2001)
1 vertaling: 'Kwaaak!' van Martin Waddell in 'Een tas vol leesplezier' (2011)
3 citaten in 'De taal der liefde: literair woordenboek van seks en erotiek' van Ton den Boon (2017)

Tonen

Radio/tv

'Randfiguren' (literair programma) bij de VPRO.
'Miniaturen' bij de KRO.
'Chansons van Ernst' bij de AVRO.

Lp's

Ernst van Altena "zingt" Ernst van Altena (1975)

Op Lp's/Cd's van anderen:

3 nummers op Martine Bijl, 'De beste van Martine' (z.j)
'Liedjes voor niemand'; teksten van Ernst van Altena gezongen door o.a. Martine Bijl, André van den Heuvel en Eric Schneider (lp, 1968)
1 nummer: Laat me niet alleen' door Liesbeth List op 'Pastorale' (1968)
1 nummer 'De oudjes' op 'Jasperina Live!' van Jasperina de Jong (1969)
1 nummer: 'Blij zijn zolang het nog kan' door Conny Vandenbos op 'Story blijheidsfestijn' (z.j.)
1 nummer: 'De oudjes' op 'Een tien voor Jasperien' van Jasperina de Jong.
11 nummers op 'Liesbeth List zingt Jacques Brel'.
3 nummers door Liesbeth List op 'Neurenberger droom' (1971)
1 nummer: 'Amsterdam' door Liesbeth List op 'Sterrenparade - Showtime in Holland', samenstelling: Wim Ibo (1971)
Miel Cools bracht in 1971 een lp uit met uitsluitend nummers van Ernst van Altena: 'Miel Cools zingt Van Altena'.
1 nummer: 'Ik ben een zomernacht' door Liesbeth List op 'Foto' (1974)
3 nummers door Liesbeth List op 'Liesbeth's beste' (z.j.)
2 nummers op 'Luister naar ...... Martine Bijl' (1979)
1 nummer: 'Laat me niet alleen' op Rob de Nijs, 'Roman' (1983)
1 nummer: 'De wereld van ons kind' op 'Vandaag' van Wil Tura (1989)
1 nummer: 'Brussel' op 'Het beste van Liesbeth List en Ramses Shaffy' (CD, 1993)
Op De Nederlandstalige cover top-100 van Vic van de Reijt' (2001)
- 'Mijn vlakke land' door Jacques Brel (op nummer 9)
- 'Er zijn mensen die 't doen' door Ronnie Potsdammer (op nummer 17)
- 'Amsterdam' door Liesbeth List (op nummer 38)
- 'Laat me niet alleen' door Jacques Brel (op nummer 47)
- 'De deserteur' door Peter Blanker (op nummer 59)
1 nummer: 'De oudjes' op 'Portret twee' van Jasperina de Jong (dubbel-cd, 2000)
2 nummers op: '100 mooiste luisterliedjes Allertijden' (5 cd's, 2005)
6 nummers/vertalingen op '100 mooiste liedjes van Ramses en Liesbeth' (5 cd's, 2007)
1 nummer: 'Ik ben nou nog springlevend' op 'Springlevend' van Frans Halsema (2CD, 2009)

Miel Cools zingt Van Altena

Tijdschriften

Ernst van Altena publiceerde in 'De Brakke Hond', 'De Revisor', 'Nieuwe Noordhollandse Courant', 'De Typhoon'.

Over Ernst van Altena

1 vertaald gedicht van Langston Hughes: 'Ik ben een neger' + vragen daarover in 'Lezen met de loep 3VH' van J.H. Böse en P.C. van der Eerden (1969)
Een interview met Ernst van Altena in 'Geen daden maar woorden: interviews' van Fernand Auwera (1970)
1 hoofdstuk over over een vertaling door Ernst van Altena: 'Pierre Louijs, Bilitis, Ernst van Altena' in 'Kritieken' van Hans Warren (1970)
1 hoofdstuk: 'Het zoveelste boek voor zelfkwellers. Over Ernst van Altena: Een tussen twee' in 'Daar is het gat van de deur. Kritieken/Essays' van Gerrit Komrij (1974)
Fernand Auwera, 'Engagement of escapisme? Nieuwe gesprekken met ....' (1985)
1 hoofdstuk: 'Het zoveelste boek voor zelfkwellers' over Ernst van Altena in 'Lood en hagel' van Gerrit Komrij (1998)
Guus Luijters schreef voor het Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 2000-2001 een 'Levensbericht' over Ernst van Altena. Rob van Altena schreef voor het Jaarboek 2006 een artikel met een aantal correcties.
Guus Middag schreef in zijn 'Rarewoordenboek' (2011) een beschouwing over het woord Wispeltuur n.a.v. vertalingen van Ernst van Altena.
2 hoofdstukken in 'De Standaards van Spits II' van Frits Spits' (2017)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

'Uitreiking Martinus Nijhoff-prijs voor vertalingen 1965 aan Ludwig Kunz en aan Ernst R. van Altena op 26 januari 1965 in de Raadzaal van de gemeente 's-Gravenhage' (1965)
Ernst van Altena schreef de biografie van André Citroën. Hij reed zelf ook nooit in een andere auto dan Citroën.
In de televisieserie 'De Fabriek', naar het boek van Hans Keuls, is het personage 'Jan van Gorkom' gebaseerd op Ernst van Altena.

Naar Boven

Literaire prijzen

Martinus Nijhoff-prijs 1965 voor de vertaling van Villons verzamelde gedichten
De Hiëronymus, NGV-Vertaalprijs 1994
Grote Prijs voor Vertaling van de Franstalige Gemeenschap van België 1997
In 1998 kende het Fonds van de Letteren Ernst van Altena eregeld toe, voor zijn literaire en sociale verdiensten voor de Nederlandse literatuur

Ernst van Altena was lid van de jury voor volgende prijzen:

Edmond Hustinx-prijs 1970
Martinus Nijhoff-prijs 1976

Naar Boven

Opmerkingen

Ernst van Altena werd geboren in Amsterdam.
Van 1946 tot 1950 volgde hij de driejarige HBS.
Ernst van Altena heeft in 1950 kantoorbanen gehad en werkte daarna op het installatiebureau van zijn vader (1951/1952).
In 1952 was Ernst van Altena bestuurslid van de Amsterdamse Jazz Sociëteit en aansluitend tot 1954 lid van de Capitol Jazz Club. Zelf speelde hij klarinet in amateurjazzbands.
Begin jaren vijftig had Ernst van Altena een relatie met Mieke Barten. In de zomer van 1954 maakten ze samen een lifttocht naar Parijs en Zuid-Frankrijk.
Vanaf 1955 vertaalde Van Altena chansons van Brassens, Béart, Bécaud en Brel
Ernst van Altena werkte als copywriter bij Reclame-Adviesbureau Bouwman NV, Amsterdam-Groningen. toen hij in 1956 ontslag nam om free-lance reclameschrijver te worden, werd hij opgevolgd door Jan Arends.
In 1954 leerde Ernst van Altena de vijftien jaar oudere Nelly Fris kennen, met wie hij in 1957 trouwde. Ze woonden in Amsterdam o.a. op Charles Leickertstraat 13.
In het midden van de jaren zestig had Ernst van Altena een buitenechtelijke relatie, die hij verwerkte/beschreef in 'Een tussen twee' en 'Een gewone schoft'. In 1967 gingen Van Altena en Fris uit elkaar.
Van Altena woonde een kleine twee jaar alleen op de van Nijenrodeweg in Amsterdam. Hij is in 1969 hertrouwd met Marian Fritschy.
Ernst van Altena gold als een 'ambassadeur van de Franse cultuur' in Nederland. Dit ondanks het feit dat hij zijn middelbare schoolopleiding beëindigde met een 4 voor Frans.
Ernst van Altena beschuldigde Cees Nooteboom en Heere Heeresma van plagiaat. Ze zouden regels hebben overgenomen uit gedichten die Van Altena ze in de jaren 1953/1954 had laten lezen. Ernst van Altena nam volgens Heeresma de beschuldiging later terug. Jaren later werd Ernst van Altena geweigerd als lid van kunstenaarssociëteit 'De Kring', dit zou nog terug te voeren zijn op de plagiaatbeschuldiging.
Ernst van Altena heeft een contract met Brel afgesloten, dat hem het volledige auteursrecht verleent over alle vertalingen van nummers van Brel, óók als deze zijn vertaald door anderen (Willem Wilmink, Lennart Nijgh, Ivo de Wijs). Hierover is veel te doen geweest.
Ernst van Altena is in Frankrijk tweemaal geridderd.
Ernst van Altena was regisseur van de plaatselijke toneelgroep van Landsmeer.
Ernst van Altena is enige maanden pennigmeester geweest van de Vereniging van Letterkundigen (tweede helft 1977).
Ernst van Altena was door keelkanker zijn stem kwijt. Hij praatte de laatste jaren via zijn slokdarm. Doordat bij de operatie een aantal pezen is doorgesneden kon hij zijn hoofd niet goed meer bewegen. Eind 1998 werd hij genezen verklaard. Begin 1999 werd longkanker geconstateerd. Hieraan overleed hij op 16 juni.

Naar Boven

Anderen over Ernst van Altena

Ernst van Altena, het gevleugelde tekstpierement, bij wie bonjour onherroepelijk op amour rijmt, en ik hou van jou zonder mankeren op kom je gauw, heeft een roman geschreven, die tot titel draagt: Een tussen twee. (Gerrit Komrij, Vrij Nederland, 28-04-1973)
Zijn opvallendste kwaliteit uit zich in zijn Nederlandse bewerkingen van Franse chansons. Hij duelleert met de Franse teksten net zolang tot hij in eigen taal een tegenhanger heeft opgebouwd, die het naar zijn eigen veeleisende smaak kan opnemen tegen 't origineel. (Jaap van de Merwe, Nederlandse chansons, blz. 16)
Van Altena vertaalde, hertaalde en schreef sneller dan God en Vestdijk samen konden lezen: romans, liedjes, politieke pamfletten, een mini-wijnproefcursus voor niet-snobs, boekjes over het zweefvliegtuig en de luchtballon - kortom, te veel om op te noemen. (Martin de Haan, Volkskrant, 07-07-2000)
De catalogus van de Koninklijke Bibliotheek vermeldt voor Ernst van Altena's actiefste jaren, 1985-1995, in totaal omtrent 150 door hem vertaalde of (soms) samengestelde boeken. Als wij voor het gemak van de berekening de ongeveer 50 dunnere kinderboekjes maar even buiten beschouwing laten, net als het onbekende aantal Belgische uitgaven en de niet in druk verschenen toneelvertalingen, dan blijven er toch nog ongeveer honderd boeken in elf jaar tijds: negen fikse boekuitgaven per jaar oftewel zoiets als één boek per vijf weken en dat dag in dag uit, meer dan een decennium lang. (Rob van Altena, Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 2006, blz. 111)

Naar Boven

Mijn favoriete citaat

De jaren klimmen en de borsten dalen
De argwaan wakkert en de geestdrift luwt
Cynismen groeien waar de schedels kalen
En lusten dralen als de bloeddruk stuwt

Het warme hunkeren wordt niet-naar-talen
De nazaat recht zich waar de voorzaat kromt
Je voelt je zendeling bij kannibalen
En je begrijpt je vader nu: verdomd
(Ernst van Altena, LP Ernst van Altena "zingt" Ernst van Altena, Ballade van de veertiger (fragm.))