• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
  
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Helga Ruebsamen

Profiel

Achternaam: Ruebsamen
Roepnaam: Helga
Voornamen: Helga Margot Erika
Geboren: 04-09-1934
Te: Batavia (Weltevreden)
Overleden: 08-11-2016
Te: Den Haag

Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Helga Ruebsamen niet onder pseudoniem gepubliceerd.

Werk

Proza

• De kameleon (verhalen) (1964)
• De heksenvriend (1966)
• Wonderolie (1970)
• De ondergang van Marakov (verhalen) (1971)
• Op Scheveningen (verhalen) (1988)
• Pasdame (nieuwjaarsgeschenk, 600 ex.) (1988)
• Olijfje en andere verhalen (1989)
• De dansende kater (verhalen) (1992)
• Het lied en de waarheid (1997)
• Beer is terug (verhalen) (1999)
• De bevrijding (jaarwisselingsgeschenk) (1999)
• Jonge liefde en oud zeer. De verhalen deel 1 (2001)
• Jonge liefde en oud zeer. De verhalen deel 2 (2002)
• Doelwit Den Haag (met anderen) (2010)
• Ruimschoots de tijd (columns) (2014)
  

Overige non-fictie:

• Alleen met internet (met Rogi Wieg) (1996)
• Verbeeld je Haaglanden (millenniumwisselingsuitgave) (1999)

Vertalingen/bewerkingen

Vertaald:

• Auf Scheveningen (Duitse vertaling van'Op Scheveningen' door Rolf Erdorf) (1992)
• Der tanzende Kater (Duitse vertaling van 'De dansende kater' door Rolf Erdorf) (1995)
• Das Lied und die Wahrheid (Duitse vertaling van 'Het lied en de waarheid' door Christiane Kuby) (1998)
• Bär ist zurück (Duitse vertaling van 'Beer is terug' door Christiane Kuby) (2000)
• The song and the truth (Amerikaanse uitgave van 'Het lied en de waarheid', vertaald door Paul Vincent) (2000)
• Les jardins de Bandung (Franse vertaling van 'Het lied en de waarheid' door Danielle Losman) (2001)

Helga Ruebsamen schreef een inleiding voor

• Holland zonder haast 6, samenstelling Henrik Barends (2003)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Helga Ruebsamen was vijf jaar (1953-1958) redactrice van 'Het Vaderland', daarna freelance medewerkster.
• Helga Ruebsamen publiceerde in 'Tirade', 'De Gids', 'de Volkskrant', 'Bzzlletin' en 'Maatstaf'.

Over Helga Ruebsamen

• 1 bladzijde over Helga Ruebsamen in 'Lezersmemorie. Vierentachtig auteurs met hun boeken bij Querido - gekiekt, belicht en in lijstjes gezet' (1977)
• Een bijdrage over Helga Ruebsamen in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door G.F.H. Raat (mei 1991)
• 1 bespreking: 'Helga Ruebsamen: Het lied van de waarheid' in 'Dames gaan voor. Nieuwe Nederlandse schrijfsters van Hella Haasse tot Connie Palmen' van Elsbeth Etty (1999)
• Een hoofdstuk over 'Beer is terug' in 'Literaire smaakmakers. Uitgevers en hun favoriete boeken' van Ed van Eeden (2000)
• Een interview met Helga Ruebsamen in 'Een man om nooit te vergeten. Gesprekken met Emma Brunt' (2001)
• Een interview met Helga Ruebsamen in 'Honderd vrijpostige vragen' van Tom Kellerhuis (2001)
• 1 hoofdstuk: 'Helga Ruebsamen - Het lied en de waarheid' door Ton Brouwers in 'Lexicon van Literaire Werken' (februari 2003)
• Rosemarie Buikema en Lies Wesseling, 'Het heilige huis: de gotieke vertelling in de Nederlandse literatuur' (2006)
• 1 lemma: 'Ruebsamen, Helga' in 'Steinz Gids voor de wereldliteratuur' van Jet & Pieter Steinz (2015)
• 'De tropen, daar kwamen wij vandaan. Marja Pruis over 'Het lied en de waarheid' van Helga Ruebsamen (1997)' in 'De nieuwe koloniale leeslijst', samengesteld door Rasit Elibol (2021)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• In 1965 verscheen, ter gelegenheid van 50 jaar Querido, het boekje 'Van zes een jaar'. Er staan verhalen in van J. Bernlef, Max Dendermonde, A. den Doolaard, Hella S. Haasse. Alfred Kossmann en Helga Ruebsamen. In een prijsvraag konden de lezers de verhalen aan de juiste auteur toewijzen.
• Helga Ruebsamen schreef het lemma 'lichtekooi' voor 'Het vergeetwoordenboek' (1994)
• 2 privé-foto's met begeleidende tekst in 'De gevoelige plaat', redactie Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (1995)
• 'Het lied en de waarheid' verscheen in 1999 (in één deel) en in 2016 (in twee delen) als Grote letterboek.
• 'Beer is terug' verscheen in 1999 als Grote letterboek.
• Helga Ruebsamen was in de zomer van 2000 één van VPRO's 'Zomergasten', waarbij ze een hele zondagavond geïnterviewd werd door Adriaan van Dis en zelf de uit te zenden fragmenten mocht uitkiezen.
• Helga Ruebsamen noemt in 'Het beslissende boek' (2002) van Margot Dijkgraaf en Martijn Meijer 'Het proces' van Franz Kafka als het voor hem beslissende boek.
• Een gesproken column: 'De hufter' door Helga Ruebsamen op de Volkskrant-nieuwjaars-CD 'Twaalf columns voor een beter 2007' (2006)
• Een gesprek met Helga Ruebsamen op 'Hier is... Adriaan van Dis' (10 DVD's) (2008)
• 1 wandeling: 'Pierewaaien in Scheveningen - Helga Ruebsamen' in '52 wandelingen met schrijvers naar hun jeugd' van Ellie Brik (2009)
• Een portret (acryl op paneel) van Helga Ruebsamen door David Kouwenaar, gemaakt in 2004 in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
• 'Verhalen uit Op Scheveningen', voorgelezen door Helga Ruebsamen (2 cd's) (2014)

Literaire prijzen

• Reina Prinsen Geerligs-prijs voor 'De kameleon'
• Littéraire Wiite Prijs 1989 voor 'Op Scheveningen'
• 'Het lied en de waarheid' werd genomineerd voor de Gouden Uil
• 'Het lied en de waarheid' werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs
• F. Bordewijk-prijs 1998 voor 'Het lied en de waarheid'
• Helga Ruebsamen weigerde in 2001 de Annie Romein-prijs, omdat 'Opzij' tegen haar wil een foto van haar had gepubliceerd
• Anna Bijns-prijs 2003 voor haar hele oeuvre

Helga Ruebsamen was lid van de jury voor:

• Reina Prinsen Geerligs-prijs 1971, 1972, 1973, 1974
• P.C. Hooft-prijs 1971
• Charlotte Köhler-Stipendium 1993
• Literaire prijs van de provincie Gelderland 1995
• Prijs voor het beste Gelderse debuut 1995
• Anna Bijns-prijs 1997
• G.H. 's-Gravesande-prijs 1999.
• Constantijn Huygens-prijs 1999, 2000, 2001
• Nienke van Hichtum-prijs 1999, 2001
• Jan Campert-prijs 1999, 2000, 2001
• F. Bordewijk-prijs 1999, 2000, 2001
• J. Greshoff-prijs 2000

Max Pam telde voor HP/De Tijd de juryleden van 14 Vlaamse en 163 Nederlandse prijzen tussen januari 1986 tot oktober 2001. Hij maakte een top 60 van juryleden. Helga Ruebsamen stond op nummer 38. Zij zat in die periode 8 keer in een jury.

Biografische opmerkingen

• Helga Ruebsamen woonde tot haar zesde jaar in Nederlands-Indië. vanaf 1940 woont ze in Nederland. Ze groeide op in Den Haag.
• In Nederland moest ze - met haar joodse vader - onderduiken in het Westland.
• Helga Ruebsamen volgde de HBS in Den Haag. Ze volgde kort een balletopleiding in Parijs (bij Olga Preobajenskaja). Daarna studeerde ze psychologie.
• Helga Ruebsamen woonde in Parijs en Wenen (waar ze als journaliste werkte) en in Ierland. Later (vanaf 1978) woonde ze in Scheveningen.
• Terugkerende thema's in haar werk zijn verloren liefdes, verstoorde relaties en drankgebruik.
• Helga Ruebsamen was tot 1995 docent aan de Schrijversvakschool 't-Colofon in Amsterdam.
• In 1996 zat Helga Ruebsamen (voor de VPRO) een week opgesloten in de Euromast. Ze hield hiervan een dagboek bij.
• In 2005 zei haar broer Rolf in het 'Haalems Dagblad' dat ze een fantast was. Een probleem waar meer schrijvers last van hebben als fictie en biografische gegevens soms door elkaar lopen.

handtekening Helga Ruebsamen

Anderen over Helga Ruebsamen

• Dat is een van de weinige bezwaren die ik tegen de verhalen van Helga Ruebsamen heb: zo sterk als de inzet kan zijn, zo overduidelijk is de pointe ervan, - is die eenmaal bekend, dan heeft het verhaal zich vrijwel volledig prijsgegeven. Daar staat echter een messcherpe stijl tegenover, en die bepaalt een groot deel van het leesplezier. Mede daarom zijn Ruebsamens verhalen mij sympathiek: ze is nergens te betrappen op gewild literaire pretenties, en dankzij de stilistische kwaliteiten zijn haar verhalen alleszins de moeite waard. (Koos Hageraats, De Tijd, 30-09-1988)
• Het aardige in de verhalen van Helga Ruebsamen is dat die botsing tussen het kleine ideaal en de grote werkelijkheid ook terug te vinden is in haar stijl. Onverwachte tegenstellingen, subtiele verschuivingen in het perspectief, perfecte observaties van intiem geluk naast de grofheid van de harde werkelijkheid. (Wim Vogel, VN, 29-10-1988)
• Als Den Haag een freule is, dan is Helga Ruebsamen degene die met een sardonisch genoegen laat zien dat ze een hoer is. Al in haar eerste verhalenbundel, De kameleon, liet ze het vernis van het Haagse mombakkes springen. In Op Scheveningen, waarmee ze in 1988 na zeventien jaar zwijgen haar comeback maakte, schreef ze andermaal over bacchantische uitspattingen en verloedering. (Xandra Schutte, De Groene Amsterdammer,19-06-1995)
• Tegenstellingen. Twee werelden. Wisselingen van stijlregister. Alle karakteristieken van het oeuvre van Helga Ruebsamen komen op dit soort termen uit. Dat is niet vreemd, want de goedgemutstheid waarmee zij de ondergang van losbollen en pierewaaiers beschrijft, typeert haar proza inderdaad als oninwisselbaar. (Arjan Peters, Volkskrant, 12-02-1999)
• In al haar verhalen stappen vreemdsoortige personages uit de coulissen, verrichten een aantal min of meer begrijpelijke handelingen, waarna ze met een knipoog het toneel verlaten - als ze niet om zeep zijn geholpen. De toeschouwer blijft achter met een open eind, krabt zich achter het oor en vraagt zich af wat hij in godsnaam heeft bijgewoond. Maar één ding is zeker: hij is vermaakt, geboeid en misschien zelfs ontroerd. (Martje Breedt Bruyn, VN, 04-08-2001)
• Niemand beschreef de ondergang van losbollen en pierewaaiers mooier dan Helga Ruebsamen. Met grimmige humor nam ze wraak op het lot, dat haar als klein meisje uit het paradijselijke en tropische Java tilde en in 1939 in het koude en verregende Holland neerkwakte. (Arjan Peters, Volkskrant, 09-11-2016)

Mijn favoriete citaat

Oom Daan begint na zonsondergang te drinken, niet heftig en spectaculair, maar behoedzaam en veel. Als de nacht valt, dan valt ook oom Daan langaam om op de divan waar hij uren heeft zitten nippen aan een glaasje dat steeds geruisloos wordt volgeschonken, door hemzelf natuurlijk, maar alsof zijn hand die van iemand anders is die elke keer op het juiste ogenblik vanuit het duister te voorschijn schiet om hem te bedienen. (Helga Ruebsamen, Jonge liefde en oud zeer, blz. 148)

Bronnen o.a.

• Wie is die.... Auteurs van Singel 262 (1966)
• Lexicon van de modene Nederlandse literatuur (1978)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Vrouwenlevens. Honderd jaar vrouwen over hun leven (1995)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Encarta '98 (1997)
• Elsbeth Etty, Dames gaan voor (1999)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (februari 2021)