• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Chr. J. van Geel

Profiel

Achternaam: van Geel
Initialen: Chr. J.
Voornamen: Christiaan Johannes
Geboren: 12-09-2017
Te: Amsterdam
Overleden: 08-03-1974
Te: Amsterdam
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Chr.J. van Geel niet onder pseudoniem gepubliceerd.

Ik leef om iets af te maken
maar de variaties zijn eindeloos
(Chr. J. van Geel, geciteerd in de Volkskrant, 09-09-1978)

Werk

Poëzie

• Bij de kruising (1941)
• Spinroc en andere verzen (1958)
• Catalogus SM 284 bij tentoonstelling in het Stedelijk Museum Amsterdam (met tien gedichten in gacsimile) (1961)
• Uit de hoge boom geschreven (1967)
• Het zinrijk (1971)
• Enkele gedichten (1973)
• Acht diergedichten (bibliofiele uitgave, 20 ex.) (1973)
• Uit wat spint ontstaan (bibliofiele uitgave, 50 ex.) (1975)
• Herfstdraad (bibliofiel, 110 ex.) (1975)
• Vluchtige verhuizing (1976)
• Roofdruk (bibliofiele uitgave, 1350 ex.) (1977)
• Zwanen (bibliofiele uitgave, 90 ex.) (1977)
• Mapje (4 gedichten in handschrift en vier tekeningen) (1978)
• Dierenalfabet. Het omliggend Vee. Een bestiarium (bezorgd door E. de Waard en T. van Deel) (1978)
• Twee fragmenten uit 'Bij het graf van een Atties meisje' (1979)
• Een Barbaars Versailles (bibliofiel, 300 ex.) (1980)
• Viermaal Jan Hanlo (bibliofiel, 75 ex.) (1982)
• Vijver der liefste: twee gedichten (bibliofiel, 200 ex.) (1983)
• Over de grenzen van de zee (bibliofiel, 160 ex.) (1984)
• Begane grond (bibliofiel, 160 ex.) (1985)
• Aan een afwezige in mijn omgeving (bibliofiel, 50 ex.) (1986)
• Begraafplaats De Geest. Vier gedichten van Chr.J. van Geel (bibliofiel, 100 ex.) (1988)
• Hun gratie is verborgen (bibliofiel, 60 ex.) (1991)
• Twee gedichten (bibliofiel, 100 ex.) (1991)
• Trage schaduwen (1991)
• Gedicht (bibliofiel, 50 ex.) (1991)
• Te Z.(U.) (bibliofiel, 75 ex.) (1992)
• Tijdrovertje (bibliofiel, 85 ex.) (1992)
• Haast april (bibliofiel) (1992)
• Verzamelde gedichten (door Guus Middag) (1993)
• Kamer (bibliofiel, 20 ex.) (1996)
• Twee hervonden gedichten (bibliofiel, 100 ex.) (1997)
• Zorg om vogels (bibliofiel, 50 ex.) (1999)
• Dag (bibliofiel, 45 ex.) (2001)
• Schuine spreideik (bibliofiel, 55 ex.) (2001)
• Sluipeiken (bibliofiel, 40 ex.) (2004)
• Eikje (bibliofiel, 50 ex.) (2006)
• Het verhaal van de man met het grootgegroeide hoofd en van de man met de grootgegroeide hoed (bibliofiel) (2007)
• Het mooiste leeft in doodsgevaar (bloemlezing door Willem Jan Otten) (2009)
• Onverzamelde gedichten (2014)
• Wat honden doen (met Rutger Kopland, Theo Olthuis, Kees Spiering en Loïs Dalou) (2019)

Proza

• Twee fragmenten uit "Bij het graf van een Atties meisje" (bibliofiel, 50 ex.) (1979)
• Dank aan de koekoek (Barbarber-teksten) (1980)

Tekeningen van Chr. J. van Geel in

• Kraaien tellen tot vier (vogelboek, met Gerard Brands) (1970)
• Tom van Deel, Gedichten bij tekeningen (van Chr. J. van Geel) (1974)
• Catalogus bij tentoonstelling in het Stedelijk museum Schiedam 14 januari / 19 februari 1978 (1978)
• Mapje (4 gedichten in handschrift en vier tekeningen) (1978)

Brieven

• Nu ik er zo precies op inga (brief aan J.P. Guépin) (bibliofiel, 150 ex.) (1977)
• Dan kom ik als het schikt. Brieven aan Nescio (bibliofiele uitgave, 300 ex.) (1979)
• Een schrijvende partikulier: brief aan J.A. Emmens, waarin opgenomen een brief aan Aad Nuis (bibliofiel, 300 ex.) (1982)
• 8 brieven van Jan Hanlo aan Chr. J. van Geel in Jan Hanlo, 'Brieven 1931-1962' (1989)
• 2 brieven van Jan Hanlo aan Chr. J. van Geel in Jan Hanlo, 'Brieven 1963-1969' (1989)
• De briefwisseling tussen Nescio en Chr. J van Geel 1952-1961 (2010)
• Ik ben een onderling onverzoenlijke ratjetoe: een keuze uit zijn brieven (2012)
• In nadenkelijke rust: Chris J. van Geel schrijft Judith Herzberg (bibliofiel, 100 ex.) (2017)
• Judith Herzberg en Chr.J. van Geel, Brieven 1962-1974 (2018)

Vertalingen/bewerkingen

Vertaald:

• De cyclus 'Slaapwandelen' en het gedicht 'Thuiskomst' zijn samen met de Engelse vertaling ervan opgenomen in 'Adrienne Rich, Necessities Of Life' (1966)
• Het gedicht 'Wilhelmina' werd, in het Engels vertaald door James S. Holmes, opgenomen in het door een verspreidingsverbod voor het buitenland getroffen doodsnummer van 'Delta' vol. XI, no. 4, winter 1968/1969.
• 1 in het Engels vertaald gedicht: 'Galanthus' in 'Post-war Dutch & Flemish Poetry, Poetry Australia', number fifty-two', selected and introduced by R.P. Meijer (1974)
• Het gedicht 'Wilhelmina' werd, in het Engels vertaald opgenomen in 'Een boeket van 50 Nederlandse gedichten in Engelse of Franse vertaling 1975/1976.
• 15 gedichten met de Spaanse vertaling in 'Antalogia de la Poesia Neerlandesa Moderna' (1971)
• De gedichten 'Zomer' en 'Straat in de winter' zijn in Roemeense vertaling opgenomen in 'Antologie de Poezie Neerlandeza' (1973)
• Het gedicht 'Galanthus' werd in het Engels vertaald opgenomen in 'Poetry Australia' (1974)
• Werk van Chr.J. van Geel in 'Helan xiandai shixuan' (Chinese vertaling van moderne Nederlandse poëzie van diverse dichters) (1988)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Chr. J. van Geel debuteerde in 1946 in 'Criterium'.
• Chris J. van Geel was één van de belangrijkste medewerkers van 'Barbarber'. In 'Barbarber' verschenen tussen 1958 en 1971 ook 65 tekeneningen van hem.
• Chr. J. van Geel publiceerde in 'Tirade', 'De Gids' en 'Hollands Maandblad', 'Soma', 'De Revisor', 'Maatstaf', 'Wending', 'Delta', 'Vrij Nederland', 'Algemeen Handelsblad', 'Avenue'.

Tentoonstellingen

• Groepstentoonstelling "130 jaar Genootschap Kunstliefde", Centraal Museum, Utrecht (1937)
• Groepstentoonstellingen "De Onafhankelijken", Stedelijk Museum Amsterdam (1938/1939/1940/1941/1942)
• Het Prentenkabinet van het Stedelijk Museum in Amsterdam had in 1961/1962 een tentoonstelling (tekeningen en collages) van werk van Chr.J. van Geel (Catalogus SM 284).
• Groepstentoonstelling Barbarber, De Drommedaris, Enkhuizen (1965)
• Chr. J. van Geel exposeerde in Galerie Balans in Amsterdam (1972)
• Chr. J. van Geel exposeerde in het Stedelijk Museum in Alkmaar (1973)
• In 1977 (3 tot 22 september) was in het Kunstenaarscentrum van Bergen een tentoonstelling van werk van Chr. J. van Geel. Deze tentoonstelling reisde daarna door Nederland.
• Stedelijk Museum in Schiedam (1978)
• Openbare Bibliotheek Castricum (1978)

Over Chr. J. van Geel

• Een hoofdstuk: 'Dichterlijke geografie' in 'Concurreren met de sterren' van Adriaan Morriën (1959)
• 1 hoofdstuk: 'Flirt met het collectieve onbewuste - Chr. J. van Geel' in 'Voor en na de explosie: Opstellen over poëzie' van Simon Vestdijk (1960)
• D. Hillenius: 'Het dier aan de wand. Indruk van de Van Geelse vogels' in 'Hollands Weekblad 136' (20-12-1961)
• Ed. Hoornik, 'Kanttekeningen / Chr. J. van Geel' in 'Over en weer' (1962)
• 3 gedichten + vragen daarover in 'Lezen met de loep 3VH' van J.H. Böse en P.C. van der Eerden (1969)
• 1 hoofdstuk: 'Denkbeeldige tuinen met echte padden erin. C. Buddingh' e Chr.J. van Geel' in 'Wie a zegt' van J. Bernlef (1970)
• Een hoofdstuk 'Indruk van de Van Geelse vogels' over Van Geel in 'Plaatselijke godjes' van D. Hillenius (1972)
• 'Raam' bracht in 1974 een Chr.J. van Geel-nummer uit.
• Drie hoofdstukken over Chr. J. van Geel in 'De Tweede Wet van Guépin' (1974) van J.P. Guépin.
• Elly de Waard (samenstelling), 'De ene kunst leeft nooit zonder de andere, althans bij mij' (1977)
• J.P. Guépin, 'Levensbericht Christiaan Johannes van Geel jr' in 'Jaarboek van de maatschappij der Nederlandse letterkunde te Leiden 1975-1976' (1977)
• Chr.J. van Geel 1917-1974 (1977) - t.g.v. een overzichtstentoonstelling in Bergen
• 'Chr. J. van Geel: Stedelijk Museum Schiedam 14 januari - 19 februari 1978' (1978)
• Frank Esper, 'In gave bladstand: over de poëzie van Chr.J. van Geel' (1979)
• Elly de Waard (samenstelling), 'Chr. J. van Geel. Een bundel over zijn poëzie' (oorspronkelijk verschenen als RAAM-nummer, vermeerderd met 9 nieuwe artikelen) (1979)
• Frank Esper, 'In gave bladstand. Over de poëzie van Chr. J. van Geel' (1980)
• Daan Cartens, 'Paradox van de eigenliefde' in 'Bzzlletin 77' (juni 1980)
• Een bijdrage over Chr. J. van Geel in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Daan Cartens (december 1980)
• Een hoofdstuk: 'Ik ben in beesten opgesomd' over Chr. J. van Geel in 'De komma bij Krol' van T. van Deel (1986)
• In een serie afleveringen van 'Tirade' publiceerde Guus Middag 'Het Van Geel Alfabet', een alfabetisch geordende reeks notities over Chr. J. van Geel'.
• Gerrit Krol, ''n Groot dichter' (bibliofiel, 90 ex.) (1989)
• Guus Middag bespreekt twee gedichten van Chr. J. van Geel in 'Ik ben een napraatpapegaai' (1990)
• Een hoofdstuk: 'Vogels binnenste buiten' over Tekeningen van Chr. J. van Geel in 'Als ik tekenen kon' van T. van Deel (1992)
• Guus Middag, 'Een verre vriendschap: Chr. J. van Geel en S. Vestdijk' (1995)
• 1 privé-foto met begeleidende tekst van Elly de Waard in 'De gevoelige plaat', redactie Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (1995)
• Willem Jan Otten, In memoriam Chris J. van Geel, bijna vijfentwintig jaar na zijn dood (bibliofiel, 25 ex.) (1998)
• 2 hoofdstukken over Chr.J. van Geel in 'De eerste keer' van Guus Middag (1999)
• 1 hoofdstuk: 'Dichterlijke geografie' in 'Brood op de plank. Verzameld Kritisch Proza 2' van Adriaan Morriën (1999)
• 1 hoofdstuk: 'Chr.J. van Geel, Het zinrijk' door Odile Heynders in 'Lexicon van Literaire Werken' (mei 2000)
• Een hoofdstuk: 'Rijk in gedachten' door Elly de Waard in 'Hier scheen 't geluk bereikbaar. Schrijvers over Bergen. Van Gorter tot Van Dis' (2001)
• Een hoofdstuk: ''n Groot dichter' in 'Laatst met een vrouw' van Gerrit Krol (2004)
• 'De Parelduiker' gaf begin 2009 een Van Geel-nummer uit (behorende bij de tentoonstelling in Museum Kranenburgh in Bergen).
• 1 hoofdstuk over Chr.J. van Geel: 'Groet in 'Van Korreweg naar Korreweg 75 plaatsen in het leven van Gerrit Krol' van Ad Zuiderent (2010)
• Paul Claes bespreekt het gedicht 'IJsbloemen' van Chr.J. van Geel in 'De sleutel: vijfentwintig gedichten van Noord en Zuid ontsloten' (2014)
• Rémon van Gemeren, 'Een verschoppeling met vuurkracht: portret van CHr.J. van Geel' (2021)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Lucebert maakte in 1983 in het Letterkundig Museum een grote wandschildering, waarin hij 36 literaire citaten verwerkte. Van Van Geel is hier terug te vinden 'Er brandde een groot open vuur / en op ieder bord lag sneeuw'.
• T. van Deel, Stemmen van schrijvers (1: J. Bernlef, F. Harmsen van Beek, Judith Herzberg. Chr. J. van Geel, Rutger Kopland, Willem van Toorn, M. Vasalis, Ad Zuiderent lezen hun gedichten) (cassette) (1984)
• De literaire nalatenschap van Chr. J. van Geel wordt verzorgd door Elly de Waard.
• Er bestaat een Stichting Stichting Chr. J. van Geel & Elly de Waard. In deze stichting is de literaire en anderszins kunstzinnige nalatenschap van Chr.J. van Geel ondergebracht. Elly de Waard beheert die nalatenschap.
• In Leiden is, in het kader van het project 'Muurgedichten' het gedicht 'Bewogen' van Chr. J. van Geel te lezen op de muur van Hogewoerd 77 (galerie).
• In Museum Kranenburgh, Bergen (NH) is van 11 april tot 2 augustus 2009 de tentoonstelling 'Christiaan Johannes van Geel (1917-1974) "Het mooiste leeft in doodsgevaar" '.

Literaire prijzen

• Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1960 voor 'Een zomerdag'
• Marianne Philips-prijs. 1969

Werk van Chr.J. van Geel geciteerd in een overlijdensbericht

NRC Handelsblad, 08-09-1995

Biografische opmerkingen

• Chr. J. van Geel werd (vooral) door zijn grootouders opgevoed.
• Chr. J. van Geel studeerde aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs (nu Rietveldakademie). In 1938 maakte hij de overstap naar de Nieuwe Kunstschool.
• Hij was lid van het Genootschap Kunstliefde in Utrecht.
• Chr. J. van Geel was dichter, schrijver en beeldend kunstenaar.
• Als beeldend kunstenaar maakte hij voor 1940 surrealistische objecten, daarna schilderijen en vooral tekeningen.
• Chr. J. van Geel schreef vooral natuurpoëzie, waarin symboliek een belangrijke rol speelt. Zo is een terugkerend thema in zijn werk het herkennen van de eigen kwetsbaarheid in de dieren om hem heen.
• Chr. J. van Geel deed tussen 1938 en 1942 mee aan vijf groepstentoonstellingen van 'De Onafhankelijken'.
• Chr. J. van Geel woonde vanaf 1946 in een atelierwoning in Groet (N.H.) op Achterweg 17.
• In 1946 trouwde hij met Laura Meursing. Ze scheidden in 1950. In 1948 kregen ze een zoon. Hij overleed in 1973.
• Chr. J. van Geel debuteerde met 'Spinroc en andere verzen'. Spinroc is Cornips, maar dan achterstevoren. Van Geel woonde van 1952 tot 1962 samen met Thérèse Cornips, beeldend kunstenares en later bekend als Proust-vertaalster.
• Later woonde hij twaalf jaar samen met de dichteres Elly de Waard (die overigens pas na zijn overlijden voor het eerst zelf publiceerde).
• Op 11-02-1972 brandde hun huis af. Na deze brand woonde Chr. J. van Geel enige tijd in Bergen (NH) en daarna in 't Vogelwater in Castricum.
• Chr. J. van Geel had tentoonstellingen in het Stedelijk Museum in Amsterdam in 1961/1962 en in Alkmaar in 1973.
• Chr. J. van Geel werd in het Prinsengrachtziekenhuis in Amsterdam geopereerd aan een tumor in het ruggemerg. Op 08-03-1974 raakte hij in coma en overleed.
• Hij werd op 13-03-1974 gecremeerd in Crematorium Velsen in Driehuis, waar ook zijn as werd verstrooid.

Anderen over Chr. J. van Geel

• Het werk van Van Geel is niet in de mode, niet in de publiciteit, en is dat ook nooit geweest. De vlijtige indelers en de parmantige ontdekkers van literair-historische hoofdlijnen hebben er nooit veel mee weten aan te vangen. In recensies wordt hij gewoonlijk luchtig op de schouder geklopt als een verdienstelijk, oplettend beschrijver van natuurtafereeltjes uit het Hollandse Zaanlandschap, soms aangevuld met de niet nader uitgewerkte suggestie dat er natuurlijk veel meer achter steekt. (Aad Nuis, De Tijd, 02-03-1974)
• Zijn dichten was vertalen: zichzelf en anderen. In elkaar. En de lezer vertaalt terug. Naar de anderen en naar de dichter die Chr.J. van Geel was. (Kees Fens, Volkskrant, 11-03-1974)
• Van Geel was de dichter van het vluchtige, ijle en nietige. Hij werd gefascineerd door het geluid van de wind in de blaren, de rimpelingen van druppels in het water, de droombeelden die bij het ontwaken bliksemsnel terugschieten in hun schuilplaatsen. (Jaap Goedegebuure, HP/De Tijd, 28-01-1994)
• Zijn vaak korte gedichten bevatten nauwgezette en liefdevolle beschrijvingen van planten, dieren en landschappen. Ze dienen niet slechts beschouwd te worden als natuurpoëzie, maar hebben vaak ook symbolische waarde. (Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur, blz. 124)
• Chris van Geel was een surrealist, en dus hebben zijn gedichten een diepere betekenis. Maar op het eerste gezicht zijn het beschrijvingen van iets opvallends in de natuur en ze lijken daarom wel wat op Griekse epigrammen.(Jan Pieter Guépin, Zoete epigrammen - Gedichten over gelukkige liefde', blz. 282)
• Het willen stilzetten van de drukpers om een komma te veranderen, zoals mer Bloem eens het geval moet zijn geweest, is hem uit het hart gegrepen. Soms mag niets baten. Jaren geleden ging er bij Boucher onder redactie van Johan Polak (van de latere Polak & Van Gennep) een bundel van hem verschijnen. De uitgave was al gereedgekomen toen Van Geel alsnog besloot om van punlikatie af te zien. De gehele oplage staat in pakpapier met een touw er omheen in zijn kelder. 'Ik had intussen veranderingen in de gedichten aangebracht, de vorm was achterhaald.' (L. Sitniakowsky, geciteerd door Jeroen Brouwers in 'Zachtjes knetteren de letteren, blz. 408)

Mijn favoriete citaat

Als wat niets om het lijf heeft telt,
ben ik uw man, de handen vol
aan niets.
(Chr.J. van Geel, Epitaaf, in: Enkele gedichten)

Naar een overzicht van citaten van Chr.J. van Geel

 

Bronnen o.a.

• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Chr.J. van Geel. Een bundel over zijn poëzie (1979)
• Kritisch literatuur lexicon (december 1980)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (oktober 2023)