• Home
• Bibliografiëen
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen Over
• Citaat
• Bronnen

Jan Eijkelboom

Profiel

Achternaam: Eijkelboom
Roepnaam: Jan
Geboren: 01-03-1926
Te: Slikkerveer (nu Ridderkerk)
Overleden: 27-02-2008
Te: Dordrecht

Doodgaan behoort tot het zeer weinige
dat niet zou mogen. Toch
wordt het veel gedaan.
(Jan Eijkelboom, Rafels, fragment)

Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Jan Eijkelboom niet onder pseudoniem gepubliceerd. Op sommige bundels wordt zijn naam met een 'y' geschreven.

Werk

Poëzie

• Gedichten 1950-1975 (1975)
• Dordracum Illustratum (bibliofiel, 140 ex.) (1978)
• Wat blijft komt nooit terug (1979)
• Wolwevershaven (bibliofiel, 120 ex.) (1981)
• De gouden man (1982)
• Tien vogels (jaarwisselingsgeschenk, 235 ex.) (1983)
• Twee dochters en een zoon (1500 ex.) (1987)
• De wimpers van de dageraad (1987)
• De Dordtse gedichten (1989)
• Die andere oorlog (bibliofiel, 75 ex.) (1989)
• Lege stad (bibliofiel, 75 ex.) (1990)
• Kippevleugels (1991)
• Dordrecht (1993)
• Hora incerta (1993)
• Gedichten (1993)
• Wijziging van uitzicht (bibliofiel, 50 ex.) (1993)
• Paren met de lucht (,et Michael Hamburger) (bibliofiel, 120 ex.) (1994)
• Seamus Heaney, Sweeney's waanzin (1994)
• Kop van 't land (biblioiel, 25 ex.) (1994)
• De Eeuwigheid Is Wat Vergaat (bibliofiel, 96 ex.) (1994)
• Carnisse grienden (bibliofiel, 50 ex. + gewone editie van 200 ex.) (1996)
• Het lied van de krekel (1996)
• Want poëzie doet niets gebeuren (uitgekozen door Roelien Eijkelboom-de Melker, t.g.v. de zeventigste verjaardag van Jan Eijkelboom, 200 ex.) (1996)
• Enfantines (jaarwisselingsgeschernk) (1998)
• Soms een veranda (bibliofiel, 90 ex.) (1999)
• Enfantines (1999)
• Een bloeiende verwarring (vouwkaart) (z.j.)
• Het arsenaal (2000)
• Dordrecht "de stad verandert, terwijl je er wandelt" (2002)
• Tot zo ver- De meeste gedichten (2002)
• Heden voelen mijn voeten zich goed (2002)
• Dit eiland: de Dordtse gedichten van Jan Eijkelboom (2003)
• Vreemde vogels (jaarwisselingsgeschenk, 250 ex.) (2003)
• Stuur mij wat wind (bibliofiel, 65 ex.) (2003)
• Binnensmonds jubelend (2004)
• Rond Rotterdams hart (met Herman Naber) (2004)
• Een olifant met geheugenverlies (2005)
• Wie niet vlucht raakt ingedut: een keuze uit de gedichten (2009)
• Verzamelde gedichten (2012)

Proza

• De terugtocht (1953)
• Het krijgsbedrijf: vijf benaderingen (2000)

Brieven

• 2 brieven aan Jan Eijkelboom in 'Een aangename postumiteit. Brieven 1965-1997' van Herman de Coninck (2004)

Dagboeken

• Uit de dagboeken van Jan Eijkelboom: "de stem van Eijk" (bibliofiel, 46 ex.) (2022)

Overig non fictie

• Over het plastisch werk van de dichter Lucebert (1964)
• Rommert Boonstra: fotowerken (1984)
• Juryrapport (Anna Blaman-prijs aan Jules Deelder en de Anna Blaman-aanmoedigingsprijs aan Jaap Koopmans) (1988)
• Beeldrijm: een keuze van Jan Eijkelboom uit de collecties van het Dordrechts Museum & Simon van Gijn-museum aan huis en uit particulier bezit (catalogus) (2006)

Vertalingen

• John Donne, Tien liefdesgedichten en drie preken (1957)
• Vance Packard, De status zoekers (1960)
• Ernest Zahn, Leven met de welvaart : een sociologische beschouwing (1962)
• Arthur M. Schlesinger Jr., De bittere erfenis (1967)
• Antony Jay, Machiavelli in zaken (1967)
• Robinson Jeffers, To the stone-cutters = Tot de steenhouwers (bibliofiel, 300 ex.) (1982)
• W.B. Yeats, Geef nooit het hele hart (vertalingen van A. Roland Holst en van J. Eijkelboom) (1982)
• Richard Murphy, Care (bibliofiel, 161 ex.) (1983)
• Philip Larkin, Gedichten (1983)
• Richard Murphy, Zorgzaamheid (bibliofiel, 200 ex.) (1983)
• Robert Lowell , Zeemeermin (bibliofiel, 100 ex.) (1983)
• Richard Murphy, Care (bibliofiel, 200 ex.) (1983)
• Philip Larkin, Meisje in de winter (1984)
• Robert Lowell, Dolfijn en zeemeermin (1984)
• Bernard Mandeville, Fabel van de bijen: particuliere zonden, algemeen profijt (met Jean Schalekamp) (1985)
• Guy Brett, 'Een soort schoonheid' (1985)
• John Donne, Liefdesgedichten, heilige sonnetten en preken (heruitgave van 'Tien liefdesgedichten en drie preken) (1988)
• Jan Eijkelboom vertaalde '3 gedichten van Louis Mac Neice uit het Engels, opgenomen in de 'Spiegel Internationaal, Moderne poëzie uit 21 talen' (1988)
• John Donne, Liefdesgedichten, heilige sonnetten en preken (1988)
• 1 vertaling: 'De verschijning' van John Donne in 'Nacht van de poëzie 1989' (1989)
• 1 gedicht: 'A nos glorieux morts' in 'Met mijn valies vol dromen... Nederlandse dichters op reis', samenstelling Ernst van Altena (1991)
• Laurie Lee, Het purper gevecht van de liefde (bibliofiel, 60 ex.) (1991)
• Laurie Lee, Zoute grassen (bibliofiel, 66 ex.) (1991)
• Craig Raine, De ui, herinnering (1993)
• Derek Walcott, Omeros (1993)
• Seamus Heaney, Sweeney's Waanzin (1994)
• 4 vertaalde gedichten (van o.a. Kathleen Jamie, Glyn Maxwell en Craig Raine) in '25e Poetry International / 6e Poetry on the road, Enschede 1994' (1994)
• 3 door hem vertaalde gedichten in 'Alle Poëten. 33 gedichten uit het poëziefonds van De Arbeiderspers', samengesteld door Peter de Boer & Ed Leeflang (1994)
• 9 door hem vertaalde gedichten (van o.a. John Agard , Jean 'Binta' Breeze en Michael Donaghy) in '26e Poetry International / Poetry on the road 1995' (1995)
• Guus Middag kreeg de Gouden Griffel 1996 voor 'Ik maak nooit iets mee' (1995). Korte verhaaltjes, afgesloten met een gedicht. Eén daarvan is een vertaling door Jan Eijkelboom van een gedicht van Emily Dickinson.'
• Seamus Heaney, De genoegdoening van poëzie (1996)
• Karel Appel, Ode aan het rood: gedichten (vertaald uit het Engels en het Frans) (1996)
• Emily Dickinson, De ziel moet altijd op een kier (1996)
• 1 gedicht: 'De grootmoeders' van Adrian Henri in '27e Poetry International 1996' (1996)
• Edward Thomas, Het nieuwe jaar: vier gedichten van Edward Thomas (jaarwisselingsgeschenk, 150 ex.) (1996)
• Edward Thomas, Maar deze dingen ook (1997)
• Richard Wilbur, Liefde roept ons tot de dingen van deze wereld (300 ex.) (1997)
• Kees Weldon, Een goed akkoord op een slechte piano (1997)
• James Fenton, Gedichten (1997)
• Craig Raine, Het profetische boek (500 ex.) (1998)
• Alicia Framis e.a., Daughters without daughters : testament of a hundred women (met anderen) (1998)
• John Clare, ''k Verlangde vaak in mijn voortdurend zwerven' (tweetalige uitgave) (1998)
• Marina Vaizey, Felim Egan (1999)
• W.B. Yeats, Al keert het grote zingen niet terug. Tweetalige dichtbundel (1999)
• Craig Raine, Geschiedenis. De amateurfilm (1999)
• 3 vertaald gedichten in 'Eenenvijftig stemmen uit de wereldpoëzie', samengesteld door Kathinka van Dorp (2001)
• Craig Raine, Rashomon (300 ex.) (2001)
• Lord Byron, Goddelijke liefde : de mooiste liefdesgedichten (samengesteld en vertaald door J. Eijkelboom) (2001)
• Craig Raine, Rashomon (2002)
• De war poets: Engelstalige gedichten over de Eerste en Tweede Wereldoorlog (uitgezocht en vertaald door Jan Eijkelboom) (2002)
• Philip Larkin, Skin = Huid (bibliofiel 65 ex.) (2004)
• Don Paterson, Zo'n intieme ballingschap (2004)
• P.C. Evans, Een ontbijt van haring en wijn (met Rob Schouten) (2006)
• Jaan Kaplinski, Estland (2006)
• 8 vertalingen in 'Poëziekalender 2014', samengesteld door Ester Naomi Perquin en Menno Hartman (2013)
• John Donne, Elegy 19 (bibliofiel, 80 ex.) (2016)

Vertaald:

• Lucebert (vertaald in het Engels door C. de Dood) (1964)
• Werk van Eijkelboom in 'Memory and agony: Dutch stories from Indonesia (collected and introduced by Rob Nieuwenhuys, translated by Adrienne Dixon) (1979)
• Werk van Jan Eijkelboom in 'In a different light: fourteen contemporary Dutch-language poets', redactie Rob Schouten & Robert Minhinnick (2002)

Jan Eijkelboom schreef een inleiding voor

• Het verhaal van Han Mes (met Gottfried Mergner) (catalogus) (1975)
• Jaap Schlee (catalogus) (1989)
• Rein Dool: aquarellen, tekeningen, litho's (1986)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Jan Eijkelboom was redacteur van 'Propria cures' (09-10-1954 tot 09-06-1956).
• In het Utrechts studentenblad 'Parasol' werden zijn eerste Donne-vertalingen gepubliceerd.
• Jan Eijkelboom richtte in 1957 samen met Jan Emmens 'Tirade' op.
• Jan Eijkleboom publiceerde in 'Libertinage', 'Hollands Maandblad', 'Maatstaf', 'Newfoundland', 'De Tweede Ronde', 'De Revisor', 'NRC Handelsblad', 'De Gids'.
• Eind jaren vijftig, begin jaren zestig had Jan Eijkelboom een rubriek 'Terzijde' in Vrij Nederland'.
• Jan Eijkelboom werkte als redacteur buitenland bij 'Het Vrije Volk'.

Over Jan Eijkelboom

• 1 hoofdstuk: 'Roerloos in schoon goed. Poëziegedrag na de jaren zeventig. Eijkelboom, De Jong, 't Hart en het psychologischerend naamwoord' in 'Schrijver zonder stoel' van Huub Beurskens (1982)
• 1 herinnering aan Jan Eykelboom in 'Buddingh' van A tot Z: ontmoetingen met Nederlandse en Vlaamse letterkundigen', verzameld door Ares Koopman (1990)
• Een bijdrage over J. Eijkelboom in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Kees van 't Hof (augustus 1992)
• Herinneringen van Jan Eijkelboom in 'Indië in Holland. Schrijvers over Hun Rijk van Insulinde' van Hans G. Visser (1992)
• Een interview met Jan Eijkelboom in 'De interviewer en de schrijvers' van Ischa Meijer (2003)
• 1 hoofdstuk: 'Het ritueel begrijpt ons niet, over Alfred Schaffer en J. Eijkelboom' in 'Overvloed. Kritieken en kronieken over poëzie' van Hans Groenewegen (2005)
• Een interview met Jan Eijkelboom door Petra Possel op 'De goddelijke vonk. Gesprekken met dichters' (3 cd's) (2006)
• Guus Middag schreef in zijn 'Rarewoordenboek' (2011) een beschouwing over het woord 'Noodseizoen' n.a.v. een gedicht van Jan Eijkelboom.
• Rémon van Gemeren, 'Een bezetenheid zo bijna kalm: De poëzie van Jan Eijkelboom' (2013)
• Kees van 't Hof, 'Briketten voor het vuur van de poëzie. De lange aanloop naar het debuut van Jan Eijkelboom' in 'De Parelduiker' (2013/2)
• Joop Goudsblom, 'Herinneringen aan Jan Eijkelboom' in 'De Parelduiker' (2013/3)
• 2 hoofdstukken: 'J. Eijkelboom - Wat blijft komt nooit terug' en 'J. Eijkelboom - Het krijgsbedrijf' in 'De canon der kanonnen. 130 jaar Propria Cures in 100 boeken' van Lex Bijlsma, Lucas Ligtenberg en Bob Polak (2020)
• Jelle S. Pijpers, 'Een andere Maarten: 3, over Maarten 't Hart (4x), maar zeker ook over Jan Eijkelboom (12x), Theun de Vries, Michael Hamburger, Ivo Michiels' (bibliofiel, 36 ex.) (2021)
• Kees van 't Hof, 'Nooit het hele hart: J. Eijkelboom. Een biografie' (2021)

Diversen

(Zonder een schijn van volledigheid)

• Jan Eijkelboom noemt in 'Het favoriete personage' (1983) Don Juan uit het gelijknamige gedicht van Byron als zijn favoriete personage.
• Peter Schat componeerde 'Een Indisch requiem: voor tenor, koor en orkest: opus 41 : 1993-1995', gebaseerd op teksten van Tan Malaka, Jan Eijkelboom en Rudy Kousbroek (1995)
• In Leiden is, in het kader van het project 'Muurgedichten' het gedicht 'O' van Jan Eijkelboom te lezen op de muur van 4e Binnenvestgracht/Gerestraat.
• 'Wat blijft komt nooit terug: eigen en andermans gedichten' werd in 2002 uitgegeven in de 'Grote Lijster-serie'.
• 'Dichterbij' zingt de gedichten 'Tuin Dordrechts Mueum' en 'Iets beschadigd' van Jan Eijkelboom op de cd 'Dichterbij Dordt' (z.j.)
• Het gedicht 'Een boom alleen' van Jan Eijkelboom is in brons gegoten te lezen aan de Zijdeweg bij Nieuw-Lekkerkerk, aan de westkant van de weg tgegenover het wiel, als onderdeel van de fietsroute 'Dichter bij de Polder' door de Alblasserwaard.
• Gerrit Willems en Gijsbert van der Wal, 'Richard van den Dool: schilderijen', met gedichten van J. Eijkelboom (2022)

Literaire prijzen

• Herman Gorter-prijs 1983 voor 'De gouden man'
• Anna Blaman-prijs 1994 voor zijn gehele oeuvre
• Jan Eijkelboom werd, t.g.v. zijn 75e verjaardag, tot stadsdichter van Dordrecht benoemd
• Gedichtendagprijs 2000 voor het gedicht 'Rafels'
• 'Heden voelen mijn voeten zich goed' was de Poëzieclubkeuze van Gerrit Komrij en Neeltje Maria Min in 2002
• Jan Campert-prijs 2003 voor 'Heden voelen mijn voeten zich goed'
• Ereburger van Dordrecht en stadsdichter voor het leven (2001)

Jan Eijkelboom was lid van de jury voor

• C. Buddingh'-prijs 1990
• DebutantenPrijs 2004

Werk van Jan Eijkelboom geciteerd in een overlijdensbericht

Volkskrant, 20-12-1994

Opmerkingen:

• Jan Eijkelboom groeide op in Dordrecht.
• Jan Eijkelboom diende vijf jaar (vrijwillg) als militair, in Duitsland, Engeland en Indonesië (tijdens de politionele acties).
• Hij studeerde lange tijd in Amsterdam, o.a. politicologie, zonder een studie af te ronden.
• Van 1967 tot 1970 was Jan Eijkelboom voorlichtingsambtenaar in Dordrecht.
• Hij begon pas met dichten toen hij 50 was.
• Hij debuteerde in 1979 met 'Dordracum Illustratum'.
• C. Buddingh' droeg 'Verzen van een Dordtse Chinees' (1980) op aan Jan Eijkelboom.
• De poëzie van Jan Eijkelboom is traditioneel van vorm en vaak wat weemoedig.
• Terugkerende thema's in zijn werk zijn dood, depressies en het menselijk tekort.
• Vanaf 1987 verwerkt hij ook zijn ervaringen van de politionele acties in zijn poëzie. Eerder had hij hier al een verhaal over geschreven: 'De terugtocht' (1953).
• Jan Eijkelboom is ereburger van Dordrecht.
• Op de kaderand van het Damiatebolwerk in Dordrecht staat sinds 1982 zijn regel 'Wat blijft komt nooit terug' uitgehouwen.

Handtekening Jan Eijkelboom

Anderen over Jan Eijkelboom:

• Vanmiddag heel gezellig gegeten bij Jan Eijkelboom: hij een gebakken scholletje, ik een harderwijker, met kummelbrood en een glaasje sherry erbij. Even over zijn (voortreffelijke) Donne-vertalingen gepraat, die hij me geleend had en hem m'n idee ontvouwd - een zeker tien jaar oud idee al - over een bloemlezing van Engelse poëzie in Nederlandse vertaling. Zoveel mogelijk kiezen uit al bestaande vertalingen, ook uit vroeger tijd (Huygens, bijv.!) en wat onbreekt laten vertalen of zelf doen. Hij voelde er veel voor; als we er een uitgever voor kunnen vinden doen we het nu samen. (C. Buddingh', Buddingh' van A tot Z, blz. 43/44)
• In veel gedichten beschrijft Eijkelboom zichzelf als iemand die in een wurggreep zit. De knellende greep wordt uiterst helder getekend: zelfbeklag is afwezig en daardoor vervullen de beschrijvingen de lezer met grote somberheid. Soms probeert Eijkelboom de ban met een wat spottende opmerking te verbreken, maar dat helpt niet: hoe meer distantie de dichter tot zichzelf neemt, hoe knellender hij komt vast te zitten. (Karel Soudijn, NRC, 25-01-1980)
• Maandag, 29 december 2004. Jan Eijkelboom was vanmorgen op school om in Havo-4 te vertellen over zijn ervaringen als soldaat in Indië. Jan heeft een magische manier om met kinderen om te gaan. Hij wist ze een uur lang te fascineren, terwijl hij toch alleen maar voor de klas stond en praatte. Meer niet. Geen dia's, geen power point, gen bord en krijtje, geen pedagogische trucs, alleen maar een wat kromgebogen man op leeftijd met een goed verhaal. (Kees Klok, En vooral: de gordijnen dicht, blz. 46)
• Jan Eijkelboom was de grootmeester van het korte, vlijmende stukje. Die kunst beoefende hij al als gesjeesde student in Propria Cures en vervolmaakte hij vanaf 1957 in Vrij Nederland, waar hij jaren werkte als adjunct-hoofdredacteur. Later reisde hij door, naar een magistraal dichterschap. (R. Ferdinandusse, VN, 08-03-2008)

Mijn favoriete citaat

Tegen een mast van roestvrij staal
klepperen hel twee nylon koorden,
geluid dat je als kind nooit hoorde.
Toen stond er nog een houten paal
en woei de wind ook uit het noorden
dat minder kil leek, minder schraal.
(Jan Eijkelboom, Genezen, Wat blijft komt nooit terug)

 

Bronnen o.a.

• R. Nieuwenhuys, Bij het scheiden van de markt (1960)
• Querido's letterkundige reisgids
• Ooitgedicht (1985)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Oosthoek lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Volkskrant (20-08-1999)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (oktober 2023)