Gerard Bilders

Profiel

Achternaam: Bilders
Roepnaam: Gerard
Voornamen: Albertus Gerardus
Geboren: 09-12-1838
Te: Utrecht
Overleden: 08-03-1865
Te: Amsterdam

Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Gerard Bilders niet onder pseudoniem gepubliceerd.

Voor tweedehands boeken	Ook van Gerard Bilders
Raban Internet Antiquariaat	Klik hier !

Naar Boven

Werk

Dagboeken en brieven

Zo ben ik nooit eens gelukkig

Brieven en dagboek van A.G. Bilders: geboren 9 December 1838, overleden 8 Maart 1865 (2 delen) (1876)
1 brief van Gerard Bilders aan J. Kneppelhout (d.d. 27-02-1865) in 'Het hart op de tong', samengesteld door Dr. W.Gs. Hellinga (1941)
1 brief van J. Kneppelhout aan Gerard Bilders (d.d. 28-02-1865) in 'Het hart op de tong', samengesteld door Dr. W.Gs. Hellinga (1941)
Vrolijk versterven: een keuze uit zijn dagboek en brieven (gekozen door Wim Zaal) (1974)
Zo ben ik nooit eens gelukkig: schildersdagboek 1860-1865 (2007)
Gekleurd grijs: Johannes Kneppelhout (1814-1885) en Gerard Bilders (1838-1865): brieven en dagboek (bezorgd door Wiepke Loos) (2009)

Vertalingen

Frederic William Farrar, Een student, of eene loopbaan met hindernissen (1863)

Over Gerard Bilders

'Catalogus der schilderijen en teekeningen nagelaten door de kunstschilders J.W. Bilders en A. Gerard Bilders' (1892)
'Gerard Bilders 1838-1865: enkele voorgangers en tijdgenoten' (catalogus Museum Fodor) (1938)
H.F.W. Jeltes, 'Proeve van een catalogus van het werk van Gerard Bilders' (1946)
H.F.W. Jeltes, 'Gerard Bilders: een schildersleven in het midden der 19de eeuw' (1947)
Jos. de Gruyter, 'De Haagse school' (deel 2) (1969)
Else Maas, 'Kneppelhout en de Veluwse schildersbent: Van Oosterbeek naar Haagse School' (1983)
Jolanda Hoogervorst, 'Gerard Bilders en het Geldersch Barbizon' (bibliofiel, 400 ex.) (1998)
Joris van Casteren, ''Geniet ten minste mij!' Natuurkind in een gore stad' in 'De Parelduiker' (februari 2018)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

De Stichting Literaire Activiteiten Utrecht presenteerde in maart 2008 de Utrechtse Literaire Canon. Gerard Bilders stond op plaats 17.

Naar Boven

Opmerkingen

Gerard Bilders is de zoon van de landschapsschilder J.W. Bilders. Al heel jong bleek ook Gerard aanleg voor schilderen te hebben.
Hij groeide op in Oosterbeek, waar zijn vader aan de Benedendorpseweg een atelier had.
Zijn vader kon een schilderstudie niet bekostigen. J. Kneppelhout nam dat vervolgens op zich en zorgde er voor dat Gerard naar de Haagsche Tekenacademie kon gaan én een studiereis naar Zwitserland kon maken (mei tot oktober 1858).
Tijdens die reis schreef hij brieven aan Kneppelhout. Die brieven waren zo goed geschreven dat Kneppelhout er de conclusie uit trok dat Gerard Bilders beter schrijver dan schilder kon worden.
In 1860 reisde Gerard Bilders met zijn vader naar Brussel en maakte daar kennis met de schilders van de Franse School van Barbizon.
Gerard Bilders huurde vanaf de zomer van 1859 een kamer bij de bejaarde Deense mevrouw Jörgenson in de Warmoesstraat. Hij woonde hier tot de herfst van 1864. Toen was hij zo ziek (tuberculose) dat hij weer bij zijn vader aan de Prinsengracht 492 ging wonen. Zijn zus Caroline verzorgde hem. Hij overleed een paar maanden later.
Hij werd begraven in de Nieuwezijdse Kapel. Zijn graf is daar niet meer terug te vinden.
Na zijn dood werd hij gezien als een voorloper van de Haagse school.
Veel van zijn schilderijen bevinden zich in privécollecties, maar de Hermitage bezit er ook een aantal. In het Rijksmuseum in Amsterdam zijn drie van zijn schilderijen te zien ('Jacob van Ruisdael, een watermolen schetsend' (zaal 1.14), 'Bosvijver bij zonsondergang' (zaal 1.18) en 'Weiland bij Oosterbeek' (zaal 1.18)) In het depot bevinden zich nog drie andere werken van Bilders.

Bosvijver bij zonsondergang Weiland bij Oosterbeek
Vincent van Gogh las Bilders' 'Brieven en dagboek'. Hij schrijft erover in een brief aan zijn broer Theo in augustus 1882.

Naar Boven

Anderen over Gerard Bilders

Door zijn vroegtijdige dood heeft hij noch zijn schilderkundige noch zijn literair talent ten volle kunnen ontplooien. De twee delen Brieven en dagboek, door zijn mecanas in 1876 uitgegeven, doen hem kennen als een begaafd stilist, die zijn twijfels aan eigen kunnen en miskenning door het kunstkopend publiek met humor, maar niet zonder weemoed aan het papier toevertrouwde. (D. Welsink, De Nederlandse en Vlaamse auteurs van middeleeuwen tot heden, blz. 76)
Bilders' dagboek, dat samen met zijn brieven zijn kleine oeuvre vormt, behoort met het werk van François HaverSchmidt alias Piet Paaltjens tot het hoogtepunt van de Romantiek in de Nederlandse literatuur. De overeenkomst tussen beide generatiegenoten (HaverSchmidt was drie jaar ouder) mag duidelijk zijn - beide waren door spleen en depressies geteisterde tobbers, beider werk verraadt de invloed van Heinrich Heine - evidenter nog is het reusachtige onderlinge verschil, zowel wat betreft bekendheid als waardering. Want terwijl Paaltjens' verzen door herdruk na herdruk na herdruk de status van evergreen bereikten, is het werk van Gerard Bilders slechts bekend in kringen van literatuur- en kunsthistorici, en bij een handvol liefhebbers. (Hans Heesen, nawoord Zo ben ik nooit eens gelukkig, blz. 144)
Had Gerard Bilders (1838-1865) in onze tijd geleefd, dan zou hij een weblog hebben bijgehouden. Zijn notitites over het dagelijks leven omstraakss 1860, bladzijden vol puntige formuleringen en mooie observaties, zijn nog steeds leesbaar en geldig. (Gijsbert van der Wal, NRC, 01-02-2008)
In Utrecht geboren schilder-schrijver die, ondanks zijn vroegtijdige dood op 26-jarige leeftijd, als wegbereider voor de Haagse School een stempel op de schilderkunst wist te drukken. Zijn dagboek, door de SLAU en uitgeverij IJzer uitgegeven onder de titel 'Zo ben ik nooit eens gelukkig' en zijn brieven maken hem tot een van de belangrijkste schrijvers van de Nederlandse Romantiek. Gerrit Komrij: `Gerard Bilders is als schrijver een natuurtalent.` (Omschrijving Bilders in Utrechts Literaire Canon)
Uitermate cynisch dat juist Bilders die in zijn brieven zo vaak de vrije natuur bezong, in een zwaar vervuilde stad het leven liet. 'De natuur is het beeld der reinheid, der onschuld, men begrijpt er veel beter het ware en goede, omdat zij eene zoo sterke tegenstelling maakt met het oproerige mensenhart,' schreef hij, bij voorbeeld, op 2 mei 1862 aan Kneppelhout. (Joris van Casteren, De Parelduiker 2018, nr. 1, blz. 47)

Naar Boven

Mijn favoriete citaat

Men wordt moe als men zo ijverig timmert en metselt aan luchtkastelen.
Onder de arbeid viel ik in slaap en, o wonder!
ik droomde er niet van en sliep door alsof er niets ophanden was,
en dit bleek een slecht voorteken te zijn geweest,
want er was niets op handen.

(Gerard Bilders, 10 maart 1860, Zo ben ik nooit eens gelukkig, blz. 40)