Nel Benschop
Profiel
Achternaam: Benschop
Roepnaam: Nel
Voornamen: Nelly Anna
Geboren: 16-01-1918
Te: 's-Gravenhage
Overleden: 31-01-2005
Te: Arnhem
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Nel Benschop niet onder pseudoniem gepubliceerd.
| Voor tweedehands boeken | Ook van Nel Benschop |
| Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Gouddraad uit vlas (1967)
- Een boom in de wind (1970)
- Een vlinder van God (1973)
- Wit als sneeuw: gedichten rondom Kerst (1974)
- Een open hand naar de hemel (1976)
- Mag ik met je mee (bloemlezing voor jongeren, uit: Gouddraad uit vlas/Een boom in de wind/Een vlinder van God/Wit als sneeuw) (1976)
- Morgen kom ik bij je (niet in de handel) (1977)
- Geloof je dat nog? (1979)
- De vogel van het woord (1980)
- Reik me je hand (bloemlezing met geluidscassette) (1980)
- Verborgen bloemen (1981)
- God is dichtbij U (1981)
- Zo zag ik Hem (1983)
- Hemelhoog en aardediep (1985)
- Ontluikend wonder (1986)
- Licht onder de horizon (1987)
- Hij die met ons is: een bundel Kerstgedichten (1989)
- Geloven is geluk (1990)
- Sporen in het zand (1992)
- Glimlach in woorden (1994)
- De nacht gaat weer voorbij (1995)
- De stem uit de wolk: verzamelde gedichten (1997)
- Dichtbij God en dichtbij mensen (met A. van der Veer) (1998)
- Je ogen zijn zo vol licht (1998)
- Zie de mens: gebeden (1999)
- En er wás licht (2001)
- Reik me je hand: gedichten over Gods nabijheid (2003)
- Hij draagt mij thuis: gedichten over de toekomst (2005)
- Met heel mijn hart: nagelaten gedichten (2006)
- Verzamelde gedichten (2006)
- De mooiste gedichten van Nel Benschop (2006)
- Echte liefde kan niet sterven: de geheime liefdesgedichten (2011)
- Benschops beste: de 100 mooiste gedichten van Nel Benschop (samenstelling Madeleine Gimpel) (2015)
Brieven
- 1 brief van Nel Benschop in 'Dichter bij de mens' van L. Pennings en B. Langeveld (1986)
Kalenders
- Verjaardagskalender (1981)
- Spreukenkalender 1985
- Nel Benschop-agenda 1986
- Spreukenkalender 1986
- Nel Benschop-agenda 1987
- Spreukenkalender1987
- Nel Benschop-agenda 1988
- Spreukenkalender 1988
Vertalingen
Vertaald:- Glo jy dit nog? (Zuid-Afrikaanse vertaling van 'Geloof jij dat nog?' door Attie van der Colf) (1985)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Vanaf 1953 werden gedichten van Nel Benschop gepubliceerd in het 'Ons Kerkblad' van de gereformeerde kerk in Arnhem.
- 1 gedicht 'Gebed op nieuwjaarsmorgen' in 'Trouw' (24-12-1999)
Over Nel Benschop
- Hans Werkman, 'Van Harte. Nel Benschop, haar leven en werk' (1987), t.g.v. haar twintigjarig jubileum.
- NBLC, Documentatiemap populaire auteurs, Nel Benschop (1988)
- 1 anekdote over Nel Benschop in 'Het literair anekdoten boek', samengesteld door John Müller (1988)
- Een interview met Nel Benschop in 'Een roos te weinig: twintig vrouwen over leven en welzijn' van Hugo Camps (1994)
- Een interview: Nel Benschop 'Ik ben niet zonde zonde. Begeerte is óók zonde'' in 'In de ogen: vijftig meesterlijke gesprekken' van Hugo Camps (2003)
- Een hoofdstuk over Nel Benschop door Peter Altena in '1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis' (2013)
- Gerrit Komrij becommentarieert het gedicht 'In memoriam voor een vriend' van Nel Benschop in 'Tussen hemel en aarde' (2013)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
Literaire prijzen
- Nel Benschop was genomineerd voor de Publieksprijs 1988.
Nel Benschop was lid van de jury voor:
- Dichtwedstrijd van de Elisabethbode Dichter-Bij Elkaar 1999.
Werk van Nel Benschop geciteerd in overlijdensberichten
Volkksrant 03-02-1989
Volkskrant, 15-12-1993
NC Handelsblad, 02-01-1991
Volkskrant, 09-01-1996
Opmerkingen
- Nel Benschop was het zesde kind in het gezin. Ze heeft drie oudere broers en twee oudere zusjes. Er kwam na haar nog één zusje.
- Haar vader kwam uit Boskoop, waar hij een struikenkwekerij had. In 1912 zocht hij een baan in vaste dienst (en dus met meer zekerheid) en kwam bij de plantsoenendienst in Den Haag terecht.
- Nel Benschop werd streng gereformeerd opgevoed.
- Nel Benschop werd in 1937 benoemd als kwekeling met akte aan de lagere Abraham Kuyperschool in Den Haag (in de rosse buurt).
- Ze nam declamatieles en ging voordrachtsavonden geven, o.a. met gedichten van Henriëtte Roland Holst. Na 'Een vlinder van God' (1973) gebruikte ze ook haar eigen werk.
- Ze studeerde verder en haalde de Hoofdakte (1940), de akte Engels L.O. (1942) en de akte Frans L.O. (1944).
- Via zelfstudie bekwaamde ze zich in de grafologie (handschriftkunde).
- Tegen het eind van de Tweede Wereldoorlog kreeg ze (een lichte vorm van) cholera. Ze heeft in de hongerwinter vijf weken kunnen aansterken bij een tuindersgezin in Naaldwijk.
- Eind 1945 werd ze onderwijzeres op het instituut 'Coolsma' in Driebergen, een Mulo-internaat voor meisjes van circa 12 tot 19 jaar.
- Van 1948 tot 1975 werkte ze als lerares op de Christelijke Mulo 'Molenbeke' in Arnem.
- Nel Benschop was twee keer verliefd op een getrouwde man. Ze verbrak zelf de relaties.
- In 1948 begon ze gedichten te schrijven. Vanaf 1953 werden ze gepubliceerd in het krantje van de gereformeerde kerk in Arnhem.
- In 1955 verdronk één van haar broers.
- In 1958 weigerde uitgeverij Kok in Kampen het manuscript van haar eerste dichtbundel 'Dialoog', omdat men dacht dat er geen markt voor was.
- In 1967 verscheen - toch bij Kok in Kampen - haar eerste bundel 'Gouddraad uit vlas'. Deze bundel kende in 1977 de 42e druk.
- Van 1962 tot 1967 had Nel Benschop een pleegzoon, hij werd uiteindelijk ook leraar Nederlands.
- Nel Benschop is ouderling geweest.
- Ook op latere leeftijd studeerde Nel Benschop verder. In 1971 haalde ze de M.O.-A akte Nederlands en in 1975 de M.O.-B akte Nederlands.
- Van 1975 tot 1981 was ze lerares Nederlands aan het Christelijk Lyceum in Veenendaal. In 1981 ging ze met pensioen.
- In 1977 kreeg haar zus Corrie een hersenbloeding bij haar thuis. Ze begeleidde het stervensproces van haar zus. Hierover schreef ze het boekje 'Morgen kom ik bij je' (niet in de handel).
- In september 1982 werd haar miljoenste (!) bundel verkocht.
- In 1987 werd haar schrijversjubileum feestelijk gevierd.
- Nel Benschop was lid van 'Schrijverscontact' en van 'Schrijvenderwijs'.
- Nel Benschop woonde in Arnhem.
- Nel Benschop belijdt in haar poëzie haar geloof en biedt haar lezers door haar werk troost. Dit troost geven is haar belangrijkste doel.
- Nel Benschop behoort tot de meest gelezen dichters van Nederland.
- Nel Benschop blijkt behalve religieuze poëzie ook liefdesgedichten te hebben geschreven. In februari 2001 heeft ze een bundel met die (veertig jaar oude) liefdesgedichten aan cd-producent Willem Hooijer gegeven. Hooijer wilde er in 2006 een CD mee uitgeven. De pleegzoon van Nel Benschop probeerde dat op 15 juni 2006 door middel van een kort geding in Lelystad tegen te houden. De gedichten gaan namelijk over haar relaties met getrouwde mannen. De rechter bepaalde op 23 juni 2006 dat de gedichten niet gepubliceerd mochten worden. Er zou geen bewijs zijn dat ze hiervoor toestemming had gegeven. Wat ook meespeelde was dat Nel Benschop op het moment dat ze de gedichten gaf dement was en dus niet wilsbekwaam.
 |
| Opdracht en handtekening Nel Benschop in 'Ontluikend wonder', 29-11-1986. |
Anderen over Nel Benschop
- Benschops verzen zijn simpel en natuurlijk van vorm en hebben een blijmoedig belijdende inhoud. (Spectrum encyclopedie)
- De kracht van Nel Benschops gedichten is dat de gedachte die zij wil overbrengen altijd maximaal overkomt, waarbij het rijm geen enkele belemmering schijnt te zijn. Voor Nel Benschop is de inhoud, de boodschap, belangrijker dan de verpakking. Liever het beeld dan de vorm. Liever een lettergreep meer dan dat de gedachte er niet voor honderd procent uit komt. (Nico Scheepmaker, geciteerd in Een avond met..., blz. 10)
- In haar gedichten geeft ze een kinderlijk, troostend beeld van het christelijk geloof. Haar werk functioneert met name aan ziek- en sterfbed en ze wordt het meest geciteerd in rouwadvertenties waar ze inmiddels de psalmdichter verdrongen lijkt te hebben. (David Mol, Het hoge woord, blz. 11)
- Het beroerde is natuurlijk wel dat mensen als Nel Benschop, wier bundels druk op druk beleven, slechts uiterlijke hoedanigheden van een gedicht hanteren om hun inhouden kwijt te raken. Daarbij komt nog dat in dergelijke bundels oude wijn in oude zakken wordt gedaan, wat naar mijn idee een existentiële en levende geloofsbeleving deerlijk in de weg staat. (R.L.K. Fokkema, Trouw, 14-06-1975)
- Nel Benschop en andere pastorale dichters als Enny IJskes-Kooger en Co 't Hart praten op rijm tegen een publiek dat helemaal niet weet van literaire normen of daar nauwelijks in geïnteresseerd is. Dat publiek wil troost uit de Bijbel en is ontroerd als die troost aangereikt wordt met behulp van rijm, maat en ritme, want dat zijn oervormen die de literatuur niet voor zichzelf mag reserveren, maar die overal ter wereld in alle mensen tot leven gewekt kunnen worden. (Hans Werkman, Van Harte, blz. 43)
- De firma Kok heeft alle reden om ingenomen te zijn met Nel Benschop. Sinds haar debuut met Gouddraad uit vlas in 1967 heeft de uitgeverij van het werk van de gereformeerde tuinmansdochter 1.750.000 exemplaren verkocht. Daarmee is Nelly Anna Benschop, wier eersteling in 1958 nog op kommerciële gronden door Kok werd afgewezen, sinds jaar en dag de populairste dichteres van Nederland. En de markt is nog steeds groeiende. Momenteel signaleert Kok een doorbraak in het zuiden des lands. Een veeg teken voor de katholieke leiders aldaar. Want volgens de kenners is het sukses van Benschops hapklaar berijmde zangen van onwrikbaar godsvertrouwen deels het resultaat van de twijfel, gezaaid door bevrijdingstheologen, gospelrock en andere revisionistische verschijnselen. (René Zwaap, Groene Amsterdammer, 11-11-1987)
- Er is Nel Benschop wel eens verweten dat ze een probleemloos geloof zou hebben. Het gaat allemaal te gemakkelijk en te gladjes. De Vadernaam wordt te pas en te onpas gebruikt en als er moeilijkheden zijn, moet men maar bidden tot en vertrouwen op de Vader, Die heel het leven, dus ook jouw leven, in Zijn hand heeft. Wie zo praat, heeft van het werk van Nel Benschop weinig begrepen. Tussen de regels door kan een goed verstaander opmerken dat het leed haar niet bespaard is gebleven. Ook Nel Benschop heeft diepe dalen gekend, heeft offers moeten brengen om de verhouding met God goed te houden. Dat heeft haar moeite en strijd gekost: (Tineke Kok-Fens, Reformatorisch Dagblad, 17-03-1999)
- 'Kijk', zegt hij, 'zo heb je ook Nel Benschop en nog een heleboel andere makers van pseudo-poëzie. Ik heb daar trouwens niets op tegen, zij gaan hun gang maar, maar het valt wel buiten het domein van de poëzie.' (Gerrit Komrij, Gelders Dagblad, 27-01-2000)
- Ze was onthutst door de wijze waarop de dichter Jan H. de Groot haar neersabelde: 'Nel Benschop heeft uit het gouddraad der dichterlijke bevlogenheid het glansloze vlas gesponnen van haar irriterende, schijnvrome rijmelarij'. Maar literatuurcriticus Nico Scheepmaker liet Nel Benschop in haar waarde. 'Een gedicht van Nel Benschop is een deur in een huis', schreef Scheepmaker in 1984. 'Die deur past precies, hij klemt niet, hij piept niet...' (Hans Werkman, Gelderlander, 02-02-2005)
- Nel Benschop is gestorven. De journaallezer zegt dat er een miljoen dichtbundels van haar verkocht zijn. Hij geeft als verklaring: haar gedichten bieden troost. Gerrit Kouwenaar zegt in 'Sleutel':
Gedichten moeten niet troosten, zeg ik
toch maar weer eens in wat nu echt af en toe
op een volwassen stilstand gaat lijken.
(A.L. Snijders, Bordeaux met ijs, blz. 25)
Mijn favoriete citaat
Luister: ik heb je wat te zeggen;
o nee, het is geen nieuw verhaal,
en ik gebruik heel simp'le taal,
er is niet veel aan uit te leggen.
(Nel Benschop, Hemelhoog en aardediep)
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Nel Benschop
- DBNL - Nel Benschop
- Cees Boede Songbook
- Nel Benschop Genootschap
Bronnen o.a.
- Querido's letterkundige reisgids (1983)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
- Hans Werkman, Van Harte (1987)
- NBLC, Documentatiemap populaire auteurs, Nel Benschop (1988)
- Oosthoek lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Spectrum encyclopedie (1997)
- Encarta '98 (1997)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (september 2019)
