Henriette Roland Holst

Profiel

Achternaam: Roland Holst'(-van der Schalk)
Roepnaam: Henriette (Jet)
Voornamen: Henriette Goverdine Anna
Geboren: 24-12-1869
Te: Noordwijk-binnen
Overleden: 21-11-1952
Te: Amsterdam
Pseudoniem(en): Henriette Roland Holst gebruikte in 'De Nieuwe Tijd' het pseudoniem Opmerker. Ze schreef ook onder het pseudoniem In liefde bloeiende ('Tegen haat en wrok').

verwonderlijk bevredigd, zalig vrij, -
Het leven heb ik achter mij gelaten:
voorbij de dag, de dooltocht door zijn straten -
't leven der mensen trok aan mij voorbij.
(H. Roland Holst-van der Schalk, Lof der duisternis (fragm.), Poëtisch akkoord, blz. 7)

Voor tweedehands boeken	Ook van Henriette Roland Holst
Raban Internet Antiquariaat	Klik hier !

Naar Boven

Werk

Poëzie

Sonnetten en verzen in terzinen geschreven (1895)
De nieuwe geboort (1903)
Opwaartsche wegen (1907)
De vrouw in het woud (1912)
Meiliederen en propaganda verzen (1915)
Het feest der gedachtenis (1915)
Verzonken grenzen (1918)
Tusschen twee werelden (1923)
Heldensage. Een gedicht (1927)
Verworvenheden (1927)
Keur uit de gedichten van Henriëtte Roland Holst (verz. door S.A. Baelde) (1928)
Vernieuwingen. Verzen (1929)
Tusschen tijd en eeuwigheid. Verzen (1934)
In Memoriam [H. Sneevliet] (1943)
De loop is bijna volbracht. Vier gedichten (1944)
De sterren (Rijmprent) (1946)
Belijdenis (1946)
Uit de diepte. Tijdgedichten (1946)
Winter 1947. Een gedicht (1947)
In de webbe der tijde. Verzen (1947)
Een requiem voor Gandhi (1948)
Wordingen. Een cyclus van liefe en vertrouwen (1949)
Bloemlezing uit de gedichten van Henriëtte Roland Holst-van der Schalk (gekozen door G. Stuiveling) (1951)
Vierentwintig sonnetten (Uitgekozen door Garmt Stuiveling) (bibliofiel, 200 ex.) (1954)
Twintig nagelaten gedichten (300 ex.) (1957)
Portretten en verzen van Henriëtte Roland Holst (300 ex.) (1959)
Gebroken kleuren (300 ex.) (1961)
Vroegste sonnetten (1962) (300 ex.)
Jeugdwerk 1884-1892 (door Garmt Stuiveling) (1969)

Proza

De held en de schare (Een verbeelding van Garibaldi en de Italiaansche vrijheidsbeweging) (1920)
Het vuur brandde voort. Levensherinneringen (1949)
Het leed der mensheid laat mij vaak niet slapen (bloemlezing) (1985)

Brieven

Open brief aan Maxim Gorki (1918)
Kunstenaarslevens. De briefwisseling van Albert Verwey met Alphons Diepenbrock, Herman Gorter, R.N. Roland Holst, Henriëtte van der Schalk en J.Th. Toorop (verzorgd door Dr. Mea Nijland-Verwey) (1959)
1 brief van Henriette Roland Holst aan Top Naeff (in handschrift én getypt) in 'Brieven in Beeld' (1976)
A. Roland Holst, Briefwisseling met R.N. Roland Holst en H. Roland Holst-Van der Schalk (bezorgd door Erik Menkveld en Margaretha H. Schenkeveld) (1990)
Waarom schrijf je nooit meer? Briefwisseling tussen Henriëtte Roland-Holst en Henk Sneevliet (bezorgd door Nico Markus) (1995)

Toneel

De opstandelingen. Een lyrisch treurspel in drie bedrijven (1910)
Thomas More. Een treurspel in verzen (1912)
Michaël (1916)
Het offer (1921)
De kinderen. Feestelijk spel in verzen (1922)
Arbeid (1923)
Wij willen niet. Een anti-oorlogsspel (1931)
Kinderen van dezen tijd. Leekenspel in drie bedrijven (1931)
De moeder. Een leekenspel (1932)
Der vrouwen weg. Een spreekkoor (1933)
De roep der stad. Een Leekenspel (1933)
Opgang tot het huis der gemeenschap. Spreekkoor (1934)
De stem die roept. Zes kleine spelen en koren (1936)
Gedroomd gebeuren. Dramatisch spreekkoor (1937)

Hoorspel

Thomas More (VARA, 1928)

Overige non-fictie

Een woord tot de vrouwen der arbeiders klasse naar aanleiding der nat. tentoonstelling van vrouwenarbeid (1898)
Dante Gebriël Rossetti als dichter en schilder 1828-1882 (met R.N. Roland Holst) (1898)
Socialisme en literatuur (1899)
Vrouwen, luistert eens! (1902)
Arbeiders en alcohol (1902)
Kapitaal en arbeid in Nederland. Bijdrage tot de economische geschiedenis der 19de eeuw (1902)
De groote Spoorwegstaking, de Vakbeweging en de S.D.A.P. (1903)
Volksleger of ontwapening? (1903)
Geen reaktie? (1903)
De vrouw, de arbeidswetgeving en de sociaaldemokratie (1903)
Sociaal-demokratie en anti-militarisme (1907)
De socialistische opvoeding der jeugd. Voordracht (1907)
Geschiedenis van den proletarischen klassenstrijd (1909)
Klassenstrijd in Spanje en zweden. Rede (1909)
Revionistische en marxistische taktiek in de kiesrecht-beweging (1910)
De intellektueelen het kapitalisme en de sociaaldemokratie. Rede (1911)
Jean Jacques Rousseau. Een beeld van zijn leven en werken (1912)
De maatschappelijke ontwikkeling en de bevrijding der vrouw (rede) (1914)
Het socialistisch proletariaat en de vrede (1915)
Waarom de-mobilisatie? (1915)
De strijd tegen het militrarisme in Nederland (1915)
Waarom ook sociaal-democraten het 'Manifest der dienstweigeraars' onderteekenden (1915)
Imperialisme, demokratie en hervormingen (1916)
Verzamelen? (1916)
Soldatenplicht. Een woord tot de doldaten èn tot de arbeiders (1918)
De revolutionaire massa-aktie. Een studie (1918)
De strijdmiddelen der sociale revolutie (1918)
De eerste gedenkdag der sociale revolutie in Rusland (1919)
De gevallen helden ter eere. Rosa Luxemburg, Karl Liebknecht (1919)
De daden der Bolschewiki (1919)
Historisch materialisme en kunst (1924)
Wat wil de BKSP (met J. de Kadt) (1924)
De voorwaarden tot hernieuwing der dramatische kunst. Een studie (1924)
Over leven en schoonheid. Opstellen over aesthetische en ethische onderwerpen (1925)
Communisme en moraal (1925)
Het huidige Rusland. Hollandsche bewerking van het rapport der Britsche Delegatie naar Rusland (1925)
De ontwikkeling van het Nederlandsche kapitalisme in de laatste kwart-eeuw (1926)
De weg tot eenheid (1928)
Socialisme en wereldbeschouwing. Rede (1930)
Geweld en geweldloosheid in den strijd voor het socialisme. Lezingen (met J. Valkhoff) (1930)
De taak der hedendaagsche vrouw in de maatschappij (1930)
Tolstoi. Zijn wezen en zijn werk (1930)
De zekerheid van het socialisme (1930)
De strijd om de jeugd. Rede (1931)
Gustaaf Landauer. Zijn levensgang en levenswerk (1931)
Guido Gezelle (1931)
De geestelijke ommekeer en de nieuwe taak van het socialisme (1931)
Grondslagen en problemen der nieuwe kultuur in Sowjet-Rusland (1932)
Vlag en lading. Het wereldstrijdcongres tegen den oorlog en de ongewelddadige anti-oorlogsbeweging (1932)
Broederschap in de levenspraktijk (1933)
Herman Gorter (1933)
De krisis der Westersche kultuur (1933)
Sterft, oude vormen en gedachten! Een beschouwing over den strijd der oostenrijksche arbeiders (1934)
Teleurgestelden? (1934)
Over antimilitaristische strijdmiddelen en hun gebruik (1934)
Rosa Luxemburg. Haar leven en werken (1935)
Poëzie en maatschappelijke vernieuwing (1935)
Clara Meijer-Wichmann herdacht (1937)
Kindjaren en jeugd van R.N. Roland Holst (1940)
Tegen haat en wraak (1941)
Een overgang tot het socialisme (1945)
Van de schaduw naar het licht. Kan Nederland de slag om het herstel winnen? (1946)
Gandhi (1947)
Kerstmis als boodschap in een gebroken wereld (1947)
Romain Rolland (1948)
Romankunst als levensschool. Tolstoi, Balzac en Dickens (1950)
Vrienden ter gedachtenis. Vijf gedachtenisartikelen (1955)
Käthe Kollwitz. Een leven van leed en strijd (1956)
Wat het oosten mij schonk (1958)
Het rijkere leven en andere literaire beschouwingen (1960)
Erasmus herdacht (1963)

Vertalingen/bewerkingen

W. Morris, John Ball e.a. (met H. Gorter) (1898)

Vertaald:

De geestelijke ommekeer en de nieuwe taak van het socialisme (1931) verscheen eerst in het Duits en daarna pas in het Nederlands.

Henriette Roland Holst schreef een inleiding voor

Jef Last, Kameraden! (1930)
Bloemlezing uit de gedichten van A. van Collem (door E. Vos-Van Collem) (1932)
Freek van Leeuwen, Door het donker (1934)
Georg Mecklenburg, Rusland daagt den godsdienst uit (1934)
Willem de Zwijger en andere opstellen. Uit zijn geschriften verzameld door Dr. Daniël de Lange, 1878-1948, uitgegeven door zijn vrienden (1948)

Bloemlezingen

'Tijdsignalen' (1929) (Werk van Jan W. Jacobs, Jef Last, Freek van Leeuwen en Garmt Stuiveling)

'Gebloemleesd'

Poëzie:

6 gedichten in 'Onze dichters', door Gust. van Elring (1909)
7 gedichten in 'Nieuwste Nederlandsche Lyriek', verzameld door Laurens van der Waals (1910)
4 gedichten in 'Taalbloei, letterkundig leesboek, tweede deel, tweede druk', door M.A.P.C. Poelhekke (1918)
5 gedichten in: 'P. van Renssen, Nieuwe Nederlandsche lyriek' (1927)
10 gedichten in 'Mozaiek, serie B, No.5, Lyriek, III', verzameld door J. Greshoff en A.F. Mirande (1928)
7 gedichten in 'De Nederlandsche poëzie in honderd verzen', samengesteld door Dirk Corster (1931)
3 gedichten in 'De bloeiende bongerd: Bloemlezing, een inleiding tot de literaire kunst' door W.C. Wittop Koning-Rengers Hora Siccama en Herman Poort (1e deel, 6e druk, 1931)
6 gedichten in 'Christofoor, verzameld door Roel Houwink (1934)
1 fragment: 'Verlangen' in 'Het Kind in de Poëzie', samengesteld en ingeleid door Dirk Coster (1935)
1 gedicht: 'De boschvijver' in: 'Een bundel proza en poëzie', verzameld door G. Horreus de Haas, H. Ploeg jr. en G. Stuiveling (1937)
1 gedicht: 'De vrouw in Rusland' in 'De dichter vertelt. Een bloemlezing vertellende en beschrijvende poëzie', door P.H. Muller (1937)
2 gedichten in 'Een vlucht door zeven eeuwen poëzie', samengesteld door J.P.H. Krijgsman (1938)
2 gedichten 'De dagen zijn wat wij ze maken' en 'Thomas Moore' in 'Oogst der tijden, Keur uit de werken van schrijvers en dichter aller volken en eeuwen', red. Johan Winkler (1940)
1 gedicht: 'Der vrouwen moed' in 'Ons volk. Een karakteristiek in verzen', samengesteld door Paul Huf (ca. 1940)
3 gedichten in 'Lof van Nederland: Zijnde een verzameling zoowel van ouds beproefde als kortelings geschreven gedichten verzen en rijmen waarin de schoonheid des vaderlands te water en te land wordt zichtbaar gemaakt ... ', samengesteld door J.W.F. Werumeus Buning (ca. 1940)
2 gedichten in 'De schoonheid van ons land I. Het landschap' (1941)
4 gedichten in 'Dichters van dezen tijd', verzorgd door D.A.M. Binnendijk (14e druk, 1941)
1 gedicht: 'Holland' in 'Herrijzenis' (1945)
1 gedicht: 'Zomer: de oogst' in 'Dichteressen over de seizoenen' (bibliofiel, 100 ex.) (1945)
3 gedichten in 'Het lied van den vrede', bijeengebracht door L.M.Fr. Daniëls o.p. (1945)
4 gedichten in 'Dichters van dezen tijd', door D.A.M. Binnendijk (15e druk, 1946)
7 gedichten in 'Verzen, derde deeltje', samengesteld door Dr. M.H. van der Zeyde (1947)
1 gedicht: 'Aan de Hollandsche joden en hun vrienden (fragment' in 'Verzet en poëzie', verzameld door Anton B. Lam (1947)
1 gedicht (met vragen): 'De vrouw in het woud' in 'Nederlands na 1600' van J. Karsemeijer en G. Kazemier (8e druk, 1948)
6 gedichten in 'Religieuze poëzie. Een keuze uit de Nederlandse religieuze lyriek van 1880 tot 1950', samengesteld door Dirk Coster en Anton Deering (1949)
2 gedichten in 'Kleine dichterkeur',samengesteld door W.L. Brandsma (1950)
2 gedichten in 'Moeder en kind: een keur van gedichten', verzameld door Agatha Seger (1950)
7 gedichten in 'Wij en de wereld: een poëtisch antwoord op problemen', verzameld door M.H. van der Zeyde (1952)
2 gedichten in 'Poëzie op de planken' (1954)
39 gedichten in 'De spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen 1100-1900', samengesteld door Victor E. van Vriesland (1955)
5 gedichten in 'Religieuze poëzie der Nederlanden', verzameld door Michel van der Plas (1955)
1 gedicht: 'Lof der duisternis' in 'Poëtisch akkoord. Honderd gedichten uit tien jaar Noord- en Zuid-Nederlandse literatuur', samenstelling: Pierre H. Dubois, Hubert van Herreweghen, Maurice Roelants en Garmt Stuiveling (1956)
3 gedichten in: 'Met twee maten, de kern van vijftig jaar nederlandse poëzie geïsoleerd en experimenteel gesplitst' samengesteld door Paul Rodenko (1956)
1 gedicht: 'Holland gij hebt...' in 'De muze zwerft door Nederland' bijeengebracht door Ed. Hoornik (1956)
1 gedicht: 'Het schoonste....' in 'Wiltzangh. Met de dichters in de natuur', samengesteld door Gabriël Smit (z.j.)
2 gedichten in 'Het boek van de arbeid', samengesteld door K.G. Boon, S. Carmiggelt, Arie Pleysier en Johan Winkler (1957)
1 gedicht: 'Oude arbeider' in 'De dichter en de dood', verzameld door J.C. Bloem (1958)
4 gedichten in 'Toen bliezen de poortwachters. Proza en poëzie van 1880 tot 1920', verzameld door Hans van Straten (1959)
2 gedichten in 'Het krekeltje. Declamatiebundel ten dienste van jongerenbeweging en algemeen vormend onderwijs' (K.N.B.J.B., z.j.)
1 gedicht: 'Kleine paden' in 'Uitzicht 1. Letterkundig leesboek voor de middelklassen', door Har Scheepens en Drs. M.B. Teipe (z.j.)
3 gedichten in 'De dichter bidt', samengesteld door Willem Enzinck (1961)
1 gedicht: 'De zachte krachten' in 'De stem der muze, een bundel moderne gedichten om voor te dragen', samengesteld door P. Maassen (1961)
1 gedicht:'De zachte krachten zullen zeker winnen in 'Klimatologisch, een verzameling gedichten naar thema' door G. Th. Rothuizen (1961)
1 gedicht: 'De afgezant' in 'De dichter en de dood', bijeengebracht door Chr. Leeflang (1961)
1 gedicht: 'De zachte krachten' (met een vertaling van het gedicht in het Duits door Nico Greitemann) in 'De Muze op school', Bijeengebracht door W. van Beusekom (1961)
10 gedichten in 'Nederlandse schrijvers en schrijfsters II', L. Leopold (17e druk, 1961)
1 gedicht: 'Dit éne weten wij' in 'Gedichten die mij vergezellen', samengesteld door Dr. J.J. Buskes (z.j.)
2 gedichten in 'Moderne lyriek' bijeengebracht door C.J. Kelk en Halbo C. Kool (z.j.)
1 gedicht: 'Ik denk, dat wij nu eerst lang moeten leren in 'Bronnen van Levenskunst' (1972)
1 gedicht: 'Over rustigende vastheid die ik vond' in 'Is deze ook goed meneer? De evergreen in de Nederlandse poëzie', verzameld door C. Buddingh' (1972)
2 gedichten in 'Een moederhart, een gouden hart. Dichters over hun moeder', verzameld door Gerrit Komrij (1973)
1 gedicht: 'De stilte der natuur heeft veel geluiden' in 'Schrijvenderwijs. Oefeningen in tekstbehandeling voor WVO en HAVO', door T. Klijnhout-Moerman en E.S.F. Riemens-Feteris (1973)
1 gedicht: ' Alles dof en duister...' in 'Vluchtig omzien. Een halve eeuw nederlandstalige letterkunde', samengesteld door C.J.E. Dinaux (1975)
1 gedicht: 'December. Het licht' in 'En allen die het hoorden verbaasden zich. Gedichten over een geboorte' samenstelling Wim Ramaker (1976)
1 liedtekst: 'De Internationale' in 'Tjoep tjoep. Liederenbundel Stichting kamp- en reiswerk VCJC' (1978)
2 gedichten in 'Van Tachtig tot Tachtig', samengesteld en ingeleid door Piet Calis, F.P. Huygens en B.W.E. Veurman (1978)
3 gedichten in 'De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in 1000 en enige gedichten, samengesteld door Gerrit Komrij (1980)
5 gedichten in 'Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten (2 delen), samengesteld door C. Buddingh' en Eddy van Vliet (1982)
4 gedichten in 'Nou hoor je het eens van een ander', samengesteld door Kees Fens (1982)
4 gedichten in 'Ik wou dat ik twee hondjes was', samengesteld door Vic van de Reijt (1982)
4 gedichten in 'Het land der letteren', samengesteld door Adriaan van Dis en Tilly Hermans (1982)
1 gedicht: 'Verbroken Trouw' in 'Bijna honderd. Meulenhoff 1895-1985. Verhalen en gedichten ven schrijvers uit het literaire fonds' (1985)
3 gedichten in 'De 200 bekendste, mooiste, tederste, leukste sonnetten', samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1985)
1 gedicht: 'Geduld mijn ziel en geduld' in 'Ons poëtisch Binnenhof, politici kiezen hun dichters' redactie Ernst van Altena (1986), gekozen door N. (Neelie) Smit-Kroes (VVD)
1 gedicht: 'Bede aan den slaap' in 'Littekens in een gelooide stierehuid (Nederlandstalige schrijvers over de Spaanse Burgeroorlog 1936-1939', samengesteld door Hub. Hermans (1986)
1 gedicht: 'De zachte krachten zullen zeker winnen' in 'Gelezen worden ze ontelbre malen. De bekendste gedichten uit de Nederlandse literatuur', samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1986)
7 gedichten in 'Dit maakt ons ademloos bij haar geluid. De mooiste gedichten door vrouwen geschreven', samengesteld door Maaike Meijer en Annettje Dia Huizinga (1986)
1 gedicht: 'De zachte krachten' in Grote poëziebloemlezing 'Mij liet je leven', samenstelling Aldert Walrecht (1987)
1 liedtekst: 'De internationale' in 'Toen wij van Rotterdam vertrokken. Nederlandse liederen uit de 20e eeuw' Bijeengebracht door Vic van de Reijt (1988)
1 gedicht: 'Cultuurkreet' in 'Hier ligt Poot Hij is dood', samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1990)
3 gedichten in: 'Het nachtegalenbosje. Poëzie uit Vlaanderen en Nederland 1880-1916', samengesteld door Hubert van Herreweghen en Willy Spillebeen (1990)
5 gedichten in 'Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles gekleurd is', samengesteld door Tine van Buul en Bianca Stigter (1991)
3 gedichten in 'Ik heb de liefde lief. De mooiste liefdesgedichten uit de Nederlandse en Vlaamse poëzie', samengesteld door Willem Wilmink (1993)
1 liedtekst: 'De internationale' in 'In die grote stad Zaltbommel. Liedjes van school, club en kamp', samengesteld door Jacques Klöters (1993)
1 gedicht: 'Opgang III' in 'Domweg gelukkig in de Dapperstraat', samengesteld door C.J. Aarts en M.C. van Etten (1994)
1 gedicht: ''k Ben nu geen vrouw...' in 'Dichten over dichten. Bloemlezing uit de Nederlandse poëzie van de 19de & 20ste eeuw, samengesteld door Atte Jongstra en Arjan Peters (1994)
2 gedichten in 'Geen dag zonder liefde. Honderd jaar Nederlandse liefdespoëzie uit noord en zuid', samengesteld door Eddy van Vliet (1994)
3 gedichten in: 'En al mijn levensdagen stonden in uw boek. Gedichten naar de Bijbel uit de twintigste eeuw', samengesteld door Huub Oosterhuis (1995)
1 gedicht: 'Holland' in 'Literair landschap. Dichters en schrijvers over Nederland', samengesteld door Peter van Zonneveld (1998)
1 gedicht: 'Over rustigende vastheid die ik vond' in 'Groot verzenboek. Vijfhonderd gedichten over leven, liefde en dood. Een thematische bloemlezing uit de Nederlandstalige poëzie van de twintigste eeuw', samengesteld door Jozef Deleu (1999)
3 gedichten in 'Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten', verzameld door Gerrit Komrij (2004)
1 gedicht: 'Sombre gedachten schiep een sombre tijd' in 'De dunne Komrij', samengesteld door Gerrit Komrij en Marc Verstappen (2005)
1 fragment: 'De moeder' in 'Moederlief. Gedichten voor en over moeders' (2006)
1 gedicht: 'Ook ik...' in 'Meulenhoffs dagkalender van de poëzie 2011', samengesteld door Tjitske Jansen en Victor Schiferli (2010)
2 gedichten op 'Hier komt de poëzie ! Acht eeuwen Nederlandstalige poëzie gekozen en voorgelezen door Ramsey Nasr' (7 cd's, 2012)
1 gedicht: 'De zachte krachten zullen zeker winnen' in 'Van heer Halewijn tot Hugo Claus. 222 klassiekers van de middeleeuwen tot de Vijftigers' samengesteld door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem (2013)
9 gedichten in 'De Nederlandse poëzie van de twintigste en de eenentwintigste eeuw in 1000 en enige gedichten', samengesteld door Ilja Leonard Pfeijffer (2016)
Werk van Henriëtte Roland Holst in 'Ik wou zo graag dat ik wat troost kon geven: de mooiste troostgedichten' (2020)

Proza:

1 tekst: 'De jeugd van Jean Jacques Rousseau' in 'De bloeiende bongerd: Bloemlezing, een inleiding tot de literaire kunst' door W.C. Wittop Koning-Rengers Hora Siccama en Herman Poort (1e deel, 6e druk, 1931)
1 bijdrage: 'Een kiem groeit uit' in Schrijvers getuigen tegen oorlog en militarisme', uitgegeven voor de jongeren vredes actie door W.L.& J. Brusse (1936)
1 fragment: 'De schoonheid van Gorter's Mei' in: 'Een bundel proza en poëzie', verzameld door G. Horreus de Haas, H. Ploeg jr. en G. Stuiveling (1937)
1 bijdrage 'Een kleine ruiker voor A. Roland Holst Van zijn oude tante' in 'Over den dichter A. Roland Holst' (1946)
1 fragment: 'De groote spoorwegstaking' in 'Voor de bijl. Schrijvers slaags met de buitenwereld', samengesteld door A. Marja (1955)
1 citaat in 'Eenvoudige Wijsheid voor Jong en Oud', verzameld en gerangschikt door W. Hoogenboom en A.S. Moerman (z.j.)
7 citaten in 'Andermans wijsheid', bijeengebracht door K. ter Laan (1961)
2 essays (fragmenten) in 'Nederlandse schrijvers en schrijfsters II', L. Leopold (17e druk, 1961)
1 citaat in 'Spectrum citatenboek', samengesteld door C. Buddingh' (1967): 'De stilte der natuur heeft veel geluiden'.
3 citaten in 'mini zeer. aforismen en citaten van moderne vlaamse en nederlandse auteurs', verzameld door Gerd de Ley (1969)
2 citaten in 'Standaard modern Citatenboek' samengesteld door Gerd de Ley (1973)
1 citaat in 'Een sober feest', samengesteld door Ewald Vanvugt (1980)
3 citaten in 'Groot Literair Citatenboek van Nederlandse en Vlaamse auteurs uit de 19e en 20e eeuw', samengesteld door Gerd de Ley (1981)
2 citaten in 'Kosmos groot citatenboek' (1986)
1 verhaal: 'De spoorwegstaking' in 'Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, gedichten, verhalen, columns vanaf 1829', samengesteld door W. Hansen (1989)
1 verhaal: 'Een modelinrichting voor zuigelingen en moeders III' in 'De muze in het bagagerek. Nederlandse schrijfsters in den vreemde', samengesteld door Anne Kuiper (1991)
1 citaat in 'Prisma van de citaten' (1994): 'De stilte der natuur heeft veel geluiden'.
1 fragment uit 'Het vuur brandde voort' in 'Vrouwenlevens. Honderd jaar vrouwen over hun leven', samengsteld door Margot de Waal (1995)
1 citaat in 'Het groot Citatenboek over God, Geloof & Kerk', samengesteld door Rien van den Berg, Gert Marchal & Koos van Noppen (2001)
1 essay 'Wat het Oosten mij schonk' in 'De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 200 essays', samengesteld door Joost Zwagerman (2008)

Tonen

Tijdschriften

Henriette Roland Holst debuteerde met poëzie in 'Tweemaandelijksch Tijdschrift'.
Henriette Roland Holst was vanaf 1879 redactrice van 'De Nieuwe Tijd'. Zij gebruikte hierin het pseudoniem Opmerker.
Henriette Roland Holst was redacteur van het illegale 'De Vlam'.
Henriette Roland Holst publiceerde in 'Ad Interim', 'De Vrije Katheder', 'Vrouwenpost'.

Over Henriette Roland Holst

1 hoofdstuk: 'Edw. Koster - Henriette Roland Holst' in 'Nieuwere Literatuur-geschiedenis, deel 3' van Willem Kloos (1905)
S.R. Steinmetz, 'Kritiek op de proletarische moraal van Mevrouw Roland Holst' (1905)
1 hoofdstuk: 'Henriette Roland Holst' in 'Nieuwere Literatuur-geschiedenis, deel 4' van Willem Kloos (1906)
Bernard Verhoeven, 'De zielegang van Henriette Roland Holst' (1925)
K.H. Miskotte, 'Het lyrisch werk van mevrouw Roland Holst' in 'Christelijk letterkundige studiën' (1927)
J. Greshoff, 'Over Henriette Roland Holst. Een bibliografie van haar werk, voor zoover bijeen gebracht op de tentoonstelling bij boekhandel D. Bolle te Rotterdam 22 Dec. 1934 - 12 Jan. 1935' (1934)
Meia Kaas-Albarda, 'Inleiding tot de poëzie van Henriette Roland Holst' (1935)
K.F. Proost, 'Henriette Roland Holst in haar strijd om gemeenschap' (1937)
Cyriel Verschaeve, 'Dietsche dichters: Albrecht Rodenbach, Delfien van Haute, Guido Gezelle, Henriëtte Roland Holst, Louis Leipoldt' (1937)
Nico van Suchtelen, 'Interview: voordracht gehouden de 22ste october 1938 voor het Kunstenaars-Centrum voor Geestelijke Weerbaarheid bij de opening der tentoonstelling van werken van Frederik van Eeden, Herman Gorter, Henriette Roland Holst en Nico van Suchtelen in het Museum Fodor te Amsterdam' (300 ex.) (1938)
K.H. Miskotte, 'Messiaansch verlangen. Het lyrisch werk van Henriette Roland Holst' (1941)
Margaretha Maria Ariëns, 'Het jeugdwerk van Henriette Roland Holst-van der Schalk gezien in verband met de tijd van ontstaan' (proefschrift) (1943)
Rob Antonissen, 'Herman Gorter en Henriette Roland Holst' (1946)
J.P. van Praag, 'Henriette Roland Holst. Wezen en werk' (proefschrift) (1946)
J.M. Romein en N.A. Donkersloot, 'Wegens uitnemende verdienste: toespraken gehouden bij de erepromoties aan de Universiteit te Amsterdam van Henriëtte Roland Holst, Kamiel Huysmans, Pieter Nicolaas van Eyck en Herman Teirlinck, ter gelegenheid van de driehonderdjarige herdenking van de sterfdag van Pieter Cornelisz. Hooft op 20 mei 1947' (1947)
J.P. van Praag, 'De zachte stem' in 'Critisch Bulletin' (juli 1948)
1 hoofdstuk: 'Roode Hagiographie (Henriëtte Roland Holst-van der Schalk)' in 'Verzamelde beschouwingen' van J.C. Bloem (1950)
Een hoofdstuk 'Henriette Roland Holst: politiek en poëzie' in 'Triptiek' van G. Stuiveling (1952)
Een hoofdstuk(je) over Henriette Roland Holst in 'Kleine grapjes over grote mensen. Anecdotes van schrijvers' (1953) van Clara Eggink.
1 hoofdstuk: 'Henriette Roland Holst-Van der Schalk - De vrouw in het woud' in '1905-1955 van jaar tot jaar van boek tot boek. Hoogtepunten uit vijftig jaar nederlandse letterkunde', uitgezocht en ingeleid door dr. J. Hulsker en Dr. G. Stuiveling (1956)
Th. Weevers, 'Beeldspraak, klank en bouw van 'De nieuwe geboort'' (1957)
2 hoofdstukken: 'Figuur en betekenis van Henriëtte Roland Holst van der Schalk' en 'Het klassieke in het dichterschap van Henriëtte Rolamd Holst-van der Schalk' in 'Spelen met de tijd' van Annie Romein-Verschoor (1957)
1 hoofdstuk, 'Henriette Roland Holst' in 'Gegist bestek deel 1: Benaderingen en ontmoetingen' van C.J.E. Dinaux (1958)
1 hoofdstuk: 'Henriette Roland Holst' in 'Verzameld werk. Poëzie proza en critisch proza' van H. Marsman (1960)
1 hoofdstuk: 'Henriette Roland Holst-van der Schalk: Gedroomd gebeuren' in 'Kroniek der poezie' van Marnix Gijsen (1965)
1 hoofdstuk: 'Het vroegste werk van Henriette Roland holst' in 'Willens en wetens' van Garmt Stuiveling (1967)
C.W. de Kruyter, 'Henriëtte van der Schalk "sonnetten en verzen in terzinen geschreven"' in 'De nieuwe taalgids' (1967)
C.W. de Kruyter, 'H. Roland Holsts "Tusschen tijd en eeuwigheid"' in 'De nieuwe taalgids' (1969)
Wim J. Simons, 'Henriette Roland Holst' (1969)
Garmt Stuiveling, 'Henriette Roland Holst. Schrijversprentenboek 16' (1970)
1 hoofdstuk: 'Henriëtte Roland Holst (een voortijdige herdenking van omstreeks 1939)' in 'Een stoet van beelden zag ik langs mij gaan: schrijversgestalten door Martinus Nijhoff' (1970)
P.J. Meertens, 'Henriëtte Roland Holst' in 'Jaarboek van de maatschappij der Nederlandse letterkunde te Leiden 1968-1969' (1971)
'Keer ik van ver naar u weer. J.J. Buskes vertelt aan Wim Ramaker over zijn literaire vrienden: Henriëtte Roland Holst, Geerten Gossaert, Anton van Duinkerken, Jan W. Jacobs, A. Marja, H.M. van Randwijk' (1972)
1 kronkel: 'De kroeg II' over Henriëtte Roland Holst in 'Elke ochtend opstaan' van Simon Carmiggelt (1973)
'Over een kamer. Aan Henriette Roland Holst' en 'Een herinnering aan Henriette Roland Holst' in 'In den verleden tijd' van A. Roland Holst (1975)
D. de Lange, Gerrit Borgers, 'H. Gorter en H. Roland Holst in hun tijd (1977)
1 hoofdstuk: 'Henriette Roland Holst-van der Schalk. De voorwaarden tot hernieuwing der dramatische Kunst' in Menno ter Braak, 'De Propria Curesartikelen 1923-1925' (1978)
Liesbeth den Uyl, 'Henriette Roland Holst' in 'Vrouwen rond de eeuwwisseling', onder redactie van Aukje Holtrop (1979)
1 hoofdstuk: 'Hulde of verloochening?' in 'Vrouwenwijsheid' van Annie Romein-Verschoor (1980)
1 hoofdstuk: 'Henriëtte Roland Holst' in 'In het voetspoor van Henriëtte Roland Holst - Radicalen & religieuze socialisten in Nederland' van Piet Meertens (1982)
'Een herinnering aan Henriette Roland Holst' in 'Proza 1' van A. Roland Holst (1983)
Elsbeth Etty, 'Het proza van Henriette Roland Holst. 'Ze schreef zoals een andere vrouw breide'' in 'Bzzllletin 128' (september 1985)
1 artikel/hoofdstuk over H. Roland Holst in Cola Debrot, 'Verzameld werk 5. Over literatuur' (1987)
1 necrologie in 'Mevrouw, ik groet u: necrologieën van vrouwen', samengesteld door Emma Brunt (1987)
Margriet van Lith, ''Wie in dit verband nog ooit van politiek durft gewagen ...' Verwarrende visies op dichteres en partijleidster Henriëtte Roland Holst' in 'Literatuur' (maart-april 1992)
Elisabeth Leijnse, 1 hoofdstuk: '19 april 1897: Herman Gorter en Henriëtte Roland Holst worden lid van de Sociaal-Democratische Arbeiders Partij. Socialisme, literatuur en mystiek rond de eeuwwende' in 'Nederlandse literatuur, een geschiedenis' (1993)
Herman Schaap, 'Historie en verbeelding in 'De held en de schare' van Henriëtte Roland Holst' (1993)
Elsbeth Etty, 'Liefde is heel het leven niet' (biografie van Henriette Roland Holst) (1996)
Mathijs Smit, ''De gouden droom van groei tot ware gemeenschap' - De gemenschapskunst van H.P. Berlage en Henriëtte Roland Holst' in 'Literatuur' (maart-april 1996)
Een bijdrage over Henriette Roland Holst in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Herman Schaap (mei 2000)
1 hoofdstuk: 'Henriëtte Roland Holst (1869-1952): 'Poëzie van boven de boomgrens'' in 'Het woord te vondeling. Een eeuw Nederlandse poëzie in zeventien portretten', van Anneke Reitsma (2002)
Een hoofdstuk over Henriette Roland Holst in 'Dichters die nog maar namen lijken' van A.L. Sötemann (2003)
1 hoofdstuk: 'De vrouw in het woud: Henriette Roland Holst' in 'De canon' van Menno ter Braak (2004)
Gilles W.B. Borrie, 'Herinneringen en ontmoetingen: burgemeester, historicus, vrijmetselaar' (2011)
Remco Ekkers, ' Liefde als levenswet: Henriette Roland Holst in Ventspils' (e-book) (2012)
1 ZKV: 'Cultuurreis' over Henriette Roland Holst en veel ZKV's over de Buissche Heide en de Angora Hoevein 'Wapenbroeders' van A.L. Snijders (2013)
Een hoofdstuk over Henriette Roland Holst door Elsbeth Etty in '1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis' (2013)
1 hoofdstuk 'De zachte krachten zullen zeker winnen. HenrietteRoland Holst' in 'Handig literatuurboek voor mensen met meer verstand dan opleiding' van Willem Wilmink (2016)

handschrift Henriëtte Roland Holst (Tante Jet)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

Henriette Roland Holst schreef een inleiding voor: Jef Last, Kameraden! (1930)
Het Stedelijk Museum in Amsterdam organiseerde in 1977/1978 de tentoonstelling 'Herman Gorter en Henriette Roland Holst in hun tijd'.
1 gedicht: 'Haarnet' (een variatie op Roland Holsts gedicht 'Sonnet') in 'Onherstelbaar verbeterd' van Gerrit Komrij (1997)
Rene Konings stelde de fietsroute 'Fietsen naar Henriëtte Roland Holst' samen. De route voert langs het theehuisje van Henriette roland Holst en door de Rucphense en Langendijkse Heide.
Een portret (olieverf op paneel) van Henriette Roland Holst-van der Schalk door Henk Gorter (ca. 1935) in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)

Naar Boven

Literaire prijzen

Prijs voor Meesterschap 1934
De Universiteit van Amsterdam verleende haar op 20-05-1947 een eredoctoraat in de letteren
Prijs voor kunsten en wetenschappen 1949 voor haar gehele oeuvre

De Henriette Roland Holst-prijs wordt door de Maatschappij der Nederlandse letterkunde toegekend voor een werk dat – aldus het statuut – `uitmunt door sociale bewogenheid en literair niveau'.

Naar Boven

Werk van Henriëtte Roland Holst geciteerd in overlijdensberichten

rouwadvertentie met tekst Henriëtte Roland Holst

Volkskrant, 05-09-1989

rouwadvertentie met tekst Henriëtte Roland Holst

Trouw, 18-05-1993

rouwadvertentie met tekst Henriëtte Roland Holst

Volkskrant, 01-02-1997

rouwadvertentie met tekst Henriette Roland Holst

NRC, 29-04-2022

Biografische opmerkingen

Henriette Roland Holst was dichteres. Haar meisjesnaam was Van der Schalk. Haar vader was notaris in Noordwijk.
Ze was een tante van Adriaan Roland Holst.
Henriette Roland Holst ging naar een kostschool en studeerde Frans in Luik (hier werd ze verliefd op een jonge operazanger). In deze tijd schreef ze ook gedichten in het Frans.
Een bezoek aan de schilder Jan Toorop in Katwijk bracht een 'explosie van poëzie' bij haar teweeg.
Ze trouwde in januari 1896 met de kunstschilder R.N. Roland Holst. Hij maakte o.a. de glas-in-lood ramen in de Dom in Utrecht.
Ze woonde in 's-Graveland, Laren en in Bloemendaal.
Henriette Roland Holst was politiek actief . Van 1897 tot 1911 was ze lid van de SDAP. Na de Russische revolutie werd ze communiste.
Henriette Roland Holst was bevriend met Herman Gorter.
Vanaf 1918 bracht ze de zomermaanden door op het landgoed De Buissche Heide. Dit was door een erfenis in haar bezit gekomen. Ze lieten hier een woning bouwen: de angora-hoeve. Op deze heide is nu een wandeling uitgezet langs bordjes met gedichten van Henriette Roland Holst.
In 1921 reisde ze naar Moskou voor een congres. Hier ontmoette ze o.a. Trotski.
Ze was teleurgesteld in het communisme en ontwikkelde zich na 1927 in religieus-socialistische zin, o.a. onder invloed van Gandhi's geweldloze revolutie.
Ze publiceerde poëzie, maar schreef ook poltiek, sociaal essayistisch werk.
Het christelijk-literaire maandblad 'Opwaartsche Wegen' (1923) ontleende zijn naam aan de gelijkname bundel van Henriette Roland Holst uit 1907.
Het werk van Henriette Roland Holst was hartstochtelijk socialistisch. Later werk kreeg een meer religieus karakter.
Uit haar werk spreekt de onmogelijkheid om van dromen tot daden te komen.
Ze overleed in haar woning in Amsterdam (Van Eeghenstraat 64).
Henriette Roland Holst werd op 24-11-1952 gecremeerd in Crematorium Velsen in Driehuis.
Voor het geboortehuis van Henriette Roland Holst in Noordwijk is in 1969 (t.g.v. haar 100e geboortedag) een borstbeeld opgericht.

handtekening Henriëtte Roland Holst

Naar Boven

Anderen over Henriette Roland Holst

In juni een paar uur bij Henriette Roland Holst geweest. Zij is oud geworden, maar volkomen levend en vol interesse voor alles. Zij gaat nu haar jeugdherinneringen schrijven. Boeiende vrouw. Alles is "natuurlijk" in haar denken en haar zijn, menselijk natuurlijk. Geen besef van de bovennatuur. Geen besef van God, eerste beginsel van alles. Zij denkt en voelt naturalistisch. Maar op zeer edele wijze. Zij is een edele vrouw, maar beperkt tot het aardse, ook wanneer het haar religieus gevoel betreft. Zij is zuiver humanistisch, van de aarde uit, en dat is zeker haar zwakke kant. Zij heeft zich geworpen op de rechtvaardigheid in de maatschappij, zonder de natuur van de mens door en door te kennen. Zij is eigenlijk Rousseauïstisch. Maar ik ben innig blij haar weer gezien te hebben. (Pieter van der Meer de Walcheren, Dagboek 4, blz. 142/143, 03-08-1941)
Onlangs reed ik door Noordwijk-binnen. Daar werd me de pastorie, het geboortehuis van Henriette Roland Holst gewezen. Een grote vrouw mogelijk, een groot dichteres in geen geval. (Hans Warren, Geheim dagboek 1958-1962, blz. 55, 02-12-1958)
Misschien is het je opgevallen dat het gedicht ook wat houterig van stijl is: de stijl van iemand die zich graag wil geven, maar niet goed weet hoe. Dat doet denken aan een herinnering aan haar, door Annie Romein opgeschreven: 'Een klein jaar later bezocht ze ons in Amsterdam, boog zich over de wieg van Jan Erik en vroeg vertederd: "Mag ik dat lieve kindje eens even vasthouden?" Ze nam het kind van mij over, en zoals ze daar zat (...) was er geen enkele binding met het kleine dikke jongetje dat ze voorzichtig en op een afstand vasthield. Henriettes brandende liefde voor het kind liet zich niet in een knuffelend gebaar omzetten.' (Willem Wilmink, In de keuken van de muze, blz. 91, Wat aanhalingstekens kunnen doen)
Zij kon, om het nu maar rondweg te zeggen, niet voor de poes zijn. Zij verachtte alle overdrijving en theatrale gebaren, wat bleek uit haar opmerking toen een toneelspeelster het nodig vond een knieval voor haar te doen bij een ontvangst: 'Mens doe niet zo mal.' (Clara Eggink, in: Jeroen Brouwers, Zachtjes knetteren de letteren, blz. 19)
Haar gehele poëtische oeuvre heeft een eigen, wat stroeve ritmiek en dictie. Het is het bewogen getuigenis van innerlijke verscheurdheid tussen filosofische zelfinkeer en universeel sociaal gevoel, tussen droom en daad. (Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur, blz. 289)
Ik lees de biografie van Elsbeth Etty over Henriette Roland Holst, de hartstochtelijke marxiste met een kapitalistische levensstijl. Iemand die in theorie voor de proletariërs opkwam, maar niet tegen hun rauwe accenten en kwalijke luchtjes bestand was. Haar gedachten neemt haast geen mens nog serieus, haar gedichten leest vrijwel niemand meer. Maar één zin kent iedereen: 'De zachte krachten zullen zeker winnen.' Zeker níet, volgens mij gaf Judith Herzberg haar voorgangster antwoord toen ze haar gedicht 'Vondelpark 1987' aldus inzette: 'Hardere vogels nemen het over.' (Hans Warren, Geheim dagboek 1996-1998, blz. 109, 20-10-1996)

Naar Boven

Mijn favoriete citaat

De zachte krachten zullen zeker winnen
in 't eind -
(Henriette Roland Holst, Opgang III, fragment)

Naar Boven

Bronnen o.a.

P. van Renssen, Nieuwe Nederlandsche lyriek (1927)
Femina (1962)
Lexicon van de modene Nederlandse literatuur (1978)
Het vuur brandde voort. Levensherinneringen (3e druk, 1979)
Querido's letterkundige reisgids (1983)
Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
Vrouwenlexicon (1989)
Prisma van de pseudoniemen (1992)
Vrouwenlevens. Honderd jaar vrouwen over hun leven (1995)
Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot? (1997)
Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)

Naar Boven

Schrijversinfo.nl

Henriette Roland Holst

Profiel

Werk

Poëzie

Proza

Brieven

Toneel

Hoorspel

Overige non-fictie

Vertalingen/bewerkingen

Henriette Roland Holst schreef een inleiding voor

Bloemlezingen

'Gebloemleesd'

Poëzie:

Proza:

Tijdschriften

Over Henriette Roland Holst

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

Literaire prijzen

Werk van Henriëtte Roland Holst geciteerd in overlijdensberichten

Biografische opmerkingen

Anderen over Henriette Roland Holst

Mijn favoriete citaat

Bronnen o.a.