Anna van Gogh-Kaulbach
Profiel
Achternaam: van Gogh-Kaulbach
Roepnaam: Anna
Voornamen: Anna Maria
Geboren: 31-12-1869
Te: Velsen
Overleden: 28-01-1960
Te:
Haarlem
Pseudoniem(en): Haar eerste romans verschenen
onder het pseudoniem Wilhelmina Reynbach.
Ze stelde dit pseudoniem samen uit de namen van haar man en haar
ouders. Ze gebruikte later ook wel de pseudoniemen Erna, Mac Peter
en Wata.
| Voor tweedehands boeken | Ook van Anna van Gogh-Kaulbach |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Proza
- Albert Overberg (1894)
- Otto van Lansveldt (1895)
- Het rijke leven (1898)
- Levensdoel (1899)
- Tragedie (1901)
- Mammon (1902)
- Jeugd (1903)
- Rika (1905)
- Kleine menschen. Zes novellen (1907)
- Impromptus (1908)
- Moeder (1909)
- Getijden (1910)
- Liefdessproke (1910)
- Voor twee levens (1911)
- Impromptu's (1912)
- Het licht van binnen (2 delen) (1913)
- De sterkste (1913)
- De roman van een vrouwenleven I Opgang (1914)
- Binnen de muren (1915)
- De schuld (1915)
- De roman van een vrouwenleven II De droom (1916)
- Op de kentering (2 delen) (1916)
- Jet-Lie: roman uit de achttiende eeuw (1918)
- De liefde die overwint (2 delen) (1918)
- De hooge toren (1920)
- De daad (ca 1920)
- De zusters (1921)
- Op den drempel vol geheim (2 delen) (1922)
- Scheidingslijnen (1923)
- Vergeef ons onze schuld (2 delen) (1924)
- Op den rand (1924)
- Gedachten uit het werk van Anna van Gogh-Kaulbach (1925)
- Het lichtende verschiet (1925)
- Artis-leven (1926)
- Het onmisbare (1926)
- Naar de Noorweegsche fjorden (1926)
- Het brandende hart (1927)
- De groote vijand: een fabel van dieren en menschen (1927)
- De verborgen kracht (1928)
- Als iedere vrouw eens wist... (1929)
- Tot het moederschap (1929)
- Menschen in 't huwelijk (1931)
- De vreemde vogel (1932)
- Goddelijk avontuur (1933)
- Terweghe en Zonen (1934)
- Wij zoeken (1934)
- Schaduwkinderen (1935)
- Menschen van dezen tijd (1936)
- Spel van vier (1937)
- Frank en de dood (1940)
- Toon Dintel (1947)
- Enige herinneringen
- De broeders (1951)
- Zomerland (1953)
Voor kinderen:
 |
 |
- Drie sprookjes (1902)
- Hektor, geschiedenis van een hond (1903)
- In het Bloembollenland (1904)
- Wat Hektor vertelt (1912)
- De avonturen van een Leeuwarder jongen in Amsterdam (1912)
- In den dierentuin (1914)
- Wie reist er mee? (1915)
- Een jongensleven (1916)
- Prinses-ik-wil-niet (1916)
- Box en Mieze (1917)
- De ridders van de tafelronde (ca 1920)
- Moed (1920)
- Lennie ten Heuvel. Een buitenkind (1920)
- Lennie ten Heuvel. Lente (1921)
- Lennie ten Heuvel. De prullemand (1922)
- Een dag in Artis, of Een dag met een staartje, zooals mijn vader zei (1927)
- Pommie: geschiedenis van een poes (1927)
- Willy's offer (1929)
- Carla de Stoute (1931)
Toneel
- Eigen haard: tooneelspel in 4 bedrijven (1910)
- Fortuna, Comedie in vier bedrijven (1912)
- Offers (1916)
- Durf te leven (1928)
- Zie, hier ben ik (1929)
- Frank en de dood (1941)
Hoorspel
- Een droom van een schone slaapster ( AVRO, 1948)
Vertalingen/bewerkingen
- Ernst Zahn, Het gezin van Lukas Hochstraszer (1909)
- Roodkapje (1910)
- Asschepoester (1913)
- F.M. Dostojefsky, De gebroeders Karamazow (1913)
- Ernst Zahn, Wat het leven vernietigt (1914)
- Neel Doff, Dagen van honger en ellende (1915)
- Charles Dickens, De avonturen van Oliver Twist (1916)
- Robin Hood (1916)
- Emilie Ludwig, De muizenkoningin (1917)
- Ernst Zahn, Wat zegeviert (1917)
- Augusta von Gäszler, Een plezierreisje (1917)
- Jack London, De ongelikte beer (1918)
- Ernst Zahn, De liefde van Severin Imboden (1918)
- Charles De Coster, De huwelijksreis: een geschiedenis van liefde en strijd (1918)
- Ernst Zahn, Het tweede leven (1919)
- Josef von Eichendorff, Uit het leven van een dagdief (1919)
- Ernst Zahn, Lotte Eszlinger (1921)
- Hellmuth Unger, Morell's milliarden (1923)
- Ernst Zahn, Jonas Truttmann (1924)
- Ernst Zahn, Een manestraal (1925)
- P. Häberlin, Wegen en dwaalwegen der opvoeding (herziene uitgave) (1926)
- Ernst Zahn, Vrouw Sixta (1927)
- Ernst Zahn, 's Levens spel (1929)
- Ernst Zahn, Pietro, de smokkelaar (1933)
- Eleanor Smith, De roode wagen (1935)
- Romain Rolland, Annette Rivière (1946)
- Honoré de Balzac, Grootheid van César Borotteau (1952)
Vertaald:
- 'Zomerland' werd in het Russisch vertaald.
Anna van Gogh-Kaulbach schreef een inleiding voor
- Multatuli: bloemlezing (1937)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- In 1914-1918 verving ze de toneelcriticus J.B. Schuil bij het 'Haarlems Dagblad'.
- Anna van Gogh-Kaulbach redigeerde een kindertijdschrift.
- In het 'Haarlems Dagblad' publiceerde ze in november en december 1957 haar herinneringen.
- Anna van Gogh-Kaulbach publiceerde in 'Onze Kinderen', 'Leven en Werken', 'Zonneschijn', 'Jong-Nederland', 'De Nederlanden van 1845'.
Over Anna van Gogh-Kaulbach
- Frans Netscher, 'Anna van Gogh-Kaulbach' (Onze letterkundigen, nr. 6) (1904)
- Een hoofdstuk over Anna van Gogh-Kaubach in 'Over literatuur: critisch en didactisch' van M.H. van Campen (1915)
- Een korte biografie van Anna van Gogh-Kaulbach in 'Tweeëntwintig biografieën' (1950)
- Carla Brouwer & Tamara Metten, 'Anna van Gogh-Kaulbach' (Universiteit Leiden, z.j.)
- Een bijdrage over Anna van Gogh-Kaulbach in 'Lexicon van de jeugdliteratuur' door Janneke van der Veer (februari 2001)
- Suzan van Dijk, ''Omdat ik iets te zeggen had': Nederlandse schrijfsters uit de 19e eeuw' (brochure bij de gelijknamige tentoonstelling in het Letterkundig Museum (september-november 2015) (2015)
Waardering
- Erelid van sociëteit Teisterbant in Haarlem t.g.v. haar tachtigste verjaardag in 1949
- Erelid van de Vereniging van Letterkundigen en van de PEN in 1959
Opmerkingen
- Anna van Gogh Kaulbach werd geboren in Velsen. Haar vader
was hier dokter. Ze groeide op als enig kind (vóór haar geboorte overleden er drie kinderen en ná haar geboorte overleden er nog eens drie kinderen op jonge leeftijd).
Anna Kaulbach (2 jaar)
(uit: 'Onze mei') - Haar moeder werd blind toen Anna nog een kleuter was.
- Ze ging naar de Meisjes H.B.DS. in Haarlem. Voor haar eindexamen schreef ze een opstel dat zo goed was, dat de directrice liet onderzoeken of ze het wel echt zelf geschreven had.
- Ze trouwde in 1899 met de bollenkweker W.J. (Willem) van Gogh (een neef van Vincent van Gogh). Ze kregen snel na elkaar vijf kinderen. Haar oudste dochter overleed op zevenjarige leeftijd. Ze woonden in Lisse, Sassenheim en Haarlem. Later woonden ze in Arnhem en Amsterdam. Haar man ging de kunsthandel in.
- Haar man overleed in 1934.
- Ze streed tegen allerlei vormen van onrecht. In de Tweede Wereldoorlog was ze, met haar kinderen, actief in het verzet.
- Na de Tweede Wereldoorlog ging Anna van Gogh Kaulbach weer in Haarlem wonen.
- Anna van Gogh Kaulbach schreef romans (zo'n 50), maar ook kinderboeken, toneelstukken, hoorspelen, artikelen én vertaalde boeken uit diverse talen.
- Haar werk wordt wel naturalistisch genoemd.
- 'Een jongensleven' (1916) gaat over Charles Dickens.
1959: Anna van Gogh-Kaulbach met haar
achterkleindochter Heleen van den Bergh.
Anderen over Anna van Gogh-Kaulbach
- In pension "D.I.K" aan de Crayenesterlaan heb ik vanmiddag Anna van Gogh-Kaulbach gefotografeerd. Ook tezamen met haar dochter Miep Schröder. Ze woont er prachtig, vlak bij een mistig Spaarne dat mij tot een opname zou hebben verleid, als ik een daglichtfilm op mijn toestel had gehad. Ik was er nog voordat Miep arriveerde - en later meer zondagsbezoek, onder andere een zoon die arts is in Haarlem - en werd waardig en vriendelijk door haar ontvangen. Zij deed mij even denken aan Clare Westhoff op haar portret: oud, grijs, in het zwart met kanten hoofddoekje, en vol grande allure. (Barend Rijdes, Literair dagboek 1955-1965, 02-02-1958, blz. 15)
- Zij was jong in de tijd vóór de wereldoorlogen, de tijd van Troelstra en Domela Nieuwenhuis en haar intelligentie en warme hart, haar mededogen met de misdeelden, drongen haar naar het socialisme, dat bezielend werkte op vele jonge kunstenaars. Haar persoonlijkheid, haar werk en haar leven zijn er blijvend door beïnvloed. (Maria Schröder-van Gogh, Singel 262. Tweeëntwintig biografieën blz. 23)
- Zij is de schrijfster van een groot aantal romans, novellen, toneelstukken, die zich hoofdzakelijk bewegen om familie- en gezinsverhoudingen en - problemen, niet alle even belangrijk en soms te vluchtig gecomponeerd, maar treffend door eerlijkheid, eenvoud en grote liefde voor de mensen, niet zelden ook door de oorspronkelijkheid van het behandelde thema. Haar kinderboeken zijn daarmee in overeenstemming; zij mogen niet tot de allerbeste behoren, zij steken toch ver boven de middelmaat uit. (D.L. Daalder, Wormcruyt met suycker, blz. 118)
- Haar werk kenmerkt zich door een vlotte schrijfstijl met veel dialoog en een eenvoudige verhaallijn. De toon in de verhalen over dieren is fijngevoelig. Uit alles blijkt dat ze zich het lot van dieren aantrok. Een moraliserende boodschap is wel aanwezig, maar overheerst niet. (Janneke van de Veer, Lexicon jeugdliteratuur, februari 2001)
Mijn favoriete citaat
In het park ontbloeiden seringen en gouden regen, en als vlindertjes witten wilde pruimebloesem tusschen 't bruin-roode bladgeweef. Een paar mannen scheerden groen-fluweelig gras af met kleine maaimachines en de versche grasgeur doorzoette de lucht., schiep een atmosfeer, waarin alle ontroeringen verinnigd worden tot intense verlangens.
(Anna van Gogh-Kaulbach, Moeder, blz. 20)
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Jules Deelder
- BWSA - Kaulbach, Anna Maria
- DBNL - Anna van Gogh-Kaulbagh
- Beeldbank - Portret van Anna van Gogh-Kaulbach
Bronnen o.a.
- Geschenk (1932)
- Singel 262. Tweeëntwintig biografieën (1950)
- Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Vrouwenlevens. Honderd jaar vrouwen over hun leven (1995)
- Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Lexicon van de jeugdliteratuur (februari 2001)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (september 2022)
