• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

H.H. ter Balkt

Profiel

Achternaam: ter Balkt
Roepnaam: Harry
Voornamen: Herman Hendrik
Geboren: 17-09-1938
Te: Usselo (gemeente Enschede)
Overleden: 09-03-2015
Te: Nijmegen
Pseudoniem(en): H.H. ter Balkt schreef onder het pseudoniem Habakuk II de Balker (naar de dichter en profeet Habakuk uit de bijbel). In 1979 legde hij dit pseudoniem af. Zijn eerste roman 'Zwijg' schreef hij onder het pseudoniem Foel Aos (Twents voor 'rottend aas').

Werk

Poëzie

• Boerengedichten, of wel Met de boerenbijl, bijeengelezen door zijn lintworm (1969)
• Uier van 't Oosten (nieuwe melk- en bloedspugingen) (1970)
• De gloeilampen/De varkens (1972)
• Groenboek (1973)
• Boerengedichten/Uier van 't Oosten (1974)
• Ikonen (1974)
• Oud gereedschap mensheid moe (bibliofiel, 175 ex.) (1975)
• De vliegen dragen de zomer (1976)
• Helgeel landjuweel, Bij de 400-jarige herdenking van de Beeldenstorm 1566-1966 (1977)
• Waar de burchten stonden en de snoek zwom (1979)
• Beveel de haren op de hoofden (1979)
• Steczwamm = Penci = Stickergedichten (met Jace van de Ven en Tymen Trolsky) (1979)
• Katten bouwden de kathedralen (bibliofiel, 50 ex.) (1980)
• Zuid ten westen = Länteen Etelästä (met anderen) (bibliofiel, 50 ex.) (1981)
• De lampionplanten (bibliofiel, 110 ex.) (1981)
• Loden gansje van het ganzenbord (bibliofiel, 55 ex.) (1982)
• Gheselscap goet (met anderen) (1982)
• Machines! Maai ons niet, maai de rogge. Bloemlezing uit de gedichten 1969-1979 (1982)
• Hemellichten (1983)
• Kun$t (affiche) (1984)
• Uitlegging over het nut van nachtschaden (1985)
• Uitlegging waarom het altijd sneeuwt op aarde (1985)
• Uitlegging van de industrie (1985)
• Uitlegging waarom een ouwe eenogige aan nierziekte gecrepeerde kat rechtstreeks naar de hemel gaat (1985)
• De metro van Praag (1985)
• Het hooi wordt op de hooimarkt verzameld (bibliofiel, 110 ex.) (1985)
• Verkeerde raadhuizen: zes etsen van Ronald Tolman bij gedichten van H.H. ter Balkt (bibliofiel, 40 ex.) (1986)
• Verkeerde raadhuizen (etsen Ronald Tolman) (1986)
• Aardes deuren (1987)
• Mei (bibliofiel, 48 ex.) (1988)
• Nijmegen (bibliofiel, 120 ex.) (1988)
• Schaamte (bibliofiel, 65 ex.) (1988)
• In de kalkbranderij van het absolute (1990)
• Laaglandse hymnen (bibliofiel) (1991)
• Ode aan de grote kiezelwal en andere gedichten (1992)
• Theo Elfrink: kleurlitho's. H. H. ter Balkt: gedichten (1992)
• Laaglandse hymnen (1993)
• Het bonenstro (1993)
• Gilleleje (bibliofiel, 299 ex.) (1993)
• Hekken (bibliofiel, 12 ex.) (1994)
• Gebed aan de razernij (1995)
• Ode aan de triomfzang tegen de bijlen (1996)
• Op de rotonden (bibliofiel, 100 ex.) (1996)
• Weermannen (bibliofiel, 36 e x.) (1996)
• De windvlaag aan de woudzoom (Ensor) (1997)
• De Vrede van Nijmegen (1678) (bibliofiel, 60 ex.) (1997)
• Tegen de bijlen: Oden en anti-oden (1998)
• In de waterwingebieden: gedichten 1953-1999 (2000)
• Sneeuwlandschap (met Theo Elfrink) (bibliofiel, 75 ex.) (2000)
• Rivierdal (bibliofiel, 150 ex.) (2002)
• Laaglandse hymnen II (2002)
• Laaglandse hymnen I-III (2003)
• 1313 (vouwblad) (2003)
• Anti-canto's (2003)
• Anticanto's en De Astatica (2004)
• Drie gedichten (bibliofiel, 69 ex.) (2005)
• Drie gedichten (Poëzie/Ode aan de man uit Togo/Het slot) (bibliofiel, 69 ex.) (2006)
• 'Half ernstig, half vrolijk lied geneuried tegen wel vijftig vogelkooplui op hun rolwagen, die leeg weghobbelt in de ochtendschemer ma de lange nacht' (vouwblad, bibliofiel, 500 ex.) (2006)
• Vuur: gestaag vermeerderen de velden, gestaag verminderen de velden (2008)
• Negende eeuw (bibliofiel, 42 ex.) (2008)
• Onder de bladerkronen (2010)
• 't Weerlichten langs de weg (met Mark Boog) (bibliofiel, 116 ex.) (2010)
• Vliegtuigmagneet (2011)
• Hee hoor mij Ho simultaan op de brandtorens: verzamelde gedichten (2014)
• Helias (met anderen) (2016)

Proza

• Zwijg (1973)
• Het verzameld proza van H. H. ter Balkt in twee delen (2007)
  - Zwijg
  - De gedenatureerde delta: rêverieën, kritieken, dankwoorden, eenakters en verhalen (2007)
• Verzameld proza (2009)

Brieven

• Brief aan de vinder van de Voyager II (bibliofiel, 30 ex.) (1991)
• 4 brieven van H.H. ter Balkt aan Geert Lubberhuizen in 'Ik heb er slechts één nul af gedaan. Brieven van en aan Geert Lubberhuizen' (2004)

Toneel

• De roeiers (1982)
• Gesprek tussen twee zandkorrels op het Korenplein voor het huis mwaar het hert uithangt in Noyon op de tiende dag van de maand juli in 't jaar 1509 (bibliofiel, 25 ex.) (1989)
• Het strand van Amsterdam (1989)
• Het strand van Amsterdam/Gesprek tussen twee zandkorrels (1990)

Overige non-fictie

• Joseph Beuys (300 ex.) (1978)
• Brief aan de vinder van Voyager II (1991)
• Charles Leickert, het Utrechts Psalter en Torrentius (rede) (1999)
• De gedenatureerde Delta (2007)
• Harrie Gerritz (met anderen) (2011)

Vertalingen/bewerkingen

• Heathcote Williams, Het rijk van de walvis (met W.W. Gorselink) (1988)

Vertaald

• In het Hongaars vertaalde gedichten van H.H. ter Balkt verschenen in een Hongaarse tijdschrift.
• 1 in het Engels vertaald gedicht: 'Beer' in 'Post-war Dutch & Flemish Poetry, Poetry Australia', number fifty-two', selected and introduced by R.P. Meijer (1974)
• Werk van H.H. ter Balkt in 'Five contemporary Dutch poets', vertaald door Peter Nijmeijer en Scott Rollins (1979)
• In het Hongaars vertaald werk van H.H. ter Balkt in 'Álcázott fény: tíz holland költo' (1981)
• How to start a wine cellar. Selected poems: 1969-1984 (Vertaalde gedichten door Wanda Boeke e.a.) (1984)
• 4 gedichten in James Holmes and William Jay Smith, Dutch interior: Postwar Poetry of the Netherlands and Flanders (vertaald door Scott Rollins) (1984)
• Werk van H.H. ter Balkt in 'Tärningskastet 12' (vertaald in het Zweeds door Lasse Söderberg) (1985)
• Werk van H.H. ter Balkt in 'Eine Jacke aus Sand: Poesie aus den Niederlanden' (1993)
• Werk van H.H. ter Balkt in 'Schönes Babylon: Gedichte aus Europa in 12 Sprachen', samengesteld door Gregor Laschen (1999)
• Werk van H.H. ter Balkt in 'In a different light: fourteen contemporary Dutch-language poets', redactie Rob Schouten & Robert Minhinnick (2002)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• H.H. ter Balkt was leerling-journalist bij 'Dagblad Tubantia' (ontslagen wegens te lang haar!).
• H.H. ter Balkt debuteerde met gedichten in het eerste nummer van 'Bijster' (1969).
• H.H. ter Balkt publiceerde in 'Raster', 'De Revisor', 'Tirade', 'Gedicht', 'Maatstaf', 'NRC', 'De Held', 'De Zingende Zaag', 'Achterbergkroniek', 'De Gids', 'Parmentier', 'New Found Land', 'Dietsche Warande en Belfort'.
• Van 1987 tot 1991 schreef hij poëziekritieken voor 'Het Parool'.

Over H.H. ter Balkt

• Johan Diepstraten en Sjoerd Kuyper in gesprek met H.H. ter Balkt.'Ik ben een volksdichter! Er is alleen geen volk meer' in 'Bzzlletin' (november 1978)
• 1 hoofdstuk: 'H.H. ter Balkt' in 'Het literair pseudoniemenboek' van Wim Hazeu (1987)
• Een bijdrage over H.H. ter Balkt in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Jan van der Vegt (mei 1988/augustus 2001).
• Een interview met H.H. ter Balkt in 'Dit is de plek: schrijvers en schilders over plaats en emotie' (1991)
• 1 hoofdstuk: 'Een dichter met drie sterren' in 'Ik graaf jij graaft: aantekeningen over poëzie' van Wiel Kusters (1995)
• 2 privé-foto's met begeleidende tekst in 'De gevoelige plaat', redactie Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (1995)
• 'Parmentier' gaf in 1998 een H.H. ter Balkt-nummer uit.
• 1 hoofdstuk over H.H. ter Balkt in 'Schrijvers in Overijssel: De plaats, de plek' van J. Heymans (2000)
• 'P. C. Hooftprijs voor poe¨zie H. H. ter Balkt 2003' (2003)
• De wegen naar de uiterste randen. H.H. ter Balkt tussen Usselo en Nijmegen, DVD gemaakt i.o.v. de gemeente Nijmegen t.g.v. de bekroning van het oeuvre van H.H. ter Balkt met de P.C. Hooftprijs (2003)
• 1 hoofdstuk: 'Een bont gezelschap ontregelaars: losse aantekeningen bij H.H. ter Blakts poëzie' in 'Onttachtiging. Essays over eigentijdse poëzie en poëziekritiek' van Jos Joosten (2003)
• Enno de Witt en Peggie Breitbarth, 'De bard balkt in het roggeveld: over H.H. ter Balkt in Twente' (2004)
• Guus Middag besteedt in een hoofdstuk in 'Het wezen van de wolk' (2007) aandacht aan het gedicht 'Ötziman op de Ötztaler alp' van H.H. ter Balkt.
• Piet Gerbrandy, 'De gong en de rookberg: intrigerende materie van H.H. ter Balkt en Jacques Hamelink' (proefschrift) (2009)
• 1 interview met H.H. ter Balkt: 'Poëzie moet enerverend zijn' in 'Ik deug alleen voor de poëzie. Dichters over dichten' van Ron Rijghard (2010)
• 'VSB poëzie prijs: uitreiking 30.01.13' (2013)
• 1 hoofdstuk: 'H.H. ter Balkt - Laaglandse hymnen' door Piet Gerbrandy in 'Lexicon van Literaire Werken' (november 2016)
• 1 zkv: 'Kuilen en plassen' over Habakuk II de Balker' in 'Doelloos kijken' van A.L. Snijders (2019)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Een zelfportret van Habakuk II de Balker in 'Schrijvers tekenen zichzelf' (1980). Een uitgave van 'De Revisor'.
• H.H. ter Balkt noemt in 'Het favoriete personage' (1983) Tsjitsjikov uit 'De dode zielen' van Nabokov als zijn favoriete personage.
• H.H. ter Balkt schreef het lemma 'mica' voor 'Het vergeetwoordenboek' (1994)
• H.H. ter Balkt leest 2 gedichten op 'Ode aan de Nacht. het beste uit De Nacht van de Poëzie', samenstelling Anneke van Dijk en Koen Vergeer (4 CD's, 2005)
• H.H. ter Balkt leest het gedicht 'Rondeel van de vliegensvlugge tongen' op het luisterboek 'De zomers van Watou. Het beste uit de Poëziezomers' (2005)
• In Sellingen is een uitkijkpunt in de vorm van de coulissen van een theater: 'het Theater van de Natuur'. Op de traptreden naar dit 'theater' staan gedichten. Op de tweede treden staat sinds 2005 het gedicht 'De blindheid is bij je, ook als je ziet...' van H.H. ter Balkt.
• H.H. ter Balkt, 'Wij waren daar niet toen wij daar waren', voorgelezen door de dichter (cd) (2008)
• 1 gedicht van P.C. Hooft: 'Sonnet (Leitsterren van mijn hoop, ...)' + de hedendaagse versie daarvan: 'Dwaalsterren van mijn hoop' door H.H. ter Balkt in 'Nu u!' (2009)
• Een portret (acryl op doek) van H.H. ter Balkt door Frits Woudstra, gemaakt in 2005, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
• H.H. ter Balkt leest 1 gedicht: 'Hoera! De herfst komt' op 'Dichters op vinyl: de Poëzieplaat van De Bezige Bij' (3lp) (2019)

Literaire prijzen

• Herman Gorter-prijs 1973 voor 'De gloeilampen. De varkens'
• Kabouter van het Oosten-prijs 1975 voor zijn gehele oeuvre
• Henriëtte Roland Holst-prijs 1980 voor 'Waar de burchten stonden en de snoek zwom'
• Jan Campert-prijs 1988 voor 'Aardes deuren'
• Charlotte Köhler-prijs 1993 voor drie van zijn bundels
• Karel de Groteprijs 1997 voor zijn gehele oeuvre
• Constantijn Huygens-prijs 1998 voor zijn gehele oeuvre
• P.C. Hooft-prijs 2003
• 'Anticanto's en De Astatica' werd genomineerd voor de VSB Poëzieprijs 2005
• 'Anticanto's en De Astatica' werd genomineerd voor de Paul Snoekprijs 2007
• 'Vliegtuigmagneet' werd genomineerd voor de VSB-Poëzieprijs 2013

H.H. ter Balkt was lid van de jury voor volgende prijzen:

• Herman Gorter-prijs 1979
• Henriëtte Roland Holst-prijs 1982
• P.C. Hooft-prijs 1985 en 1988

Opmerkingen

• H.H. ter Balkt komt uit een streng christelijk milieu. Zijn vader was boekhouder/procuratiehouder bij een schoenfabriek.
• Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonde hij op de boerderij van zijn grootouders in Boekelo.
• Na de lagere school ging hij naar het gemeentelijk lyceum in Enschede. Hij maakte deze school niet af en werd leerling-journalist bij 'Dagblad Tubantia'.
• In 1958 ging hij naar de kweekschool in Almelo.
• H.H. ter Balkt debuteerde in 1969 onder het pseudoniem Habakuk II de Balker met 'Boerengedichten'.
• Hij werkte in het onderwijs, o.a. in Drenthe (Zandpol) en in Nijmegen.
• Zijn bundel 'Groenboek' (1973) is geïllustreerd door zijn vrouw Willemien Gorselink.
• Vanaf 1983 is hij full-time schrijver.
• Zijn eerste werk was met zijn barok taalgebruik en bewuste grammaticale fouten een aanval op de Vijftigers.
• Het werk van H.H. ter Balkt heeft een wat cynische ondertoon. Door zijn humor, ironie en ouderwets (bijbels) taalgebruik neemt het cynisme niet de overhand.
• H.H. ter Balkt is muzikant (hij speelde jazz en blues) en hij schildert. Reproducties van van tekeningen en schilderijen zijn afgedrukt in een aan hem gewijd nummer van 'Parmentier'.

Handtekening H.H. ter Balkt onder 'Brief aan Salman Rushdie', Vrij Nederland, 27-05-1989.

Anderen over H.H. ter Balkt

• Bestaande onderscheidingen vallen in Ter Balkts wereldbeeld weg: die tussen hoger en lager, mooi en lelijk, nuttig en nutteloos, levende wezens en dode voorwerpen. Dingen worden tot medeschepselen, zoals de gloeilampen met hun vergankelijkheid, of de wagenwielen in hun beweeglijke vrijheid, waardoor de voorstelling van dingen als levende wezens boven de stijlfiguur van de personificatie uitstijgt. (Jan van der Vegt, Kritisch literatuur lexicon, augustus 2001)
• Ter Balkt is iemand die bij het schrijven een tegenstander nodig heeft, iemand of iets waarmee hij het grondig oneens kan zijn. Zijn grootste tegenstander is hij echter zelf, want geen dichter heeft de deugd van de zelfkritiek zo ver doorgedreven als Ter Balkt. Wanneer je hem zegt een bepaald gedicht te bewonderen, antwoordt hij steevast dat hij het zojuist radicaal herschreven of zelfs geheel verworpen heeft. (Piet Gerbrandy, Volkskrant, 17-1-2002)
• H.H. ter Balkt is een vaak bekroonde, maar weinig gelezen dichter. (Thomas van den Bergh, Elsevier, 15-02-2003)
• De poëzie van Ter Balkt wordt gekenmerkt door een in ons taalgebruik zelden geëvenaarde vrijheid. Nu eens waaieren de gedichten ongeremd uit over de pagina's, dan weer zijn ze ingedikt tot de regelmaat van kernachtige strofen, de beeldpraak is rijk, op het barokke af, de dichter springt roekeloos om met citatenm cursiveringen en interpunctie. (Piet Gerbrandy, Volkskrant, 21-03-2008)
• H.H. ter Balkt
  die basstem die beukende
  teksten die beelden die stormen
  die driften, dag op dag -
  (Bart FM Droog, in Zeuvendaagse. Wandelen met schrijvers door Drenthe, 2008)

Mijn favoriete citaat

De vliegen dragen de winter weg
uit de boom met de zeven lichten
Naar die vloeren in Siberië
waar je heel makkelijk op bevriest
(H.H. ter Balkt, De vliegen dragen de winter (fragment), Anti-cantos', blz. 3)

 

Bronnen o.a.

• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Querido's letterkundige reisgids (1983)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• De Nederlandse en Vlaamse auteurs van middeleeuwen tot heden (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Wim Hazeu, Het literair pseudoniemenboek (1987)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Krtisch literatuur lexicon (augustus 2001)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (april 2022)