• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Jan Blokker

Profiel

Achternaam: Blokker
Roepnaam: Jan
Voornamen: Jan Andries
Geboren: 27-05-1927
Te: Amsterdam
Overleden: 06-07-2010
Te: Amsterdam
Pseudoniem(en): Jan Blokker gebruikte de pseudoniemen Okko Schuit en Aldo Flakkeberg voor zijn eerste kinderboeken. Hij gebruikte ook het pseudoniem Drs. E.J. Diepgrondt.

Werk

Proza/columns

• Séjour (1951)
• Bij dag en ontij (1952)
• Parijs, dode stad (1952)
• Knollen en citroenen (cursiefjes uit het 'Het Algemeen Handelsblad') (1956)
• De erotiek van het dagelijks leven (1959)
• Een avondjurk op de achterbank... : naar het filmfestival in Cannes met de 2CV van Jan Blokker (1962)
• Ben ik eigenlijk wel links genoeg? (1974)
• Kijk uit, achter je (1975)
• Ga direct naar de gevangenis, ga niet langs AF, u ontvangt geen ƒ 200,- (1976)
• Het eeuwige examen (1977)
• Formatieweeën (nieuwjaarsgeschenk, 1977)
• Altijd is Kortjakje ziek (1978)
• Afscheid van televisieland (1979)
• Voorbij, voorbij, oh, en voorgoed voorbij (nieuwjaarsgeschenk, 1979)
• Mij hebben ze niet (1980)
• Betere tijden (nieuwjaarsgeschenk, 1980)
• Is m'n haar eigenlijk al weer kort genoeg? (1982)
• Luchtig bekeken... : columns en cartoons uit Schipholland (met Henri Knap) (1984)
• Mag het ook zwart? (1984)
• Het station van Heerenveen (1986)
• Glasnost in Staphorst (jaarwisselingsgeschenk, 250 ex.) (1987)
• Ben ik eigenlijk wel paars genoeg? (1998)
• De afrekening: kroniek van het lange jaar 2002 (2003)
• Jan Blokker: kind van mijn vader (2011)

Voor kinderen

• De verdwenen treiler (met Bob de Graaf) (1951)
• Jongens helpen in de nood (met Bob de Graaf) (1953)
• Handschrift gevonden. Een vreemd avontuur van twee H.B.S.-ers (1955)
• Avontuur in Frankrijk (1955)
• Op zoek naar een oom (1960)
• Ferme Jongens (1961)
• Het kalekoppenhuis (1978)
• Jeroen de Grote (1979)

Toneel

• Esmée (Libretto, muziek van Theo Loevendie) (1995)

Scenario's

• Fanfare (Bert Haanstra, 1958)
• Makkers staakt uw wild geraas (Fons Rademakers, 1961)
• Monsieur Hawarden (Harry Kumel, 1966)
• Bij nader inzien (met Leon de Winter) (tv, Frans Weisz, 1991)
• Eline Vere (naar Couperus) (1992)
• Esmée: opera in twee akten en tien scènes (libretto, 1995)

Overige non-fictie

• Thijl Uilenspiegel (AO, 19-10-1956)
• Meisjes van Nederland/Jeunes filles des Pays Bas/The girls of Holland/Mädchen von Holland (1959)
• Dit is uw droedel (1959)
• Versche droedels (1959)
• Ferme jongens: een "wie is wie" voor beginners (1961)
• Zo is het toevallig ook nog 's een keer: drie seizoenen 'Zo is het...' in teksten en foto's (met R. Ferdinadusse en D. Frenkel Frank) (1966)
• Niets aan de hand: de wereld ten tijde van P. de Jong en J. Luns (1971)
• De waarheid ligt op het slagveld (3 delen, met anderen) (1978)
• 'Leden van de Staten-Generaal': Nederland onder Juliana : de troonredes (1981)
• Als de dag van gisteren (1981)
• Luizen in de pels: 100 jaar journalistiek in Nederland (redactie, met Martin van Amerongen en Herman van Run) (1984)
• Kwaliteit staat erboven. Discussie over kwaliteit (lezing) (1986)
• Wij zullen dan maar hopen dat we er met een kleiner bedrag afkomen: het Holland Festival en de Hollandse samenleving (1987)
• De wond'ren werden woord en dreven verder, Honderd jaar informatie in Nederland 1889-1989 (1989)
• De kwadratuur van de kwattareep: zestig jaar Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek (1990)
• De kroon en de mestvork: enige opmerkingen over de pers en haar vrijheden (1992)
• Tweede lezing : gesprekken & kwaliteit (met anderen) (1994)
• Het boek van het jaar 1998: Nederland in beeld (met Daniel Koning en Hub. Hubben) (1999)
• Het Verzetsmuseum Amsterdam = The Dutch Resistance Museum (met anderen) (2000)
• Jongens van Jan de Witt (2001)
• Feestrede: uitgesproken ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van Harry Mulisch (bibliofiel, 350 ex.) (2002)
• Verguld Nederland: het vernis van de welvaart in acht fotoreportages (met anderen) (2003)
• Het vooroudergevoel: de vaderlandse geschiedenis (met schoolplaten van J.H. Isings) (met Jan Blokker jr. en Bas Blokker) (2005)
• Een essay in '' Het bijzondere van Holland : een geschiedenis van Holland in 25 verhalen', Eelco Beukers en Thimo de Nijs (2005)
• Waar is de Tachtigjarige Oorlog gebleven? (2006)
• Er was eens een God: bijbelse geschiedenis (met platen van J.H. Isings) (met Jan Blokker jr. en Bas Blokker) (2006)
• Nederland in twaalf moorden: niets zo veranderlijk als onze identiteit (met Jan Blokker jr. en Bas Blokker) (2008)
• Oorlog in je achtertuin: verhalen van de Grebbelinie (met Jan Blokker jr.) (2010)
• Mr. Van Kwikschoten en de speelfilm (2010)
• Nederlandse journalisten houden niet van journalistiek (2010)
  
  

Vertalingen/bewerkingen

• Leif Krantz en Ulf Löfgren, Wij gaan de lucht in (1964)
• Heinrich Böll, Huizen zonder vaders (1968)
• Kumakura Yoshiyasu, Kyojin suhoifurubando

Vertaald

• The sea broke through (Engelse vertaling van 'Jongens helpen in de nood' door K.E. Bendien) (1959)
• 'Op zoek naar een oom' werd in het Hongaars en Japans (1968) vertaald.

Jan Blokker schreef een inleiding voor/opmerking bij

• M. Mok, Berijmde bokkesprongen (1962)
• J. Reichenfeld, Schrijven over muziek kan eigenlijk niet: negentien beschouwingen over muziek (1979)
• A.J.P. Taylor, Hoe oorlogen beginnen (1980)
• Pieter Broertjes en Arendo Joustra, Ambtenaren in actie : reportage van een Hollandse herfst (1984)
• Eddy Posthuma de Boer (foto's) / Ben Haveman (tekst), 'Amsterdam, stad van mijn leven' (2003)
• Een staat in wording: fotoreportage van Cas Oorthuys over Indonesië van 1947 (2009)
• Judith Koelemeijer, Het zwijgen van Maria Zachea: een ware familiegeschiedenis (2011)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Jan Blokker werd na zijn studie kunstredacteur (als leerlingjournalist) bij het 'Parool'.
• Jan Blokker schreef 'cursiefjes' (gebundeld in 'Knollen en citroenen') en filmrecensies in 'Het Algemeen Handelsblad'.
• 'Op zoek naar een oom' verscheen voor het eerst in het kinderblad 'Kris Kras'.
• Jan Blokker schreef in 1968 zijn eerste column voor 'De Volkskrant'. In 1979 werd hij er adjunct-hoofdredacteur.
• Jan Blokker publiceerde in 'VPRO-gids', 'Waddenbulletin'.
• In 2006 stapte hij over van 'De Volkskrant' naar het 'NRC-Handelsblad'.

Over Jan Blokker

• Een interview met Jan Blokker in 'Geen daden maar woorden: interviews' van Fernand Auwera (1970)
• Bulkboek 109 was o.a. aan Jan Blokker gewijd, met als titel: 'Columnisten in de jaren zeventig'.
• Een interview met Jan Blokker in 'Met de mitrailleur in een boom. Confrontaties met Nederlandse journalisten' van Frénk van der Linden (1984)
• Een bijdrage over Jan Blokker in 'Lexicon van de jeugdliteratuur' door Joke Linders-Nouwens (augustus 1985)
• Theodor Holman, 'Vadermoord op Piet Grijs, Jan Blokker, Gerrit Komrij, Boudewijn Büch, Wim de Bie, Herman Zeevoerder (alias Gerard Reve), Nico Scheepmaker, Tamar, Journaille, Adriaan van Dis, Kees van Kooten, Karel van het Reve en anderen' (1986)
• Een column: 'Jan Blokker en Israël' in 'Tijd van leven' (1987) van Renate Rubinstein.
• Een column over/tegen Jan Blokker: 'Ontmaskering' in 'Overgangscursus' van Renate Rubinstein (1990)
• Een hoofdstuk: 'De van Kinsbergenstraat als wereldbeeld' in 'Uitgeknipt' van Kees Fens (1993)
• 1 hoofdstuk over Jan Blokker in 'Op het tweede gezicht' (1998) van Kees Fens en Bas van Kleef.
• Een interview met Jan Blokker in 'De interviewer' van Ischa Meijer (1999)
• 1 hoofdstuk: 'Jan Blokker - Op zoek naar een oom' in 'Zo goed als klassiek. De 100 mooiste jeugdboeken van de laatste 50 jaar', volgens Bregje Boonstra (1999)
• Een interview met Jan Blokker: ''Mijn wrokgevoel is feilloos'' in Tot op het bot. Gesprekken over ziel & zaligheid' van Frénk van der Linden (1999)
• Een interview met Jan Blokker in 'Honderd vrijpostige vragen' van Tom Kellerhuis (2001)
• 1 bladzijde over 'Op zoek naar een oom' in 'Het kinderboek' (2002)
• Janneke Vonkeman (redactie), 'Gouden Ganzenveer, Jan Blokker' (2003)
• 1 column: 'Berenmuts' in 'Trijfels' van Nico Scheepmaker (2006)
• 1 zkv: 'Winkel' in 'Bordeaux met ijs' (2008)
• 1 hoofdstuk: 'Puritein en piraat' in 'De hemel is naar beneden gekomen: een keuze uit de literaire nalatenschap' van Kees Fens (2010)
• Op 15-12-2010 werd in 'Profiel' de documentaire 'Het Holland van Jan Blokker 1927-2010' over Jan Blokker uitgezonden.
• Willem Ellenbroek, ''Verschuiving van de schaamtegrens': De korte schrijverscarrière van Jan Blokker (1927-2010)' in 'De Parelduiker' (2010/4)
• Ik heb nooit iets met leeftijd gehad: de grote Vrij Nederland-gesprekken (Jan Blokker, Harry Mulisch en H.J.A. Hofland) (2011)
• 1 herinnering aan Jan Blokker in 'Het rimpelperspectief' van Hans Dorrestijn (2018)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Jan Blokker schreef samen met Bert Haanstra het scenario voor de film 'Fanfare'.
• Barber van de Pol noemde in 'De Tijd' van 21-12-1979 bij de drie beste boeken van de jaren '70: 'De columns van Jan Blokker tussen 1970 en 1980'.
• Jan Blokker noemt in 'Het favoriete personage' (1983) Vincent Vere uit 'Eline Vere' van Louis Couperus als zijn favoriete personage.
• Jan Blokker schreef het lemma 'onderdaan' voor 'Het vergeetwoordenboek' (1994)
• 1 parodie op werk van Jan Blokker (door Theodor Holman) in 'Ik ben geboren in Apeldoorn. Groot parodieënboek' (samenstelling Rody Chamuleau en J.A. Dautzenberg) (1994)
• Uit de fotocollectie Nederland stelde Jan Blokker de tentoonstelling 'Jongens van Jan de Witt' samen, die in 2001 te zien was in de nieuwe Kerk in Amsterdam.
• 1 portret van Jan Blokker in '222 schrijvers. Literaire portretten' van Eddy en Tessa Posthuma de Boer (2005), met het citaat 'Een schrijver is afhankelijk van wat hij van zijn omgeving krijgt. Een stapje verder gaat de schrijver als hij in de werkelijkheid dingen arrangeert om er een roman uit te halen.'
• 'Nederland in twaalf moorden : niets zo veranderlijk als onze identiteit', voorgelezen door de auteurs (6 CD's, 2008)

Literaire prijzen

• Reina Prinsen Geerligs-prijs 1950 voor 'Séjour'
• 'Op zoek naar een oom' werd uitgeroepen tot Het Beste Kinderboek van 1961
• In 1992 werd Blokker buitengewoon hoogleraar journalistiek in Rotterdam
• Gouden Kalf 1993 voor zijn verdiensten voor de Nederlandse film
• Nipkow-schijf
• Ridder in de Orde van Oranje-Nassau
• Gouden Ganzenveer 2003, vanwege zijn grote betekenis voor het geschreven woord in Nederland
• Eredoctoraat in Groningen (2004) vanwege zijn rijk en veelzijdig oeuvre
• Machiavelliprijs 2006 voor zijn markante bijdrage aan de communicatie tussen politiek, overheid en burger

Jan Blokker was lid van de jury voor volgende prijzen:

• Reina Prinsen Geerligs-prijs 1963, 1964
• Libris Woutertje Pieterse-prijs 1988, 1989, 1990
• Busken Huet-prijs 2001
• Amsterdamprijs voor de kunsten 2003
• Gouden Ganzenveer 2004

Biografische opmerkingen

• Jan Blokker werd geboren in Amsterdam. Zijn vader werkte er op een kantoor.
• Hij ging naar de H.B.S. aan de Keizersgracht.
• Jan Blokker studeerde (enkele jaren) Nederlands en geschiedenis aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
• Jan Blokker was journalist, columnist en schrijver.
• Jan Blokker schreef teksten voor cabaret Tingel-Tangel.
• Jan Blokker was een gezaghebbend filmrecensent.
• Jan Blokker werkte van 1968 tot 1979 bij de VPRO. Hij werkte o.a. mee aan het programma 'Zo is het toevallig ook nog 's een keer' (1966) en was eindredacteur.
• Jan Blokker was van 1983 tot 1993 voorzitter van het Productiefonds voor de Nederlandse Film.
• Hij richtte in 2001 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam een fototentoonstelling in, waarin de specifieke volksaard van de Nederlanders naar voren kwam.
• In 2003 onderging Jan Blokker een zware operatie vanwege longkanker.
• Jan Blokker werd begraven op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam.
  

Handschrift Jan Blokker

Anderen over Jan Blokker

• In de Volkskrant van vanochtend weer een schitterend stukje van Jan Blokker, ditmaal over 'de zich steeds uitbreidende terreur van de zg. sociale wetenschappen'. Er is weinig proza dat ik met zoveel plezier en instemming lees als zijn column. (C. Buddingh', En in een mum is het avond, blz. 259, 07-03-1974)
• Je kunt je afvragen wat nu eigenlijk de rol is van de columnist Jan Blokker bij de Volkskrant. Houdt hij met zijn stukjes de neo-tofelemonen bij elkaar of veroorzaakt hij in die kringen juist afvalligheid? (Karel van het Reve, Ik heb nooit iets gelezen, blz. 242)
• Jan Blokker citeert in zijn columns nogal eens zijn moeder. Hij moet de nuchtere verbale daadkracht van haar hebben. Van zijn vader heeft hij een grote daad vastgelegd. Die plakte op zondagmiddag de plaatjes in de Verkade-albums van Jacques P. Thijsse (ach, de hele cultuur van de jaren dertig is die van Thijsse en Thijssen). Vervolgens ging hij erop zitten om het album plat te krijgen. De natuur van Thijsse, het achterste als boekenpers, de radio Beethoven ruisend en dat alles voor je kinderen. Dat is cultuur. (Kees Fens, Volkskrant, 31-08-1992)
• Zijn onafhankelijkheid van geest en zijn tot systeem geworden wantrouwen jegens de betweters van o.a. de sociale sector en de politiek maken hem tot een erfgenaam van Ter Braak. (Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur, blz. 40)
• Als we voorzichtig mogen stellen dat we na die 34 jaar van pak hem beet honderd Volkskrant-columns per jaar Blokker een beetje kennen, weten we in elk geval dat hij zelden de aanvechting heeft zich demonstratief achter iets op te stellen, want dat rekent hij niet tot zijn taak als journalist. Hij blust de brand niet, hij kijkt of de spuitgasten hun werk naar behoren doen. Hij schiet als een eenling vanaf de zijlijn of hij vuurt als een sluipschutter uit een boom. Alleen degenen, en dat zijn er nogal wat, die wantrouwig in de gaten gehouden moeten worden, kunnen hem achter zich vermoeden. (Bas van Kleef, Volkskrant, 27-05-2002)
• Met zijn scherpe pen weet hij politieke en maatschappelijke conflicten tot de kern terug te brengen. (Encyclopedie van de jeugdliteratuur, blz. 45)
• Blokkers gezicht was door onervaren handen geboetseerd, met bulten op de verkeerde plekken. Het scheen hem niet te deren, al keken zijn ogen niet helemaal op hun gemak naar buiten. (Hans Vervoort, Het bedrijf: Opwinding, blz. 43)

Mijn favoriete citaat

Tussen Purmerend en Watergang werd ik gisteren aangehouden wegens te hard rijden.
'Wat had je d'r ook te zoeken?', zult u vragen,
maar dan bent u zeker nog nooit in Purmerend of Watergang geweest,
laat staan er tussenin.
(Jan Blokker, eerste zinnen eerste column voor de Volkskrant, 02-04-1968)

Bronnen o.a.

• C. Buddingh', Encyclopedie voor de wereldliteratuur (1954)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• De Nederlandse en Vlaamse auteurs van middeleeuwen tot heden (1985)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
• Jan van Coillie e.a., Encyclopedie van de jeugdliteratuur (2004)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (september 2019)