Garmt Stuiveling
Profiel
Achternaam: Stuiveling
Voornaam: Garmt
Geboren: 21-12-1907
Te: Stroobos (gemeente Grootegast)
Overleden: 11-05-1985
Te: Hilversum
Begraaf mij of verbrand mij, 't is me om 't even,
of gooi me in de zee - maar één ding: doe het gauw;
schrei niet, klaag niet, wees trots, bedrijf geen rouw,
draag de juwelen die 'k je heb gegeven -
mij méér vergetend ben je 't meest mij trouw:
lief, laat de doden dood, leef met het leven!
(Garmt Stuiveling, Codicil (fragm.), Is dit genoeg, een stuk of wat gedichten, deel 1, blz. 82)
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Garmt Stuiveling niet onder pseudoniem gepubliceerd.
Voor tweedehands boeken | Ook van Garmt Stuiveling |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Tijdsignalen: bloemlezing uit moderne revolutionaire poëzie van Jan W. Jacobs, Jef Last, Freek van Leeuwen en Garmt Stuiveling (verzameld door Henriette Roland Holst) (1929)
- Mens, wees vrij!: spreekkoor (1929)
- Oorlogsgedichten (1929)
- De dag breekt aan: spreekkoor (1929)
- Elementen (1931)
- Verzen van nu (1933)
- Rosa Luxemburg: (drie verzen van een cyclus) (1935?)
- Bij Vondel's feest (1937)
- Thuisreis (bibliofiel, 30 ex.) (1939)
- Tegen de stroom (1939)
- Bij Nederlands bevrijding (rijmprent) (1945)
- Wordend kristal: XXV kwatrijnen (1945)
- Ego en echo (1957)
- Eeuwig gaat voor ogenblik (1965)
- Zwitserse kwatrijnen (bibliofiel, 30 ex.) (1966)
- Eindstand (1967)
Dagboeken
- Onvoltooid verslag (1948)
Brieven
- 2 brieven aan Garmt Stuiveling in 'Gerard Walschap Brieven 1966-1989' (2002)
Toneel
- Erasmus: spel van het Humanisme in zes taferelen (1936)
Overig non fictie
- Het vraagstuk van de vrede (brochure) (1929)
- De studenten voor de vrede (met anderen) (1931)
- De studenten en het militaire vraagstuk (1932)
- Taal en spelling (1934)
- Versbouw en ritme in de tijd van '80 (proefschrift) (1934)
- Kultuur of barbarisme (met anderen) (1934)
- Intelligentie-verhoudingen in Nederland (1935)
- Geestrijke drank of geestelijk leven? (1935)
- De Nieuwe Gids als geestelijk brandpunt (1935)
- Intelligentieverhoudingen in Nederland (CBS) (1935)
- Wegen der poëzie: beknopte beschouwingen over de Nederlandse dichtkunst sinds de oorlog (1936)
- Henriëtte Roland Holst-van der Schalk: tentoonstelling van en over het werk van Henriëtte Roland Holst tijdens de Boekenweek April negentienhonderd acht en dertig in de N.V. Magazijn De Bijenkorf te Amsterdam: korte karakterteekening (1938)
- Geestelijk weerbaar (met anderen) (1939)
- Het boek als vraagstuk (openbare les) (1939)
- Historische schets van de Nederlandse letterkunde voor schoolgebruik en hoofdakte-studie (met C.G.N. de Vooys, vanaf de 16 druk) (1939)
- Rekenschap (1941)
- Een eeuw Nederlandse letteren (1941=1943)
- Herman Gorters kenteringssonnetten (1946)
- Het nieuwe geuzenlied: een symposion (1946)
- Humanstische waarden: een serie radiolezingen (met anderen) (1948)
- Steekproeven. Literaire essays (1950)
- Triptiek (1952)
- Multatuli en de welsprekendheid (rede) (1952)
- De Nederlandse letterkunde in honderd schrijvers (met F. Baur, J. Hulsker, G. Schmook en J. den Haan) (1952)
- Herdenking van Betje Wolff en Aagje Deken, en Ere-promotie van Dirk Coster (met anderen) (1954)
- Humr, ironie en sarkasme bij Multatuli (1954)
- Willem M. Dudok (met anderen) (1954)
- Herdenking van Betje Wolff en Aagje Deken (1955)
- Uitdrukkingsvaardigheid in woord en geschrift (1956)
- Het korte leven van Jacques Perk: een biografie (1957)
- Jacques Perks leven en werken (4 delen) (1957-1959)
- Alfred Nobel en de Nobelprijzen (rede, vouwblad, 1958)
- Excursies door de Nederlandse letteren (ca. 1958)
- Willem Elsschot (1960)
- Uren zuid: drie dozijn ontmoetingen over de grens (1960)
- De tweelingmuze: schrijvende schilders, schilderende schrijvers (catalogus) (1962)
- 100 jaar Max Havelaar: essays over Multatuli (met anderen) (1962)
- De wording van Perks "Iris' (1963)
- Dit is Hilversum (documentaire) (1964)
- Willens en wetens: twaalf essays (1967)
- Vakwerk: twaalf studies in literatuur (1967)
- G. A. Bredero's Rodd'rick ende Alphonsus (ingeleid en toegelicht door C. Kruyskamp; met een studie over de structuur van Bredero's vers door G. Stuiveling) (1968)
- Henriette Roland Holst. Schrijversprentenboek 16 (1970)
- Memoriaal van Bredero: documentaire van een dichterleven (1970)
- Multatuli (redactie) (1970)
- Jo Daan, G. A. Bredero's Kluchten (met een studie over de bouw van Bredero's Kluchten door G. Stuiveling) (1971)
- Guide littéraire de la Belgique, de la Hollande et du Luxembourg (met Roger Bodart en Marc Galle) (1972)
- 25 jaar Algemene conferenties der Nederlandse letteren: 1951-1975 (redatie, met anderen) (1976)
- Acht over Gorter: een reeks beschouwingen over poëzie en politiek (redactie) (1978)
- Herman Gorter en Henriëtte Roland Holst in hun tijd (met anderen) (1978)
- 1 voordracht in: 'A. M. de Jong: leven en werk: zes voordrachten' (1981)
- Levenslang, opstellen over Multatuli (gekozen door E. Francken
Vertalingen/bewerkingen
- Garmt Stuiveling vertaalde het gedicht 'Kastanjes' van J,H. Brouwer uit het Fries.
- Garmt Stuiveling vertaalde poëzie van diverse dichters. In 'De muze kent geen Babel, Poëzie uit alle werelddelen in vertaling'(1959) staan door hem vertaalde gedicht 'De dobbelsteen' van Christian Morgenstern.
- Maximilian Weller, Moderne welsprekendheid: handboek voor mondelinge taalbeheersing (1961)
- Guus Middag kreeg de Gouden Griffel 1996 voor 'Ik maak nooit iets mee' (1995). Korte verhaaltjes, afgesloten met een gedicht. Eén daarvan is een vertaling door Garmt Stuiveling van een gedicht van Emily Dickinson.
Vertaald
- La literatura neerlandesa a través de trece temas (Spaanse vertaling van 'Excursies door de Nederlandse letteren' door Francisci Carrasquer) (1960)
- A sampling of Dutch literature: thirteen excusrsions into the works of Dutch authors (Engelse vertaling van 'Excursies door de Nederlandse letteren' door James Brockwas) (ca. 1961)
- Excursao através da literatura holandesa (Portugese vertaling van 'Excursies door de Nederlandse letteren' door Carlos Cotrim) (1961)
- Das ist Hilversum (Duitse vertaling van 'Dit is Hilversum' door Jean D.H. Landré) (1964)
- This is Hilversum (Engelse vertaling van 'Dit is Hilversum' door R.D. Johnson) (1964)
- Literaire gids van België, Nederland en Luxemburg (met Roger Bodart en Marc Galle, gedeeltelijk vertaald uit het Frans door Jef Geeraerts) (1972)
Garmt Stuiveling schreef een inleiding/nawoord voor
- P. Spigt, De ballingschap van Multatuli (1865-1868) (1954)
- Herman Gorter, Mei (1956)
- De boekenboom: zestig jaar schrijven in Nederland (1965)
- David Jacob van Lennep, Verhandeling, en Holandsche duinzang (1966)
- Rob Roemans en Hilda van Assche, Analytische bibliografie van Julien Kuypers (1968)
- 't kan verkeeren: Gerbrand Adriaensz Bredero, 1585-1618 (1968)
- Henriëtte Roland Holst-van der Schalk, Jeugdwerk, 1884-1892 (1969)
- Antologie de poezie neerlandeza: olandeza si flamanda (1973)
- Henriëtte Roland Holst-van der Schalk, Het vuur brandde voort: levensherinneringen, con fuoco (1979)
- G.A. Bredero's Boertigh, amoreus, en aendachtigh groot lied-boeck (1983)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Garmt Stuiveling was in zijn studietijd redacteur van 'Kentering' en 'Der clercken Cronijke'.
- Vanaf 1932 verzorgde Garmt Stuiveling de literaire rubriek in 'Tijd en Taak'.
- In 1939 werd hij (op aanbeveling van Greshoff) redacteur bij 'De Vrije Bladen'.
- Garmt Stuiveling was redacteur van het 'Nieuw Vlaams Tijdschrift' en van 'Het boek van nu'.
- Garmt Stuiveling was lid van de hoofdredactie van de 'Moderne Encyclopedie der wereldliteratuur'.
- Garmt Stuiveling schreef kritieken voor het 'Parool'.
- Garmt Stuiveling publiceerde in 'Den Gulden Winckel', 'Ontmoeting', 'Groot Nederland', 'Critisch Bulletin', 'De Nieuwe Taalgids', 'Het Venster', 'Socialistische Gids', 'Onze Taaltuin', 'De Blauwe Vaan', 'Maatstaf'.
Over Garmt Stuiveling
- Een hoofdstuk over Garmt Stuiveling in 'Muiterij tegen het etmaal, deel 2: poëzie en essay' van Simon Vestdijk (1947)
- Een biografie(tje) van Garmt Stuiveling in 'Zesentwintig biografieën' door Ed. Hoornik, Bert van Eyk e.a. (1949)
- Een hoofdstuk 'Garmt Stuiveling' in 'Zeventien dichters' (1952)
- 1 hoofdstuk: 'Garmt Stuiveling en de tuinkabouter' in 'Lenin heeft echt bestaan' (1972) van Karel van het Reve.
- 'Vijftig jaar verzamelen: boeken, handschriften, portretten, curiosa uit de collectie van Garmt Stuiveling' (catalogus) (1972)
- 2 bladzijden over Garmt Stuiveling in 'Lezersmemorie. Vierentachtig auteurs met hun boeken bij Querido - gekiekt, belicht en in lijstjes gezet' (1977)
- Frank Vermeulen, 'Ik ben niet verbitterd, maar verbijsterd. Een interview met prof. dr. Garmt Stuiveling' in 'Literatuur' (januari/februari 1985)
- 'Veilingcatalogus, boeken van Garmt Stuiveling, 10 december 1985' (1985)
- 'Veilingcatalogus, boeken van E. A. B. J. ten Brink ... [et al.], 11 tot 13 maart 1986' (1986)
- Martien J.G. de Jong, 'Liever waarheid dan sensatie: met een eerherstel voor Ed. Hoornik en andere slachtoffers van valse geschiedschrijving over de Tweede Wereldoorlog' (1000 ex.) (1990)
- Bert Gasenbeek (redactie), 'Garmt Stuiveling: wegbereider van het Humanistisch Verbond' (2000)
- Gilles W.B. Borrie, 'Herinneringen en ontmoetingen : burgemeester, historicus, vrijmetselaar' (2011)
- 1 hoofdstuk: 'Müller' over Garmt Stuiveling in 'Ruim water' van A.L. Snijders (2012)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- Garmt Stuiveling was literair medewerker en medewerker van de Vara.
- 'Mickery Poëzie-avonden' (LP, met anderen, 225 ex.) (1966)
- Het gedicht 'Er gaat een legende' van Garmt Stuiveling wordt op de lp 'Zegge en schrijve... zestien. Gedichten voor het onderwijs' gelezen door Ton Lutz.
- In 'De Vaart' in Hilversum was van 16 december 1972 tot 15 januari 1973 de tentoonstelling: 'Vijftig jaar verzamelen: boeken, handschriften, portretten, curiosa uit de collectie van Garmt Stuiveling'.
- A.M. Cram en R. Geel (redactie), 'Weerwerk. Opstellen aangeboden aan professor dr. Garmt Stuiveling ter gelegenheid van zijn afscheid als hooleraar aan de Universiteit van Amsterdam' (1973)
- G. Stuiveling werkte mee aan 'De Nederlandse en Vlaamse auteurs van middeleeuwen tot heden' (1985)
- In 185 en 1986 werd zijn bibliotheek geveild door Van Gendt.
- Het Frysk Letterkundich Museum bezit handschriften (hânskriften) van Garmt Stuiveling.
- 1 portret van Garmt Stuiveling in '222 schrijvers. Literaire portretten' van Eddy en Tessa Posthuma de Boer (2005), met het citaat 'Geloof niet wat de praters dwaas verleiden;/ geloof niet wat de schrijvers wijs vermeldden;/ geloof noch woord, noch boek, noch sterrentaal/ - geloof alleen u-zelf, en dan nog zélden.'
- Een portret (olieverf op doek) van Garmt Stuiveling door J.J. Voskuil, gemaakt in 1955 in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
Literaire prijzen
- Eredoctoraat aan de Rijksuniversiteit van Gent (1965)
- Cultuurprijs der gemeente Hilversum 1968 voor zijn gehele oeuvre
Garmt Stuiveling was lid van de jury voor volgende prijzen:
- (eerste) P.C. Hooftprijs 1947 en voorzitter van de jury in 1948 , 1949, 1955 en 1958
- Prijs voor kunsten en wetenschappen 1949
- Gysbert Japicx-prijs 1951
- Novelleprijsvraag CPNB 1952
- Vara-prijsvraag 1952, 1953
- Bijenkorf-literatuurprijs 1956
- Prijs der Nederlandse Letteren 1956, 1959 (voorzitter), 1968
- Dr. Wijnaendts-Francken-prijs 1957
- Henriëtte Roland Holst-prijs 1957, 1980
- Literaire prijs van de gemeente Hilversum 1962
- Cultuurprijs der gemeente Hilversum 1974
- Raadhuisprijs (Bussum) 1967
- Culturele aanmoedigingsprijs (Hilversum) 1974
- Louis Couperus-prijs 1975
Werk van Garmt Stuiveling geciteerd in overlijdensberichten
Volkskrant, 30-09-1988
Volkskrant, 17-07-1991
Opmerkingen:
- Garmt Stuiveling is geboren in Stroobos (Groningen). Zijn vader (Pieter Stuiveling) was hoofd van de openbare school in het Friese Buitenpost, waar Stuiveling de eerste 24 jaar van zijn leven doorbracht (Voorstraat 48 en 46).
- Garmt Stuiveling volgde de HBS en studeerde Nederlandse letteren in Groningen. Hij promoveerde cum laude in 1934.
- Van 1932 tot 1934 werkte hij als dienstweigeraar bij het Centraal Bureau voor de Statistiek.
- Stuiveling was actief in de sociaal-democratische beweging en in de vredesbeweging.
- Garmt Stuiveling debuteerde in 1931 met 'Elementen' een bundel socialistisch getinte verzen en natuurgedichten.
- In augustus 1935 trouwde hij met (jonkvrouwe) Mathilde van Vierssen Trip. Zij hadden elkaar tijdens de studie ontmoet. Zijn vrouw publiceerde onder het pseudoniem Merijn Trip o.a. in 'De Vlaamse Gids'.
- Van 1935 tot 1958 was Garmt Stuiveling leraar aam het Nieuwe Lyceum in Hilversum. Van 1939 tot 1946 was hij ook privaatdocent voor de moderne Nederlandse letteren aan de Rijksuniversiteit Utrecht.
- In 1951 werd hij buitengewoon hoogleraar taalbeheersing aan de universiteit van Amsterdam. Van 1956 tot 1972 was hij hier ook hoogleraar Nederlandse letterkunde.
- Van 1946 tot 1962 was Garmt Stuiveling voor de PvdA lid van de gemeenteraad van Hilversum.
- In het verzetsmonument aan de Torenlaan in Hilversum staat een kwatrijn van Garmt Stuiveling.
- Hij verzorgde de wetenschappelijke standaarduitgave van diverse 19e eeuwse schrijvers (o.a. Gorter, Multatuli, Perk en Couperus).
- Garmt Stuiveling heeft steeds gewezen op de waarde van authentieke documenten. Hij verzorgde daar ook uitgaven van.
- Garmt Stuiveling was zeer actief in de 'literaire wereld'. Hij was voorzitter van het Multatuli Genootschap (tot 1982), voorzitter van de Henriëtte Roland Holst Stichting, voorzitter van de Vereniging van Letterkundigen (1957-1972), lid van de Raad voor de Kunst, vice-voorzitter van 'Federatie', vice-voorzitter van het Fonds voor de letteren.
- Garmt Stuiveling was mede-oprichter en lid van het hoofdbestuur van het Humanistisch Verbond.
- Garmt Stuiveling was literair criticus voor de VARA.
- Garmt Stuiveling was Officier in de Orde van Oranje-Nassau, officier in de Kroonorde van België en buitenlands erelid van de Koninklijke Vlaamse Academie.
- Garmt Stuiveling leed aan laterale sclerose, waardoor hij langzamerhand verlamd raakte.
Anderen over Garmt Stuiveling:
- Stuiveling herinner ik me alleen nog als de man die altijd sokken, das en manchetten van dezelfde kleur droeg. Hij koos regelmatig een andere kleur, maar nooit rood. (Gerrit Komrij, De buitenkant, blz. 162)
- Zijn optreden naar buiten, waarbij hij de situatie even goed beheerste als de taal en de materie, kwam zelfbewust over wat als zelfingenomenheid werd uitgelegd; in dit opzicht was hij eigenlijk naïef. Ook in zijn kritieken kon hij de ijdelheid kwetsen zonder dit bepaald te willen. Kortom, hij wekte weerstanden op en maakte zich vijanden, waaraan ook de jalousie de métier onder letterkundigen niet vreemd was. (G. W. Huygens, Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1985-1986)
- A. Roland Holst over Garmt Stuiveling: 'Een hoogst benijdenswaardig mens! Omdat het hem vergund is dag en nacht in de onmiddellijke nabijheid te verkeren van de persoon die hij het meest bewondert.' (Mischa de Vrede, geciteerd door Jeroen Brouwers in 'Zachtjes knetteren de letteren, blz. 287)
- Stuivelings stem hoor ik nog altijd, vooral in die uiterst zorgvuldige opgewondenheid die hem eigen was, woede of ze gedrukt staat. (Kees Fens, Volkskrant, 21-04-2001)
Mijn favoriete citaat
Geloof niet wat de praters dwaas vertelden;
geloof niet wat de schrijvers wijs vermelden;
geloof noch woord, noch boek, noch sterrentaal
- geloof alleen u-zelf, en dan nog zélden.(Garmt Stuiveling, Wordend kristal)
Naar een overzicht van citaten van Garmt Stuiveling
Bronnen o.a.
- Kent uw dichters (1932)
- P.H. Dubois, hedendaagse nederlandse kunst, letterkunde (1956)
- Gedichten lezen (1959)
- Wie is die.... Auteurs van Singel 262 (1966)
- Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
- Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1983)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
- Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
- Oosthoek lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Encarta '98 (1997)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (februari 2024)