Jan H. Eekhout
Profiel
Achternaam: Eekhout
Roepnaam: Jan. H.
Voornamen: Jan Hendrik
Geboren: 10-01-1900
Te: Sluis
Overleden: 06-03-1978
Te: Amsterdam
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Jan H. Eekhout niet onder pseudoniem gepubliceerd.
| Voor tweedehands boeken | Ook van Jan H. Eekhout |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Louteringen (1927)
- Doodendansen: kwatrijnen (1929)
- Jaspis en jade: verzen naar Chinese motieven (1929)
- Wijn: verzen naar Li Tai-Po (1930)
- In aedibus amoris (met Elisabeth Reitsma) (1930)
- Branding: kwatrijnen (1931)
- Doolagiën (1932)
- Klein Credo (1934 )
- Machten (1936)
- Magie der aarde (1938)
- Harmonica. Een reeks strofen (250 ex.) (1938)
- Hafische strofen (1938)
- Solaas: verzen van hernieuwd geloof (1940)
- De betooverde pelgrim: bloemlezing uit de gedichten van Jan H. Eekhout (samengesteld door R. Houwink) (1941)
- Noordlicht (1942)
- De zanger van den nacht (1942)
- Ainyahita: een mystisch gedicht (1942)
- Kwatrijnen (in eigen beheer) (1945)
- Het goddelijk paard
- Solaas. Verzen van hernieuwd geloof
- Kwatrijnen (in eigen beheer) (1945)
- Sonnetten in de nacht (in eigen beheer) (1948)
- De kooi der woorden (1966)
- Schaduwen en scherven (1966)
- Het ander koningschap (in eigen beheer) (1960)
Proza
- Drieluik der zonde (verhalen) (1932)
- De boer zonder God (1933)
- Geuzen (1934)
- Patriciërs (1935)
- Aarde en brood (1936)
- Warden, een koning (1937)
- Klein Tusschenspel (verhalen) (1938)
- De eeuwige droom (1941)
- Leven en daden van Pastoor Poncke van Damme in Vlaanderen (1941)
- Jermolijn (1944)
- De historie van Kathelijne Claes van Sluys in Vlaanderen (1944)
- Boerenlegenden (1953)
- Vlucht naar de vijand (1954)
- Eiland der ballingschap (1957)
- De ondergang van de Waerdijcke (1956)
- De zonderlinge avonturen van meneer Peacock (1958)
- Het goddelijk paard (1958)
- De man met de harmonica (1959)
- Dr. Hull vergist zich (1960)
- Juffrouw Jones uit Brightstead (1961)
- Ik Henri Lagasse (1961)
- Rechter Steele (1964)
- Wie doodde de dominee? (1964)
- De dood draagt een bolhoed (1968)
- Het dorp bij de hemel (1968)
- Kleine narrenspiegel: dag- en nachtvlinders (aforismen) (met Lodewijk van Woensel) (1970)
- De gouden dochter. Roman van de Zeeuws-Vlaamse grens
- De legenden van Jezus' kindsheid (1940)
- De Duivelstoren (1962)
Toneel
- De Antichrist: mystisch kerstspel der toekomst en Klein balladespel van den dood (500 ex.) (1939)
Brieven
- Wit bericht aan de wereld (kerstbrief) (1938)
Overig non-fictie
- De tien geboden (met anderen) (1934)
- Pieter Breughel de onsterflijke (1967)
Vertalingen/bewerkingen
- Ssofja Fedortschenko, 'Russen' (1932)
- Witte muziek: mystische lyriek der Indische middeneeuwen (met Elisabeth Reitsma) (1935)
- Osmaansche strofen (1935)
- 30 sonnetten van Michel Angelo (1935)
- De neger zingt: Amerikaanse negerlyriek (1936)
- Gilgamesj: Soemerisch-Babylonisch epos in twaalf taferelen (1933) (1938)
- Kalevala: heldendicht der Finnen (1939)
- De waarachtige historie van Tijl Uilenspiegel in Vlaanderen (1940)
- Zwart ben ik: negerliederen (met anderen) (1958)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Jan H. Eekhout debuteerde in 1922 in 'De Nieuwe Gids'.
- Jan H. Eekhout publiceerde in 'Opwaartsche wegen', 'Forum' en in 'De Werkplaats'.
- In 1935 nam Eekhout met o.a. De Vries en Nuver de redactie over van 'Het venster'. Dit blad werd na een jaar opgeheven.
- Eekhout was redacteur van 'De litteraire revue'.
Over Jan H. Eekhout
- 1 hoofdstuk: 'Jan H. Eekhout: Gilgamesj' in 'Kroniek der poezie' van Marnix Gijsen (1965)
- 1 artikel/hoofdstuk over Jan H. Eekhout in Cola Debrot, 'Verzameld werk 5. Over literatuur' (1987)
- Een hoofdstuk: 'De pastoor was een Turk' over Jan H. Eekhout in 'Opmars der plagiatoren' van Hans van Straten (1993)
- 1 hoofdstuk: 'De vrouw als engel en als duivelin' in 'Brood op de plank. Verzameld Kritisch Proza I' van Adriaan Morriën (1999)
- Een portret (olieverf op doek) van Jan H. Eekhout door Otto B. de Kat, gemaakt in 1960, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
- Lo van Driel, 'Jan H. Eekhout: een plooibaar talent' (2015)
Diversen
- In 'Opwaartsche wegen, schrijversprentenboek 28' staat het handschrift van een gedicht van Eekhout.
- 'De duivelstoren' verscheen in 1977 als Grote letterboek.
Literaire prijzen
- Meesterschapsprijs 1941
Mijn favoriete citaat
Een man blijft het minste trouw
haar die 't diepst in zjn ogen las
(o kleine grijze wijze vrouw
die mijn moeder was).
(Jan H. Eekhout, Harmonica, blz. 7)
Opmerkingen
- Veel van zijn (vaak religieuze) romans spelen in Zeeuws-Vlaanderen, waar hij geboren is.
- Jan H. Eekhout was enige tijd getrouwd met de dichteres Elisabeth M. Reitsma - Ze woonden aan het Zuiderpark 4.
- Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Jan H. Eekhout pro-Duits. Hij stelde o.a. Hart van Holland. Een keur uit onze historische zee-lyriek (1942) samen, met daarin opvallend veel anti-Engelse gedichten uit de 17e eeuw. Hij werd lid van de cultuurkamer. Dit had zeker te maken met rancune. Bij de officiële literatuur vond hij geen erkenning. Het lidmaatschap van de cultuurkamer bracht hem erkenning, literaire prijzen en reisbeurzen.
- Hij verwerkte zijn pro-Duitse houding in zijn roman 'Vlucht naar de vijand' (1954)
- Jan H. Eekhout zat wegens collaboratie gevangen van 1946-1947 en kreeg een publicatieverbod voor 10 jaar. Hij gaf nog enkele ongedateerde, gestencilde privéuitgaafjes uit.
Anderen over Jan H. Eekhout
- O.i. behoort Eekhout tot de weinigen onder de jonge dichters, die de waarde van den eenvoud in de kunst practisch belijdt. Dit kan hij doen omdat hij zelf eenvoudig en ongekunsteld is, omdat hij met deemoed tegenover het rijke leven staat. De klanken van dit leven komen gaaf tot hem en gaaf en puur brengt hij ze aan de menschheid. (Ons Zeeland, 1927, nummer 44)
- In Eekhout ziet men weer eens de eeuwige tragiek van het dichterschap belichaamd, welke men als volgt zou kunnen uiteenzetten: De poëzie - voor de dichter de enige positieve levenswaarde - verschaft door de onverschilligheid van het publiek dat naar "verhaaltjes" vraagt, de maker geen droog brood. De dichter zet zich dus aan het schrijven van dit geestelijk massa-voedsel, maar omdat het hem onmogelijk is de koncessie aan de publieke smaak zo ver te drijven, dat hij inderdaad volkomen pretentieloos werk levert, eist het proza een deel van zijn energie, dat aan de poëzie wordt onttrokken. En aangezien hij geen prozaïst is, lijden en zijn proza èn zijn poëzie onder deze nijpende omstandigheden, staat de bevoegde kritiek afwijzend, en , wetend dat deze kritiek in wezen gelijk heeft, valt de dichter ten prooi aan een artistieke gewetenswroeging. die zo mogelijk nóg eens afbreuk aan zijn artistieke prestaties doet. (A. Marja, Literair dagboek (1939) in Kentering, september 1965, blz. 3 en 4)
- Bij Jan Eekhout ondervind ik de moeilijkheid iemand in een karakterisitiek onder te brengen, wiens werk ik niet waardeer. Natuurlijk zijn z'n verzen en proza in de nieuwe gevoeligheid gedrenkt en is er een bepaald surplus. Eekhout heeft hard gewerkt en veel geschreven, zijn bewerking van het Gilgamesj-epos vertegenwoordigt een respectabele arbeid, maar het is bij hem evenals destijds bij Querido: hij heeft een zeker talent om "in het groot" te werken, zonder dat dit door een dienovereenkomstig, authentiek meesterschap wordt gedragen. (C. Rijnsdorp, In drie etappen, blz. 97)
- Op Jan H. Eekhout
harmonica liederen
'Ik kocht deze dolk
in een haven van Spanje,
wie je aanraakt mol ik...'
Vriend Eekhout, als dit steekhoudt
Berust het op een spreekfout.
(Hendrik de Vries, Ik wou dat ik twee hondjes was, blz. 122) - Jan H. Eekhout is een veelschrijver, die zijn talent misbruikt en de stof voor zijn boeken te veel bijeengaart uit andere werken. (G.H. 's-Gravesande, Vergeten en gebleven, blz. 23/24)
- Nederlandse dichters die op de harp tokkelden die in een bodem van bloed stond, zoals Martien Beversluis (1894-1966) en George Kettmann [jr.] (1880-1970), prozaïsten als Gerard(us) Wijdeveld (1905-1997), Jan Hendrik Eekhout (1900-1978) - zelfs de meest objectieve beoordelaar zal moeten toegeven dat zij letterkundig allemaal niets voorstelden. (Boudewijn Büch, Steeds verder weg, blz. 1577/158)
Links
Bronnen o.a.
- Werk, het boek der Jong-Protestantsche letterkunde (ca. 1935)
- Querido's letterkundige reisgids
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
- Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Moorden met woorden. Honderd jaar Nederlandstalige misdaadliteratuur (2000)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (oktober 2021)
