Klik hier om te printen

F. Schmidt-Degener

Profiel

Achternaam: Schmidt-Degener
Initiaal: F.
Voornamen: Frederik
Geboren: 10-12-1881
Te: Rotterdam
Overleden: 21-11-1941
Te: Ámsterdam
Pseudoniem(en): F. Schmidt-Degener publiceerde in 'Groot Nederland' onder de pseudoniemen F.S.-Degener en Teunis Erink.
Het verbindingsstreepje tussen zijn beide achternamen werd door hem altijd gebruikt, dit in tegenstelling tot de vermelding bij de burgerlijke stand.
Hij liet zijn vornaam - Fritz - officieel veranderen in Frederik.

Geen spoor. Te gezwind.
Het leek slechts gegeven
als breuk in het leven,
als reuk in den wind.

Voor tweedehands boeken	Ook van F. Schmidt-Degener
Raban Internet Antiquariaat	Klik hier !

Werk

Poëzie

De poort van Ishtar (versdrama) (1937)
55 variaties op een bekend thema (in eigen beheer) (1937)
Silvedene. Tien suites voor viool en woord (1939)
De poort van Ishtar; 55 variaties op een bekend thema; Silvedene: tien suites voor viool en woord (1945)

Brieven

Waarde Schmidt: de brieven van J.H. Leopold aan F. Schmidt-Degener (bezorgd door H.T.M. van Vliet) (2008)

Toneel

De poort van Ishtar (versdrama) (1937)
De poort van Ishtar; 55 variaties op een bekend thema; Silvedene: tien suites voor viool en woord (1945)

Overige non-fictie

Het blijvend beeld der Hollandse kunst

Rembrandt: een beschrijving van zijn leven en zijn werk (1906)
Die Grossherzogliche Gemälde-Galerie im Augusteum zu Oldenburg (met Abrahma Bredius) (2 delen) (1906/1912)
Adriaen Brouwer en de ontwikkeling zijner kunst (1908)
Frans Hals in Haarlem (met C.J. Gonnet) (1908)
Schilderijen uit de verzameling van het Museum Boymans te Rotterdam (1911)
Frans Hals (1924)
Reproducties naar schilderijen in het Rijksmuseum, te Amsterdam (1924)
Veertig meesterwerken van Jan Steen afgebeeld in heliogravuren (met anderen) (1927)
Gids met afbeeldingen, Rijksmuseum (met D.C. Röell) (1938)
Compositie-problemen in verband met Rembrandt's Schuttersoptocht (1942)
Phoenix: vier essays: Rembrandts vogel Phoenix, Herinnering aan Leopold, De eeuw van Flaubert, Rembrandt en Vondel (1942)
Verzamelde studiën en essays I, Het blijvend beeld der Hollandse kunst (1944)
Rembrandt's tegenstrijdigheden (500 ex.) (1944)
Verzamelde studiën I, Het blijvend beeld der Hollandse kunst (1949)
Verzamelde studiën II, Rembrandt (1950)

Vertalingen/bewerkingen

Het handboekje van Epidictus (1904)
55 variaties op een bekend thema (1937)

Vertaald:

Jan Steen: forty reproductions in photogravure of the artist's principal works (Engelse vertaling van 'Veertig meesterwerken van Jan Steen afgebeeld in heliogravuren' door G.J. Renier) (1927)
Rembrandt und der holländische Barock (Duitse vertaling van een artiel uit 'De Gids' door Alfred Pauli) (1928)
Quarante chefs-d'oeuvre de Jan Steen (Franse vertaing van 'Veertig meesterwerken van Jan Steen afgebeeld in heliogravuren' door Adrien Timmermans) (1929)
Les contradictions de Rembrandt (Franse vertaling van 'Rembrandt's tegenstrijdigheden' door Lena Delen) (500 ex.) (1945)

F. Schmidt-Degener schreef een voorwoord/inleiding voor

Tentoonstelling van oude schilderijen bijeengebracht uit de verzamelingen van Dr. A. Bredius en J.O. Kronig (1915)
Rijksmuseum: afdeeling geschiedenis ter zee: gids met afbeeldingen (1932)
Rembrandt tentoonstelling: ter plechtige herdenking van het 300-jarig bestaan der Universiteit van Amsterdam : Rijksmuseum-Amsterdam, 11 juni-4 september 1932 (met anderen) (1932)
Rembrandt tentoonstelling: ter herdenking van de plechtige opening van het Rijksmuseum op 13 Juli 1885: Rijksmuseum Amsterdam 13 Juli - 13 October 1935 (1935)
Onze Gouden Eeuw: 16 reproducties, gekozen en toegelicht door A. van Schendel Jr. (1935)
Catalogue de l'exposition "De Jerome Bosch à Rembrandt": dessins hollandais du XVIe au XVIIe siècle: novembre 1937-janvier 1938 (1937)
A.E.H. Rogaar, J.E. Reesink en R.F. van Eyck, 'Tentoonstelling Bijbelsche kunst' (1939)
A. Muermans, 'Het huis aan de kade: de roemvolle historie van het Rijksmuseum te Amsterdam en van al die zaken, waarin een klein volk groot kan zijn' (1942)

Bloemlezingen

Tijdschriften

F. Schmidt-Degener publiceerde artikelen in Engelse, Franse en Duitse kunsthistorische tijdschriften.
F. schmidt-Degener publiceerde in 'De Gids'.
F. Schmidt-Degener publiceerde (na aandringen van Greshoff en Vestdijk) 12 gedichten in 'Groot Nederland'.

Over F. Schmidt-Degener

1 hoofdstuk: 'Vertaling, variant en pastiche - F. Schmidt-Degener' in 'Voor en na de explosie: Opstellen over poëzie' van Simon Vestdijk (1960)
Anne Marie Musschoot 'De poëzie van F. Schmidt-Degener' (1967)
Anne Marie Musschoot, 'Frederik Schmidt-Degener, dichter, kunstgeleerde en museumdirecteur' (1969)
Anne Marie Musschoot, ' Het Judith-thema in de Nederlandse letterkunde' (1972)
Paul van den Heuvel e.a., 'Leopold en zijn 'school': J.H. Leopold en zijn 'school': bijdragen over J.H. Leopold, F. Schmidt-Degener, I. Gerhardt, N. Donkersloot (A. Donker) en R. Jacobsen' (1984)
Stanny Glasius-Wilmering, 'F. Schmidt Degener 1881-1941 - Museumdirekteur en dichter' in 'Bzzlletin' (september 1984)
Een bijdrage over F. Schmidt-Degener in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Stanny Glasius-Wilmering (augustus 1998)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

1 gedicht: 'De tombe van F. Schmidt-Degener' in 'Tomben' van Jan Kuijper (1989)

Literaire prijzen

Eredoctoraat aan de Universiteit van Amsterdam op 28 juni 1932. Er werden dit jaar i.v.m. het 300-jarig bestaam 39 eredoctoraten uitgereikt. Anton Constandse tekende in een pamflet protest aan tegen deze 'inflatie'.

Opmerkingen

F. Schmidt-Degener was het eerste kind van Johann Schmidt Degener en Maria Kamerlingh. Hij kreeg nog vier broers en één zus.
F. Schmidt-Degener ging naar het 'Erasmianum' in Rotterdam, waar hij les kreeg van de dichter J.H. Leopold. Bij Leopold thuis kreeg hij, na een langdurige ziekte, in 1897 'bijwerklessen'. Ook na deze lessen bleef hij J.H. Leopold bezoeken.
F. Schmidt-Degener studeerde vanaf 1902 kunstgeschiedenis in Berlijn en in Parijs (in Nederland werd het vak niet onderwezen). Hij studeerde af in 1905.
F. Schmidt-Degener was kunsthistoricus.
F. Schmidt-Degener was van 1908 tot 1921 directeur van museum Boymans in Rotterdam.
F. Schmidt-Degener was van 1921 tot 1941 directeur van het Rijksmuseum in Amsterdam.
In het Rijksmuseum in Amsterdam staat een portretbuste van F. Schmidt-Degener.
Hij organiseerde grote tentoonstellingen, met als hoogtepunt de Rembrandttentoonstelling in 1935.
Op zijn vakgebied heeft hij meer dan honderd publicaties op zijn naam staan.
Pas rond zijn 50e jaar begon hij te dichten.
Het thema van '55 variaties op een bekend thema' (1937) is het korte gedicht 'Le sylphe' van Paul Valéry. De eerste strofe luidt:
Ni vu ni connu
Je suis le parfum
Vivant et defunt
Dans le vent venu!
De eerste vertaling van Schmidt-Degener luidt:
Geen spoor. Te gezwind.
Het leek slechts gegeven
als breuk in het leven,
als reuk in den wind.
De laatste twintig jaar woonde hij in het huis in de tuin van het Rijksmuseum, samen met zijn moeder en zus.
F. Schmidt-Degener was anti-Duits, maar was als directeur wel aanwezig bij de openingen van nazistische tentoonstellingen en het Rijksmuseum.
Hij trouwde (op latere leeftijd) met een Franse vrouw, zij overleed in 1939. Hij was van plan opnieuw te trouwen, maar overleed kort voor dat huwelijk aan een hartaanval.

Anderen over F. Schmidt-Degener

Inhoudelijk zijn Schmidt-Degeners essays nog steeds interessant. De betogen zijn mooi opgebouwd en erudiet. De stijl is echter in tweeërlei opzicht gedateerd. De woordkeus en de zinsbouw zijn vaak storend ouderwets en de betoogtrant is zeker voor een huidige lezer niet altijd acceptabel. (Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945, augustus 1998)
Eem libertijns geleerde, die tevens een groot dichter was. (Simon Vestdijk, geciteerd door Kees Fens, Volkskrant, 24-02-2001).
Ik ken maar één portret van hem; het is gemaakt door Godfried de Groot, eens de glamour-portrettist van artistiek Amsterdam. De foto moet uit zijn latere jaren zijn. Een zeer verzorgde man laat zich zien, met donker haar, zware donkere wenkbrauwen en een donkere snor. Een strenge man lijkt hij mij, een gezagdrager; hij staart voor zich uit, in welgevormde gedachten. Maar de ogen achter de brillenglazen lijken even te twinkelen. Rond de zware gedachten bewegen zich lichte binnendenksels, waaraan hij een licht plezier beleeft. (Kees Fens, Volkskrant, 24-02-2001)
Deze was een estheet en onder hem begon een tijdperk van grote opruiming. Zo liet de museumdirecteur in zijn streven
naar rust de overaanwezige decoraties van de architect Cuypers overschilderen. Hij selecteerde scherp op kwaliteit en combineerde de werken volgens scholen en niet op onderwerp, zoals zijn voorgangers hadden gedaan. Het accent kwam nog zwaarder te liggen op wat als typisch Hollands werd beschouwd: schilderijen met een realistisch aanzien. (website Rijksmuseum Amsterdam - zie Links)

Mijn favoriete citaat

't Is zomernachtstil. -
Geen ril in het water.
Te slaap gaat de buurt.
Het uur wordt steeds later.
(F. Schmidt-Degener, Cloaca maxima (fragm.))

Links

Bronnen o.a.

P.H. Dubois, hedendaagse nederlandse kunst, letterkunde (1956)
De Kleine Winkler Prins (1962)
Lexicon van de Nederlandse literatuur (1978)
Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1983)
Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
Winkler Prins Lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945 (augustus 1998)
Volkskrant (24-02-2001)
Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
Website van de Koninklijke Bibliotheek (oktober 2018)