• Home
• Bibliografiëen
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen Over
• Bronnen

Gerrit Kouwenaar

Profiel

Achternaam: Kouwenaar
Voornaam: Gerrit
Geboren: 09-08-1923
Te: Amsterdam
Overleden: 04-09-2014
Te: Amsterdam

Terwijl het schrijfblok zich uitvindt
staat er te lezen: dit boek
heeft men nooit geschreven, overdoen
moet men dit leven
(Gerrit Kouwenaar, Het ogenblik: terwijl (fragm.), Het ogenblik: terwijl)

Pseudoniem(en): Gerrit Kouwenaar publiceerde 'Pieter Dourlein. Het getrouwe relaas van de belevenissen van een Nederlands marineman' en 'Kaap in zicht! Een verhaal uit de tijd van Jan van Riebeeck' onder het pseudoniem Jan Helder. Hij gebruikte ook de pseudoniemen Gérard Q. Bleyensburgh en K. van Rigter.

Werk

Poëzie

• Vroege voorjaardag (in eigen beheer) (1941)
• Goede morgen, haan (met Constant Nieuwenhuys) (30 ex.) (1949)
• Achter een woord (1953)
• Vijf 5tigers: een bloemlezing uit het werk van Remco Campert, Jan Elburg, Gerrit Kouwenaar, Lucebert, Bert Schierbeek (1954)
• Schrijf ik (1955)
• Hand o.a. (1956)
• De ondoordringbare landkaart (1957)
• Het gebruik van woorden (1958)
• De stem op de 3e etage (1960)
• Gedichten 1960 (bibliofiel, 25 ex.) (1960)
• Weg/verdwenen (relatiegeschenk drukkerij) (1961)
• Maatstaf (1962)
• Als men in Amsterdam, een republiek ergens in Noord Europa, geboren is in 1928 op 21 december en men heet, Sierhuis Johannes Alphonsus dan is men een schilder (vouwblad) (1962)
• Zonder kleuren (10 vouwbladen) (bibliofiel, 60 ex.) (1962)
• Zonder namen (1962)
• Sinaia (Met 5 collages van Gérard van den Eerenbeemt) (bibliofiel, 100 ex.) (1964)
• Sint Helena komt later, gedichten 1948-1958 (1964)
• Autopsie/anoniem (1965)
• Wintervermaak (nieuwjaarswens) (1966)
• 2 spreuken van Kok (bibliofiel) (1968)
• 100 gedichten (1969)
• In deftige letters (bibliofiel, 50 ex.) (1971)
• Data/decors (1971)
• Asio otus (bibliofiel, 100 ex.) (1973)
• Landschappen en andere gebeurtenissen (1974)
• Kwart voor drie: het ideaal (bibliofiel, 25 ex.) (1976)
• Gedacht (bibliofiel, 100 ex.) (1977)
• Neem bijvoorbeeld een gedicht (bibliofiel, 100 ex.) (1977)
• Goede morgen haan (rijmprent) (1978)
• Volledig volmaakte oneetbare perzik (1978)
• Van de liefde (1979)
• Nu (1980)
• Het blindst van de vlek (1982)
• Gedichten 1948-1978 (1982)
• Heel lang zijn als altijd de dagen (bibliofiel, 50 ex.) (1983)
• Dit onophoudelijk uitstel (bibliofiel, 60 ex.) (1984)
• Het duurzaamst bouwen is het breken (met Wiel Kusters) (bibliofiel, 35 ex.) (1986)
• Al met aarde (bibliofiel, 75 ex.) (1986)
• Het ogenblik: terwijl (1987)
• Een eter in het najaar: een keuze uit eigen werk (1989)
• Noord-Holland (bibliofiel, 200 ex.) (1990)
• 'Le poète Y. sur son lit de mort' (bibliofiel, 20 ex.) (1990)
• Een geur van verbrande veren (1991)
• Kijk, het heeft gewaaid (bibliofiel, 225 ex.) (1993)
• Zomergedicht (bibliofiel, 160 ex.) (1993)
• Er is geen elders waar het anders is (1933)
• 10 mei 1994 (vouwblad, 125 ex.) (1995)
• De tijd staat open (1996)
• Een glas om te breken (1998)
• Helder maar grijzer: gedichten 1978-1996 (1998)
• Pad van water: poëzie en fotografie in Oosterleek en Wijdenes (1999)
• Dit gedicht (jaarwisselingsgeschenk, met Hugo Claus en Remco Campert) (2000)
• Men moet (bibliofiel) (2000)
• Totaal witte kamer (2002)
• Voorgoed het ogenblik (2003)
• Het bezit van een ruïne (2005)
• Dat is alles (met cd) (2005)
• Ik heb nooit (bibliofiel, vouwblad, 50 ex.) (2005)
• De ochtend (bibliofiel, 69 ex.) (2006)
• Vallende stilte (bloemlezing uit eigen werk) (2008)
• Gerrit Kouwenaar (bloemlezing) (2013)
• Totaal witte kamer (poëzieweekgeschenk) (2015)
• Van woorden gemaakt (selectie door Anna Enquist) (2017)
• Krabcocktail (bibliofiel, 60 en enige ex.) (2020)
• Verzamelde gedichten (2023)
  

Proza

• Uren en sigaretten: twee novellen (1946)
• Negentien-nu (1950)
• Ik was geen soldaat (1951)
• Pieter Dourlein. Het getrouwe relaas van de belevenissen van een Nederlands marineman (1951)
• Kaap in zicht! Een verhaal uit de tijd van Jan van Riebeeck (1952)
• Val, bom! (1956)
• Drie romans (Negentien-Nu/Ik was geen soldaat/Val, bom) (1984)
• Noord-Holland (bibliofiel, 200 ex.) (1990)
• Gerard, Gerrit en Jezus van Nazareth (bibliofiel) (2021)

Voor kinderen:

• Corn. Jac. Drebbel, De ster van 1572 (herschreven door Gerrit Kouwenaar) (1951)

Brieven

• 1 brief van Gerrit Kouwenaar in 'Dichter bij de mens' van L. Pennings en B. Langeveld (1986)
• 1 fotokopie van een brief van Gerrit Kouwenaar aan Jan G. Elburg (d.d. 29-12-1948) in 'Geen Letterheren' van Jan G. Elburg (1987)
• 1 brief van Gerrit Kouwenaar aan Geert Lubberhuizen in 'Ik heb er slechts één nul af gedaan. Brieven van en aan Geert Lubberhuizen' (2004)

Overig non fictie

• Gèrard Leonard van den Eerenbeemt: collages, tekeningen, etsen ; Peter Schat : entelechie 2, scenes voor elf musici (1962)
• Geen uur zonder drukwerk = Print round the clock (met anderen) (1962)
• Amsterdam onze hoofdstad (1963)
• Sam Middleton: collages, schilderijen, grafiek (met anderen) (1963)
• 6.000.000 boeken: de openbare bibliotheek uw informatiebron (1964)
• Shlome Koren (gedicht van Kouwenaar, vertaald door Thérèse Cornips) (1965)
• Amsterdam yesterday, today, tomorrow (met anderen) (1969)
• Roger Chailloux (met anderen, poëzie van Kouwenaar) (1980)
• Dicht bij huis: de schilder David Kouwenaar (mer anderen) (2001)

Vertalingen

• Gerrit Kouwenaar vertaalde veel toneelstukken. O.a. van Goethe, Schiller, Wedekind, Brecht, Horvath, Dürrenmatt, Frisch, Hochhuth, Weiss, Dorst. Kroetz, Sartre, Carlino, Osborne, Mercer, Arden, Whitehead, Saunders en Pinter.
• Ludwig Kunz, Sprong in het leven (1949)
• Alan Gheerbrant, Wereld zonder blanken: de expeditie naar de onbekende gebieden van Orinoco en Amazone 1948-1950 (1952)
• Richard Kaufmann, En alleen ons hart weet waarom (1953)
• Elizabeth Goudge, De vogel in de boom (1955)
• Philip Briggs, Kmpas "Noord" (met anderen) (1955)
• Albrecht Goes, Het brandoffer (1955)
• Erling Tambs, Huwelijksreis over de wereldzee (1956)
• Helen McCloy, Niet storen s.v.p. (1957)
• Edmund Hillary, Ik stond op de Everest (1957)
• Friedrich Dürrenmatt, Griekse gezocht (1958)
• Kathleen Lonsdale, Is vrede mogelijk? (1959)
• Franz Werfel, Het sterfhuis (1960)
• Alexandre Dumas, De Parijse bloedbruiloft (ca. 1960)
• Bertold Brecht, De weerstaanbare opkomst van Arturo Ui (1961)
• Sybren Polet (samensteller), Door mij spreken verboden stemmen: bloemlezing uit de moderne buitenlandse poëzie, 1900-1950 (met anderen) (1961)
• Bertold Brecht, De Kaukasische krijtkrng (1961)
• Jean Paul Sartre, De gevangene van Altona (1962)
• Bertold Brecht, Leven van Galilei (1962)
• Bertold Brecht, De goede mens van Sezuan (1963)
• Friedrich Dürrenmatt, De fysici, komedie in 2 bedrijven (1963)
• Rolf Hochhuth, De plaatsbekleder (1964)
• Peter Weiss, Het onderzoek, oratorium in 11 zangen (1965)
• Lewis John Carloni, Telemachus Clay (1966)
• Erich Fried, ... en Vietnam ... (1967)
• Bertold Brecht, Moeder Courage en haar kinderen: een kroniek uit de dertigjarige oorlog (1967)
• de Wilde, Max Ernst (1969)
• Franz Xaver Kroetz, Thuiswerk (teneelstuk in 20 beelden) (ca. 1972)
• Tom Stoppard, Parodie (1978)
• Harold Pinter, Bedrog (1980)
• Ödon von Horvath, Kasimir en Karoline (1981)
• C.P. Taylor, Goed (1983)
• Tom Stoppard, Ware liefde (1984)
• Edmond Rostand, Cyrano de Bergerac (1985)
• Tennessee Williams, De getartoueerde roos (1986)
• Frank Wedekind, Toneel (met anderen) (1986)
• Alexandre Dumas, Koningin Margot (hruitgave van 'De Parijse bloedbruiloft') (1995)
• Jean-Clarence Lambert, Dwaaltuin (met H.J. Scheepmaker en Simon Vinkenoog) (400 ex.) (1996)
• Lewis John Carlino, Sneeuwengel (2000)
• Johann Wolfgang von Goethe, Faust (2002)
• Arthur Schnitzler, De eenzame weg (2002)
• Tankred Dorst, Toller (2019)

Vertaald

• Amsterdam yesterday, today, tomorrow (Engelse vertaling van 'Amsterdam onse hoofdstad' door James Brockway) (1963)
• Amsterdam gestern, heute und morgen (Duitse vertaling van 'Amsterdam onse hoofdstad' door Jean Landré) (1964)
• Ohne namen (Duitse vertaling door Heinrich G. Schneeweiss) (1972)
• 1 in het Engels vertaald gedicht: 'Elba' in 'Post-war Dutch & Flemish Poetry, Poetry Australia', number fifty-two', selected and introduced by R.P. Meijer (1974)
• In het Frans vertaald werk van Gerrit Kouwenaar in: 'Deux generations de poetes neerlandais, 1950-1970 = Twee generaties van Nederlandse dichters, 1950-1970', gekozen door Eugène van Itterbeek en Peter Nijmeijer (1974)
• Décor/stills (Engelse vertling van 'Data/decors' door Peter Nijmeijer) (1976)
• Four Dutch poets: Lucebert, Gerrit Kouwenaar, Sybren Polet, Bert Schierbeek, vertaald door Peter Nijmeijer (1976)
• In het Russisch vertaald werk van Gerrit Kouwenaar in 'Iz sovremennoj niderlandskoj poezii: Martinjus Nejchof, Adrian Roland Cholst, Simon Vestdejk, Jakobjus Kornelis Blum, Gerrit Achterberg, Gerrit Kauvenar, Ljusebert' (1977)
• Vertaald werk van Gerrit Kouwenaar in 'Living space: poems of the Dutch Fiftiers', vertaald door Greta Kilburn e.a.) (1979)
• In het Hongaars vertaald werk van Gerrit Kouwenaar in 'Álcázott fény: tíz holland költo' (1981)
• 10 gedichten in James Holmes and William Jay Smith, Dutch interior: Postwar Poetry of the Netherlands and Flanders (vertaald door Peter Nijmeijer, Koos Schuur, Adrian Henri) (1984)
• Werk van Gerrit Kouwenaar in 'Tärningskastet 12' (vertaald in het Zweeds door Lasse Söderberg) (1985)
• Carte parlante (Poolse vertaling van een selectie uit zijn poëzie door Jerzy Koch) (1986)
• 8 in het Portugees vertaalde gedichten van Gerrit Kouwenaar in 'Um mundo claro, um dia escuro. Oito Poetas Hollandeses', vertaald door August Willemsen en Egito Gonçalves (1988)
• Werk van Gerrit Kouwenaar in 'Helan xiandai shixuan' (Chinese vertaling van moderne Nederlandse poëzie van diverse dichters) (1988)
• Werk van Gerrit Kouwenaar in '13 poeti dei Paesi Bassi = 13 dichters uit de Lage Landen', samenstelling en vertaling Karin van Ingen Schenau (1989)
• Drie jonkvrouwen weergekeerd = Drei Jungfrauen wiedergekehrt (Duitse vertaling door Ard Posthuma) (bibliofiel, 75 ex.) (1993)
• In het Servo-Kroatisch vertaald werk van Gerrit Kouwenaar in 'Malo svedocanstvo ver: poezija = Kleine akte van geloof' (1994)
• Een geur van verbrande veren = Ein Geruch von verbrannten Federn (Duitse vertaling door Ard Posthuma) (1996)
• De bundel 'De tijd staat open' werd in 1998 in het Duits vertaald.
• Werk van Gerrit Kouwenaar in 'Schönes Babylon: Gedichte aus Europa in 12 Sprachen', samengesteld door Gregor Laschen (1999)
• Werk van Gerrit Kouwenaar in 'Poètes néerlandais, aujourd'hui' (1999)
• Ögonblicket: medan (Zweedse vertaling van een keuze uit zijn gedichten door Per Holmer) (2001)
• In Duitse, Franse, Engelse, Deense, Zweedse, Spaanse, Italiaanse, Hongaarse, Servokroatische, Russische en Roemeense bloemlezingen en tijdschriften verschenen vertaalde gedichten van Gerrit Kouwenaar.
• Vertaald werk van Gerrit kouwenaar in 'In a different light: fourteen contemporary Dutch-language poets' (2002)
• Une odeur de plumes brûleés (Franse vertaling van een keuze uit zijn werk door Pierre Gallissaires) (2003)
• Totaal witte kamer = Chambre totalement blancje (vertaald door Pierre Gallissaires en Jan H. Mysjkin) (50 ex.) (2003)
• Gedichten van Gerrit Kouwenaar in 'Living space: poems of the Dutch Fiftiers' (2005)
• In het Frans vertaald werk van Gerrit Kouwenaar in 'Un grand cru: 50 poèmes choisis' (2015)

Gerrit Kouwenaar schreef een inleiding voor

• Vijf 5tigers: een bloemlezing uit het werk van Remco Campert, Jan Elburg, Gerrit Kouwenaar, Lucebert, Bert Schierbeek (1954)
• De collectie Sanberg (1962)
• Jan Sierhuis (1971)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Gerrit Kouwenaar publiceerde tijdens de Tweede Wereldoorlog in het illegale blad 'Lichting'.
• Gerrit Kouwenaar was journalist bij 'De waarheid' (1945-1950), 'Vrij Nederland' en kunstcriticus bij 'Het Vrije Volk'.
• Gerrit Kouwenaar was redacteur van 'De Gids', 'Podium' en 'Podium 58'.
• Gerrit Kouwenaar publiceerde in 'Parade der Profeten', 'De Rode Lantaren', 'Coulmbus', 'De vrije katheder', 'Hollands Maandblad', 'New Found Land', 'Reflex', 'Tirade', 'De Nieuwe Stem', 'Raster', 'Wending'.
• Een portret (olieverf op doek) van de Podium-redactie (Gerrit Kouwenaar, Han Lammers, Sybren Polet, Henk Hofland, Remco Campert, Gerrit Borgers) door Willem Schrofer, gemaakt in 1961, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)

Over Gerrit Kouwenaar

• Een hoofdstuk: 'Experimenteren met lage temperaturen' in 'Concurreren met de sterren' van Adriaan Morriën (1959)
• 1 hoofdstuk: 'Mens en verrader' in 'Nieuwe romanciers uit Nederland en Vlaanderen' van W.L.M.E. van Leeuwen (1961)
• Een interview met Gerrit Kouwenaar in: Piet Calis, 'Gesprekken met dichters' (1964)
• 1 hoofdstuk: 'Zonder namen' in 'Keurschrift uit de hedendaagse Noord- en Zuidnederlandse letteren' van Willem Brandt (1964)
• Een interview met Kouwenaar: 'Goeie dichters zijn we allemaal wel' in 'Bibeb & VIP's' (1965)
• ' Uitreiking Martinus Nijhoffprijs voor vertalingen 1967 aan Alexander Brotherton en aan Gerrit Kouwenaar op 22 februari 1967 in de Raadzaal van de gemeente 's-Gravenhage' (1967)
  Uitreiking van de Martinus Nijhoffprijs voor vertalingen 1967
• R. Bloem, 'Gerritt Kouwenaar: Van ding naar taal naar ding' in 'Literair lustrum 1961-1966, samengesteld door J.J. Oversteegen, Kees Fens, H.U. Jeserun d'Oliveira (1967)
• Gerrit Borgers, '"Laten wij vlees blijven" over de poëzie van Gerrit Kouwenaar' in 'Lessen in lezen 1. Essays uit 12 jaargangen Maatstaf' (1967)
• Een interview met Gerrit Kouwenaar in 'Schrijven of schieten' van Fernand Auwera (1969)
• 1 hoofdstuk: 'Au is de pijn niet. Gerrit Kouwenaar' in 'Wie a zegt' van J. Bernlef (1970)
• W. Kusters, 'Gerrit Kouwenaars "Lied van de japanse schim"' in 'De nieuwe taalgids' (mei 1976)
• Wiel Kusters, 'Materie & Mystiek "de kakkende geest"van Gerrit Kouwenaar' in 'Bzzlletin 44' (maart 1977)
• 2 bladzijden over Gerrit Kouwenaar in 'Lezersmemorie. Vierentachtig auteurs met hun boeken bij Querido - gekiekt, belicht en in lijstjes gezet' (1977)
• 'De Vlaamse Gids' wijdde in 1979 een themanummer aan Gerrit Kouwenaar (nr. 5)
• Hans Dütting, Archief De Vijftigers: II: Gerrit Kouwenaar, Lucebert, Sybren Polet, Paul Rodenko, Bert Schierbeek, Simon Vinkenoog (1983)
• Wiel Kusters, 'Een tuin in het niks: vijf opstellen over Gerrit Kouwenaar' (1983)
• 1 interview: 'De romans van Gerrit Kouwenaar. een gesprek' door Rudolf Geel in 'Literatuur' (juli-augustus 1984)
• Wiel Kusters, 'De killer. Over poëzie en poëtica van Gerrit Kouwenaar' (proefschrift) (1986)
• Jet Matla e.a., 'De periode 1945-1975 : Anna Blaman, Louis Paul Boon, Hugo Claus, Jacques Hamelink, W.F. Hermans, Anton Koolhaas, Gerrit Kouwenaar, Lucebert, Marga Minco, Harry Mulisch, Gerard Reve, Leo Vroman, Jan Wolkers' (1986)
• Harry Scholten, 'Poëzie als ondoordringbare landkaart. Over het gedicht 'darf ich mitfahren?' van Gerrit Kouwenaar' in 'Literatuur' (januari/februari 1987)
• Jan G. Elburg besteedt in 'Geen letterheren. Uit de voorgeschiedenis van de Vijftigers' (1987) aandacht aan Gerrit Kouwenaar, o.a. in het hoofdstuk 'Kouwenaar'.
• Ron Elshout, 'In het hoofd, op de lippen - Over de poëzie van Gerrit Kouwenaar' in 'Bzzlletin 163' (februari 1989)
• De Stichting Schrijvers in Beeld bracht in 1989 'Gerrit Kouwenaar, een videoportret' uit.
• Een hoofdstuk over Gerrit Kouwenaar in 'Schrijversgezichten. Dertig auteurs geportretteerd door Geert Kooiman' (1990)
• 1 herinnering aan Gerrit Kouwenaar in 'Buddingh' van A tot Z: ontmoetingen met Nederlandse en Vlaamse letterkundigen', verzameld door Ares Koopman (1990)
• Ad Zuiderent, 1 hoofdstuk: '22 januari 1980: Remco Campert, Gerrit Kouwenaar, Bert Schierbeek en Lucebert spannen een kort geding aan tegen uitgeverij Bert Bakker vanwege de bloemlezing van Gerrit Komrij, De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in 1000 en enige gedichten. Bloemlezen en bakens verzetten' in 'Nederlandse literatuur, een geschiedenis' (1993)
• 1 hoofdstuk: 'Gerrit Kouwenaar - Zonder namen' door Odile Heynders in 'Lexicon van Literaire Werken' (november 1993)
• Kees Fens, 'Van huis tot huis: over de poëzie van Gerrit Kouwenaar' (1993)
• A.L. Sötemann, 'Ter gelegenheid van ... - Kouwenaar en Boutens' in 'Literatuur' (mei-juni 1994)
• Wiel Kusters, 'Poëzie als perfecte misdaad, toegelicht aan de hand van de zaak Kouwenaar' (1995)
• 1 hoofdstuk: 'Tweeërlei eeuwigheid' in 'Ik graaf jij graaft: aantekeningen over poëzie' van Wiel Kusters (1995)
• 2 privé-foto's met begeleidende tekst van Rudolf Geel in 'De gevoelige plaat', redactie Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (1995)
• Een gedicht: 'Ik heb nooit' (+ opdrachten) in 'Literatuur lezen in de tweede fase' van Ruud Kraaijeveld (1996)
• A.L. Sötemann, 'Verzen als leeftocht: over Gerrit Kouwenaar' (1998)
• Rita Bonte, ''Als een bestofte handschoen hangen mijn cursieve jaren hier'- De Tweede Wereldoorlog in de poëzie van Gerrit Kouwenaar' in 'Literatuur' (juli/augustus 1998)
• Een bijdrage over Gerrit Kouwenaar in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Jan ter Wee (augustus 1985), aangevuld door Yra van Dijk (november 1999)
• 2 hoofdstukken: 'Experimenteren met lage temperaturen' en 'Ontrafeling en reconstructie' in 'Brood op de plank. Verzameld Kritisch Proza 2' van Adriaan Morriën (1999)
• Een interview met Gerrit Kouwenaar in 'Geletterde mannen' van Elisabeth Lockhorn (2001)
• Een hoofdstuk: 'Gerrit Kouwenaar en zijn Bergens paradijs' door A.L. Sötemann in 'Hier scheen 't geluk bereikbaar. Schrijvers over Bergen. Van Gorter tot Van Dis' (2001)
• 1 hoofdstuk: 'Gerrit Kouwenaar - Volledig volmaakte oneetbare perzik' door Jan van Luxemburg in 'Lexicon van Literaire Werken' (november 2001)
• Robert Anker e.a., 'Oud worden, dat doe je ook maar voor het eerst. Gerrot Kouwenaar 80, een hmmage' (2003)
• Een interview met Gerrit Kouwenaar in 'De interviewer en de schrijvers' van Ischa Meijer (2003)
• 1 hoofdstuk: 'Gerrit Kouwenaar - Het blindst van de vlek' door Jan van Luxemburg in 'Lexicon van Literaire Werken' (november 2004)
• 1 portret van Gerrit Kouwenaar in '222 schrijvers. Literaire portretten' van Eddy en Tessa Posthuma de Boer (2005), met het citaat 'Je moet het met taal doen. Je hebt zesentwintig letters en rommel daar maar wat mee.'
• Een interview met Gerrit Kouwenaar door Frénk van der Linden op 'De goddelijke vonk. Gesprekken met dichters' (3 cd's) (2006)
• Corinne van den Hoeven, 'Gerrit Kouwenaar' (cd-rom) (2007)
• Gaston Franssen, 'Gerrit Kouwenaar en de politiek van het lezen' (proefschrift) (2008)
• Guus Middag schreef in zijn 'Rarewoordenboek' (2011) een beschouwing over de woorden 'Helder' en 'Rouwmantel n.a.v. gedichten van Gerrit Kouwenaar.
• 1 hoofdstuk: 'Gerrit Kouwenaar - Totaal witte kamer' door Jaap Goedegebuure in 'Lexicon van Literaire Werken' (september 2013)
• Tom van Deel, 'Kouwenaar' (bibliofiel, 50 ex.) (2015)
• Anna Enquist, 'Een tuin in de winter: herinneringen aan Gerrit Kouwenaar' (2017)
• 1 gedicht: 'Voor Gerrit Kouwenaar' in 'Wat helpt is een wonder' van Anne Vegter (2017)
• Wiel Kusters, 'Morgen wordt het voor iedereen maandag: de oorlog van Gerrit Kouwenaar' (2023)
• Arjen Fortuin, 'Men moet: biografie van Gerrit Kouwenaar' (2023)

Diversen

(Zonder een schijn van volledigheid)

• Sextet voor Corneille (met Kousbroek, Elburg, Claus, Lucebert en Vinkenoog) (1954)
• Gerrit Kouwenaar schreef teksten voor de films 'Wederzijds' van Gerard Rutten en 'Europoort' van Joris Ivens. Hij werkte ook mee aan een film van Johan van der Keuken.
• In de serie 'Stemmen van schrijvers' verscheen bij Querido een 45-toerenplaat, waarop Gerrit Kouwenaar uit eigen werk voorlas. Aan de andere kant stond Hans Andreus.
• 'Collage resonance II-1963' (lp, met Ton Bruynèl) (1966)
• Jan Arends heeft in zijn bundel 'Lunchpauzegedichten' (1974) een gedicht aan Gerrit Kouwenaar opgedragen: Voor Gerrit Kouwenaar (blz. 7).
• Een zelfportret van Gerrit Kouwenaar in 'Schrijvers tekenen zichzelf' (1980). Een uitgave van 'De Revisor'.
• Wiel Kusters e.a., 'Het is zo vandaag als altijd: voor Gerrit Kouwenaar' (bibliofiel, 75 ex.) (1983)
• 'Gerrit Kouwenaar LX', menu voor feestdiner t.g.v. Kouwenaar's 60e verjaardag (1983)
• 'Het blindst van de vlek' werd in 1986 verfilmd door Frans van de Staak, met als titel: 'Windschaduw'.
• Naar aanleiding van 'Twee gedichten' maakte Frans van de Staak in 1989 de film: 'Ongedaan gedaan'.
• Leo Samama, 'Wit: opus 33: zes liederen voor sopraan en harp: 1988' bevat van Gerrit Kouwenaar 'Westelijk' (1989)
• Gerrit Kouwenaar leest gedichten op 'Stemmen van schrijvers' (cassettebandje, 1990)
• 2 parodieën op 'Ik heb nooit' in 'Ik ben geboren in Apeldoorn. Groot parodieënboek' (samenstelling Rody Chamuleau en J.A. Dautzenberg) (1994)
• Noortje Korst (zangvoordracht) en Annemiek van de Geijn (piano), 'Teer in de tijd' (cd, met gedichten van Gerrit Kouwenaar, Esther Jansma, Rutger Kopland) (2002)
• 'Kiepsakee: ter herinnering aan het samenzijn ten huize van Paul van Capelleveen en Ton Leenhouts op dinsdag 4 maart 2003: ter gelegenheid van de presentatie Dichter op het scherm Gerrit Komrij - Gerrit Kouwenaar' (bibliofiel, 25 ex.) (2003)
• 'Gerrit Kouwenaar leest Dat is alles' (cd) (2005)
• Gerrit Kouwenaar leest het gedicht 'Totaal witte kamer' op het luisterboek 'De zomers van Watou. Het beste uit de Poëziezomers' (2005)
• Gerrit Kouwenaar leest 3 gedichten op 'Ode aan de Nacht. het beste uit De Nacht van de Poëzie', samenstelling Anneke van Dijk en Koen Vergeer (4 CD's, 2005)
• Gerrit Kouwenaar leest 'Dat is alles', Poëzie cd met een keuze uit zijn beste werk (2006)
• Een portret (gouache en oost-indische inkt op paneel) van Gerrit Kouwenaar door Hendrik Valk, gemaakt in 1964 én een portret (acryl op doek) van Gerrit Kouwenaar door Pierre van Soest, gemaakt in 1994, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)

Literaire prijzen

• Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1958 voor 'De mensen zijn geen goden'
• Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1961 voor 'Zou een hand'
• Jan Campert-prijs 1962 voor 'De stem op de derde etage'
• Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1963 voor 'Zonder namen'
• Voor zijn vertalingen kreeg Gerrit Kouwenaar de Martinus Nijhoff-prijs 1967
• Henriëtte Roland Holst-prijs 1967 voor zijn poëzie
• P.C. Hooft-prijs 1970 voor poëzie voor zijn gehele oeuvre
• Prijs der Nederlandse Letteren 1989
• VSB-Poëzieprijs 1997 voor 'De tijd staat open'
• Karel van de Woestijne-prijs 2004 voor 'Totaal witte kamer'
• Prijs voor poëzie van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letterkunde (KANTL) 2005 voor 'Totaal witte kamer'
• Prijs voor Meesterschap 2009

Gerrit Kouwenaar was lid van de jury voor de volgende prijzen:

• Prijs van de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945, 1952, 1960, 1964
• Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1953, 1964, 1967, 1971
• Prozaprijs van de gemeente Amsterdam 1961
• Koepel-prijs 1968
• Alice van Nahuys-prijs 1970
• Henriëtte Roland Holst-prijs 1972
• Martinus Nijhoff-prijs 1972, 1973, 1974
• Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 1974, 1975
• voorzitter van de jury voor de P.C. Hooftprijs 1976
• Pierre Bayle-prijs 1977
• Herman Gorter-prijs 1981
• C. Buddingh-prijs 1994

Opmerkingen

• De vader van Gerrit Kouwenaar - David Kouwenaar - was dagbladcorrespondent.
• Gerrit Kouwenaar werd geboren in Amsterdam. In 1941 verhuisde het gezin naar Bergen (N.H.)
• Zijn broer David Kouwenaar (1921-2011) was schilder en dichter.
• Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat Gerrit Kouwenaar een half jaar gevangen wegens medewerking aan het illegale blad 'Lichting'.
• Na de Tweede Wereldoorlog was Gerrit Kouwenaar journalist en kunstcriticus.
• Gerrit Kouwenaar debuteerde met de experimentele novelle 'Uren en sigaretten' in 1946. Na 1956 schreef hij alleen nog poëzie.
• Gerrit Kouwenaar hoorde bij de Reflex-groep, bij Cobra en bij de generatie van 'De Vijftigers'. Zelf zegt hij over deze generatie: 'Wie in een hete oorlog of daaromtrent is opgegroeid en leeft met de wolk van de koude oorlog boven het volwassen hoofd, zal met die elementaire werkelijkheid vaak drastische contacten hebben moeten leggen. Hij ontkent niet de roos als u dat mocht denken, maar hij erkent óók de modder.'
• Gerrit Kouwenaar trouwde eind 1948 met Tientje Louw. Ze scheidden in 1954.
• Kouwenaar ziet dichten als een constante poging het leven te pakken te krijgen, maar als je iets in woorden hebt gevangen, is het dood: 'Van alle maken is doodmaken wel het volmaakste'.
• Kouwenaar wantrouwt de leugenachtige en dubbelzinnige taal. 'Eenmaal met woorden besmet, wil het landschap niet langer bestaan'. Het zoeken naar de taal is een terugkerend thema bij Kouwenaar, net als reizen en het drietal geweld/oorlog/dood.
• Op 1 oktober 2000 overleed zijn echtgenote Paula Kouwenaar-Hofmeester.
• Gerrit Kouwenaar werd begraven op Zorgvlied.

handtekening Gerrit Kouwenaar

Anderen over Gerrit Kouwenaar

• Kouwenaar is de poet's poet van de minor poets die zelf graag een poet's poet zouden willen zijn (Gerrit Komrij, De buitenkant, blz. 83)
• Zijn voorlezen van eigen werk is veelzeggend: regelrecht, helder, nuchter bijna, vanzelfsprekend. Maar zeer verzorgd en ernstig, hoewel lichte ironie in zijn stem altijd aanwezig is (zoals ook in heel veel regels uit zijn poëzie). (Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs, blz. 50/51)
• Als geharnast professioneel poëzielezer word ik nog slechts zelden door gedichten van mijn stuk gebracht, maar tegenover deze bundel ben ik volstrekt weerloos. (Piet Gerbrandy over 'Het bezit van een ruïne', Volkskrant, 21-01-2005)
• Zonder overdrijving kan gesteld worden dat Kouwenaar al heel lang algemeen als onze grootste levende dichter wordt beschouwd. Men kan dat opmaken uit de prijzen die hem al eerder ten deel zijn gevallen, uit de grote hoeveelheid kritieken en studies die in de loop der jaren aan zijn poezie zijn gewijd en uit de invloed die hij onmiskenbaar op het werk van jongere collega's heeft uitgeoefend. Zijn gedichten maken een letterlijk volmaakte indruk. Kouwenaar is aan ieder gedicht blijven werken totdat het aan zijn hoge norm voldeed. (juryrapport Prijs voor Meesterschap 2009)

Mijn favoriete citaat

Gedacht

Je hand is bijna je hond
je huid is bijna je huis
je vorm is bijna je worm
je gedicht is bijna wat je gedacht had
(Gerrit Kouwenaar, data/decors)

Bronnen o.a.

• P.H. Dubois, hedendaagse nederlandse kunst, letterkunde (1956)
• Wie is die.... Auteurs van Singel 262 (1966)
• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Ik hou van jou. Drieënnegentig auteurs van Querido (1982)
• Ooitgedicht (1985)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Schrijversgezichten (1990)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs (1997)
• Trouw (21-11-1998)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (februari 2022)