Willem van Iependaal
Profiel
Achternaam: van Iependaal
Voornaam: Willem
Geboren: 24-03-1891
Te: Rotterdam
Overleden: 23-10-1970
Te: Baarn
Pseudoniem(en): Willem van Iependaal
was het pseudoniem van Willem van der Kulk.
Iependaal is een straat in Tuindorp-Vreewijk, waar hij gewoond
heeft toen hij net getrouwd was. Hij gebruikte ook het pseudoniem
Pollie. In 'Oorlog of Vrede' ondertekende hij brieven met Ken
Taylor (zijn eigen naam stond wel boven de artikelen).
| Voor tweedehands boeken | Ook van Willem van Iependaal |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Gedichten (1931)
- Liedjes van ordelijke ellende (1931)
- Liederen van den zelfkant (1932)
- Over de leuning en langs de kaai (1934)
- Acht proletarische liederen (z.j.)
- Tusschen kuil en achterdoek (1936)
- De vink op de waslijn (1937)
- Op drift: liedjes van deze tijd (1945)
- Holland is weer vrij (rijmprent) (1945)
- Gongslagen. Liedjes van ordelijke ellende (z.j.);
- Speldeprikken (1946)
- Alle liederen van de zelfkant (1950)
- Liederen van de zelfkant (gekozen door Jaap van de Merwe) (1975)
Proza
- Polletje Piekhaar (1935)
- Lord Zeepsop (1936)
- Kluivenduikers doedeldans (1937)
- Kriebeltjes hoogtepunt (1937)
- Adam in ongenade (1938)
- Tussen kuil en achterdoek (1938)
- De dans om de rinkelbom (1939)
- De bocht in de vaart (1940)
- Op last van Heren Zeventien (1940)
- Hakkie Boeman (1941)
- Gantelhoven's ereprijs (1941)
- Polletje Piekhaar en Lord Zeepsop (1942)
- Op last van Heeren Zeventien (1946)
- Gegist bestek (1947)
- Madame Pedasco (heruitgave van 'De dans om de rinkelbom') (1947)
- Petrus in dubio (1947)
- Vaste koers (1949)
- Amalia Boterbies (ca. 1950)
- Behouden vaart (1950)
- Vlieg er eens uit (1950)
- De commissaris kan me nog meer vertellen (1951)
- Onder de pannen. Belevenissen in hotel Stoot je hoofd niet, De lijmkit van moeke Mullemans (1951)
- Denk om de bocht! Karre maar! (1952)
- Bef, boef en bajes (1952)
- De trap (met G. van Veldhuizen) (1952)
- Mijn Rotterdam (1954)
- Uit het journaal van Chris Krabbedregger (1955)
- Blonde Manus (1959)
- Omnibus (1963)
Voor kinderen:
- De poort aan de zandweg (ca. 1938)
Toneel
- De aarde wacht! Lekenspel in vier taferelen (z.j.)
- Binnen zonder kloppen! Klucht in drie bedrijven (z.j.)
- De poort aan de zandweg. Spel voor de vakbondsjeugd (z.j.)
- Denk om de bocht. Karre maar! (1952)
- Madame Pedasco: komische tragedie in 3 bedrijven (1953)
- Onder de pannen (1954)
Hoorspelen
- De lijmkit (VARA, 1949)
- Onder de pannen (146 delen) (VARA, 1949)
- De haverkist (26 delen) (VARA, 1953)
- Binnen zonder kloppen (30 delen) (VARA, 1955)
- Polletje Piekhaar (15 delen) (AVRO, 1979)
- Lord Zeepsop (12 delen) (AVRO, 1980)
Overige non-fictie
- Volkstaal en volkshumor (1956)
Vertalingen/bewerkingen
- Quentin Reynolds, Ik, Willie Stutton
Vertaald:
- 'Polletje Piekhaar', 'Lord Zeepsop' en 'De dans om de rinkelbom' werden in het Frans vertaald.
- Mémoires d'un cambrioleur (Franse vertaling door L. Roelandt) (1944)
Bloemlezingen
Radio
- Denk om de bocht (hoorspel, jaren vijftig)
- Gijs langs de weg (VARA-radio, jaren vijftig)
Tijdschriften
- Zijn eerste gedichten verschenen in 1931 in de Rotterdamse 'Voorwaarts' onder het pseudoniem Pollie.
- In 'De Notenkraker' publiceerde Van Iependaal vanaf eind 1932 tot begin 1936 in totaal 214 gedichten
- Willem van Iependaal publiceerde in 'Oorlog of Vrede', 'De Nieuwe Weg' en 'De Vrijdenker'.
Over Willem van Iependaal
- Een hoofdstuk over Willem van Iependaal in 'Gij zijt kanalje! heeft men ons verweten' van Jaap van de Merwe (1974)
- 1 bladzijde over Willem van Iependaal in 'Lezersmemorie. Vierentachtig auteurs met hun boeken bij Querido - gekiekt, belicht en in lijstjes gezet' (1977)
- Een hoofdstuk over Willem van Iependaal in Hans Heesen & Harry Jansen, 'Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland' (2001)
- 1 hoofdstuk 'Geëngageerde troubadours. Van Iependaal en Van de Merwe' in 'Handig literatuurboek voor mensen met meer verstand dan opleiding' van Willem Wilmink (2016)
- 1 hoofdstuk over Willem van Iependaal in 'Voorwaarts leven, achterwaarts begrijpen' van Jacques Klöters (2016)
 |
|
Gij zijt kanalje! heeft men ons verweten, blz. 10 |
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- 'Laat ons hart van ijver branden, tekst Willem van Iependaal, muziek Hugo de Groot (z.j.)
- 'Holland is weer vrij', tekst Willem van Iependaal, muziek Hugo de Groot (1945?)
- 'Polletje Piekhaar' en 'Lord Zeepsop' werden bewerkt tot de opera 'Pol'. Deze werd ter gelegenheid van de opening van de nieuwe Rotterdamse schouwburg in 1988 opgevoerd.
- G.J. Blom bracht in 2005 een CD met liedjes van Van Iependaal uit: 'Liedjes van ordelijke ellende'.
Opmerkingen
- Willem van Iependaal werd geboren aan de Schiestraat in Rotterdam. Zijn vader - Joris van der Kulk - was conducteur bij de spoorwegen.
- Na de lagere school ging hij kort naar de MULO, hier werd hij vanaf gestuurd.
- Willem van Iependaal ging (kort) naar de academie voor beeldende kunsten en naar de Rijkstuinbouwschool in Naaldwijk.
- In de crisisjaren was Willem van Iependaal o.a. leerling-architect, tuindersknecht en timmerman.
- Willem van Iependaal reisde door Europa en Azië in dienst van een paardenhandelaar.
- Kort voor de Eerste Wereldoorlog werkte hij in de tuinbouw in Engeland.
- Tijdens de Eerste Wereldoorlog nam hij vrijwillig dienst in het Engelse leger. Dit kostte hem zijn Nederlanderschap, dat hij pas ver na de Tweede Wereldoorlog (1954) terugkreeg (wegens zijn verdiensten in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog). In België overleefde hij tijdens de oorlog de verschrikkingen van de loopgraven. Hij schreef over zijn oorlogservaringen in het tijdschrift 'Oorlog of Vrede' en in zijn 'Kluivenduikers doedeldans'.
- Willem van Iependaal ging in zaken met de handelaar Broekhuis. Ze verkochten van alles, o.a. haring aan Duitsland, maar alleen de koppen werden geleverd (De Duitsers wilden maar niet begrijpen, dat een Hollandse haring z'n lijf verliest aan transport- en administratiekosten). Van Iependaal zat een aantal keren in de gevangenis, o.a. vanwege een jeneverhandel in 1923.
- In de gevangenis begon hij gedichten te schrijven. Via de gevangenisdominee en SDAP-Kamerlid A. van der Heide kwamen die bij A.M. de Jong terecht. Deze was onder de indruk van het - ongepolijste - talent. Dankzij A.M. de Jong kreeg hij na een jaar gratie.
- Willem van Iependaal was lid van het (linkse) Amstel-cabaret.
- Op 2 september 1931 trouwde hij met Josephina Hermina (Fie) Klapwijk. Ze gingen wonen op Iependaal 23b. Ze kregen twee zoons en een dochter.
- Willem van Iependaal was betrokken bij het Rotterdamse arbeiders-schrijverscollectief Links Richten. Toen het gelijknamige blad werd uitgegeven was Van Iependaal al uit het collectief gestapt.
- In 1934 verhuisde hij naar Amsterdam. Later naar Heiloo. Het huis in Heiloo moesten ze in 1943 op last van de Duitsers verlaten. Ze gingen toen in Laren wonen op het adres Hoeflo II, eerder had Adriaan roland Holst hier gewoond.
- In Amsterdam trad hij op met het Politiek Cabaret De Notenkraker. Ook maakte hij deel uit van het toneelgezelschap De la Mar-Klein. Verder hield hij lezingen en voordrachten, hierbij begeleidde hij zichzelf op de harmonica.
- Hij schreef komische romans, maar in zijn liedjes en romans sprak hij zich ook uit tegen sociale misstanden. Hij toonde in zijn werk begrip voor 'de misdadiger' aan de zelfkant van de maatschappij.
- Zijn werk wordt wel vergeleken met dat van Speenhoff, het is echter wat bitterder van toon.
- 'Polletje Piekhaar' is zijn bekendste boek.
- De stad Rotterdam speelt een belangrijke rol in zijn werk.
- 'Gegist bestek', 'Vaste koers' en 'Behouden vaart' vormen samen de trilogie 'Achter de horizon'.
- Begin jaren vijftig kreeg hij enkele lichte hartaanvallen.
- Op 23-10-1970 overleed hij aan een hartaanval, gevolgd door een hersenbloeding in het Ziekenhuis in Baarn.
- Op 27-10-1970 werd hij begraven op de Algemene Begraafplaats in Laren (graf G 17).
- Op 30-05-1987 werd door zijn weduwe een gevelsteen boven de voordeur van Iependaal 23b onthuld. Drie jaar later kon de steen ternauwernood van de sloop worden gered.
 |
 |
 |
Graf Willem van Iependaal, bezocht op 02-08-2007.
Anderen over Willem van Iependaal
- Vrienden en tegenstanders hebben hem honderden keren het etiket 'rauw' opgeplakt. Laat het zo, maar in tegenstelling tot Eduard Jacobs, met wie hij overigens wel iets gemeen heeft, komen de meeste van zijn rauwe kreten duidelijk recht uit het hart en hebben vaak een trefzekere dichterlijkheid, die men bij een zanger van de penoze niet licht zou verwachten. (Jaap van de Merwe, Nederlandse chansons, blz. 58)
- Er zijn er, die zeggen dat Willem van Iependaal te laat kwam: 'Nog in de dagen van Pisuisse zouden zijn liedjes sensatie hebben verwekt' (Alex de Haas). Ik geloof eerder, dat hij te vroeg was. Zijn teksten, en meer nog zijn romans, hebben kort vóór en na de moffentijd wel sukses gehad, maar fijngebouwde zielen huiverden voor een taalgebruik en onderwerpkeuze die hun kwetsten door 'onnodige grofheid'. Waarschijnlijker is, dat zijn overrompelende manier van schrijven en zijn onbevangen kijk op taboes in de samenleving veel beter passen in de zestiger dan in de dertiger jaren. (Jaap van de Merwe, Gij zijn kanalje!, blz. 373)
- Willem van Iependaal, die in zijn gevangenisbargoens prachtige liedjes geschreven heeft. (Herman de Coninck, De flaptekstlezer, blz. 167)
- Willem van Iependaal (1891-1970) - echte naam Willem van der Kulk - was als schrijver een laatbloeier. Als zijn leven niet in de vergetelheid was geëindigd, zou je daarvan een musical kunnen maken. (Werner Bossmann, Gelderlander, 17-02-2005)
Mijn favoriete citaat
Hier ligt in z'n Heer ontslapen
(ogen toe en zonder weet)
de geliefde zeer rechtschapen
makelaar in kinderleed,
spekulant in graan en krotten,
grof geschut en mensenwee.
God z'n ziel!... Het graf z'n botten!
Dikke dinges R.I.P.
(Willem van Iependaal, Dikke Dinges R.I.P, fragment)
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Willem van Iependaal
- DBNL - Willem van Iependaal
- BWSA - Willem van Iependaal
- Wikipedia - Willem van Iependaal
- Gerard Martens - Willem van Iependaal
Bronnen o.a.
- Jaap van de Merwe, Gij zijn kanalje! (1974)
- Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Hun laatste rustplaats (1985)
- Omdat ik zoveel van je hou, Nederlandse chansons en cabaretliedjes 1895-1958 (1991)
- Prisma van de pseudoniemen (1992)
- Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Hans Heesen & Harry Jansen, Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland (2001)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (november 2018)
