• Home
• Bibliografiëen
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Opmerkingen
• Anderen Over
• Bronnen

Jean Pierre Rawie

Profiel

Achternaam: Rawie
Voornamen: Jean Pierre
Geboren: 20-04-1951
Te: Scheveningen

Ik gruw van het voorbijgaan van de tijd,
maar wat ik liefheb en waaraan ik lijd
- het hangt nu eenmaal met elkander samen -
eindigt tenslotte in oneindigheid.
(Jean Pierre Rawie, De Tweede Ronde, lente 1987)

Pseudoniem(en): Jean Pierre Rawie schreef in 'De Nieuwe Clercke' samen met Driek van Wissen onder het pseudoniem Albert Zondervan. Hij gebruikte ook het pseudoniem Luppo Klapp.

De culinair journalist Johannes van Dam gebruikte in een column een sonnet in de stijl van Jean Pierre Rawie. Hij ondertekende het met Jean Paul Rawie.

Werk

Ofschoon ik waarschijnlijk in mijn leven meer tijd besteed heb
aan cafébezoek en geslachtsverkeer,
dan aan het schrijven van poëzie,
zie ik mijzelf toch vooral als dichter,
zij het niet zonder schroom.
(Jean Pierre Rawie, Vroeger was alles beter, behalve de tandarts, blz. 97)

Poëzie

• De match Luteyn-Donner, een schaakcursus in twee maal twaalf sonnetten (met Driek van Wissen) (1976)
• Het meisje en de dood (1979)
• Mijn Heer, voorwaar een dag uit duizenden... (bibliofiel, 35 ex.) (1979)
• Intensive care (1982)
• Dartele dactylus. Ollekebollekes . Nieuwste verzameling (met Ivo de Wijs, Drs. P en Driek van Wissen) (1984)
• Kwade trouw (gevolgd door Liederen in opdracht) (1986)
• Oude gedichten (verzameld werk) (1987)
• Woelig stof (1989)
• Sonnetten (bibliofiel, 350 ex.) (1990)
• Hemeltekens (bibliofiel, 135 ex.) (1991)
• Winter (vouwblad, jaarwisselingsgeschenk) (1989)
• Erf (jaarwisselingsgeschenk) (1991)
• Cyclus (bibliofiel, 250 ex.) (1992)
• Onmogelijk geluk (1992)
• Oude gedichten (1993)
• Ursa Minor I (bibliofiel, 500 ex.) (1994)
• Oudejaarsavond (met Hans Warren) (jaarwisselingsgeschenk) (1994)
• December is al haast voorbij... (jaarwisselingsgeschenk) (1996)
• Gene zijde (bibliofiel, 195 ex.) (1997)
• Winter (jaarwisselingsgeschenk) (1998)
• Geleende tijd (1999)
• Ten leste (nieuwjaarsgeschenk, 49 ex.) (1999)
• Gedeeld verleden (bibliofiel, 245 ex.) (1999)
• Wij hebben alles nog te goed. De mooiste liefdesgedichten (2001)
• Wij volgen één voor één hetzelfde pad – de mooiste rouwgedichten (2003)
• Verzamelde verzen (2004)
• Rijmkroniek des Vaderlands - De opkomst van de Nederlandse Republiek (met Driek van Wissen) (2005)
• Rijmkroniek des Vaderlands - De Gouden eeuw (met Driek van Wissen) (2007)
• Rijmkroniek des Vaderlands - Van Willem III tot Willem III (met Driek van Wissen) (2010)
• De tijd vliegt, maar de dagen gaan te traag (2012)
• Geluk (bibliofiel, 80 ex.) (2013)
• In memoriam Gerrit Komrij (met Menno Wigman) (bibliofiel, 50 ex.) (2013)
• Degenhard (met anderen) (2016)
• Handschrift (2017)
• Parallellen (bibliofiel, 75 ex.) (2017)
• Verzamelde gedichten (2024)

Adriaan Roland Holst werd wel eens aangesproken met de vraag:
'Bent u nou de beroemde dichter?'
En dan antwoordde hij 'Soms mevrouw, soms'.
En zo is het ook. Je geeft in zo'n poëem natuurlijk slechts een bepaalde kant
en misschien wel de béste kant van je wezen weer.
Maar er zijn verder natuurlijk ook een heleboel flapdrollerige kanten aan mij,
die zich niet verdragen met dat soort vragen van mensen.
(Jean Pierre Rawie, Gelders Dagblad, 18-09-1999)

Proza

• Vroeger was alles beter, behalve de tandarts (columns) (2013)
• Mijn ouders hadden één kind en een dochter (columns) (2015)
• Verstrooid van school (columns) (2018)

Overig non-fictie

• 1 bijdrage: 'Shampoo' in 'Het Drs. P Jaar- en bewaarboek', onder auspiciën van Het Heen- en Weerschap (2018)
• Vrienden van de poëzie (met Joep van Ruiten)(2024)

Vertalingen

Jean Pierre Rawie vertaalde veel gedichten. Aan zijn dichtbundels voegt hij vaak een afdeling 'vertalingen' toe.

• Gedichten van Camoens, Lope de Vega, Mihai Eminescu en van Ciro di Pers.
• 1 bijdrage: 'Twee vertaling' (van gedichten van Afanasi Fet en Fjodor Tjoettsjev in 'Uren met Karel van het Reve. Liber Amoricum' (1991)
• Gedichten van Lope de Vega, Conde de Villamediana, Gabriel Bocángel en Miguel de Unamuno in 'Het Spanjeverlangen. Nederlandse schrijvers over Spanje', samengesteld door Maarten Steenmeijer (1992)
• Jean Pierre Rawie vertaalde vier gedichten van Aleksandr Blok (1997)
• De korte mantel - Een Arthurverhaal uit de dertiende eeuw (met Driek van Wissen) (2001)
• Een luchtbel in een vluchtige rivier (2021)

Vertaald

• Peter Verstegen vertaalde een aantal gedichten van Jean Pierre Rawie in het Engels. Ze werden gepubliceerd in het Rawie-nummer van 'Bzzlletin' (dec93/jan94).
• Pas op breekwaar = Wackeltanz: vijftien gedichten van Jean Pierre Rawie (Nachdichtung Hans van der Veen) (2015)

Jean Pierre Rawie schreef een voorwoord voor

• Rainer Maria Rilke, Brieven aan een jonge dichter (2012)
• Dick de Boer & Klaas Driebergen, Nu is de moen gevangen : alle poemen van Marten Toonder (2014)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• De eerste gedichten van Jean Pierre Rawie werden gepubliceerd in 'Propria Cures'.
• Jean Pierre Rawie was oprichter en redacteur van 'De Nieuwe Clercke'. Hier gebruikte hij ook, samen met Driek van Wissen, het pseudoniem Albert Zondervan.
• Jean-Pierre Rawie hoorde (met bijv. Drs. P, Kees Stip, Ivo de Wijs en Jan Boerstoel) bij een groep 'plezierdichters' rond het tijdschrift 'De Tweede Ronde', die met hun light-verse ook in het land optraden.
• Jean Pierre Rawie publiceerde gedichten in 'Optima', 'Kaliber', 'Nieuw Wereldtijdschrift' en 'Maatstaf'.
• Jean Pierre Rawie publiceerde in 'Literatuur', 'Argus'.

Over Jean Pierre Rawie

• Een hoofdstuk 'Jean Pierre Rawie' in 'Wat ik heb gevonden, je raadt het nooit. Vijftien opstellen over schrijvers in onze taal' van Willem Wilmink (1990)
• 'Bzzlletin' gaf in dec 93/jan94 een nummer uit met veel artikelen over Jean Pierre Rawie.
• In 'Het schrijvershuis' (1995) nam Jan Kal negen sonnetten over Jean Pierre Rawie op.
• Een interview met Jean Pierre Rawie in 'Met andere woorden' van Jacob Moerman (1995)
• 1 privé-foto met begeleidende tekst van Anna Enquist in 'De gevoelige plaat', redactie Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (1995)
• Een gedicht: 'Deadline' (+ opdrachten) in 'Literatuur lezen in de tweede fase' van Ruud Kraaijeveld (1996)
• Een hoofdstuk over/interview met Jean Pierre Rawie in 'De tien geboden' van Arjan Visser (1999)
• Een interview met Jean Pierre Rawie in 'Geletterde mannen' van Elisabeth Lockhorn (2001)
• 1 hoofdstuk: 'Rawie' in 'De Afsluitdijk en verder' van Martin Bril (2002)
• 1 hoofdstuk: 'Rawie kan niet dichten' in 'Onttachtiging. Essays over eigentijdse poëzie en poëziekritiek' van Jos Joosten (2003)
• Een interview met Jean Pierre Rawie in 'De interviewer en de schrijvers' van Ischa Meijer (2003)
• Guus Middag schreef een beschouwing over het woord 'Bevlogen' n.a.v. het gedicht 'Bevlogen' van Jean Pierre Rawie in zijn 'Rarewoordenboek' (2011)
• Een analyse van twe gedichten van Jean Pierre Rawie in 'Zo werkt poëzie! Techniek en thematiek in 60 moderne Nederlandse gedichten' van Lambert Wierenga (2011)
• Een interview met Jan Pieter Rawie in 'Een zweep voor eigen rug' van Jan Holtman (2014)

Diversen

• Jean Pierre Rawie schreef (onder pseudoniem) liedteksten voor de Groninger zanger en kroegeigenaar Koos Huizinga. Deze zijn te vinden op de CD's 'De geur van gisteren' en 'Koos 50'.
• 1 gedicht: 'Jean Pierre Rawie (1949)' in 'Waarom ik geen Neerlandistiek studeer. Schrijverssonnetten' van Jan Kal (1980)
• 'Vrij Nederland' vroeg auteurs om hun top-10 voor 'De leeslijst'. De lijsten stonden in het nummer van 12-09-1987. 'Kwade trouw' stond op het lijstje van Jan Pronk op nr. 6.
• Jean Pierre Rawie schreef een Weense ballade op verzoek van Drs. P en Paul Lemmens voor 'Nieuwe vergezichten. Dertien fonkelnieuwe versvormen' (1989)
• Jean Pierre Rawie schreef een bijdrage: 'Twee vertalingen' (uit het Russisch) voor "Uren met Karel van het Reve' (1991) t.g.v. diens 75e verjaardag en zijn afscheid als bestuurslid van 'Het Parool'.
• Uitgeverij Novelle gaf in 1993 een setje bierviltjes met gedichten uit. Op één viltje stond het gedicht 'Dichterschap' van Jean Pierre Rawie.
• Het gedicht 'Ursa Minor I' van Jean Pierre Rawie werd op de CD 'Denkend aan de Dapperstraat', uitgegeven t.g.v. de boekenweek1994, gezongen door Willem Nijholt.
• 'Kwade trouw' verscheen in 1996 in de 'Grote Lijster'-serie van Wolters Noordhoff.
• 1 gedicht: 'Ander interieur' (een variatie op Rawies gedicht 'Interieur') in 'Onherstelbaar verbeterd' van Gerrit Komrij (1997)
• In Sellingen is een uitkijkpunt in de vorm van de coulissen van een theater: 'het Theater van de Natuur'. Op de traptreden naar dit 'theater' staan gedichten. Op de tweede treden staat sinds 2000 het gedicht 'Wat er geweest is, toen en hier' van Jean Pierre Rawie.
• Een steen met het gedicht: 'Spanjaardslaan' van Jean Pierre Rawie, in de Spanjaardslaan in Leeuwarden, in het kader van 'Poëzie op straat'.
• Jean Pierre Rawie leest 4 gedichten op 'Ode aan de Nacht. het beste uit De Nacht van de Poëzie', samenstelling Anneke van Dijk en Koen Vergeer (4 CD's, 2005)
• Jean Pierre Rawie leest het gedicht 'Sindsdien' op het luisterboek 'De zomers van Watou. Het beste uit de Poëziezomers' (2005)
• Jean Pierre Rawie leest 4 gedichten op 'Dichters in de Nacht. 25ste nacht van de poëzie', samengesteld door Anneke van Dijk en Koen Vergeer (2 CD's, 2006)
• 'Verzamelde verzen' verscheen in 2009 als Grote letterboek.
• Maarten van Roozendaal zette enkele gedichten van Jean Pierre Rawie op muziek.
• Een portret (gemengde techniek op papier) van Jean Pierre Rawie door Dorinde van Oort, gemaakt in 1993 én een portret (olieverf op paneel) van Jean Pierre Rawie door Trudy Kramer, gemaakt in 2002, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)

Literaire prijzen

• Wessel Gansfort-prijs 1989.
• Charlotte Köhler Prijs 2008 voor zijn gehele oeuvre.

Biografische opmerkingen

• De vader van Jean Pierre was (doopsgezind) luchtmachtpredikant. Toen Jean Pierre een half jaar was, verhuisden ze naar Zeist. Toen hij vier of vijf was, verhuisden ze naar Winschoten.
• Jean Pierre Rawie volgde het gymnasium in Winschoten. Hier werd hij afgestuurd. Hij ging toen naar een gymnasium in Groningen.
• Jean Pierre Rawie studeerde (gekleed als een negentiende-eeuwse landjonker) Russisch en Pools. Daarna studeerde hij Oud-Bulgaars, Zoeaafs, Italiaans en Roemeens. Deze studies rondde hij niet af, maar kent de talen wel zo goed dat hij regelmatig gedichten uit die talen vertaald.
• Tijdens zijn studie begon hij met het schrijven van gedichten.
• In 1982 lag hij, na een verwaarloosde blindedarmontsteking, langdurig in het ziekenhuis. Hier schreef hij in een maand de gedichten van de bundel 'Intensive care'.
• Samen met Drs. P en anderen schreef Jean Pierre Rawie 'ollekebollekes', maar hij wil niet gezien worden als (uitsluitend) light-verse dichter.
• Jean Pierre Rawie ontwikkelde zich tot een dichter die voornamelijk sonnetten schrijft. (Het 'Nieuwsblad van het Noorden noemde het ooit 'sonnettensnotterij')
• Zowel de titels 'Intensive care' als 'Kwade trouw' waren toevallig kort voor hij ze gebruikte door anderen gebruikt voor thrillers.
• Jean Pierre Rawie kreeg (door overmatig alcoholgebruik) een pancreaskwaal die hem bijna fataal werd. In 1989 was hij hier weer van hersteld. Jan Kal dichtte: 'Gedoemde dichter, aan de dood ontsnapt,/en opgestaan - voorwaar een medisch wonder -/je oeuvre-opbouw kon niet afgeronder/indien je levensdraad was afgeknapt.'
• Hij woont op Visserstraat 39.
• Jean Pierre Rawie verzorgde in het najaar van 1993 een aantal werk- en hoorcolleges aan de Rijksuniversiteit in Groningen. (aan, zegt hij zelf, de universiteit waar hij min of meer gesjeesd is).
• Fragmenten uit gedichten van Jean Pierre Rawie worden veelvuldig in rouwadvertenties geciteerd (door hemzelf 'de graadmeter van de maatschappelijke relevantie' genoemd). Ook staan zijn regels op diverse grafzerken. (Ik heb natuurlijk liever dat ze ze de hele dag lezen als ze nog leven en gezond zijn. Rawie, Gelders Dagblad, 18-09-1999)

handtekening Jean Pierre Rawie

Anderen over Jean Pierre Rawie

• Rawies pretentie om klassieke poëzie te schrijven is riskant en daardoor tegelijkertijd fascinerend. Wie erin slaagt zijn vooroordeel tegen vormvaste poëzie eens op te schorten, zijn al te snelle associaties met neoromantische verzenmakerij en light verse opzij te zetten en wie enigszins thuis is in de klassieke, ook voorromantische traditie, zal ontdekken dat Rawie soms onverhoeds in zijn onderneming slaagt en dat dan de ruis van andere tijden, die haast onvermijdelijk is omdat wij nu eenmaal ook altijd historiserend lezen, door hem teniet wordt gedaan. Dan blijkt het er plotseling toch inderdaad niet op aan te komen poëzie van deze tijd te maken. (Maarten Doorman, VN, 27-01-1990)
• Rawie... hij placht zich artistiek te kleden
  Maar dichten kon hij al, en zelfs bekwaam
  
  Toen is mentale rijpheid ingetreden
  Zodat - bij stage wasdom van zijn faam -
  La vie bohème verdiept werd tot la vie
  
  Zijn leven is geenszins onaangenaam
  Zijn taal is sterk en rijk aan melodie
  Zijn culturele aanzien onomstreden
  Kortom: hij heeft wat hij verdient, Rawie
  (Drs. P, Bzzlletin, dec 93/jan94, blz. 3)
• We gingen aan tafel in een restaurant, waar Jean Pierre Rawie breeduit op ons zat te wachten. Hij had op allerlei servetten al handtekeningen uitgedeeld. Natuurlijk wist ik wel dat Michaelis eens de vrouw van Reve was geweest, maar wij, zoals we daar bij elkaar zaten, vermeden het over hem te praten. Jean Pierre is immers ook een fatsoenlijk mens, en dat staat zijn ijdelheid heus niet in de weg. (Jean-Paul Franssens, Ik heb je nog veel te melden, blz. 210, 26-06-1998)
• Jean Pierre is erg verliefd op Rosita Steenbeek en laat dat ook te pas en te onpas merken. Hij houdt van niet al te slimme, wat sletterige vrouwen met een stevig patina van verloedering. Vol trots vertelden J.Pierre en Rosita over hun tomeloze hartstocht voor elkaar. Jean Pierre belde haar laatst midden in de nacht op en sommeerde haar op zijn kosten een taxi te nemen van Amsterdam naar Groningen. Prompt gedaan. Twee uurtjes liggen stampen en vervolgens met de taxi weer terug naar Amsterdam. Hij ging mee, dus daarna ook nog op doorrit in de Noordoostpolder klaargekomen en met veel gekir en uithalen een tweede maal onder de rook van Diemen. Alsjeblieft, wie doet je wat! Je bent dichter of je bent het niet. (Jean-Paul Franssens, Ik heb je nog veel te melden, blz. 248/249, 11-03-1999)
• Het einde van Rawie is niet in zicht,
  dus voel ik mij voorlopig niet verweesd.
  Nadat hij jarenlang zich had ontwricht,
  vond hij de kunst hoe men zichzelf geneest.
  (Jan Kal, Jean Pierre Rawie VIII (fragm.), in: Het schrijvershuis, bz. 48)
• Zijn humor balanceerde op de rand van studentikoze flauwiteit. (Peter Zwanborn, Volkskrant, 09-09-1999)
• Jean Pierre Rawie wil een klassiek dichter zijn en zijn werk verandert dus nauwelijks; hoogstens begint het steeds verhevener te klinken. Het zou me niet verbazen dat we als we hem na zijn dood opensnijden oprechte tranen en melancholie aantreffen, maar in zijn dichterlijk werk onderdrukt hij die. Zijn werk is op een bepaalde manier van marmer, mooi en misschien zelfs geheimzinnig maar ook gereserveerd. (Rob Schouten, Vrij Nederland, 25-09-1999)
• Het is poëzie die van buiten geleerd wil worden en voorgedragen, en waarin gevierd wil worden dat alles is zoals het is. (Herman de Coninck, geciteerd in Gelders Dagblad, 31-03-2001)
• JEAN PIERRE RAWIE. Het is allemaal net een beetje te glad. Erg knap, maar edelkitsch. Zoals Anton Pieck populair is bij mensen die geen verstand hebben van kunst, zo wordt Rawie gelezen door mensen die geen benul hebben van poëzie. Iemand die gedichten schrijft alsof er driehonderd jaar niets is gebeurd in de poëzie. En vooral in de twintigste eeuw niks. (Gerrit Komrij, Eendagsvliegen, blz. 211)
• Jean Pierre is altijd aardiger dan je je hem herinnert. (Arthur Japin, Zoals dat gaat met wonderen, blz. 86)
• ISFAHAN
  
  Mijn vriend Jean Pierre Rawie, de muzenvriend,
  Die ook vaak wordt bezocht door wraakgodinnen,
  Verzet nu in Italië zijn zinnen.
  Hij zoekt de rust die hij wellicht verdient.
  
  Daar zijn nu vloedgolven en modderstromen.
  Je vraagt je af: hoe zou dat nou toch komen?
  (Driek van Wissen, De laatste jaren, blz. 11)
• Wie van Jean Pierre Rawie alleen de ernstige gedichten kent, kan schrikken van alle vrolijkheid in zijn columns (Arjan Peters, Volkskrant, 05-09-2015)

Werk van Jean Pierre Rawie geciteerd in overlijdensberichten

Volkksrant, 17-09-1991

Volkskrant, 12-06-1993

Volkskrant, 10-10-1995

NRC Handelsblad, 17-01-1997

Mijn favoriete citaat

Het hek hangt scheef in het scharnier.
De struiken groeien door het schroot.
Het stilstaand water in de sloot
symboliseert de doodsrivier.
(Jean Pierre Rawie, Kerkhof (fragm.), Geleende tijd, blz. 11)

Bronnen o.a.

• Querido's letterkundige reisgids
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Bzzlletin (dec 93/jan94)
• Volkskrant (09-09-1999)
• Poëzie op straat. Poëzieroute Leeuwarden (2004)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (december 2023)