• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Richard Minne

Profiel

Achternaam: Minne
Roepnaam: Richard
Voornamen: Richardus Julius
Geboren: 30-11-1891
Te: Gent
Overleden: 01-06-1965
Te: Sint-Martens-Latem
Pseudoniem(en): Richard Minne schreef onder het pseudoniem Pierken een column in het satirisch weekblad 'Koekoek' met als titel 'De brieven van Pierken'. Later zette hij deze column voort in 'Vooruit'.

Zet mijn hoofd tussen de duimschroef en gij duwt er geen rijm uit.
Ik zit voor het venster te kijken, te gapen, te slapen liever.
Op de heuvel vóór mij zit een bende rode padvinders te kalleweien
en langs de zandweg loopt een sliert witte paters.
Vanmorgen is hier een klas jonge meisjes gepasseerd,
blootshoofds, naakte armen, losse stap, glinsterende kijkers,
zoals men ze in de stad nooit aantreft.
Mijn dag is naar de knoppen van schoonheid.
(Richard Minne, in een brief aan Raymond Herreman of Maurice Roelants,
geciteerd in het voorwoord van 'Groot verzenboek voor al wie jong van hart hart is',
door Karel Jonckheere)

Werk

Poëzie

• In den zoeten inval (1926)
• Van op de hooge brug onder den kroonlantaren (rijmprent, 1928)
• Wolfijzers en schietgeweren (gedichten, verhalen, brieven) (1942)
• Die van 't Fonteintje (bloemlezing uit het werk van Raymond Herreman, Karel Leroux, Richard Minne, Maurice Roelants) (1949)
• In den zoeten inval en andere gedichten (verzamelde gedichten) (1955)
• Malve en erica (bloemlezing door Karel Jonckheere) (1967)
• De wespen en de appelaar (bibliofiel, 60 ex.) (1995)
• Hoveniersgedichten (bibliofiel, 35 ex.) (1997)
• Dag van schoonheid (bibliofiel) (1998)
• Ik dool van pool tot pool en lap de rede ratio aan mijn zool (bibliofiel) (2000)
• Op den boer (bibliofiel, 80 ex.) (2000)
• Gedichten (Deel 1, In duizenden varianten, teksten) (2003)
• Gedichten (Deel 2, commentaar) (2003)
• Gedichten (Varianten. Deel 3, apparaat) (2003)
• Voor de gelegenheid (2004)
• Bloei (bibliofiel) (2005)
• Verzameld werk (2006)
• Gogol (bibliofiel, 4 ex.) (2018

Proza

• Heineke Vos en zijn biograaf (1933)
• Wolfijzers en schietgeweren (gedichten, verhalen, brieven) (1942)
• Album 1944 (samen met Raymond Herreman) (1944)
• Verzamelde verhalen (1996)
• Stripverhalen 1931-1935 (met Frits Van den Berghe) (1996)
• Verzameld werk (2006)

Brieven

• Wolfijzers en schietgeweren (gedichten, verhalen, brieven) (1942)
• Gelijk alles plezierig en weemoedig is in 't leven (nieuwjaarsuitgave) (1994)
• Een tong van lijntses: geannoteerde leeseditie van de Brieven van Pierken (1931-1935) (2002)
• Wanneer van u nog eens een minne-briefje?: de brieven van Louis Paul Boon aan Richard Minne (2003)

Overige non-fictie

• In 20 lijnen (1946)
• In twintig lijnen (1955)
• Cyriel Buysse (monografieën over Vlaamse Letterkunde) (1959)

Vertalingen/bewerkingen

Vertaald:

• Poèmes (Franse veraling van gedichten van Richard Minne door Henry Fagne (1965)
• L'inverno ad Anversa (vertaling van 'Winter te Antwerpen' door Thérèse-Jeanne Seidl) (1969)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Het eerste gedicht van Richard Minne werd in 1908 gepubliceerd in 'Jonge Krachten. Vlaams maandschrift voor jonge elementen'.
• Richard Minne publiceerde in de studententijdschriften 'Vlaamse Zonen', 'De Goedendag' en 'Jonge Krachten' (1908-1909) en in de Volksalmanakken, het Bijblad en het 'Zondagsblad'van 'Vooruit' (1909-1917).'
• In 1918 publiceerde Richard Minne in 'Regenboog' (er verscheen slechts één aflevering van).
• Richard Minne was mede-oprichter en van 1921-1924 redacteur van 't Fonteintje'.
• Richard Minne schreef onder het pseudoniem Pierken een column in het satirisch weekblad 'Koekoek' met als titel 'De brieven van Pierken'. Later zette hij deze column voort in 'Vooruit'.
• Richard Minne werkte vanaf 1931 bij het dagblad 'Vooruit' te Gent. Hierin schreef hij van 1944 tot 1957 een dagelijkse rubriek: 'In 20 lijnen'. Ook schreef hij literair-titische artikelen voor de kunstrubriek 'Geestesleven'. Na zijn pensionering in 1957 schreef Minne nog de wekelijkse rubriek 'Pro en contra'.
• Richard Minne was redacteur van 'Nieuw Vlaams Tijdschrift'.
• Richard Minne publiceerde o.a. in 'Nu', 'De Vrije Bladen', 'Helikon', 'Forum', 'De Gids' en 'Groot Nederland'.

Over Richard Minne

• André Demedts, 'R. Minne' (1946)
• 'Richard Minne 60. Een vriendenboek samengesteld ter gelegenheid van zijn 60ste verjaardag 1891-1951' (511 ex.) (1951)
• Een hoofdstuk 'Richard Minne, de fluitspeler' in 'Triptiek' van G. Stuiveling (1952)
• Jos de Haes, 'Richard Minne: de dichter' (serie Monografieën over Vlaamse letterkunde) (1956)
• 1 hoofdstuk: 'Richard Minne - In den zoeten inval' in '1905-1955 van jaar tot jaar van boek tot boek. Hoogtepunten uit vijftig jaar nederlandse letterkunde', uitgezocht en ingeleid door dr. J. Hulsker en Dr. G. Stuiveling (1956)
• 1 hoofdstuk: 'Bij den zestigsten verjaardag van Richard Minne' in 'Onderzoek en vertoog 2' van Victor E. van Vriesland (1958)
• 1 hoofdstuk: 'Sinte niemand' in 'Concurreren met de sterren' van Adriaan Morriën (1959)
• 1 hoofdstuk: 'Richard Minne' in 'Gegist bestek deel 2: Benaderingen en ontmoetingen' van C.J.E. Dinaux (1961)
• 1 hoofdstuk: 'Minne' in 'Loodlijnen' van Kees Fens (1967)
• Henri Bossaert, 'Richard Minne' (1968)
• 1 hoofdstuk: 'Richard Minne - Ode aan den eenzame' in 'Het Nederlandse gedicht na 1880' van Martien J.G. de Jong (1969)
• Daniël Van Ryssel (redactie), 'Rondom Richard Minne' (1971)
• D. van Berlaer-Hellemans, 'De poëzie van R. Minne in het licht van de ironie' (1975)
• Een interview met Richard Minne in 'Scheppen riep hij gaat van Au', H.U. Jesserun d'Oliveira (1977)
• 1 hoofdstuk: 'Richard Minne - Ik floot een zacht lawijt' in 'Vlaamse schrijvers: vijfentwintig portretten' door Gaston Durnez (1982)
• 1 in memoriam: 'Minne' door Kees Fens in 'Hij is reeds aan de overzijde. Necrologieën van schrijvers', samengesteld door Jeroen Brouwers (1986)
• 7 hoofdstukken over Richard Minne' in 'Memoires van Boontje' van Louis Paul Boon (1988)
• 1 anekdote over Richard Minne in 'Het literair anekdoten boek', samengesteld door John Müller (1988)
• Een bijdrage over Richard Minne in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Yves T'Sjoen (augustus 1993)
• 1 hoofdstuk: 'Het eeuwig verbeiden. Portret van Richard Minne' in 'Vlaamse leeuwen' van Jeroen Brouwers (1994)
• Een hoofdstuk: 'Heineke Vos en zijn graf' over Richard Minne in 'Kruistochten' van Stefan Brijs (1998)
• 1 hoofdstuk: 'Sinte niemand' in 'Brood op de plank. Verzameld Kritisch Proza I' van Adriaan Morriën (1999)
• Marco Daane, 'De vrijheid nog veroveren. Richard Minne (1891-1965)' (2001)
• Een hoofdstuk over Richard Minne in 'Dichters die nog maar namen lijken' van A.L. Sötemann (2003)
• Marco Daane: 'Het al te omheind streepken aarde van Richard Minne' in 'Ons Erfdeel' (mei 2007)
• 1 hoofdstuk: 'Richard Minne - In den zoeten inval' door Yves T'Sjoen m.m.v. Els van Damme in 'Lexicon van Literaire Werken' (november 2009)
• 1 hoofdstuk: 'Het eeuwig verbeiden. Portret van Richard Minne' in 'Gezichten, gestalten' van Jeroen Brouwers (2011)
• Gerrit Komrij becommentarieert het gedicht 'Vademecum voor de dichter' van Richard Minne in 'Tussen hemel en aarde' (2013)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Lucebert maakte in 1983 in het Letterkundig Museum een grote wandschildering, waarin hij 36 literaire citaten verwerkte. Van Richard Minne is hier terug te vinden 'Werk zonder mate of plan, / maar spied door alle luiken; / veracht de burgerman. / doch ledig zijne kruiken'.
• In 1992 verscheen de CD 'Van op de hoge brug. Dirk van Esbroeck zingt Richard Minne en Jan van Nijlen'.
• In een garage van het Oost-Vlaamse Schellebelle werd eind jaren negentig een belangrijk archief van Richard Minne ontdekt. Het leverde een schat aan biografisch materiaal op.
• 'Ik stap op mijn fiets' (bibliofiel) (2004)
• Elisabeth Tonnard, 'De dichter spreekt weer' (geichten samengesteld uit dichtregels van Richard Minne) (2012)

Literaire prijzen

• Letterkundige prijs van de provincie Antwerpen 1945 voor 'Wolfijzers en schietgeweren'
• Staatsprijs voor Vlaams verhalend proza 1946 voor 'Wolfijzers en schietgeweren'.

Biografische opmerkingen

• Richard Minne volgde vier jaar de handelsafdeling van het Koninklijk Atheneum in Gent. Hier kreeg hij o.a. les van René de Clerq.
• Rond de Eerste Wereldoorlog was Richard Minne militant socialist en marxist. Hij publiceerde in die periode ook een twaalftal socialistische verzen.
• Richard Minne was ambtenaar bij het Ministerie van Justitie, boer (1924-1928) in Waarschoot en journalist (1931-1957).
• Vanaf 1928 woonde Richard Minne in (het schildersdorp) Sint Martens-Latem bij Gent. Hij was overigens zelf ook een niet onverdienstelijk schilder.
• Richard Minne produceerde een klein, maar gewaardeerd oeuvre. Zijn werk wordt wel vergeleken met dat van Nescio en Elsschot.
• Richard Minne was getrouwd met Julienne Rowland.
• Het meeste van zijn werk werd door vrienden voor publicatie gereed gemaakt. Zij moesten hem overhalen om het te publiceren en hij liet (schouderophalend) de publicatie aan hen over.
• Zijn poëzie wordt gekenschetst als 'van bitterheid en ontgoocheling doortrokken'.
• Richard Minne werd begraven op het kerkhof achter de kerk in Sint-Martens-Latem. Het graf heeft geen nummer.
• In Gent is er, tijdens de Gentse Feesten van 1999, een Richard Minne-wandeling geweest, met als titel: 'Gent, kop en hart’.
• In Sint-Martens-Latem staat het volgende gedicht van Richard Minne op een muur (zie 'Links')
  Toen in mijn armen,
  ring van rust,
  hebt ge alle wanen
  van mijn mond gekust

Anderen over Richard Minne

• Aan Richard de rijkaard
  Ik houd van u, beminnelijke Minne,
  zoals gij beiden, boer en dichter, zijt,
  zoals gij weet te binden ziel en zinnen.
  Als ik het leven nog eens moest beginnen,
  zou 't zeker als het uw zijn gewijd.
  
  Gij lijkt op Jammes en op Derème veel,
  ook op Laforgue. dien gij wel moet kennen.
  Gij vraagt van 't leven, zo gezeid, uw deel
  en weigert later zaligzijn geheel
  of bijna - om desnoods te kunnen wennen.
  (Reinold Kuipers, Rendez-vous met een Remington, blz. 21)
• Onze geestige dichter, Richard Minne, de eeuwige zoeker, de eeuwige spotter, de eeuwig eenvoudige, de eeuwig klare. (Raymond Herreman, Boekuiltjes, blz. 50)
• Zoals Richard Minne indertijd zei, toen ik vroeg wanneer hij nu eens zijn memoires ging schrijven. Och, antwoordde hij, ik zal die best na mijn dood schrijven.
  (Louis Paul Boon, Boontjes 1966, 20/7, blz. 101)
• Soms liep dat stukje zo maar uit de schrijfmachine. Soms wou ze het niet lossen, wat hij ook smeekte of vloekte. Ik maakte dan de pijnlijke geboorte van '20 lijnen' mee. Het kwam met stukken en brokken. Wel beproefde hij dan bliksemsnel, en op bijna verraderlijke wijze, een nieuw blad in de machine te duwen om haar om de tuin te leiden. Maar het baatte niet, het bleef met stukken en brokken komen. Hij had een vreemde manier van werken. Kwam na een goedgedraaide volzin ene die met moeite op de been kon blijven, dan rukte hij haastig het papier uit om als het ware opnieuw met schone lei te beginnen. Op die manier kreeg hij een hele verzameling vellen, waaruit hij bij elk de goede volzin knipte en die dan opnieuw aan elkaar plakte. De hele overige rest frommelde hij tot een bal van eerbiedwaardige omvang, om die onmiddellijk in de kachel te stoppen. Eenmaal is het voorgekomen dat hij met de rommel bij vergissing ook het pasgeboren kind in de kachel stopte. Het is de enige dag in de twintig lange jaren geweest, dat géén stukje in de krant verscheen. (Louis Paul Boon, 90 mensen, blz. 99, Richard Minne (1))
• Eerder klein was de grote man die ik bewonderde, een vijftiger gekleed in een te lange stofjas, zijn haar dik en zwart, zijn blik vinnig. De elegantie van zijn stap viel mij op, hij hield de ene schouder steeds wat hoger dan de andere, zwaaide met een arm breeduit, wipte soms nog plotseling lichtvoetig het trapje naar het atelier op. En dan stond hij naast mij, iedere woensdag, voor de opmaak aan de steen van het 'Geestesleven' - de kultuurpagina van de krant - met zijn onafscheidelijk bruingebrand sigaretteneindje tussen de lippen. (Prosper de Smet, Richard Minne de zwijgende dichter, Tirade 234, blz.161)
• Gefnuikt, ontgoocheld, maar niet verbitterd. (Marco Daane, op de vraag het leven van Richard Minne in drie steekwoorden samen te vatten, HP/De Tijd, 14-04-2001)
• Zelden zal een dichtersleven zozeer zijn bepaald door ogenblikkelijke en genereuze erkenning enerzijds en het uitblijven van succes anderzijds. Zelden zal een mensenleven zo zijn gekleurd door getob en geklaag enerzijds en niet aflatende aanmoediging anderzijds. (Michaël Zeeman, Volkskrant, 27-07-2001)
• Minnes gepieker vormt, nu eens spits en geestig, dan weer bitter of melancholisch, een onmisbaar onderdeel van zijn poëtica. Zijn verskunst is doorschoten van een soms mild, niet zelden bijtend sceptisme tegenover de verheven aanspraken der dichtunst, de zijne incluis. (Arjan Peters, Volkskrant, 08-12-2006)
• Ik droeg ook een klein versje van Richard Minne voor. Ten eerste omdat daarin op eenvoudige wijze over de onleefbaarheid van het leven gedicht wordt, en ten tweede omdat je elke gelegenheid moet aangrijpen om muziek te maken of poëzie voor te lezen, twee kunsten met een aanzienlijke verzoeningsgraad. (A.L. Snijders, Heimelijke vreugde, blz. 187/188)

Richard Minne als schilder

Privécollectie Willy Goethals

Mijn favoriete citaat

De mensch wordt gewonnen tusschen vuile lakens,
aan den kant van een gracht, op een krakende bank in het park,
tegen de achterdeur, onder een paraplu, in de W.C.
Hoe wilt ge redelijkheid verwachten van een schepsel in oogenblikken van smakeloosheid en verbijstering gemaakt?
Mij verwondert het dat de boel nog niet gekker is.
Dààr ligt de erfzonde.
(Richard Minne, Fragmenten uit: Wolfijzers en schietgeweren, in Voor de bijl, blz. 87)

Naar een overzicht van citaten van Richard Minne

Bronnen o.a.

• H.U. Jesserun d'Oliveira, Scheppen riep hij gaat van Au' (1977)
• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Kees Fens, Nou hoor je het eens van een ander (1982)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Kritisch lit. lexicon (1993)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
• Behoudens deze steen. Een gids langs schrijversgraven in Nederland en Vlaanderen (2004)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (juli 2023)