Bernard ter Haar
Profiel
Achternaam: ter Haar
Voornaam: Bernard
Geboren: 13-06-1806
Te: Amsterdam
Overleden: 19-11-1880
Te: Velp
Pseudoniem(en): Bernard ter Haar publiceerde soms omder zijn initialen B.t.H. (o.a. 'Zangen bij het vijf-en-twintigjarig bestaan van het Nederlandsche Genootschap: Tot zedelijke verbetering der gevangenen').
| Voor tweedehands boeken | Ook van Bernard ter Haar |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Johannes en Theagenes. Eene legende uit de apostolische eeuw (1838)
- Dichtregelen bij de dood van den hoogleeraar J. H. van der Palm : na de bijwoning zijner plegtige uitvaart den 12 september 1840 (1840)
- Aan een Apostel der Ongeloofs (gedicht op Strauss) (1841)
- Huibert en Klaartje (1844)
- De St-Paulus Rots (1847)
- Zangen bij het vijf-en-twintigjarig bestaan van het Nederlandsche Genootschap: Tot zedelijke verbetering der gevangenen, 10 Mei 1849 (1849)
- Gedichten van Bernard ter Haar (1849)
- Gedichten (2 delen) (1850)
- Verzameling van verspreide en onuitgegeven gedichten (1850)
- Zangen van vroegeren leeftijd en nieuwe gedichten (1851)
- Gedichten van Bernard ter Haar (heruitgave van 'Verzameling van verspreide en onuitgegeven gedichten' en 'Zangen van vroegeren leeftijd en nieuwe gedichten') (1857)
- Gedichten Tweede verzameling (1851)
- Eliza's vlucht (1854)
- Op het kerkhof te Rozendaal: bij het graf van den vroeg ontslapen dichter De Génestet, overleden 2 julij 1861 (1861)
- Gedichten Derde verzameling (1866)
- Laatste gedichten 1879)
- Dichtwerken (2 delen) (1894)
- Welkom buiten (bibliofiel, 100 ex.) (2004)
Proza
- Joannes en Theagenes : eene legende uit de apostolische eeuw (1838)
Brieven
- Enkele brieven aan Potgieter in 'Bernard ter Haar, 1806-1880: predikant, poëet, professor'', J.H.J. Willems (1969)
Overig non-fictie
- Proeve van eene beantwoording der vraag: "Welken invloed heeft het Christendom gehad op de poëzij?" (1843)
- De geschiedenis der Kerkhervorming (2 delen) (1844/1845)
- De ware, boven alles begeerlijke vrijheid, door Christus verkrijgbaar: leerrede over Johannes VIII:36 (1848)
- Hollands bloei in schoone kunsten en wetenschappen bij het sluiten van den Munsterschen vrede : twee eeuwen later beschouwd (1849)
- Aanspraak van Dr. B. ter Haar, predikant te Amsterdam, aan Z. M. den Koning, uitmakende de deputatie van het protestantsch adres, tegen de bisschoppelijke hierarchie (1853)
- Woorden van troost en besturing in dagen van droefheid en rouw: leerredenen (1853)
- Leven- en karakterschets en letterkundige verdiensten van Mr. Jeronimo de Vries (1853)
- De onwrikbare vastheid van het godsgebouw: afscheidsrede over 2 Timotheus II: 19, gehouden te Amsterdam, op den 11den Junij 1854 (1854)
- Oratio de historica religionis christianae indole, hodie nimium spreta, haud sine gravissimo damno contemnenda ac negligenda (1860)
- Offergave: verzameling van verspreide en onuitgegeven opstellen aan het gebied van kunst en letteren ontleend (1862)
- Wie was Jezus? tiental voorlezingen over "Het leven van Jezus" door Ernest Renan (1864)
- Geschiedenis der christelijke kerk in Nederland, in tafereelen (redactie, met anderen) (1864-1869)
- Van God onze hulpe: leerrede over Psalm CXXI: vs. 1 en 2, ter godsdienstige opening van het akademiejaar (1864)
- De historiographie der kerkgeschiedenis: Eerste en tweede tijdperk, van Eusebius tot Laurentius Valla (1870)
- De historiographie der kerkgeschiedenis: Derde tijdperk, van Flacius tot Semler (1871)
- Utrecht in 1672: eene historische voorlezing ter opening der academische lessen (1872)
- H.J. Spijker, Tiental nagelaten leerredenen (met eene levensschets door B. ter Haar) (1872)
- De historiographie der kerkgeschiedenis: Vierde of laatste tijdperk, van Schröckh tot op onze dagen (1873)
- Afscheidsrede uitgesproken bij zijn aftreden als Hoogleeraar in de Godgeleerdheid te Utrecht den 17en December 1874 (1975)
Vertalingen
- Alle de werken van Frits Reuter (1891/1892)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Bernard ter Haar publiceerde in 'De Tijdspiegel', 'Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde'.
Over Bernard ter Haar
- J.W. Brouwers, 'Wederwoord aan den heer B. ter Haar Bz. in "Nieuw en Oud"' (1868)
- A.W. Bronsveld, 'Een theologisch klaverblad: Prof. dr. B. ter Haar, Prof. dr. J.J. van Oosterzee, Prof. dr. J.I. Doedes' (1897)
- Een hoofdstuk over Bernard ter Haar in 'Geschiedenis der Noord-Nederlandsche Letteren in de XIXe Eeuw, deel 2' van Dr. J. ten Brink (1903)
- J.H.J. Willems, 'Bernard ter Haar, 1806-1880: predikant, poëet, professor' (1969)
- George Slieker, 'De St. Paulus Rots. een dominee-dichter en een schipbreuk' in 'Boekenpost 97' (september/oktober 2008)
- Paul Claes bespreekt het gedicht ''t Gordijn der heemlen wordt geheven' van Bernard ter Haar in 'De sleutel: vijfentwintig gedichten van Noord en Zuid ontsloten' (2014)
Diversen
- 'Het groote lied: voor sopraan-solo, gemengd koor en orkest: 125ste werk' door Richard Hol (z.j.)
- 1 tekst: 'Nachtegaal' in 'Drie liederen: met pianobegeleiding: op. 14', door Catharina van Rennes (z.j.)
- Lucebert maakte in 1983 in het Letterkundig Museum een grote wandschildering, waarin hij 36 literaire citaten verwerkte. Van Bernard ter Haar is hier terug te vinden 'de vrede graast de kudde voor'.
- De Stichting Literaire Activiteiten Utrecht presenteerde in maart 2008 de Utrechtse Literaire Canon. Bernard ter Haar stond op plaats 87.
Opmerkingen
- Bernard ter Haar studeerde theologie in Amsterdam en Leiden.
- Bernard ter Haar was van 1839 tot 1833 predikant in Eemnes. Hij woonde in de pastorie op Wakkerendijk 226.
- In 1835 werd hij predikant in Arnhem. Hier werd hij actief als dichter, o.a. in het genootschap 'Prodesse Conamur'. In 1838 werd hij predikant in Leiden.
- De dichter Bernard ter Haar was (hervormd) predikant en hoogleraar kerkgeschiedenis en zedenleer in Utrecht (1854-1874).
- Hij woonde op Kromme Nieuwegracht 18 en later op nummer 58.
- Na zijn emeritaat verhuisde hij naar Velp. Hij kocht een klein landgoed, dat hij 'Refugium' noemde. Het ligt tegenover kasteel Biljoen (Gasthuislaan 8).
- Hij geldt als een navolger van Tollens.
- Zijn gedichten waren geliefd als voordrachtsverzen. Veel voorgedragen werden o.a. 'Abd el Kader' en 'Huibert en Klaartje'.
- 'Eliza's vlucht' was ontleend aan 'Uncle Tom's cabin'.
- Bernard ter Haar schreef met veel omhaal van woorden. De Tachtigers namen o.a. zijn werk als mikpunt van kritiek.
- Bernard ter Haar maakte een gedicht op het graf van De Genestet in Roozendaal. Hij werd een klein twintig jaar later vlak bij hem begraven.
- Bernard ter Haar overleed aan een borstkwaal.
- Hij werd op 23-11-1880 begraven op de begraafplaats van kasteel Rosendael. Op 05-07-1892 werd op zijn graf een gedenkteken geplaatst.
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
Anderen over Bernard ter Haar
- Zijn poëzie, waarin de dominee vaak om het hoekje kijkt, ademde de geest van Tollens en werd destijds zeer gewaardeerd. (Lectuur repertorium, 1954, blz. 2439)
- Dichter en predikant. Twintig jaar lang, van 1854 tot 1874, hoogleraar kerkgeschiedenis; woonde in die jaren op Kromme Nieuwe Gracht 18, later 58. Papenvreter van formaat. Auteur van vaak lange dichtwerken met godsdienstige en/of historische strekking, zeer geschikt voor het oefenen van de declamatiekunst en deels ook met dat oogmerk geschreven. Busken Huet merkte op dat vrouwen in zijn verzen vrijwel ontbreken, en bovendien: `Er komt niet één oorspronkelijke of pittige gedachte in voor. [Deze gedichten] doen u blozen noch verbleeken. Alles knutselwerk, dilettantisme, art industriel.` Bij de meeste tijdgenoten ging het er in als Gods woord in een ouderling. (Omschrijving Ter Haar in Utrechts Literaire Canon)
- Samen met Nicolaas Beets was Ter Haar misschien wel de populairste protestantse dichter uit de negentiende eeuw. De volksuitgave van zijn Kompleete gedichten kende na zijn dood in 1880 nog zeven herdrukken. Tijdgenoten waardeerden behalve zijn verhaalkunst vooral zijn beschrijvend talent. Niet ten onrechte: wie het classicistische vernis wegboent, ontdekt her en der haast romantische natuurschilderingen. (Paul Claes, Ons Erfdeel, mei 2009)
Mijn favoriete citaat
Wees gegroet,
Heilge grafsteê aan mijn voet!
Die mij wijst, en strekt ten bode,
Waar mijn stof eens sluimren moet;
Waar uw stof rust, Lieve Doode!
Om wier dood mij 't harte bloedt.
'k Druk uw grafzerk met den voet,
Dierbre Gade, wees gegroet!
(Bernard ter Haar, Grafbezoek, fragment)
Bronnen o.a.
- Lectuur repertorium (1954)
- Querido's letterkundige reisgids (1983)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Hun laatste rustplaats (1985)
- Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
- Website Koninklijke Bibliotheek (februari 2024)
