• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Martin Bril

Profiel

Achternaam: Bril
Roepnaam: Martin
Geboren: 21-10-1959
Te: Utrecht
Overleden: 22-04-2009
Te: Amsterdam
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Martin Bril niet onder pseudoniem gepubliceerd.

Werk

Poëzie

• Terug & andersom, supergedichten van Top! (1989)
• Verzameld werk: gedichten (2 delen) (2002)
• Traag in cirkels (bibliofiel, 30 ex.) (2009)

Proza

• Arbeidvitaminen, het ABC van Bril & Van Weelden (met Dirk van Weelden) (1987)
• Piano & gitaar, De vooruitgang volgens Bril & Van Weelden (met Dirk van Weelden) (1990)
• Voordewind (1990)
• Terugwerkende kracht (met Dirk van Weelden) (1991)
• Home sweet home (met Dirk van Weelden) (nieuwjaarsgeschenk, 1990)
• De mooiste baby van de hele wereld: avonturen van een jonge vader (1993)
• Altijd zomer altijd zondag (1994)
• Onderweg (1998)
• Het tekort en andere verhalen (1998)
• Etalagebenen: Amsterdamse miniaturen (1998)
• Stadsogen: Nieuwe Amsterdamse miniaturen (1999)
• Hollandse luchten: Amsterdamse miniaturen (2000)
• Het evenwicht (2000)
• Evelien (2001)
• De manipulatie (2001)
• Gloriedagen: het beste tot nu toe (2001)
• Wereld van heimwee (jaarwisselingsgeschenk) (2001)
• De Afsluitdijk en verder (2002)
• Twee broers en een broodjeszaak (2002)
• Grote kleine dingen (en andersom) (2003)
• Overal een rode tas (2003)
• Gelukkig Niet: Nieuwe avonturen van Evelien (2003)
• Evelien: eigen benen (2004)
• Het ronde land (2004)
• Twee dochters en een reiger (2004)
• De straten van Amsterdam (2004)
• De Franse slag (2004)
• Koffiehuis Mokum (2005)
• De dag van de nieuwe haring en andere klassiekers (2005)
• Het leed dat liefde heet en andere taferelen (2005)
• Een plek onder de zon: muziekverhalen (2006)
• De heetste dag van de wereld (2006)
• Blauwe plekken (2006)
• Het verdwenen kruispunt: berichten van het land (2006)
• Stad (bibliofiel) (z.j.)
• Schitterend blauw: reisverhalen (2007)
• Haagse bluf en andere politieke verhalen (2007)
• Hollandse haltes: van Hongerige Wolf tot Biggekerke (2007)
• Plat du jour: Berichten uit Frankrijk (2007)
• Vaders en dochters (2008)
• Evelien voor altijd (Evelien/Gelukkig niet/Eigen benen) (2008)
• De kleine keizer: verslag van een passie (2008)
• Liefde, seks & regen: intieme berichten (2008)
• Tout va bien: Berichten uit Frankrijk (2008)
• Donkere dagen: nieuwe berichten uit het land (2008)
• Wandelgeesten: de kunst van het wandelen (2008)
• C'est la vie: berichten uit Frankrijk (2009)
• Mijn leven als hond: dierenverhalen (2009)
• De tomeloze Evelien (2009)
• Dertig graden in de schaduw: zomerverhalen (2009)
• Stad (bibliofiel) (2009)
• Overal wonen mensen: caféverhalen (2009)
• Zweedse liefde (jaarwisselingsgeschenk) (2009)
• Als ik aan Bukowski denk wat af en toe gebeurt... (bibliofiel) (z.j.)
• Rokjesdag en andere lenteverhalen (2010)
• Jongensjaren (2010)
• Vaarwel Evelien (2010)
• Buurtgeluiden (2010)
• Route Napoleon (2010)
• Bomen in het Voorbijgaan (met Werry Crone) (2010)
• Heimwee naar de provincie (2011)
• Meisjes: verhalen over vrouwen van alle leeftijden (2011)
• Au revoir: alle verhalen uit Frankrijk (2011)
• Het evenwicht: ineens kanker (2011)
• Heimwee naar Nederland (2012)
• Wat een man nodig heeft (2012)
• Niets bewoog in Langelille: de verhalen van Martin Bril uit tijdschrift Noorderbreedte (2012)
• Man uit de verte: de helden van Martin Bril (2013)
• Het geluk dat gezin heet (2013)
• De zonnige kijk (2013)
• De mooiste dochters van de hele wereld (De mooiste baby van de hele wereld/Twee dochters en een reiger) (2013)
• De zon schijnt (2014)
• Onvergetelijke woorden (2014)

Voor kinderen:

• De avonturen van Max en Vera (2004)

Brieven

• 'Göring, Job en Bob. Twee brieven aan Martin Bril' in 'Klinkende ikken' (2008) van Atte Jongstra.
• 2 brieven aan Martin Bril in 'Fallen leaves. Brieven 1966-2016' van L.H. Wiener (2018)

Overige non-fictie

• Toeval bestaat niet (1988)
• Een ei is niet vierkant (aantekeningen over literatuur) (1990)
• Terugwerkende kracht: een leesgeschiedenis van de Tweede Wereldoorlog (met Dirk van Weelden) (1991)
• Nieuwjaarsdag in Amsterdam (1999)
• Foam in het Vondelpark: de mooiste foto's van 150 fotografen (2002)
• Stoute vrouwen : 19e eeuwse schilderkunst als inspiratie voor het vrouwbeeld in hedendaagse (Nederlandse) fotografie (2003)
• Foto's (2003)
• .nl (2004)
• Plaats delict Amsterdam (met anderen) (2006)
• De schoonheid van ons land. deel 1: De steden (2008)
• Een man uit de verte. Over Bob Dylan (bibliofiel, 110 ex.) (2008)
• Rob Scholte: embroidery show (met anderen) (2016)

Vertalingen/bewerkingen

• Martin Bril vertaalde de eerste honderd afleveringen van de soap 'Goede tijden, slechte tijden'.

Vertaald:

• Wild women: 19th century painting as inspiration for the image of women in contemporary (Dutch) fotography (2003)

Martin Bril schreef een voorwoord voor

• Kees Willemen, Honderd omeletjes met roomkaas (2006)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Martin Bril publiceerde gedichten voor kinderen in 'De blauw geruite kiel' in 'Vrij Nederland'.
• Martin Bril schreef van 1997 tot 2001 een dagelijkse column voor 'Het Parool'. Vanaf 2001 schreef hij columns voor 'de Volkskrant'.
• Met Dirk van Weelde samen schrijft hij de column 'Piano & gitaar' voor 'Het Parool'.
• Martin Bril publiceerde verder in 'Nait Soez'n', 'Esquire', 'Viva', 'Skoop', 'Vinyl', 'Code', 'Carp', 'Noorderbreedte', 'Vrij Nederland', 'Nieuwe Revu' en 'NRC Handelsblad', 'Hard gras', 'De Morgen', 'Hollands Diep', 'Hollands Maandblad'.

Over Martin Bril

• Een recensie van 'Arbeidsvitaminen' door Jaap Goedegebuure in 'Een jaar boek. Overzicht van de Nederlandse en Vlaamse literatuur 1988', samengesteld door Aad Nuis (1988)
• 'Joost Niemöller in gesprek met Martin Bril en Dirk van Weelden. Gewone mensen zijn vervelend' in 'Bzzlletin 154' (maart 1988)
• 1 hoofdstuk: 'Ha Zanussi (Martin Bril - Voordewind, 1990') in 'Denkwijze 298. Hoogte- en dieptepunten in de Nederlandse literatuur uit de jaren tachtig' van Gerrit Jan Zwier (1991)
• 3 privé-foto's met begeleidende teksten (waarvan twee van Dirk van Weelden) in 'De gevoelige plaat', redactie Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (1995)
• 2 columns: 'Bril' en 'Nazomer' in 'Mijn vrouw en andere stukken' van Ronald Giphart (2009)
• 1 verhaal: 'Martin Bril' in 'Dijkshoorn' van Nico Dijkshoorn (2010)
• 3 dagboekfragmenten: 'Napoleon' (02-05-2008), 'St. Helena' (12-03-2009) en 'Martin Bril' (23-04-2009) in 'Hoe is het met je boek?' van Ron Moerenhout (2010)
• Dirk van Weelden, 'Het laatste jaar' (2013)
• Astrid Theunissen, 'De schelmenjaren van Martin Bril' (2014)
• Coen Verbraak, 'Martin Bril - Enfin', tv-documentaire (2014)
• 1 hoofdstuk: 'Martin Bril (1996)' in 'Van Kluun tot Clinton' van Peter Mabelus (2022)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Martin Bril schreef scenario's.
• Martin Bril schreef 3 lemma's voor het 'Familiewoordenboek', red. W. Hansen en Paul Steenhuis (1999)
• Martin Bril was gast in het VPRO-programma 'Zomergasten' in 2001.
• 'Evelien' verscheen in 2002 als Grote letterboek.
• Martin Bril noemt in 'Het beslissende boek' (2002) van Margot Dijkgraaf en Martijn Meijer 'De Harm en Miepje Kurk Story' van Remco Campert als het voor hem beslissende boek.
• 'Conny Janssen Danst' maakte in 2003 een theatervoorstelling met poëzie van Martin Bril en Hagar Peeters.
• 1 portret van Martin Bril in 'Knetterende letteren: schrijversportretten' van Siegfried Woldhek (2003)
• Van 2005 tot 2007 was de theatershow 'Giphart & Chabot met Bril' te zien.
• Martin Bril schreef in 2006 het Groot Dictee der Nederlandse Taal.
• Een gesproken column: 'Soberheid' door Martin Bril op de Volkskrant-nieuwjaars-CD 'Twaalf columns voor een beter 2007' (2006)
• In 2008 kwam de show 'De grote liefde' in de theaters, weer met Bril en Giphart.
• Martin Bril noemt in 'Groeten van Rottumerplaat. Het beslissende album volgens 100 en enige schrijvers' (2008) 'Nevermind' van Nirvana als het album dat hij mee zou nemen naar een onbewoond eiland.
• Martin Bril was regelmatig 'tafelheer' bij het televisieprogramma 'De wereld draait door'.
• Een portret (acryl op papier) van Martin Bril ( maker onbekend, z.j.), in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
• In het Letterkundig Museum is vanaf april 2012 de (kleine) tentoonstelling 'Heimwee naar Nederland' over Martin Bril te zien.

Literaire prijzen

• Pop Pers Prijs 1997 voor zijn stukken over popmuziek.
• Martin Bril werd genomineerd voor de titel best geklede man van 2002.
• Max Pam Oeuvre Prijs 2008 voor 'De kleine keizer'.
• Bob den Uyl-prijs 2009 voor 'De kleine keizer'.

Martin Bril was lid van de jury voor volgende prijzen:

• Geertjan Lubberhuizen-prijs 1990.
• Multatuli-prijs 1997.

Biografische opmerkingen

• Martin Bril groeide op in Dieren, Drachten en 't Harde. Zijn vader was vertegenwoordiger.
• Martin Bril studeerde filosofie in Groningen. Hij maakte deze studie niet af en stapte over naar de filmacademie in Amsterdam.
• Zijn afstudeerfilm 'het Lab' werd uitgezonden door de VPRO.
• De boeken die hij maakte met Dirk van Weelden hebben een collagekarakter en zijn sterk fragmentarisch.
• Martin Bril was redacteur bij de Bezige Bij.
• Martin Bril is getrouwd. Hij heeft twee dochters.
• Martin Bril dronk stevig, maar stopte daar rond 1996 mee.
• In 2001 had hij darmkanker, maar herstelde hiervan. In 2008 kwam de kanker terug.
• Martin Bril werd op 02-05-2009 begraven op begraapflaats Zorgvlied in Amsterdam.

Anderen over Martin Bril

• Niet lang nadat Martin Bril begon als columnist in Het Parool, werd hij al in één adem genoemd met zijn fameuze voorgangers Simon Carmiggelt en Ischa Meijer. (Kees van der Zwan, Onze Taal, juli/augustus 2000)
• In Brils verhalen gaat het niet om het idee achter de ervaring maar om de ervaring zelf. Misschien ontroeren en troosten de verhalen van Bril juist daardoor. (Monica Soeting, Volkskrant, 07-07-2000)
• Hij grossiert niet, zoals de meeste columnisten, in meningen. Bril vertelt verhaaltjes. Een ekster op een dak bij opgaande zon - in dat soort dingen is hij sterk. (Martin Schouten, HP/De Tijd, 27-07-2001)
• Bril heeft de gave om liefdevol te schrijven over de rijke armoe van het leven. (Ronald Giphart, Volkskrant Magazine 22-03-2008)
• Een meester van de afleiding en een pleitbezorger van de zijsprong - dat is Martin Bril. (Michaël Zeeman, Volkskrant, 30-05-2008)
• De Martin Bril die zoveel lezers nu als columnist kennen, laat zich op het eerste gezicht nauwelijks vergelijken met de Bril uit, pakweg, eind jaren tachtig. Iedereen die Bril uit die tijd kent, zal het ongetwijfeld hebben verbaasd dat die rommelig levende figuur van weleer die altijd boefjesachtig goochelde en marchandeerde met deadlines, zichzelf in het midden van de jaren negentig opnieuw uitvond en zich, ja, omtoverde in een strak en gedisciplineerd publicerende columnist voor wie de dagelijkse deadline heilig is. (Joost Zwagerman, VN, 22-11-2008)
• ZONDER BRIL
  
  Het hele land heeft met hem meegeleefd
  En in de kranten en op de teevee
  Stierf iedereen dan ook een beetje mee
  Nu hij tot slot de geest gegeven heeft,
  
  Zodat in het geval van Bril
  Er bijna sprake is van overkill.
  (Driek van Wissen, De laatste jaren, blz. 134)
• Martin Bril is dood. Ik las Martin Bril graag. Niemand schreef mooier over een rotonde in een bepaald dorpje daar en daar. Niet veel mensen kunnen het eten van een uitsmijter beschrijven. Martin kon dat wel. Ik kreeg, door Martin, zin in een uitsmijter. Snapte door hem wat een volmaakte uitsmijter was. En ik walg van eieren. Als je dat kunt, ben je een groot schrijver. (Nico Dijkshoorn, Dijkshoorn, blz. 48)
• Bril was de columnistste columnist van Nederland: altijd op zoek, altijd gejaagd, altijd de vraag hoe hij in godsnaam ging opschrijven wat hij zag. (Ronald Giphart, Volkskrant, 21-04-2011)
• In antiquariaat Kok liep ik de bekende televisiepresentator tegen het lijf. Voor het kastje met de pockets van Simenon. Bleek dat we daags ervoor een stukje van Martin Bril hadden gelezen, die mooi en enthousiast over de bedenker van Maigret had geschreven. We wilden onmiddellijk ook Simenon lezen. Bril was toen al ernstig ziek, maar hij bleef gewoon doorschrijven. (Maarten Moll, Gelderlander, 05-05-2011)
• 
• Ik pakte het vorige week een anders aan. Ik probeerde de Martin Bril-methode uit. Die bestaat eruit in de auto te stappen en een rondje te gaan rijden, bij voorkeur in Groningen of een andere provincie met exotische plaatsnamen. En dan bij thuiskomst simpelweg beschrijven wat je gezien of meegemaakt hebt. (Gerbrand Bakker, Populierensap, blz. 45)

Mijn favoriete citaat

Ras patat was een versnapering die niet van aardappels was gemaakt,
maar van een soort puree die in een grote rode ton zat
die boven een borrelende frituurpan hing.
Met één ruk aan de hendel kwamen uit de bodem van de ton bleke slierten,
allemaal even lang, die een seconde of wat boven het vet bleven hangen.
Daarna bediende de patatbakker een schuif en vielen ze in de olie.
Even later was het patat. De beste patat van de hele wereld.
Knisperig goudbruin vanbuiten en zacht en gaar en smeltend vanbinnen. Ras patat!
Waar ben je gebleven? Nooit meer iets van gehoord.
Eén lange zomer was je er, daarna was je weer verdwenen.
Heel erg eigenlijk. Zo gaat het met vakantieliefdes.
(Martin Bril, Jongensjaren, blz. 61)

Bronnen o.a.

• Oosthoek lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Gelderlander (14-03-2009)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (mei 2023)