• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

M.Vasalis

Profiel

Achternaam: Vasalis
Voorletter: M.
Geboren: 13-02-1909
Te: Den Haag
Overleden: 16-10-1998
Te: Roden
Pseudoniem(en): Vasalis was het pseudoniem van Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans (roepnaam: Kik) Vasalis is haar gelatiniseerde meisjesnaam.

Werk

Poëzie

• Parken en woestijnen (1940)
• Het ezeltje (1941)
• Eerst was het water ... (rijmprent) (1946)
• De vogel Phoenix (1947)
• Vergezichten en gezichten (1954)
• Sotto voce (vouwblad) (1981)
• Twee gedichten (bibliofiel, 12 ex.) (1981)
• Kinderen (jaarwisselingsgeschenk, 80 ex.) (1982)
• De pijn van verloren tijd (met A.P. Oele, De schijn van verloren tijd) (jaarwisselingsgeschenk, 220 ex.) (1983)
• Is het vandaag of gistren, vraagt mijn moeder (bibliofiel, 40 ex.) (1983)
• Phoenix (bibliofiel, 125 ex.) (1983)
• Vier gedichten (bibliofiel, 35 ex.) (1985)
• Is het vandaag of gistren, vraagt mijn moeder (bibliofiel, 125 ex.) (1989)
• De zomerwei des ochtends vroeg ... (poëziewaaier) (1993)
• Scheepje varen (bibliofiel, 75 ex.) (1995)
• Is het vandaag of gistren (bibliofiel, 40 ex.) (1996)
• Fanfare-corps (bibliofiel, 100 ex.) (1997)
• Gedichten (Parken en woestijnen/De voegel Phoenix/Vergezichten en gezichten) (1997)
• 10 mooiste gedichten van M. Vasalis (poëziekaarten) (1999)
• De oude kustlijn: nagelaten gedichten (2002)
• Verjaars-brief voor Gerard (bibliofiel, 300 ex.) (2003)
• Als daar muziek voor is (bibliofiel, 55 ex.) (2003)
• Verzamelde gedichten (2006)
• Op een vlot van helderheid (bloemlezing, gekozen en ingeleid door Hagar Peeters) (2009)
• Ik trek mij terug en wacht ... (bibliofiel, 53 ex.) (2013)
• Nostalgique (bibliofiel, 125 ex.) (2017)
• Duif (bibliofiel, 40 ex.) (2018)
• Soms droom ik: een keuze uit haar gedichten (2020)
• Verzameld werk (2020)
• Twee gedichten (met Ida Gerhardt) (bibliofiel, 30 ex.) (2020)
• Is het vandaag of gistren, vraagt mijn moeder (bibliofiel, 20 ex.) (2021)

Parken en woestijnen, uitg. G.A. van Oorschot, 34e druk, 1994, ing. 27 blz.	De vogel Phoenix, uitg. G.A. van Oorschot, 20e druk, 1995, ing. 31 blz.	Vergezichten en gezichten, 21e druk, 1994, uitg. Van Oorschot, 64 blz.	Gedichten, uitg. G.A. van Oorschot, 3e druk, 1999, gebonden, 137 blz.

Proza

• Onweer (in: Drie novellen - boekenweekgeschenk 1940)
• Kinderen, een fragment (jaarwisselingsgeschenk, 80 ex.) (1982)
• De amanuensis (bibliofiel, 200 ex.) (2009)
• Verzameld werk (2020)

Brieven

• Bertus Aafjes schreef vanuit Egypte zes brieven aan M. Vasalis. Deze verschenen in 1948 in boekvorm met als titel: 'Egyptische brieven'. Een essay van Vasalis over (de door haar bewonderde) Bertus Aafjes werd herdrukt als nawoord bij deze 'Egyptische brieven'.
• 1 brief van M. Vasalis in 'Dichter bij de mens' van L. Pennings en B. Langeveld (1986)
• 1 brief aan Hans Visser in 'Brieven rond de Vestdijk-biografie' (1989)
• 2 brieven van Geert van Oorschot aan M. Vasalis (met haar commentaar) in: 'Geert van Oorschot, Brieven van een uitgever' (1995)
• 1 brief aan M. Vasalis in 'Een aangename postumiteit. Brieven 1965-1997' van Herman de Coninck (2004)
• 1 brief van Ida Gerhardt aan M. Vasalis én (een overdruk van) 1 brief van M. Vasalis aan Ida Gerhardt in 'Courage! Brieven' (2005)
• M. Vasalis / Geert van Oorschot, Briefwisseling 1951-1987 (2009)
• Nicolette Leenstra, Brieven aan Vasalis (2020)

Dagboeken

• Fragmenten uit een journaal, in 'Criterium' (vlak na de oorlog)
• Verzameld werk (2020)

Overige non-fictie

• Victor: het boek der vrienden: een literaire parade ter ere van Victor E. van Vriesland (redactie, met anderen) (1947)
• Kunstenaar en verzet (rede) (1958)
• Een pijn, waarvoor geen naam bestaat: rapport opgesteld en uitgesproken ter gelegenheid van de uitreiking van de Hendrik de Vries-prijs aan Ab Visser te Groningen op 18 december 1958 (bibliofiel, 270 ex.) (1983)
• Dankwoord bij de aanvaarding van de P.C. Hooftprijs 1982 uitgesproken in het Muiderslot op 14 december 1983 (bibliofiel, 200 ex.) (1984)
• Droedels (bibliofiel, 100 ex.) (2012)

Vertaald

• 1 verhaal: 'Thunderstorm' in 'Harvest of the Lowlands', vertaald door Alfred van Ameyden van Duym, verzameld door J. Greshoff (1945)
• In het Engels vertaald werk van Vasalis in 'New world writing' (1955)
• 6 in het Frans vertaalde gedichten, naast de Nederlandse tekst + een artikel over Vasalis: 'Une oeuvre solitaire dans la poésie néerlandaise' in 'Septentrion. Revue de culture néerlandaise', nummer 2, 1981.
• Werk van M. Vasalis in 'Helan xiandai shixuan' (Chinese vertaling van moderne Nederlandse poëzie van diverse dichters) (1988)
• Werk van M. Vasalis in 'Singers behind glass: eight modern Dutch poets' (vertaald door James Brockway) (1995)
• Fifteen poems (vert. James Brockway) (bibliofiel, 85 ex.) (1999)
• Martin Koster vertaalde het gedicht 'Sub Finem' van M. Vasalis in het Drents. Het is te vinden in 'Zeuvendaagse. Wandelen met schrijvers door Drenthe', red. Ton Peters en Jan Veenstra (2008)
Is 't vandage of gister?: gedichten van M. Vasalis in 't Drèents (samenstelling Martin Koster, vertaloing Abel Darwnkel e.a.) (2009)
• Afsluitdijk (Engelse vertaling door David Colmer) (bibliofiel, 10 ex.) (2011)
• Visioni e volti: opera completa (Italiaanse vertaling van 'Verzamelde gedichten' door Patrizia Filia) (2020)

M. Vasalis schreef een nawoord voor

• Bertus Aafjes, Egyptische brieven (1986)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Vijf gedichten in 'Groot Nederland' (1936)
• Serie gedichten in het tijdschrift 'Werk' (1939)
• M. Vasalis schreef literaire kritieken in 'Criterium'.
• Vasalis publiceerde in 'Tirade', 'Ad Interim'.
• 'Naar aanleiding van Atonaal' in 'Libertinage' (1952)

Over M. Vasalis

• 1 hoofdstuk: 'M. Vasalis. Parken en woestijnen' in 'Gewikt en gewogen' van D.A.M. Binnendijk (1942)
• Een hoofdstuk over 'Tijd' van M. Vasalis en 'Schim op schim' van Mathias Kemp in 'Vers tegen vers' van Hendrik de Vries (1949)
• 1 hoofdstuk: 'M. Vasalis - Parken en woestijnen' in '1905-1955 van jaar tot jaar van boek tot boek. Hoogtepunten uit vijftig jaar nederlandse letterkunde', uitgezocht en ingeleid door dr. J. Hulsker en Dr. G. Stuiveling (1956)
• 1 hoofdstuk: 'Der natueren bloeme' in 'Onderzoek en vertoog 2' van Victor E. van Vriesland (1958)
• 1 hoofdstuk: 'Menselijke natuurmystiek' in 'Concurreren met de sterren' van Adriaan Morriën (1959)
• 1 hoofdstuk: 'Vijf herfstgedichten van M. Vasalis' in 'Lezen en leven: vingerwijzingen en handreikingen' van Th. Govaart (1967)
• J. Meulenbelt, 'Beelden der werkelijkheid' in 'Lessen in lezen 1. Essays uit 12 jaargangen Maatstaf' (1967)
• Harry Scholten, 'Over de poëzie van Vasalis' in 'Tirade 204' (april 1975)
• 1 hoofdstuk: 'M. Vasalis' (over 'Parken en woestijnen', 'De Vogel Phoenix' en 'Vergezichen en gezichten') door M.G.J. Teerink in 'Uitgelezen 2. Reakties op boeken' (1975)
• 1 gedicht: 'Diep van mijzelf...' met een verklaring in 'Geloven in gedichten' van H. van der Ent (1980)
• Rudolf van de Perre, 'M. Vasalis' (1980)
• Dirk Kroon, 'Ik heb mezelf nog van geen ding bevrijd, Een bundel opstellen over de poëzie van M. Vasalis' (1983)
• M. Janssen Reinen, ''Niemand weet, hoe vreselijk wild/ik met los haar loop te rennen'- m. Vasalis, haar leven en haar werk' in 'Bzzlletin 107' (juni 1983)
• Dirk Kroon, 'Eenheidsverlangen en eenheidsbesef in de poëzie van M. Vasalis' in 'Bzzlletin 115' (april 1984)
• Maaike Meijer, 'De lust tot lezen: Nederlandse dichteressen en het literaire systeem' (1988)
• Een bijdrage over M. Vasalis in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Remco Ekkers (mei 1982/augustus 1988)
• 1 hoofdstuk: 'M. Vasalis en het interpretatiekader van de mystiek' in 'De Lust tot Lezen. Nederlandse dichteressen en het literaire systeem' van Maaik Meijer (1988)
• 1 hoofdstuk: 'M. Vasalis - Parken en woestijnen' door Remco Ekkers in 'Lexicon van Literaire Werken' (januari 1989)
• Een hoofdstuk 'M. Vasalis' in 'Wat ik heb gevonden, je raadt het nooit. Vijftien opstellen over schrijvers in onze taal' van Willem Wilmink (1990)
• Een column: 'Vasalis tachtig' over M. Vasalis in 'Overgangscursus' (1990) van Renate Rubinstein.
• Guus Middag bespreekt twee gedichten van Vasalis in 'Ik ben een napraatpapegaai' (1990)
• 1 bespreking: 'M. Vasalis - Parken en woestijnen' in 'Panorama van de Nederlandse letterkunde. Beknopte besprekingen van 75 Nederlandse literaire werken' van C. Gerritsma (1993)
• 1 hoofdstuk: 'M. Vasalis - De vogel Phoenix' door Rudolf van de Perre in 'Lexicon van Literaire Werken' (november 1997)
• Gerard Reve, 'Een dichteres van ongelooflijke eenvoud. M. Vasalis †16 oktober 1998' (reefdruk, 24 ex.) (1998)
• 1 hoofdstuk: 'M. Vasalis - Vergezichten en gezichten' door Rudolf van de Perre in 'Lexicon van Literaire Werken' (mei 1998)
• 1 hoofdstuk: 'De geheimzinnigheid van het gewone' in 'Brood op de plank. Verzameld Kritisch Proza I' van Adriaan Morriën (1999)
• 1 hoofdstuk: 'Menselijke natuurmystiek' in 'Brood op de plank. Verzameld Kritisch Proza I' van Adriaan Morriën (1999)
• 1 hoofdstuk: 'Parken en woestijnen' in 'Gouden fictie. Het fenomeen everseller' van Marja Pruis (2001)
• 1 hoofdstuk: 'M. Vasalis (1909-1998): 'Een orde, waarin ruimte voor de chaos is'' in 'Het woord te vondeling. Een eeuw Nederlandse poëzie in zeventien portretten', van Anneke Reitsma (2002)
• Een hoofdstuk over M. Vasalis: 'De sensatie van gewone dingen' in 'Jaren van verbeelding' (2002) van Jan Paul Bresser.
• 1 hoofdstuk: 'Tegen de tirannie van de onpersoonlijke tijd: M. Vasalis' in 'De canon' van Menno ter Braak (2004)
• Gerrit Komrij besteedt in 'Kost en inwoning. De Nederlandse poëzie in enige nagekomen gedichten' (2005) een hoofdstuk aan het gedicht 'Rebus in de bus' van M. Vasalis.
• Léon Hanssen, 'Een misverstand om in te geloven - de poëzie van M. Vasalis' (2006)
• Ronald Ohlsen, 'Op bezoek bij M. Vasalis' in 'Zeuvendaagse. Wandelen met schrijvers door Drenthe', red. Ton Peters en Jan Veenstra (2008)
• 1 hoofdstuk over M. Vasalis in 'Het grote geweldige vrouwen boek' van Machteld Maris (2010)
• Maaike Meijer, 'M. Vasalis. Een biografie' (2011)
• Guus Middag schreef in zijn 'Rarewoordenboek' (2011) een beschouwing over de woorden 'Gewij' en 'Suspensie' n.a.v. gedichten van M. Vasalis.
• Projectgroep Vasalis, 'Ik droomde, dat ik langzaam leefde ..., langzamer dan de oudste steen' (lesbrief bij het gedenkteken voor M. Vasalis in Roden voor leerlingen van groep 7 en 8 van het primair onderwijs en klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs) (2012)
• Een hoofdstuk over M. Vasalis door Maaike Meijer in '1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis' (2013)
• 2 hoofdstukken: 'De poëzie van M. Vasalis - een kenschets' en 'Eenheidsverlangen en eenheidsbesef in het werk van M. Vasalis' in 'Is het werkelijk? Verkenningen van dichters' van Dirk Kroon (2015)
• 1 hoofdstuk: 'Dit wonderlijk gespleten heden / Over twee gedichten van Vasalis' in 'Het visioen aan de binnenbaai' van Oek de Jong (2016)
• Nicolete Leenstra, 'Brieven aan Vasalis' (2020)
• Marga Kool, 'Langs de touwladder: op bezoek bij Vasalis' (2023)
• Joep van Ruiten, Jean Pierre Rawie, 'Vrienden van de poëzie' (2024)

Diversen

• Henk van Ulsen (Poëzie Hardop), M. Vasalis. Door natte haren kijkt een engel binnen (LP)
• Het gedicht 'De trek' van M. Vasalis wordt op de lp 'Zegge en schrijve... zestien. Gedichten voor het onderwijs' gelezen door Elisabeth Andersen.
• Voor de rechtbank gesproken teksten en een rapport van Vasalis in 'De God van je tante ofwel het Ezel-proces van Gerard Kornelis van het Reve. Een documentaire', Jan Fekkes (samenstelling) (1968)
• een gedicht in het tweehonderdste nummer van Tirade ('Is het vandaag of gistren, vraagt mijn moeder').
• Een zelfportret van Vasalis in 'Schrijvers tekenen zichzelf' (1980). Een uitgave van 'De Revisor'.
• T. van Deel, Stemmen van schrijvers (1: J. Bernlef, F. Harmsen van Beek, Judith Herzberg. Chr. J. van Geel, Rutger Kopland, Willem van Toorn, M. Vasalis, Ad Zuiderent lezen hun gedichten) (cassette) (1984)
• Lisette Lewin ontleende de titel van haar roman 'Voor bijna alles bang geweest' (1989) aan het gedicht 'Angst' van M. Vasalis.
• Een gedicht: 'Vir Elisabeth' in 'Uit liefde en ironie', Liber amoricum voor Elisabeth Eybers, redactie Hans Ester en Ernst Lindenberg (1990)
• 2 parodieën (o.a. door Gerrit Komrij op 'Sotto voce') in 'Ik ben geboren in Apeldoorn.
• 'Parken en woestijnen' verscheen in 1993 in de Grote lijster-serie.
• Groot parodieënboek' (samenstelling Rody Chamuleau en J.A. Dautzenberg) (1994) (En niet het snijden doet zo'n pijn, Maar het afgezaagd refrein.)
• Patty Scholten droeg het gedicht 'Tweetenige luiaard' in de bundel 'Ongekuste kikkers' (1997) op aan M. Vasalis.
• Op 16 oktober 1999 vond in Groningen een herdenking plaats van M. Vasalis. Op die dag droegen bekende dichters en schrijvers zoals Rutger Kopland, Jean Pierre Rawie en Ronald Giphart al haar werk voor. Daarnaast was er een expositie over het leven van de dichteres, en een discussie over de betekenis van haar werk.
• Tijdens de boekenweek 2002 kon men via internet een eigen bundel met liefdesgedichten samenstellen. M. Vasalis stond in de top 10 van meestgevraagde dichters op nummer 4.
• Treinmaatschappij Arriva schafte in 2007 43 nieuwe treinstellen aan. Arriva is actief in Groningen en Friesland en vernoemde de treinstellen naar een personaliteit uit het Nederlandse Noorden. Ook Vasalis kreeg 'haar eigen' trein (treinnumer 312).
• In de tuin van Sint Bernardus in het centrum Bredevoort is onder de titel 'Beeld & Poëzie' in 2008 een literaire wandeling uitgezet. Fotografen hebben zich laten inspireren door gedichten en in de fraaie tuin hangen de foto's boven de gedichten. Van M. Vasalis zijn er de gedichten 'In de oudste lagen van mijn ziel' en 'Sotto voce' verbeeld.
  
  
• 1 gedicht van M. Vasalis: 'De idioot in het bad' + een hedendaagse versie daarvan: 'de idioot' door Els Moors in 'Nu u!' (2009)
• Een portret (acryl op doek) van M. Vasalis door Frits Woudstra, gemaakt in 2004 in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
• Janne Schra & Noordpool Orkest, 'Vasalis' (cd) (2017)
• Van der Vlugt en Co. bracht in 2018 het theaterprogramma 'Vasalis, altijd vandaag', onder regie van Gerardjan Rijnders.

Literaire prijzen

• Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 1941 voor 'Parken en woestijnen'
• Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1955 voor 'Vergezichten en gezichten'
• Culturele prijs van de provincie Groningen 1962
• Constantijn Huygens-prijs 1974 voor haar gehele oeuvre
• P.C. Hooft-prijs 1982 voor poëzie voor haar gehele oeuvre
• T.g.v. de eerste Landelijke Gedichtendag op 27 januari 2000 was er een verkiezing van het 'meest favoriete gedicht'. 'Tijd' eindigde op de tiende plaats

M. Vasalis, Dankwoord bij de aanvaarding van de P.C. Hooftprijs' in 'Tirade 290' (januari/februari 1984)

M. Drooglever Fortuyn-Leenmans was lid van de jury voor:

• Prijs van de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945 1949
• Hendrik de Vries-prijs 1958, 1960

Werk van M. Vasalis geciteerd in overlijdensberichten

Volkskrant, 05-06-1992

Volkskrant, 18-02-1993

AD, 26-03-2022

Gelderlander, 25-06-2022

Biografische opmerkingen

• Haar vader was leraar geschiedenis. Ze groeide op aan de rand van Scheveningen. Ze bezocht het Nederlandsch Lyceum in Den Haag. Daarna ging ze in Leiden geneeskunde studeren. Ze studeerde ook antropologie.
• Vasalis was in haar studietijd bevriend met prinses Juliana.
• Na haar studie verbleef ze een klein jaar in Zuid-Afrika.
• Vasalis had een betrekkelijk klein oeuvre, zo'n 100 gepubliceerde gedichten.
• In augustus 1936 verschenen vijf gedichten van Vasalis in het tijdschrift 'Groot Nederland'. Menno ter Braak wijdde in januari 1937 zijn kroniek in 'Het Vaderland' aan die publikatie. Dat was heel bijzonder, want er was nog geen bundel.
• Vasalis werkte vanaf 1939 als psychiater in Amsterdam.
• Vasalis werkte van april 1958 tot eind 1961 als kinderpsychiater in Assen. Begin 1962 werd ze kinderpsychiater in Groningen.
• Toen haar man benoemd werd tot hoogleraar in de psychiatrie in Groningen verhuisden ze naar Roden. In Roden woonden ze in een huis dat 'De Zulthe' heet (Maatlanden 2, 9301 TZ Roden). Het was voor ze er woonden een herstellingsoord voor pre-tuberculeuze kinderen en is nu een 'bed & breakfast'.
• Haar werk wordt gekenschetst als: sober romantisch-realistisch. Uit haar eenvoudig lijkende gedichten (wat betreft vormgeving en woordgebruik) spreekt een licht weemoedige kijk op het leven.
• 'Parken en woestijnen' verscheen als aflevering tien in de tiende jaargang van de Helikon-reeks van A.A.M. Stols. Binnen twee maanden waren de driehonderd exemplaren uitverkocht. De tiende druk in november 1941 bracht het aantal verkochte exemplaren binnen een jaar op tienduizend.
• Het gedicht 'De kleine zeemeermin' stond in 1941 al in het boekenweekgeschenk 'Novellen en gedichten'. Later (1947) werd het opgenomen in 'De vogel Phoenix'.
• Vasalis trad in oktober 1966 als getuige à decharge op voor Gerard Reve in zijn geruchtmakende 'Ezelsproces'. Voor de rechtbank verklaarde Vasalis over Reve: "Voor hem - en dit is mijn stellige overtuiging en conclusie - zijn God, Dood, Liefde een onontkoombare werkelijkheid waarbuiten hij nóch leven nóch sterven kan. En hiervan getuigt hij op een persoonlijke manier." Vasalis had Reve in de periode daarvoor bijgestaan in zijn strijd tegen de drank.
• Ook de schrijver/dichter Jan Arends is bij Vasalis onder behandeling geweest. Arends zegt hierover: 'Mevrouw Vasalis, de dichteres en psychiater, heeft me eens uitgelegd dat masochisme in alles doorwerkt, niet alleen sexueel. En dat is waar: ik heb altijd alles afgebroken.'
• Vasalis heeft nooit interviews gegeven. Ze stond in 1947 alleen P.H. Ritter jr. te woord. Het verslag van die ontmoeting is in verschillende versies gedrukt (o.a. in - alweer - een boekenweekgeschenk: Ontmoetingen met schrijvers - 1956). In een bloemlezing met beschouwingen over het werk van Vasalis die verschijnt na toekenning van de P.C. Hooftprijs, zegt de samensteller Dirk Kroon: 'Volgens mededeling van de dichteres was dr. P.H. Ritter jr. binnengekomen door zich als patiënt aan te melden".
• Er is wel sprake van de 'grote drie' naoorlogse dichteressen. Het gaat dan over M. Vasalis, Ida Gerhardt en Elisabert Eybers.
• M. Vasalis overleed in 1998. Haar man overleed kort daarna.
• In Roden is een monument geplaatst om de herinnering aan Vasalis levend te houden. De beslissing is in november 1999 door burgemeester en wethouders genomen en de kinderen van Vasalis hebben te kennen gegeven dat ze het voornemen van harte ondersteunen.
• Woonborg heeft het woonzorgcomplex aan de Touwslager in Roden naar Vasalis genoemd. Er staan gedichten van Vasalis in/op de gordijnen in het atrium.
  
  
• Vasalis ligt begraven op de begraafplaats Zorgvliet in Amsterdam (graf C-I-320, haar naam staat niet op het graf vermeld).
• Er bestaan in Roden plannen voor een poëzietuin bij de koetsierswoning Havezate Mensinge. De tuin moet een herinnering worden aan het werk van Vasalis. Kunstenaars Wim Cuyvers, Irene Fortuyn en Erick de Lyon zijn gevraagd om een schetsontwerp in te leveren.
• Het Letterkundig museum publiceerde begin 2007 een top 100 van grootste dode schrijvers. Ook M. Vasalis was in dit 'Pantheon' opgenomen. Va anf eind 2008 besteedt het museum met een permanente expositie aandacht aan deze schrijvers.
• Op het Abel Tasmanplein, voor de voormalige Zeevaartschool ( het huidige IVAK- gebouw) in Delfzijl staat een bronzen vrouwenfiguur op een hoge sokkel. Om haar voeten krult een golf. Op het granieten voetstuk staat een gedicht van Vasalis te lezen, waarin verwezen wordt naar slachtoffers van een ramp. Dit beeld werd gemaakt ter gelegenheid van het honderdjarige bestaan de zeevaartschool Abel Tasman. Het herdenkt oud-leerlingen van de school die tijdens de oorlog omkwamen.

Op begraafplaats Zorgvlied ligt, direct achter het hek, sinds 2003 een monument voor de hier begraven schrijvers. Het monument bestaat uit een 'gebroken kolom' (een veel gebruikt symbool voor het afgebroken leven) en een 'geblokte vloer' waarin op kleine witte, vierkante tegeltjes de namen van de op Zorgvlied begraven schrijvers staan. Aan de open plekken in de vloer te zien, ontbreken er nog schrijvers, of men houdt nu al rekening met toekomstige begrafenissen.

Anderen over M. Vasalis

• Er was iets vederlichts in deze vrouw, wier heldere, intelligente ogen alles wat buiten die ogen leefde in de kamer die ik betrad, tot iets bijkomstigs maakte. Het gesprek was "gezwind". Korte zinnen, korte antwoorden. (P.H. Ritter, Ontmoetingen met schrijvers, blz. 63)
• Zij vertegenwoordigt geen uitgesproken ideologie, doch zij weet het hart waardig 'op tafel te zetten' zoals weleer met middeleeuwse sier vrouwenhanden dit deden met het hoofd van heer Halewijn. (Bertus Aafjes in Criterium, 1941)
• Vasalis dicht in trotse, vrije beelden. Haar gemoedsleven is in staat op een werkelijk verbluffend-directe wijze het beleefde in een buiten haar staand (en toch zeer persoonlijk aandoend) objectief beeld om te zetten. Er is tekenachtigheid in het detail, forsheid in de contouren. Het sterkst misschien spreken deze eigenschappen van Vasalis, wanneer de natuur of het aan de natuur verwante haar stijl inspireert. Haar losse, soms wat baldadige, maar altijd sterk suggestieve en eerlijke beelden, komen uit een zeer ontvankelijk, soms wat verbeten gemoed voort en vormen dan ook de karakteristieke en eigen stijl van Vasalis. (Aanbeveling van de commissie voor de Van der Hoogtprijs 1941)
• De wanhoop van Vasalis is geluk, haar toorn is vreugde en haar bedroefdheid is troost. De lezer ondergaat alle kleine en grote veranderingen in een merkwaardig soort verhevenheid, die niet hoogdravend of pathetisch wordt, maar altijd de uiting blijft van een zuivere hartstochtelijke menselijkheid. De toon is nergens zwak, maar doordringt alles, ook de gewoonste verschijnselen waarvan wordt uitgegaan. (Adriaan Morri:en, Concurreren met de sterren, blz. 19)
• In haar opleiding tot psychiater en haar omgang met intellectuelen en kunstenaars kreeg ze een verfijnde smaak en een 'verwend gemoed' en hoe graag zet ze dat dan weer opzij voor zoiets eenvoudigs al een volks amateurorkest. (Willem Wilmink, Wilminks keus II, blz. 29)
• Gister om acht uur werd bekendgemaakt dat Vasalis de P.C. Hooftprijs voor poëzie krijgt. Een merkwaardige beslissing, men heeft zo diep in de krochten van de literatuurhistorie gezocht. Er wordt iemand bekroond die al sinds mensenheugenis niets meer doet. (Hans Warren, Geheim dagboek 1982-1983, 06-08-1983, blz. 145)
• De lezers hebben een ongewone, want zeer zelfstandige trouw getoond: zeker haar eerste bundel 'Parken en woestijnen', is een van de meest verkochte uit de Nederlandse literatuur. En enkele gedichten eruit ('De idioot in het bad', 'Afsluitdijk', 'Fanfarecorps') hebben het stadium bereikt dat zelfs het eindeloos citeren ervan niet tot verzadiging leidt. (Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs, blz. 74)
• Ook werd ik naar een psychiater gestuurd, ene mevrouw Fortuin. Heel veel later zag ik haar weer, in het Muiderslot, toen ze de P.C. Hooftprijs kreeg. Ik zat dat jaar in de jury die de prijs aan Vasalis gaf. Op het feestje om het te vieren heb ik haar toen een sentimentele kus gegeven. (Rob Schouten, in: Ik herinner mij, blz. 142)
• Ze had iets voornaams, van haar eenvoudige kleding tot in haar kleinste handbewegingen toe. Haar grijze haar droeg ze met een knot - een wat vierkant woord - haar zeer donkere en vooral felle ogen staken daarbij indrukwekkend af. (Kees Fens, Volkskrant, 07-03-2002)
• Vasalisachtig bleven alle ezels,
  de Afsluitdijk en introverte vrouwen in cafés,
  de zelfmoorddromen en de vaderlijke geest
  van de afstandelijke lijfdocent, de dood.
  (Ed Leeflang, Van poëzie, fragment)

Mijn favoriete citaat

Ook hagedisjes, roerloos als een hieroglyph,
maar achter de brokaten kopjes kloppend leven,
en plots verschietend - maar 't bewegen
is even star als was het niet gebeurd -.
(M. Vasalis, Waterkant, vroeger, in: Willem Wilmink, Kinderen, blz. 83)

Naar een overzicht van citaten

Bronnen

• P.H. Dubois, hedendaagse nederlandse kunst, letterkunde (1956)
• Lexicon van de moderne Nederlandse Literatuur (1978)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Vrouwenlexicon (1989)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs (1997)
• Encarta '98 (1997)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
• Hans Heesen e.a., Behoudens deze steen. Een gids langs schrijversgraven in Nederland en Vlaanderen (2004)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (januari 2024)