Terug naar februari 2011

1 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... K

kamelot	slechte waar
kampernoel(ie)	champignon
kapoen	deugniet
kemel, een ~ geschoten	misstap, blunder, flater
kiekenbil	kippenbout
kilometriek	kilometerteller
kinderkribbe	crèche
klappeke doen	een babbel doen, praatje maken
klever	sticker
kloefkapper	lomperd

BAPO vandaag. Ik heb lekker lopen rommelen: flessen naar de supermarkt, weggooiglas naar de glascontainer, het deksel van de zandbak schoongemaakt, het vet van de frituurpan vervangen, een afspraak voor een grote beurt voor de auto gemaakt.
We schijnen afgesproken te hebben dat ik op BAPO-dagen kook. Niet onlogisch, maar ik kan me de afspraak niet herinneren.

Vorige week mailde ik met Pim de Bie over het graf van M.H. Székely Lulofs. In dezelfde week kreeg ik ook een uitnodiging voor de presentatie van een boek met teruggevonden ongepubliceerde verhalen van deze schrijfster. Die presentatie vindt morgenmiddag plaats in het Letterkundig Museum. Dan zit ik de hele dag op het stembureau, dus ik kan er helaas niet bij zijn. Kleinzoon Willem-Ewoud Modderman kreeg vlak voor de dood van zijn moeder een koffer met spullen die nog van zijn oma M.H. Székely Lulofs waren. In die koffer zat een map 'ongeplaatste novellen'. De novellen hebben een autobiografisch gehalte. Ze spelen op de rubberplantage in Deli waar ze opgroeide en in Australië, waar ze enige tijd woonde, op de vlucht voor haar - in die tijd ongepaste - liefde voor de Hongaar László Zsékely. Haar roman 'Rubber' deed destijds (begin jaren '30) veel stof opwaaien, werd vertaald en diverse keren herdrukt. Het CPNB zou voor haar jaarlijkse actie 'Nederland leest' best eens kunnen overwegen een boek van M.H. Székely-Lulofs te nemen.

De Macedonische liefhebber van A. den Doolaard bestelt 41 (!) boeken bij me. Het is wel een aardig idee dat mijn boeken - als zijn plannen allemaal doorgaan - straks in een A .den Doolaardmuseum in Macedonië liggen.

Nieuw op Schrijversinfo: A. van Collem.

Cees kwam wat boeken over Piet Paaltjens/François HaverSchmidt ophalen. Hij had er via de mail vier besteld, maar nam er in totaal een stuk of negen mee. Onder andere ook de vertaling van de 'Snikken en grimlachjes' in het Frans en in het Engels. De 'Sanglots et Sourires. Poésies de Piet Paaltjens, traduites du Hollandais par F.L.A de Jagher' was een nog niet opengesneden boek en daardoor extra apart. Het is een deel van mijn Paaltjens-verzameling, twee jaar geleden aangeschaft voor de 'lezing die niet door ging'. Ik vind het wel aardig dat deze boeken bij elkaar blijven én dat ze bij Cees in de kast komen te staan.
Andere bestellingen: knipsels Nescio, 2 Youth for Christ-boekjes.

2 maart 2011

Martijn is jarig. Hij wordt dertig. Hij viert het niet vandaag, want hij zit - net als ik - de hele dag op een stembureau.

Een verkiezingsdag:

5.45 uur - De wekker gaat. Wat een onmogelijke tijd om op te staan. Collega's die buiten Veenendaal wonen doen dat dagelijks, maar het is niets voor mij.

6.30 uur - Met de auto naar het gemeentehuis. Daar haal ik 1500 stembiljetten op, een koffer met materialen voor op het stembureau, thermoskannen koffie en thee en een paar kranten.

7.00 uur - De andere twee stembureauleden staan bij de kleutergymzaal van de school al op me te wachten. Het is koud, maar ze roken buiten nog snel een sigaret. Dan richten we samen het stembureau in. De stemhokjes staan er al. Wij hangen nog wat posters op en zetten de kleine materialen klaar. Dat lukt ruim voor half acht. We hebben ook voor half acht zelf onze stem al uitgebracht.
Achter de tafels ligt deze keer geen stuk vloerbedekking. Dat zijn ze blijkbaar vergeten. Het is wel nodig, want de poten van de stoel 'vreten' zich in de gymzaalvloer. Eén van ons belt dat door naar de gemeente.

7.45 uur - Twee mannen van gemeentwerken brengen drie platen hardboard. We hadden zolang dopjes uit het handenarbeidmagazijn van de school onder de stoelpoten gelegd, maar dit zit toch wat makkelijker.

9.30 uur - De kiezers druppelen binnen, maar druk is het niet. Vierenvijftig mensen zijn er geweest in de eerste twee uur. We hebben één meneer terug naar huis moeten sturen. Hij kwam ook stemmen voor zijn vrouw, maar hij had geen identiteitsdocument (of een kopietje ervan) van haar bij zich.

9.45 uur. Meneer en mevrouw Blankenspoor komen stemmen. Dertig jaar geleden 'liepen' al mijn verzekeringen bij hem. Hij is al lang met pensioen. De krant houdt hij wel bij: 'Wat heb jij toch met Kees Stip?' vraagt hij me.

10.05 uur - Ik heb mijn laptopje meegenomen naar het stembureau. 'Dienstreizen van een thuisblijver' van Maarten 't Hart heb ik uit. Het is absoluut een aanrader. Daaruit neem ik nu wat citaten over op Schrijversinfo. Bijvoorbeeld: 'Tijdens hun leven slikken de meeste mensen zoveel medicijnen dat hun stoffelijke overschotten helaas als chemisch afval gekwalificeerd moeten worden.' (blz. 316/317)

10.30 uur - Tot twee uur heb ik pauze. Op elk stembureau staan vier mensen ingedeeld. Daarvan moeten er steeds drie aanwezig zijn. Wij kiezen niet voor een paar kleine pauzes, maar voor elk één keer een pauze van drieënhalf uur. Nu kan ik thuis even met Tygo spelen (woensdag is oppasdag) en ik kan tussen de middag warm eten (dat is lang geleden). Blote billetjes in het gras (ook dat is lang geleden).

14.00 uur - Weer terug op het stembureau. Als ik binnenkom maakt net de tweehonderdste stemmer zijn vakje rood. Dat lijkt een aardige opkomst voor dit stembureau.

16.00 uur - Vanmiddag is het rustig, zeg maar stil. We zitten nu op tweehonderdvijftig stemmers. Op dit stembureau zitten we al jaren met dezelfde ploeg. Je mag opgeven waar je wilt 'zitten' en we geven steeds dit stembureau op. Intussen hebben we tijd genoeg gehad om 'bij te praten'.

16.10 uur - Uit 'Dientreizen van een thuisblijver' heb ik (in de stille minuten) de aangestreepte citaten nu in Schrijversinfo ingevoerd. Ik geef er nog eentje: 'Toen Dolly Parton incognito Californië bezocht, kreeg zij er lucht van dat er een 'Dolly Parton Look-alike Contest' zou worden gehouden. Onder een schuilnaam schreef ze zich in. Ze eindigde als derde. (blz. 183)'

16.45 uur - Dan gaat het ineens hard. We zitten nu op driehonderd stemmers. De laatste twee stonden bij elkaar in het stemhokje. Een kleinzoon hielp zijn opa, omdat opa niet kon lezen. Ik liet opa tegen zijn kleinzoon zeggen wat hij wilde stemmen, de kleinzoon wees het in te vullen hokje aan en opa kleurde zelf dat hokje rood. Deze mensen hadden geen verkeerde bedoelingen en ik voelde me een beetje een zeurpiet. Uiteraard heb ik ook de beelden van de verkiezingen in Rotterdam gezien, waar het op een stembureau echt een rommeltje was. Ik snap dat zoiets voorkomen moet worden, maar we slaan nu wel een beetje door.

17.00 - We staan helemaal een beetje in de 'zeurstand'. Een man komt voor zijn dochter stemmen, maar zelf heeft hij anderhalf uur eerder al gestemd. Dat mag dus niet. Een volmachtstem moet gelijk met de eigen stem worden uitgebracht. We houden ons toch maar aan de regels. Misschien komt zijn dochter dan, vanavond tegen negen uur, zelf nog stemmen.
Even later is er een echtpaar waarvan de vrouw geen legitimatiebewijs bij zich heeft. Haar man rijdt even naar huis om het op te halen.

18.30 uur - Het loopt lekker door nu. De ingevulde stembiljetten gaan in de stembus. Dat is een grijze kliko met een gleuf in het deksel (wat een verkeerde symboliek). Die zit nu zo vol dat ik er even mee moest schudden. Mensen die hun stembiljet niet dubbelvouwden (liever niet, wij moeten ze vanavond weer terugvouwen), kregen het biljet er niet goed in.

19.30 uur - Het wordt weer rustiger. 479 stembiljetten zitten er op dit moment in de bus (als het goed is) . Anderhalf uur nog. Ik begin het nu wel een beetje zat te worden.

20.45 uur - De 'tellers' druppelen binnen. Deze keer zijn het leerlingen van mijn eigen school (dat wisselt per keer). Zes leerlingen op elk stembureau om mee te helpen tellen. Ze doen dat graag. Niet uit liefde voor de democratie, maar omdat ze er veertig euro voor krijgen. Dat is als je zestien bent goed betaald voor hooguit drie uur tellen.

21.00 uur - 524 stemmen zijn er uitgebracht. Daarmee zijn we een relatief klein stembureau. De biljetten zijn gauw geteld: 524 stuks. Dat klopt. Voorlopig was het helaas wel het laatste kloppende. Bij het tellen per politieke partij kregen we doorlopend andere aantallen. Dus hertellen.... en nog eens hertellen.

22.45 uur - We hebben eindelijk een kloppende telling. Volgende keer moeten we bij het tellen de opengevouwen stemformulieren bij het tellen echt vastpakken en op een nieuwe stapel ernaast leggen. Anders blijven er formulieren aan elkaar plakken en 'vertel' je je.

23.15 uur - Ik heb alle ingepakte stembiljetten, oproepingskaarten, turflijsten, proces verbalen en sleutels op het gemeentehuis ingeleverd. Er is gecontroleerd of ik alles bij me had en dat klopte gelukkig. Met een glas cola in de hand (het bier was verdorie op) kijk ik met de aanwezigen naar de uitslagen op televisie. Er zijn nog heel wat stembureaus later klaar dan ik. Het wachten is op de controle van alle papieren. Eerder mag ik niet naar huis.

23.35 uur - Het klopte niet allemaal. Op de turflijsten per partij (waar we geteld hebben hoeveel stemmen er per kandidaat waren) staan potloodstreepjes en dat mag niet. Ik breng daartegenin dat ik de aantallen met pen op het definitieve formulier heb ingevuld, maar er helpt geen lievemoedertje aan. Midden in de nacht zit ik aan een tafeltje in het gemeentehuis alle potloodturfjes' met een pen over te trekken en dat geldt ook voor alle ingevulde aantallen. Ik word er een beetje opstandig van. Dit is een nare vorm van ambtenarij, maar uiteindelijk heb ik weinig keus,

24.00 uur - Nog net voor middernacht was ik thuis. Martijn was er ook nog even. Hij was eerder terug van zijn stembureau (hij hoefde de spullen niet naar het gemeentehuis te brengen). Ik spreek hem dus nog net op zijn verjaardag.
We zitten nog even - ik met een Duveltje - naar de uitslagen op televisie te kijken. Gelijk slapen lukt me toch niet. Maar morgenochtend om acht uur wacht er wel weer een klas op me.

3 bestellingen: 'Zing je moers taal' (LP), Kees van Kooten en Ewald Spieker, 'Letterlust', F.W.A. Korff en A.G. Barkey Wolf, 'Dingen van waarde in ons leven'.

3 maart 2011

Korte cursus Vlaams: Nog eens tien woorden met een ......... K

koersvelo	racefiets
kortelings	binnenkort
kozijn	neef
kramiek	krentenbrood
kravat	stropdas
krieken	zure kersen (in een glazen pot)
krommenhaas, gebaren van ~	doen alsof je neus bloedt
kuisvrouw	schoonmaakster
kwijtspelen	verliezen
kwistenbiebel	hansworst

Wakker worden viel niet mee vanochtend, maar als je eenmaal op de been bent dan gaat het wel weer. Vanmiddag kwam collega Jack mijn kantoor binnen: 'Mats, ik heb drie uur les in lokaal 204 gegeven en daar lag deze bril op het bureau. Zal ik hem bij de conciërge afgeven of zal ik hem in de personeelskamer leggen?' Daar kon ik kort op antwoorden: 'Geef hem maar hier, want daar heb ik hem dan het derde uur laten liggen.' Ik had die bril nog niet gemist. Als je maar onuitgeslapen genoeg bent, dan zie je met en zonder bril even weinig. Ik vrees dat ik vandaag de eerste drie uur geen toplessen gegeven heb.

6 bestellingen: Jan Kuijper, Ben Peperkamp e.a., 'Het Vromaneffect. Over leven en werk van Leo Vroman, Schrijversprentenboek 29', knipsel Loeki Zvonik, diverse knipsels Bernlef, Jacques Presser, 'Louter verwachting. Autobiografische schets 1899-1919', Koos van Zomeren, 'Nog in morgens gemeten. Nieuw Herwijns dagboek', 'Bzzletin 13'.

4 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... L

landsverdediging	defensie
laweit	lawaai
leeggoed	statiegeld
lekstok	lolly
licentiaat	doctorandus
lidgeld	contributie
lintmeter	centimeter
lommer	schaduw
lorejas	deugniet
losvijzen	losschroeven

Gisterenavond zag ik in de Lampegiet met Martijn 'Daar werd wat groots......' van Diederik van Vleuten. De afgelopen jaren zagen we samen de voorstellingen van Van Vleuten met Muiswinkel. Ik had al gelezen dat dit een heel ander soort voorstelling was. Diederik van Vleuten kreeg de vier cahiers met memoires van zijn (oud)oom Jan in handen. Ook kreeg hij de reiskist met Indische spullen van die oom. Rond de memoires en ongetwijfeld met de nodige studie naar achtergronden reconstrueert Van Vleuten het leven van die oom. Van Vleuten is een goed verteller, heeft er drie of vier liedjes bij en in de voorstelling zitten ook wel wat woordspelingen, maar het is geen cabaret. Hij is deze avond een verteller en hij maakt er bijzondere avond van waar ik stil en tevreden van terugkwam (op zijn site vertelt Diederik van Vleuten het verhaal ook, hier illustreert hij dat verhaal met nog veel meer foto's en documenten dan in de voorstelling).

Het is aardig om te constateren dat ik steeds vaker met Martijn mee ben in plaats van Martijn met mij! We besloten na de voorstelling nog wat te drinken in het theater. In de foyer liepen we Ariane Kop, de directeur van de Lampgiet, tegen het lijf. Ze raakte met Martijn in gesprek over de naderende bezuinigingen en de mogelijkheden die er misschien nog zijn om die bezuinigingen te beperken of anders het hoofd te bieden. Na dit stevige poltieke gesprek bood ze Martijn en zijn vader een drankje van het huis aan.

Ik kon Ariane Kop aan het eind van het gesprek nog wel vragen of ze veel reacties krijgt op het gedicht van Kees Torn dat we in de garderobe hebben opgehangen. Er blijkt heek positief op gereageerd te worden. Wel verzamelt zich nogal wat stof achter het plexiglas en dat is lastig schoon te maken. Kees Torn komt nog een keer naar de Lampegiet en ik heb met Ariane afgesproken dat we ervoor zorgen dat er dan een foto van hem gemaakt wordt naast het gedicht.

Vanavond was ik even bij Gert. Hij verhuist volgende week en had wat boeken en boekenbijlagen voor me. ´Het stelt niet zoveel voor´ zei hij, maar hij is te bescheiden. Wat poëzie, wat ´boeken over boeken´ en bijvoorbeeld ook drie dunne (bibliofiele) boekjes van Kees Fens:
- The gentle art of reading (1986)
- Het nieuwe licht en de oude tijd. Over enkele gedichten van P.C. Hooft (1990)
- Uitgeknipt (1992)
Het is leuk spul en de boekjes van Fens ga ik dadelijk op bed eerst eens zelf lezen.

5 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... M

macadam	asfaltweg
malchance	tegenspoed
malcontent	ontevreden
mansarde	zolderkamer
mastiek	stopverf
meestergast	voorman
mekanieker	monteur
mem	borst
motard	motorrijder
muizestrontjes	chocolade hagelslag

Bij 'de Volkskrant' zit vanochtend een dvd met de film 'The American'. Dat is blijkbaar een nieuwe vorm van klantenbinding. Enige tijd geleden gaf het 'AD' aan alle lezers een cd van Trijntje Oosterhuis. 'De Volkskrant' heeft er de afgelopen week volop aandacht aan besteed; in de krant zelf, maar ook in de televisiereclame. Door de daarin getoonde fragmenten ben ik wel nieuwsgierig naar deze film - met George Clooney - geworden.
In de boekenbijlage geeft 'de Volkskrant' blijk van literair historisch besef als het gaat over 'De ziel is een pannenkoek' van Patty Scholten:

'Nooit eerder in de Nederlandse letteren waagde iemand zich aan memoires in sonnetvorm', liegt de uitgever over 'De ziel is een pannenkoek' van Patty Scholten (1946). Alsof de 120 sonnetten van C. Buddingh' ('De eerste zestig' en 'De tweede zestig') nooit geschreven zijn. Niettemin een bijzonder project, en een bewogen leven.

Even verderop (in 'Het vervolg') een prachtige zin over de opmars van de Arabische vrouwen onder de kop 'Revolutie is seksestrijd':

De moslimvrouw verandert snel van een onwetende, analfabete broedmachine in een geletterde burger met een klein gezin. De Arabische lente helpt haar daarbij. Vrijheidslievende vrouwen staan tegenover moslimfundamentalisten.

Ik blader en lees wat in de boeken van Gert. Hij was écht te bescheiden. Het zijn zeer aardige boeken. Laat ik het zo zeggen: Op een rommelmarkt zou ik ze vrijwel allemaal gekocht hebben. Twee van de boeken verkoop ik voorlopig niet, die gaan in mijn eigen boekenkast: - Willem Wilmink, Wat ik heb gevonden, je raadt het nooit. Vijftien opstellen over schrijvers in onze taal (1990) - Wim Hazeu, Pseudoniemen (z.j.)

1 bestelling: 6 x C. Buddingh'.

6 maart 2011

Mariët Meester in Veenhuizen Een kijkje in de keuken van een schrijfster - Aflevering 1     Sarien Visser

Zondagmorgen, 6 maart 2011 Vanmorgen rond 10.30 uur belde ik schrijfster Mariët Meester, die sinds eind januari met haar partner Jaap de Ruig in de katholieke pastorie aan de Kerklaan 8 in Veenhuizen woont. Ze verzamelt daar materiaal voor haar nieuwe roman, die zal gaan over hoe het heden van het gevangenisdorp Veenhuizen is verbonden met de geschiedenis van dit Drentse dorp in de 20ste eeuw, toen het bestaan van de bewoners nauw was verweven met Justitie. Voor Mariët is dit verblijf ‘thuiskomen’, omdat ze haar jeugdjaren in de woning naast deze pastorie heeft gewoond. De vader van Mariët was vanaf augustus 1959 hoofd van de lagere school ‘School met de Bijbel’. Het woonhuis van de familie Meester, Kerklaan 10, vormde één geheel met de school. Ik heb zelf in de 5de en 6de klas bij meester Meester in de klas gezeten. Ik kan mij nog goed herinneren dat hij op vrijdagmiddag ons altijd voorlas, wat gepaard ging met zeer levendige gebaren en stemverheffing. Op woensdag 23 februari ben ik 3.5 uur bij Mariët in de pastorie geweest, waar ze mij heeft geïnterviewd over mijn herinneringen aan Veenhuizen. We hebben toen afgesproken dat ik Mariët tweemaal per maand bel voor een interview over het ontstaan van deze nieuwe roman over de vroegere inwoners van Veenhuizen. Vandaag hiervan de eerste aflevering. Zoals alle kinderen leerde Mariët op 6 jarige leeftijd schrijven. Haar eerste ‘verhaal’ was: Jan is stout. Het schrijven van dit verhaaltje gaf haar een groot geluksgevoel. Hier werd het fundament gelegd voor haar schrijverschap, want later verlangde ze terug naar dit geluksgevoel uit haar jeugd. Omdat er geen opleiding voor schrijver bestaat twijfelde ze tussen drie studies: psychologie, antropologie of de kunstacademie, want Mariët hield van kleding maken. Het werd de kunstacademie Minerva in Groningen. Het schrijverschap is een combinatie van deze drie gebieden: je moet een goed psychologisch inzicht hebben, wil je over mensen kunnen schrijven; antropologie is belangrijk als je volkeren bezoekt en daarover schrijft, zoals over de Roma’s; je bent scheppend bezig en op de kunstacademie leer je observeren, dat zeer belangrijk is om mensen en situaties te doorgronden en te kunnen beschrijven. Mariët is op 23 jarige leeftijd begonnen met het schrijven van artikelen in bladen. Haar eerste roman verscheen toen ze 32 jaar was. Voor het schrijven van een roman moet je een bepaalde geestelijke rijpheid hebben bereikt en ook levenservaring is belangrijk. Als schrijver schrijf je een boek dat je zelf graag zou willen lezen, maar dat nog niet bestaat. Daarom ga je het zelf schrijven. Op dit moment houdt Mariët een zeer gedetailleerd dagboek bij. Zo beschrijft ze zeer nauwkeurig de kleding die de gedetineerden dragen, die vanuit de bouwkeet naast de pastorie dagelijks in de tuinen aan het werk zijn en het openbaar groen verzorgen. Mariët maakt fietstochten in en rond Veenhuizen. Voor de landschapsbeschrijvingen in haar roman maakt ze dan foto’s en notities. Opschrijven vindt ze beter, omdat ze dan meer verfijning kan aanbrengen. Als schrijver moet je ontvankelijk zijn voor ideeën. Muziek beluisteren, televisie kijken en praten kunnen deze ontvankelijkheid in de weg staan, ideeën komen dan niet binnen. Daarom heeft Mariët met haar partner de afspraak gemaakt dat er ’s morgens van 9.00 tot 11.00 uur niet wordt gesproken. Na het koffiedrinken zijn beiden weer alleen tot 13.00 uur. Er ontstaat een continu ideeënproces, dat vooral tijdens het douchen goed tot stand komt, doordat je lichaam en geest zich dan ontspannen. ’s Zondags gaan Mariët en Jaap kijken naar wat anderen hebben gemaakt. Hierbij speelt ook een rol dat jij jezelf wilt meten met de ander. In Amsterdam, waar Mariët en Jaap wonen, is van alles voorhanden waar je naartoe kunt gaan. In Veenhuizen kan dat niet, hier staat familiebezoek, lezen en een bezoek brengen in het kader van de nieuwe roman centraal. Mariët is bijvoorbeeld van plan Frederiksoord te bezoeken, omdat hier, evenals in Veenhuizen een Kolonie van Weldadigheid was gesticht door Generaal v.d. Bosch. De ontwikkeling van het nieuwe boek ging tot nu toe langzamer dan Mariët had verwacht. Dit proces kun je niet forceren, het moet spontaan op je pad komen. Het is belangrijk dat je een conflict op het spoor komt, dat maakt je verhaal interessant. Vorige week kreeg Mariët een mail van iemand die als 17 jarige jongen in Veenhuizen kwam wonen. Hij vond het er eenzaam en moeilijk. Hij gaat nu nog meer voor Mariët opschrijven. Een jaar geleden kreeg ze ook zo’n mail van iemand uit Zeeland, die ook op zijn 17de jaar in Veenhuizen kwam wonen. Hij komt binnenkort naar Veenhuizen om zich door Mariët te laten interviewen. Mariët hoopt dat de verhalen van deze toen twee 17 jarige jongens haar het conflict opleveren, waarnaar ze op zoek is.

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... N

naarstig	vlijtig
naft	benzine
navorming	bijscholing
neffens	naast
negotiëren	onderhandelen
neofiet	beginneling, nieuwkomer
neuken	iets stuk maken
nieverans	nergens
noen	middag
nonkel	oom

Waar ongeluk vaak geweten wordt aan een ander,
ziet men geluk altijd als een verdienste van zichzelf
(Gerrit Krol, Voor wie kwaad wil, blz. 9)

Alweer een citaat uit een boekje van Gert. Ik ben ook begonnen aan zijn doos VN-boekenbijlagen. Ik heb er wat verknipt. Ik haal er de artikelen/recensies uit, maar ook wat advertenties. Die plaats ik op de Schrijversinfobladzijden, zoals deze op de bladzijde van C.O. Jellema. Stiekem hoop ik dat ik op zo'n plek ooit nog een betaalde advertente kan zetten.

In de afgelopen weken was ik een paar keer bezig met M.H. Székely-Lulofs (n.a.v. haar graf en n.a.v. een deze week gepresenteerd boek met nagelaten werk). Ik mailde met haar kleinzoon en ik vroeg hem daarbij om een scan van een stukje handschrift of typoscript om op haar bladzijde op schrijversinfo te plaatsen. Hij mailde me deze scan van een typosctipt:

1 bestelling: Gerrit Komrij, 'Trou Moet Blycken (of opnieuw in liefde bloeyende), De Nederlandse poezie van de twaalfde tot en met de eenentwintigste eeuw in 100 en enige gedichten'.

7 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... O

omhaling	collecte
omloop	circuit, parcours
omnibus	stoptrein, boemeltrein
omslag	envelop
onderlijnen	onderstrepen
ondertas	schoteltje
onnozelaar	sufferd
onthaal	receptie
opneemvod	dweil
overzitter	zittenblijver

Ik kreeg een mailtje van Jeannine met bedenkingen bij mijn 'Korte cursus Vlaams: 'Op uw weblog geeft u lijstjes met "Vlaamse woorden" Het valt mij op dat veel van die woorden uit een erg plaatselijk dialect komen, meestal Brussels dialect, (zoals bijvoorbeeld "bomma" en "bompa", dat wordt enkel in en rond Brussel gebruikt, in en rond  Antwerpen spreken ze daar van "moemoe" en "vava", en in Brabant van "mémé" en "pépé") ,  en een enkele keer uit het Antwerps dialect. >Maar "algemeen Vlaams" zijn veel van die woorden helemààl niet... ' Dat ga ik niet tegenspreken. Ik put de woorden uit twee lijstjes en controleer ze met en vul ze aan via wat internetsites. Daarmee vind ik het een vermakelijk en taalkundig leerzaam geheel. Het zijn in ieder geval in Vlaanderen gebruikte woorden. Sommige daarvan komen me heel bekend voor. Urbanus bijvoorbeeld gebruikt 'bomma' in zijn liedjes, maar dat klopt met wat Jeannine schrijft: Urbanus komt uit de buurt van Brussel.
Wilt u meer Vlaamse woorden leren (of door mij gebruikte woorden controleren)?:
- België voor beginners - Woordenlijst Vlaams-Nederlands
- Het Vlaams woordenboek
- Klein woordenboek der Vlaamse taal
- vlaamsewoorden.info - Vlaams-Nederlandse woordenlijst
- De Stijlwijzer - Vlaamse verrassingen
- vlaamsetaal.be - Algemene Vlaamse woorden

Het geboortehuis van Kees Stip aan de Nieuweweg staat (weer) te koop. Ed pleit voor een Kees Stipmuseum, maar vraagt zich daarbij ook af wie daar de centen voor (over) heeft. De gemeente vast niet met alle voor de deur bestaande bezuinigingen.

Bert heeft met zijn klas egeltjes gemaakt van een doos pocketboeken die hij van mij kreeg. De egeltjes hebben zelfs de uitzending van de Lokale Omroep Ede gehaald. Hij mailt me vandaag enkele foto's van de boekenbeesten:

Vanavond heb ik samen met Peter de laatste belastingpapieren van ma in orde gemaakt. Dan is dat afgerond. En nu het appartement nog zien te verkopen, maar daar zit niet echt schot in.

3 bestellingen: 'Heemschut' November December 1985, 'Taaldomein / 1 Havo/vwo', Clare Lennart, 'Twee Negerpopjes'.

8 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... P

paardeoog, paardsoog	spiegelei
palaveren	veel en lang blijven praten
pallieter	levensgenieter
panikeren	in paniek raken
patatten	aardappelen
pekelteef	kreng
pelsmantel	bontjas
pezewever	muggenzifter; gierigaard
pikuur	injectie
pilarenbijter	fanatieke katholiek

Ik ben bezig met een stapeltje knipsels van en over Hanny Michaelis. Ik lees in een artikel van Arjan Peters uit 'de Volkskrant' van 08-12-1995:

De poëzie van Hanny Michaelis is kraakhelder. In concieze gedichten wordt de kortstondigheid van volkomen liefde en geluk onder ogen gezien. Stadsnatuurbeelden en herinneringsscherven hebben de overhand; een broze inhoud, door een gebeitelde vorm geschraagd.

'Mooi gezegd', denk ik dan. En: 'Geschikt voor Schrijversinfo als opmerking over de auteur'. Bij herlezing denk ik: 'Concieze gedichten? Wat zijn dat nu weer?'

Mijn Van Dale zegt: concies (bn.; conciezer, conciest) [<Fr. concis], kort en scherp geformuleerd, syn. bondig.

Dan kan Peters dat over haar gedichten beweren, maar ik vraag me vervolgens wel af of hij dit woord vaker - en in zijn normale omgangstaal - bezigt.

Op zolder staan al een tijdje een paar schoenendozen met in de jaren '50, '60 en '70 uit 'het Parool' geknipte 'Kronkels'. Ik heb er veel van gelezen en ik vond er 'Stadje' in, waarover Carmiggelt aan Reve schreef dat hij het 'niet helemaal op Veenendaal moet betrekken, omdat ik er meerdere landerige ervaringen opgedaan in visueel minder aantrekkelijke oorden in bijeen heb geveegd'. Ik heb besloten ook deze 'Kronkels' te koop te gaan zetten. Maar alleen titel en datum is dan eigenlijk te weinig, dus lees ik ze nogmaals - min of meer vluchtig - door en vat de inhoud in een paar woorden samen. Het ziet er op Raban dan zo uit:

• Simon Carmiggelt, Taal (over de spellingsveranderingen), Kronkel, Het Parool, 21-02-1963.
• Simon Carmiggelt, Simenon (over Simenon en Ian Fleming), Kronkel, Het Parool, 25-10-1963.
• Simon Carmiggelt, Stendhal (over het boek 'Meningen' van Stendhal), Kronkel, Het Parool, 26-11-1963.
• Simon Carmiggelt, Smal (over Raymond Chandler, Budd Schulberg en Charles Jackson), Kronkel, Het Parool, 27-11-1963.
• Simon Carmiggelt, Winkelen (over speelgoed kopen in Sinterklaastijd), Kronkel, Het Parool, 29-11-1963.
• Simon Carmiggelt, Moeilijk (over de liefde van een vriend voor zijn auto), Kronkel, Het Parool, 03-12-1963.
• Simon Carmiggelt, Jaar (o.a. over Wim T. Schippers en Jan Hanlo), Kronkel, Het Parool, 31-12-1963.

Een prachtig citaat uit de 'Kronkel' van 29-11-1963:

Mijn goede vader, die geen aanleg had voor familiefeesten omdat ze hem verhinderden zijn dagelijkse dosis somber wereldnieuws via de kranten tot zicht te nemen, vroeg elke Sinterklaas weer, als we bewogen op een verlanglijstje aandrongen, een groot stuk vlakgom.
't Was het enige wat hij werkelijk hebben wilde, omdat hij het nodig had. Maar hij kreeg het nooit. We vonden het geen cadeau en we gaven hem dus de een of andere potsierlijke trouvaille - ook toen al.

Af en toe laat ik me door een advertentie verleiden. Dat gebeurde afgelopen vrijdag door de voorlaatste bladzijde van 'HP/De Tijd'. Daar stond een advertentie voor het - uitsluitend voor AKO en 'HP/De Tijd' uitgegeven - 'Het moet pijnlijk blijven. De mooiste schrijversinterviews', samengesteld door Frénk van der Linden en Freddy van Thijn. Ik bestelde het via de AKO-site en het lag toen ik thuiskwam op tafel. Een heerlijk bladerboek met interviews door o.a. Bibeb, Corine Spoor, Frits Abrahams en Ischa Meijer. Ik las vanmiddag het interview met Gerard Reve door Pieter Kottman (niet zo best) en dat met A.F.Th. van der Heijden door Joost de Vries (zeer de moeite waard). Het kost maar € 14,95 en is hier zonder verzendkosten te bestellen.

Tijdens het voetbal (Barcelona-Arsenal, 3-1, domme rode kaart (2 x geel) van Van Persie) keek ik de opstellen van B2b na. De leerlingen maakten een verhaal - uit 'Lefgozers' van Valentine Kalwij, waarvan ik de eerste twee bladzijden heb voorgelezen - af. Leraar B. heeft een leerling vermoord. De hoofdpersoon zoekt dat samen met een vriendje uit. Slechts een klein gedeelte van de leerlingen maakt er een bloederig geheel van. Ik schrik wel weer van de spelling van de werkwoorden én ze wisselen in hun verhaal nog te vaak tussen de tegenwoordige en de verleden tijd.

3 bestellingen: Gerrit Achterberg, 'Reiziger "doet" Golgotha', Denise Chong, 'Het meisje van die foto. Het aangrijpende verhaal van Kim Phuc', knipsels Nooteboom.

9 maart 2011

Korte cursus Vlaams: nog een keer tien woorden met een ......... P

pisbloem	paardebloem
pissijn	urinoir
plaaster	gips, pleisterkalk
pladijs	schol
plantrekker	iemand die zich weet te redden
plastron	stropdas
plattekaas	kwark
poepeloere	zat stomdronken
pompier	brandweerman
puit	kikker

In 'de Volkskrant' van gisteren stond een artikel over een Nederlands-Vlaams woordenboek. Albert Heijn begint met winkels in België, maar bevoorraadt die vanuit Nederland, met Nederlandse produkten en dús met Nederlandse namen voor die artikelen. Vlamingen blijken echter voor veel van die produkten hele andere namen te gebruiken. Vlamingen kunnen daarom op de website van AH België de Noord-Nederlandse woorden leren:

biefstuk	rumpsteak
Crème Fraiche	dubbele room
grapefruit	pompelmoes
karbonade	kotelet
kippenragout	vol-au-vent
kogelbiefstuk	tournedos
kwark	verse kaas
stamppot	stoemp
taugé	sojascheuten
tosti	croque-monsieur

Ik haalde vanmorgen een leerling uit de klas en zei haar dat ze, als ze in een pleeggezin gaat wonen, dat wel aan de administratie door moet geven. Ze keek me stomverbaasd aan en stamelde: 'Maar ik woon helemaal niet in een pleeggezin, meneer.' 'Dat is gek', zei ik, 'want ik heb hier een briefje van thuis dat je je proefwerk niet hebt kunnen leren en dat is niet door je eigen vader of moeder geschreven. Dus dan moet je zowat wel in een pleeggezin wonen.' Ze ging de discussie niet met me aan en gaf toe dat ze het briefje door een vriendin had laten schrijven. Dat was ook wel verstandig van haar, want de betrokken docent had écht al contact met thuis gehad.

Een jongen uit B2 wist dat ik in een Renault rijd en vertelde me dat dat de afkorting is voor 'Roest en narigheid achtervolgen u lange tijd'. Dat is lang geleden, dat we afkortingen voor allerlei auto's hadden, maar ook voor andere zaken. De vader van deze knaap rijdt een Fiat: 'Ford in afgedankte toestand' zei ik. Later dacht ik: er zal vast wel iemand een overzicht van dit soort zaken op internet gezet hebben. En ja hoor: hier staat dat, hier, hier en hier. 'Fiasco In Auto-Techniek' staat daar voor Fiat en dat is eigenlijk mooier.

De boeken van A. den Doolaard zijn op weg naar Macedonië. De portokosten zijn € 49,10 (maar dan is het ook verzekerd verstuurd). Het postagentschap zit bij de Bruna in. Daar kocht ik het nieuwe literaire juweeltje: 'Het mussenjong' van Adriaan van Dis.

In het 'Viseum' was vanavond een lezing van Hens Dekker. Hij maakte in zijn verhaal (met veel foto's) een vergelijking tussen Kees Stip en Gerrit Achterberg. De lezing was goed bezocht en interessant door deze verrassende invalshoek. Gerrit Achterberg woonde lang in de regio. Hij was o.a. onderwijzer in Opheusden en kwam vaak in Wageningen. Zijn voorouders waren afkomstig uit Achterberg.

10 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... R

rammelgat	kletskous
rammeling	pak slaag
rechtover	tegenover
regenscherm	paraplu
rekker	elastiek
reklammeke	reclamefoldertje
remorque	aanhangwagen aan een auto
rieken	ruiken
rijven	harken
rondpunt	rotonde

 

Deze week presenteerden de examenleerlingen hun profielwerkstukken. De avond werd goed bezocht. Voor één (en het door de bezoekers tot beste uitgeroepen) werkstuk waren twee goudvissen aangeschaft. Voor deze vissen werd nu een goed tehuis gezocht. Ik heb de asielzoekers een plaats in mijn vijver aangeboden en kreeg de vissen vanmiddag in een bakje mee naar huis. Het bakje heb ik een paar uur op de vijver laten drijven. De andere goudvissen bleken erg nieuwsgierig te zijn. Ze kwamen uit hun winterschuilplaatsen en zwommen om het bakje heen! Daarna liet ik de twee 'los'. Ik hoop dat de overgang naar het koude water niet te groot voor ze zal zijn. Verder hoop ik dat vers bloed in de vijver zorgt voor minder inteelt.

Vanavond vergaderden we over een dit jaar uit te geven boekje met de gedichten van de gedichtenwedstrijd 'Gedichten op muren'. Het thema was '160 precies'. Een SMS-gedicht van precies 160 lettertekens (spaties en leestekens inbegrepen). De genomineerden zijn bekend en de onthulling van het winnende gedicht (op de muur van jongerencentrum 'Escape') zal op 15 april om 16.00 uur plaatsvinden.

2 bestellingen: W.A.Hoek en P. Prins, 'Onze dagorder, dagboekje', 'Mijn leraar Nederlands'. Dat laatste boekje werd via Bol.com besteld door iemand uit Veenendaal-West. Dat heb ik aan het begin van de avond gelijk maar aan huis afgegeven. Zo had hij het een paar uur na de bestelling al in huis. Tuut-tuut.

11 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... S

schaverdijnen	schaatsen
(een) schel hesp	(een) plak ham
scheper	herdershond
schoonbroer	zwager
schrijnwerker	timmerman
schuif	lade, la
schuifaf	glijbaan
seffens	meteen, dadelijk
sermoen	preek
slabakken	slecht gaan

Ik doe het niet de hele dag, maar af en toe raap in het lokaal of in de gang papiertjes of andere rommel op. Vandaag was dat het bovenstaande papiertje. Het bleek een spiekbriefje voor het vak Frans te zijn. De scan ervan is afgebeeld op ware grootte. Met de ogen van deze leerling is niks mis. Met zijn of haar spelling wel. Bovenaan staat: 'Vrai = egt'. Daaronder staat dan: 'Faux, fausse = onecht', daar is dezelfde spelfout niet nog een keer gemaakt.
In een volgende les liet ik het briefje zien. Ik maakte een grapje over de spelfout. Daar hadden mijn leerlingen niet veel belangstelling voor...., maar wél voor het briefje zelf: 'Heeft dat briefje blauwe randjes meneer? Dan weet ik wel van wie het is!!' Blijkbaar maken ze de spiekbriefjes in de aanwezigheid van andere leerlingen. Een typische lerarenopmerking over dit soort briefjes is: 'Het maken ervan is heel goed: je herhaalt de stof en haalt zelfs de moeilijkste dingen eruit. Maar je moet ze alleen maken, niet gebruiken natuurlijk'.
De leerlingen werden tijdens dit gesprek nog openhartiger: 'Wilt u mijn spiekbriefjes ook zien, meneer?' En zij drukte mij drie kleine briefjes in de hand (ook op ware grootte):

Achterop het eerste briefje zitten plak(band)resten. Heeft het achterop een rug gezeten? Op een gommetje? Bij nadere beschouwing schrik ik echt een beetje: het is een spiekbriefje Nederlands voor mijn toets van gisteren! Ik zeg (en het is maar voor de helft geacteerd): 'Ik dacht toch dat jullie bij mij niet zouden spieken!' Ik ben er verder maar niet op ingegaan. Ik kan toch nooit bewijzen dat ze het gisteren gebruikt heeft.
De rest van de klas was een beetje boos op haar: 'Nou gaat hij bij de volgende toetsen natuurlijk veel strenger controleren!' En daar kunnen ze best eens gelijk in hebben.

Na schooltijd reed ik naar Doorn. Op de hoek van de Amersfoortseweg en de Kampweg zit daar antiquariaat Van Otterlo. Henk van Otterlo was notaris in Houten. Hij startte dit antiquariaat toen hij met pensioen ging. Nu is hij 83 en dwingt zijn afnemende gezondheid hem met de winkel te stoppen. Een overname zit er niet in. Zo'n winkeltje is alleen vol te houden als je een pensioen hebt en het pand van jezelf is. Dat geldt voor Van Otterlo, maar ook het pand zal te gelde worden gemaakt. De komende weken wordt er uitverkocht. Alle boeken gaan vanaf 2 maart weg met 50% korting. Ik hield me in, maar had toch nog een tasje met achttien boeken voor € 120 = € 60. O.a.:
- Bertus Aafjes - Amoureus liedje in de morgenstond
- Benno Barnard - Uitgesteld paradijs
- Lisette Lewin - Het clandestiene boek 1940 - 1945
- J. Greshoff en Leo Vroman - Brieven over en weer
- Jo van Rosmalen - Goud op snee. Boek en tijdschrift in de Lage Landen 1935-1985
- Menno ter Braak - Journaal 1939
- Hein de Bruin - Job
- Gerard den Brabander - De verduisterde dichter
- Gerard den Brabander - De holle man
- P.F. Thomése - Schaduwkind
- Richard Minne - Wolfijzers en schietgeweren
- Jan H. de Groot - Vaart
- Jozef Eijckmans - Verzamelde gedichten
- Jeroen Brouwers - Het tuurtouw. Ter herinnering aan Geert van Oorschot

Vanavond zat ik heerlijk die boeken door te bladeren en hap-snap te lezen. Uit het laatstgenoemde boek:

Gedachtenwisselingen van maar enkele seconden, - de lange verhalen zèlf hoefden we elkaar niet te vertellen, we begrepen elkaar zo wel. Weinig woorden, soms zelfs géén woorden.
Informeerde hij: 'Met wie je daar stond te praten, is dat een lul of een halflul?'
Voordat ik een karakteristiek van bedoelde persoon had kunnen formuleren zei hij; 'Ja, dat dacht ik al.'
Uit het feit dat ik enige tellen over mijn antwoord nadacht, trok hij de wortel dat er kennelijk allerlei ja's en nee's op een weegschaaltje worden gelegd en dat alleen al mijn weifeling voldoende antwoord was. Hoe mijn antwoord in werkelijkheid zou hebben geluid, wat deed dat er toe, - ook een halflul is een lul, tenslotte.

3 bestellingen: John O'Mill, 'Bonny ballads', Josien Meloen, 'Uit de oude poepdoos', Barbara Tuchman, 'De waanzinnige 14de eeuw'.

12 maart 2011

Korte cursus Vlaams: Nog een keer tien woorden met een ......... S

smos	broodje gezond
smoutebollen	oliebollen
snotvalling	verkoudheid
staminee	kroeg
speen	aambeien
stekkendooske	luciferdoosje
stiel	vak, beroep
stoemp	stamppot
stoefen	opscheppen
stopsel	kurk

 

Ik blader door de VARA-gids van de afgelopen week en merk dan tot mijn ontzetting dat ik het eens ben met Willibrord Frequin. Dat is wel het laatste wat je wilt! Hij zegt in de serie 'Buis & haard', geheel gekleed (colbertje + stropdas) in bed liggend:

Ik mis het verbale knokken op tv. Het zijn tegenwoordig allemaal van die blonde huppelkutjes die hele programma's dragen.

Als het waar is dat jongeren/mensen door het kijken van porno een verkeerd beeld van seks krijgen, dan krijgen mensen door het kijken naar tuinprogramma's op televisie een verkeerd beeld van het inrichten van een tuin.

Op de omslag van het eerste nummer van 'De Parelduiker' van 2011 laat C. Buddingh' ons met ingehouden trots één van zijn 'kastjes' zien. Het blad opent met een gedegen verhaal van Wim Huijser over die 'kastjes'. Dat verhaal is een opmaat naar een tentoonstelling van veel van die 'kastjes' die later in het museum in Dordrecht gehouden zal worden. Verder staan er in dit nummer artikelen over o.a. Joseph Roth, Gerard Reve en Louis-Ferdinand Céline. He blad viel gisteren in de bus en daar verbaas ik me een beetje over. Eerder al kreeg ik namelijk een uitnodiging voor de presentatie van dit nummer bij Uitgeverij Bas Lubberhuizen in Amsterdam. Die presentatie vindt aanstaande vrijdag plaats. Je zou toch denken dat zo'n nummer eerst gepresenteerd en daarna pas verzonden wordt. Bij die presentatie van aanstaande vrijdag zal Wim Huijser één en ander over die 'kastjes' vertellen. daarvoor neemt hij mijn kastje 'Some Shakespearian themes' (dat hij momenteel te leen heeft) mee naar Amsterdam.

Het programma 'Na de pauze' van Herman Finkers was vanavond op televisie. Ik heb ervan genoten. De liedjes kende ik al van de cd en dvd. Op die dvd zijn ze mooi in beeld gebracht, maar ik vind ze in de theatervoorstelling beter tot hun recht komen. Daar zijn ze 'ingebed' in een verhaal en dan vallen ze beter op hun plaats.

13 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... T

teerling	dobbelsteen
teinture d'iode (uitspr. teintedjot)	jodiumtinctuur
teleferiek	stoeltjeslift
terminus	eindhalte
tiret, tirette	ritssluiting
toemaatje	extraatje, toegift
toespeld (uitspr. toespel)	veiligheidsspeld
trekzak	accordeon
triporteur	bakfiets
turngerief	gymkleding

In Doorn kocht ik vrijdag o.a. 'Vaart' van Jan H. de Groot. Op bladzijde achttien van die bundel staat dit gedicht

L'inconnue de la Seine Zij teerde op één vlam, die klein was maar fel gloeide. (Een ster brandt hevig in de winternacht.) Maar toen dit laatst bezit was omgebracht, Bleef er koel water dat al nader vloeide. Eens kwam het wonder, o, niet onverwacht. De stroom, die plotseling voor haar openbloeide en vleide en vroeg of hij haar zeer vermoeide leven mocht wiegen en meevoeren zacht naar een licht land dat niet heel ver meer was ... Toen trad zij snel aan dit verlangen nader en zag verrukt hoe God haar ziel genas. Een uitverkoren mensch stond later verbijsterd aan de plek waar zij verdronken was. Hij vond God's glimlach drijvend op het water.

Ergens tussen 1880 en 1900 werd in de Seine, vlak bij het Louvre, een verdronken jong meisje gevonden. Op haar gezicht lag een hemelse, Mona Lisa-achtige glimlach. Er werd van gips een afdruk van haar gezicht gemaakt. Zo'n 'dodenmasker' was destijds niet ongebruikelijk. Als er later familie naar het verdronken meisje zocht, zou die afdruk gebruikt kunnen worden ter identificatie. Meer romantische zielen beweren dat de patholoog, die haar onderzocht, haar zo mooi vond, dat hij een masker maakte van haar gezicht. En romantische zielen waren er genoeg. Het woord 'hype' bestond nog niet, maar zo zouden we het nu wel noemen: kunstenaars en jongeren hadden een kopie van het dodenmasker in hun kamer staan of hangen. Hoe gewoon dat was blijkt op bladzijde 84/85 van 'Honderd zonnen in de zomer' van Lex Althoff uit 1941:

Iedere huurder tracht zijn eigen sfeer te scheppen. De één doet het met boeken, de ander met foto's van filmsterren, de derde met afbeeldingen van voetballers. Dáár in die hoek, heeft achtereenvolgens "l'Inconnue de la Seine", een pijpenrek en een christelijk motto gehangen.... 'Iets' hebben zij allemaal en eenmaal komen zij er mee voor de dag.

Haar identiteit is nooit bekend geworden en dat vergrootte, samen met die goddelijke glimlach, de mythe. Schrijvers en dichters konden zelf het verhaal van dit meisje verzinnen en dat gebeurde op grote schaal. Ook in Nederland. Behalve Jan H. de Groot waren dat o.a. (in alfabetische volgorde) de dichters Frans Babylon, P.C. Boutens, J.B. Charles, Anthonie Donker, Anton van Duinkerken, Elisabeth Eybers, Reinold Kuipers, M. Vasalis, Marcel Wauters, Willem Wilmink.

Het intikken van 'L'inconnue de la Seine' op de afdeling 'Afbeeldingen' van Google geeft 137.000 resultaten in 0,17 seconden. Het onbekende meisje blijkt nog niet vergeten! Een paar van die afbeelingen:

En haar verhaal loopt door tot onze tijd. Het gezicht van de poppen waarmee zwembrigades oefenen is gemodelleerd naar dat van l'inconnue de la Seine. Waarmee we verder kunnen romantiseren. Ze verdronk zichzelf vanwege een onbeantwoorde liefde, maar haar lippen zijn nu de meest gekuste uit de wereldgeschiedenis.

1 bestelling: James Oliver Curwood, 'Kazan de wolfshond'.

14 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... U

uitbating	exploitatie
uitbollen, hij is aan het ~	laatste werkdagen vullen tot pensioen
uitgenomen	behalve, uitgezonderd
uitkuisen	schoonmaken
uitschuiver	blunder
uitstalraam	etalage
uitwijken	emigreren
uitzicht	uiterlijk, gezicht
uurregeling (treinen)	dienstregeling
uweigen	jezelf

De laatste maanden had ik naar school steeds een overhemd en een colbertje aan. Vandaag niet. Ik was in spijkerbroek en zwarte schipperstrui. Lonneke (tweede klas) keek me aan en zei: 'U hebt eindelijk normale kleren aan.'

Vanmiddag hadden we een bijeenkomst rond het 'Digitaal bekwaamheidsdossier'. De mooiewoordenverzinners zijn weer bezig geweest. Er is, ergens bij de administratie, een mapje van iedere collega, met daarin kopietjes van diploma's en getuigschriften. Dat is niet meer genoeg. Het moet digitaal. En niet in een mapje, nee... in een digitaal portfolio. Daarin mogen ook verslagen van 360 graden feedback, leerlingenquetes en meer van dat moois. Dit wordt gekoppeld aan de functiemix (nog zo'n noviteit). Collega's die kans willen maken op promotie c.q. een hogere inschaling kunnen dat uitsluitend bereiken via een goed bijgehouden digitaal bekwaamheidsdossier. De positieve benadering is dat het nu wel voor alle collega's duidelijk is hoe ze die promotie (eventueel) kunnen voorbereiden.

De gedichten uit 'Religieuze poëzie der Nederlanden', verzameld door Michel van der Plas (1955) heb ik vanavond in Schrijversinfo vermeld. Het is een oude Prisma-pocket en die overleefde het intensieve geblader niet. Na afloop kon het boekje dan ook bij het oud-papier. Het leek er heel lang op dat Michel van der Plas de verleiding om zichzelf te bloemlezen had kunnen weerstaan. Maar nee, op de laatste vijf bladzijden nam hij twee (lange) gedichten van zichzelf op. Hij was toen overigens pas zevenentwintig jaar, wat ik vrij jong vind voor een bloemlezer.

Vanavond pak ik het bestelde 'Uit de oude poepdoos' in. De koper mailt: 'Aanstonds zal ik via de internetbankier het bedrag overboeken. Het boekje zie ik daarna met belangstelling tegemoet. Volgende week zondag laat ik het signeren door Mensje van Keulen. Want zij heeft de versjes uit het boek geschreven voor Propia Cures. Ik had niet meer paraat dat Josien Meloen een pseudoniem van Van Keulen was. Het is wel begrijpelijk dat deze versjes onder pseudoniem verschenen zijn, want ze bezitten meer meligheid dan kwaliteit: Een boer op zondag: Hij had twee koeien en een geit / maar poepen kon hij nooit op tijd.

De boekenweek begint woensdag, maar op televisie is het al volop boekenweek. Gisteren zag ik Gerard Reve, vanavond Gerrit Komrij, maar ook een boekenquiz én de bekendmaking van de shortlist van de AKO Literatuurprijs. Ik was van plan hard te werken vanavond, maar ik heb voornamelijk televisie zitten kijken.

Die jongens van PowNews zijn zo dom als ik al dacht dat ze waren. Onder een programma-onderdeel over minister Rosenthal, die op internet met de dood is bedreigd, staat groot in beeld: 'Minister Rosenthal bedreigt op internet'.

6 bestellingen: Hanny Michaelis, 'Onvoorzien', Charles Bukowski, 'Postkantoor', Pieter van der Meer de Walcheren, 'Dagboek 4 (1936-1953)', Naima el Bezaz, 'Het gelukssyndroom', diverse knipsels, 'Propia Cures' van 7 juni 1975 (jaargang 85, nr. 31), 'Scrabble woordenlijst. Het naslagwerk voor Scrabble en Malino'.

15 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... V

valabel	deskundig, geschikt, gegrond
valavond	vooravond
valoriseren	naar waarde schatten
vaneigens	uiteraard
verhoog	podium
verteer	uitgaven in café of restaurant)
verwittigen	waarschuwen
vijgen na pasen	mosterd na de maaltijd
vliegenraam	hor
vogelpik	darts

BAPO! De auto staat voor de jaarlijkse beurt bij de garage. Ik zit thuis en wacht hier tot ze bellen dat het klaar is. Ik merk dat ik voor zo'n vrije dag klussen ga plannen: de belastingen en een bezwaar tegen de WOZ-aanslag. Dat moet ik eigenlijk niet doen.

Tussendoor voer ik wat boeken in. Zojuist was dat: Rilke, Vertellingen over Onze Lieve Heer, uitg. Christofoor, paperback, 100 blz., 20x14 cm., vert. J.C. Ebbinge Wubben, bestelnummer RAVL315, € 3,50
Ik verbaas me overde frequentie van die voorletters J.C. Ook bij auteurs overigens. J.C. Bloem is dan de eerste die me te binnen schiet, maar er zijn er veel meer. Bij DBNL op de overzichtsbladzijde van auteurs waarvan de achternaam met een 'B' begint: J.C. Baak, J.C. Bedaux, J.C. Beijer, J.C. Belinfante, J.C. Bendorp, J.C. Besteman, J.C. Bijsterbos, J.C. Bloem, J.C. Boogman, J.C. Botha, J.C. Bouwmeester, J.C. Braakensiek, J.C. Brandt Corstius, J.C. Breen, J.C. Brinkerink, J.C. van den Broecke, J.C. Broers, J.C. de Bruas. En dan heb ik mensen met meer dan twee voornamen waarin óók de letters J.C. zitten nog weggelaten. Zouden gelovige mensen door hun pasgeboren kind de voorletters van Jezus te geven hopen op zegen van boven? Het moet bijna wel.

Bayern München - Inter Milaan vanavond. Een spannende wedstrijd die met 2-3 door Inter wordt gewonnen. Na de 0-1 van vorige week is het 3-3 en gaat Inter door vanwege de uit-doelpunten. Tot mijn verbazing hoop ik dat Bayern wint. En dat ondanks irritante spelers als Ribéry en Schweinsteiger. Het ligt dan ook niet zozeer aan mijn sympathie voor Bayern, maar meer aan mijn antipathie tegen Wesley Sneijder.

4 bestellingen: Godfried Bomans, 'Erik', Rob Nieuwenhuys, 'Een beetje oorlog', Toon Tellegen, 'Zoveel was zeker. Een keuze uit de verhalen', Willem van 't Hof, 'Gepalmde rog'.

16 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... W

wallebakken	slampampen
wasspeld	knijper
weeral	alweer
werkaanbieding	vacature
wiek	lont, pit
wijnpokken	waterpokken
wijselijk	verstandig
wijsheidstand	verstandskies
wisselstuk	reserveonderdeel
witteke	jenevertje

 

Ik leerde vandaag weer een dure les: Laat in je klas geen zaken zien van YouTube die je niet eerst zelf hebt bekeken. In mijn V3 klas had ik tijd om een les met de leerlingen door te praten over wat ze gelezen hebben. Volgende week moet hun boekverslag af zijn en ze lazen voor het eerst (verplicht) een boek voor volwassenen. De seks viel ze op ('Turks fruit', maar ook 'Echte mannen eten geen kaas') en de saaiheid, ook vanwege de moeilijke woorden. In ons lesboek wordt Renate Dorrestein behandeld. Die werd verward met Hans Dorrestijn. Ik vertelde over Hans Dorrestijn (hij woont hier immers maar een kilometer of vijftien vandaan) en dacht: er staat vast wel een leuk stukje van hem op You Tube! Ik klikte het bovenste stukje cabaret aan: 'Scenes uit een huwelijk':

Nee hoor, papa vindt je helemaal niet lastig.
Papa vindt je heel lief.
Weet je wat je met je volgende verjaardag krijgt: een elektrische kinderstoel.

Daar konden de leerlingen (en ik) nog wel om lachen, maar twee zinnen later zegt hij: 'Tineke mag ik je kutje likken. Mijn kutje likken, mijn kutje likken? Er staat verdorie nog een hele afwas!'. Dat wil je dus als leraar niet aan een stel vijftienjarigen laten horen. Ik klikte YouTube uit en maakte maar snel een vergelijking met de seks in boeken voor volwassenen, waar we het aan het begin van de les over gehad hebben. Maar het is duidelijk: Laat in je klas geen zaken zien van YouTube die je niet eerst zelf hebt bekeken!

Vanavond hadden we een vergadering met het kunstplatform, waar we met onze 'Gedichten op muren'-club deel van uitmaken. Het is goed om ook de leden van de andere commissies af en toe te zien en te spreken. We discussieerden o.a. over de voortzetting van het cultureel café. Daarna aten we met elkaar. Het was een nuttige, maar ook prettige avond.

5 bestellingen: Harry Mulisch, 'De gedichten / 1974-1983', Toon Tellegen, 'Kruis en munt', Maarten 't Hart, 'Ratten', Dr. G. Ch. Aalders, 'De Goddelijke openbaring in de eerste drie hoofdstukken van Genesis', H. Schellekens e.a., 'De DNA-makers. Architecten van het leven'.

17 maart 2011

Korte cursus Vlaams: tien woorden met een ......... Z

zaakvoerder	bedrijfsleider
zabberen	zuigen
zeker en vast	vast en zeker
ziften	zeven
zinnens zijn	van plan zijn
zitpenning	presentiegeld
zonaal	lokaal (telefoongesprek)
zottekensspel	gekkenhuis
zwaantje	motoragent
zwierder	centrifuge

Edwin zei vanmiddag dat iemand maar moest 'indimmen'. Dat lijkt me een mooi voorbeeld van een contaminatie. Iemand moet inbinden, of iemand moet dimmen, maar indimmen is daar een ongewenste combinatie van.

Ik kocht vandaag het verzameld werk van Willem Elsschot. Een dikke paperback van 847 bladzijden voor nog geen vijfentwintig euro. Dan kan ik op mijn gemak het werk van Elsschot eens herlezen. Ik kreeg er het boekenweekgeschenk 'De kraai' van Kader Abdolah bij. Daar heb ik nog weinig positieve recensies over gelezen of gehoord. De TROS-recensent maakte het afgelopen zaterdag nog het bontst: 'als u het krijgt aangeboden .... weigeren!'

3 bestellingen: Hugo Claus, 'Het Jaar van de kreeft. Een romance', Robert Walser, 'De bediende', J.C. Bloem, 'Aphorismen'.

18 maart 2011

Na het derde uur (en dus aan het begin van de kleine pauze) loop ik achter Jesse op de trap naar beneden. Ik hoor hem vertellen dat hij ergens heen gaat. Tegen de jongen naast hem zegt hij: 'Beter ga jij ook'. Dat is een aparte woordvolgorde. De ander knikt, dus blijkbaar is het voor hem een normale boodschap.

Een leerling uit de tweede klas weigerde al een week of zes haar boekverslag in te leveren. Ik nam dat over van de collega Nederlands. De afgelopen twee weken bleef ze - in overleg met haar ouders - elke dag tot half vier op school om aan dat boekverslag te werken. Ook bij mij had ze smoesjes, maar ik was haar steeds een slag voor:

• Meneer, ik kan geen boek uit de schoolbibliotheek halen. Ik heb mijn pasje niet bij me.
  • Dat geeft niet, ik heb van thuis een boek voor je meegebracht.
• Meneer, ik kan er vanmiddag niet aan werken. Ik heb het boekje thuis laten liggen.
  • Dat geeft niet, je hebt het boek bijna uit, dus het zit in je hoofd. Begin maar vast aan het boekverslag.
• Meneer, ik moet het nu op de computer uitwerken, maar ik heb mijn pasje niet bij me, dus ik mag de mediatheek niet in.
  • Dat geeft niet, ik heb mijn laptop bij me, dan mag je daar op werken.

Het boekenweekgeschenk valt inderdaad niet mee. Het is een vreemde mengeling van fictie, persoonlijke herinnering en gekoketteer met kennis van de Nederlandse literatuur. Je begint je novelle niet ongestraft met: 'Ik ben makelaar in koffie, en woon op de Lauriergracht'. Als het geen grapje is, is het hoogmoed. Al vrij snel komen ook Herman Gorter en Gerrit Achterberg voorbij:

Ik haat niemand, er is geen ruimte voor rancune in mijn geest. Het enige gevoel waar ik niets aan kan doen is jaloezie. Ik gun iedereen een groot huis, een dure auto, zakken vol geld en goud. Maar ik sterf van jaloezie als ik bijvoorbeeld het gedicht 'Smart' van Gerrit Achterberg lees (blz. 33)

1 bestelling: J.H. Dijkhuis en A. Holleman e.a., 'Getal en Ruimte, wiskunde A voor de zesde klas VWO, keuzeonderwerp correlatie en regressie'.

19 maart 2011

Vanochtend hebben we wat in de tuin gerommeld. Vorige week kochten we al wat haagbeuken om kale plekken in de beukhaag aan te vullen. Dat is nu dus gebeurd.

We hebben tegenwoordig vaak de radio aan op liedkunst.nl. Een aanrader. Vooral Nederlandstalige muziek, maar van het betere soort. Zelfs Kees Torn en Jeroen van Merwijk komen voorbij. 'De makelaar uit Schagen' nemen we daarbij dan maar voor lief.

Sinds we twee auto's hebben, heb ik bijna niet meer gefietst. Als het 's ochtends licht én droog is, wil ik toch weer op de fiets naar school. Om dat goede voornemen kracht bij te zetten, ging ik vanmiddag op de fiets naar het dorp. Broodjes kopen op de markt, maar vooral foto's maken van de gedichten van Kees Stip op de lange schutting rond de bouw van cultuurcluster 2 aan het Kees Stipplein. Die gedichten zijn er de afgelopen week op aangebracht. Het idee ontstond in de commissie 'Gedichten op muren'. Het is breder opgepakt: De bouwers én de culturele instellingen presenteren zich op die schutting, afgewisseld met de door mij uitgezochte gedichten van Kees Stip. Het zijn geen plakletters geworden, maar met bouten vastgezette platen.

Van het Kees Stipplein fietste ik naar boekhandel Van Kooten. Morgen mag je gratis met de trein door Nederland, als je het boekenweekgeschenk bij je hebt. Als het net zulk mooi weer is als vandaag gaan we misschien met de trein naar het strand. Ik kocht 'Ik deug alleen voor de poëzie. Dichters over denkers', interviews van Ron Rijghard uit 'NRC Handelsblad' en uit 'Awater'. Ik kreeg - naast het boekenweekgeschenk - nog een boek gratis mee: 'Werken zolang het dag is. Jacqueline Cornélie van Andel-Rutgers (1874-1951). Gereformeerd zendelinge in Midden-Java' van Rineke van der Woerdt. Zij was onlangs in de winkel en meldde dat haar naam ontbrak in mijn 'Schrijvers geturfd'. Als bewijs liet ze een paar exemplaren van haar boek achter. Het boek is een handelsversie van haar proefschrift, waarop ze op 4 maart 2004 in Amsterdam promoveerde.

1 bestelling: Bert Jansen, 'En nog steeds vlekken in de lakens (nozzing but ze bloes)'.

20 maart 2011

Mariët Meester in Veenhuizen Een kijkje in de keuken van een schrijfster - Aflevering 2 (De 1ste aflevering is geplaatst op 6 maart 2011)     Sarien Visser

Een schrijver is zijn/haar eigen werkgever en als je van je werk moet leven, dan is het noodzakelijk dat je een gedisciplineerd leven leidt. Een bepaald ritme kan je daarbij helpen. Mariët Meester werkt van ’s morgens 9.00 uur tot ’s middags 13.00 uur met daarin een korte koffiepauze met haar partner Jaap de Ruig, die als beeldend kunstenaar, filmer en fotograaf, ook thuis werkt. Tijdens de koffiepauze wordt niet veel gepraat en al helemaal niet over het schrijven, omdat dat het schrijfproces verstoort. Ook gaat de telefoon uit tijdens het schrijven. Door het intensieve schrijf- en denkproces van de ochtend, waarbij ze zich in een geheel andere wereld bevindt, is Mariët ’s middags geestelijk te moe om aan een boek te werken. Daarom doet ze dan losse zaken, zoals e-mails beantwoorden, de administratie, het schrijven van een journalistieke tekst of het redigeren van een projectplan van haar partner. ’s Zomers wonen Mariët en Jaap ten zuiden van Amsterdam in een woonwagen. Dan lukt het haar wel om ’s middags met een boek verder te gaan, doordat daar minder afleidende factoren zijn. Door de grotere productiviteit heeft Mariët veel van haar werk in de woonwagen geschreven. Mariët Meester werkt ongeveer 60 uur per week, waarvan 4 uur per dag effectieve schrijftijd. Gemiddeld levert dat per dag 2 bladzijden van een boek op. Bij non-fictie iets meer, want dan krijg je de informatie aangereikt. Een roman schrijven is zwaarder. De auteur vindt het interessant aan deze interviews mee te werken, omdat ze altijd openstaat voor experimenten. Bovendien ben je als schrijver veel op jezelf aangewezen. Ze laat nooit iemand iets lezen van het boek waarmee ze bezig is. ‘Ik houd alles voor mezelf. Ik ben benieuwd, nu er iemand met me meekijkt, wat dat oplevert. Ik heb respect voor de website en het vele werk van Mats Beek, waarmee hij de literatuur steunt. Ik vertrouw op een zorgvuldige weergave door Sarien.’ Tegelijk werken en leven vindt Mariët belangrijk. Ze is in 2009 drie maanden naar de Verenigde Staten geweest om materiaal te verzamelen voor haar nieuwe boek, dat in de herfst van 2011 uit gaat komen. Ook heeft ze wel eens aan woningruil gedaan met iemand uit Barcelona. ’s Morgens ging ze dan schrijven en ’s middags de stad in. Veel schrijvers sluiten zich op in hun werkkamer en daar creëren ze, al schrijvend, hun extra leefwereld. Mariët vindt plezier en vrijheid als beloning belangrijker dan een riant inkomen. Voor schrijvers is het niet bijzonder transparant hoeveel van hun boeken worden verkocht. Eenmaal per jaar krijg je schriftelijk bericht van je uitgever hoeveel van je boeken het afgelopen jaar zijn verkocht en daar moet je het mee doen. Als je boek in de bibliotheek wordt uitgeleend, dan ontvang je als schrijver 5 à 10 eurocent. Steekproefsgewijs wordt vastgesteld hoe vaak je boek werd uitgeleend. Niet in alle landen is dit zo geregeld. In 1990 werd Mariët door een andere schrijver bij Meulenhoff geïntroduceerd, ze had hem haar eerste manuscript gestuurd. Ze kreeg van de uitgever een handgeschreven brief, waarin de uitgever aangaf dat het een goedgeschreven werk was, maar dat het iets beknopter moest. Toen Mariët telefonisch te horen kreeg dat de uitgever de tweede versie wilde uitgeven was ze letterlijk sprakeloos. In 2001 gingen veel schrijvers bij Meulenhoff weg, ze gingen mee met redacteur Tilly Hermans, die de uitgeverij Augustus was begonnen. De ziel was met de schrijvers vertrokken merkte Mariët, die bij Meulenhoff was gebleven. De andere auteurs die je voordien bij Meulenhoff sprak en een stimulans voor je waren werden gemist. In 2003 werd Mariëts roman ‘De overstroming’ uitgegeven. De auteur vond dat de uitgever te weinig aandacht aan de introductie van haar boek besteedde. Mede daarom is ze in 2005 overgestapt naar uitgeverij Balans, die vooral non-fictie publiceerde. Deze uitgeverij wilde een fictiefonds opzetten, maar dit is helaas niet gelukt. Voor een schrijver is het zeer belangrijk dat hij/zij een goede band met zijn/haar uitgever heeft. Ondanks de gedeelde belangen, moet een schrijver soms over een dun koord balanceren om de relatie met de uitgever goed te houden. Mariët en ik hebben nog veel meer onderwerpen besproken, daarom volgt aflevering 3 zeer binnenkort. Ik zou het leuk vinden als u, als lezer van deze weblog, uw vragen en opmerkingen stuurt via het mailadres van Mats Beek.

 

Eerder deze week verbaasde ik me over het gebruik van het woord 'beter' door leerlingen ('Beter ga jij ook'). Het blijkt breder in gebruik dan alleen bij leerlingen. Bij de krant van gisteren zit een advertentiebijlage 'Living'. Op de voorpagina daarvan geeft iemand negen (waarom geen tien?) tips om te besparen op verbouwkosten. Tip 2 begint met de zin: 'Voordat u het dak van uw huis gaat vernieuwen of een erker aan uw woning begint te bouwen, zoekt u beter eerst uit of er voor de geplande werken geen vergunning nodig is.' Het zou voor de schrijver beter zijn als hij eerst eens aan zijn zinsbouw ging werken. Daarnaast denk ik dat je uitzoekt of er 'een' vergunning nodig is en niet of er 'geen' vergunning nodig is.

In het literaire juweeltje 'Het mussenjong' beschrijft Adriaan van Dis hoe het rookverbod ook in Parijse cafés en restaurants heeft toegeslagen. Nieuwsgierig als Van Dis is, bekijkt hij de menukaarten aan de gevel en luistert intussen naar de gesprekken van de rokers. Die rokers hebben het ook thuis lastig met niet-rokende partners. Daar hoort Van Dis een oplossing voor:

Je niet-rokende echtgenoot 's nachte heimelijk twee nicotinepleisters op de rug plakken. Zo sijpelt het begrip zelfs bij de grootste tegenstander naar binnen. Na drie dagen zal hij of zij zeggen: 'Goh, wat ruikt dat eigenlijk lekker, zo'n sigaret ... Mag ik ook eens een trekje?'

Vanmiddag maakte ik zelf (voor het eerst) ravioli. We kochten een paar weken geleden een metalen bakje waar je een plak deeg op legt. Je kunt er de vulling (gehakt, ui, champignon vandaag) dan in duwen en het geheel weer afdekken met een tweede plak deeg. Het is een heel gedoe: eerst met de hand dat pastedeeg maken, het vullen en dan vooral het één voor één snijden en goed dicht maken van al die kussentjes ravioli. Gelukkig smaakte het wel lekker, dus we zullen het binnenkort nog wel eens proberen, dan waarschijnlijk met een kaasvulling.

4 bestellingen: K.P. Kavafis, 'Verzameld proza' (Zo'n titel lijkt heel wat, maar het zijn maar dertig bladzijden), Esmée van Doorn e.a., 'De boomhoroscoop. wetenswaardigheden, legenden en verhalen', Dr. D.J.H. ter Horst, 'Franciscus Lievens Kersteman. Het leven van een 18e-eeuwschen avonturier', Ben Lindeboom, 'Nu wil ik slapen en vergeten'.

21 maart 2011

Mariët Meester in Veenhuizen Een kijkje in de keuken van een schrijfster - Aflevering 3     Sarien Visser

Als auteur ben je ondernemer, maar alleen de zeer bekende auteurs kunnen bestaan van hun royalty’s. Ook Mariët Meester ontplooit andere activiteiten, die ze als onderdeel van haar schrijverschap beschouwt. Ze verzorgt bijvoorbeeld literaire wandelingen door Veenhuizen. De komende maanden gaat de auteur in Veenhuizen enkele lezingen geven, zoals bijvoorbeeld op 7 april voor topmanagers in het restaurant ‘Bitter en Zoet’ aan de Hospitaallaan, dat vroeger de justitieapotheek was. Mariët is hiervoor gevraagd door de directeur van ‘Het Poortje’, dat vestigingen heeft in Veenhuizen en Groningen en dit jaar 50 jaar bestaat. ‘Het Poortje’ is een jeugdinrichting waar intensieve gedwongen begeleiding en behandeling wordt geboden aan jongeren tot 23 jaar. Ter ere van het jubileum werden tien bekende schrijvers, waaronder Mariët Meester, uitgenodigd een verhaal te schrijven over heden en verleden van ‘Het Poortje’. Dit resulteerde in een verzameling eigenzinnige verhalen Deze bloemlezing kreeg de titel ‘Ik geef een feestje als ik vrijkom’. (link: http://www.hetpoortje.nu/nl/50-jarig-jubileum/jubileumboek-het-poortje) Mariët bewaart in een koffer haar aantekenboekjes en dagboeken. Ze heeft ook mappen met knipsels van artikelen over haar boeken. Ze bewaart van elk boek een manuscript, waarin is gestreept en notities zijn gemaakt. Tegenwoordig heb je minder documentatiemateriaal, doordat alles op USB-stick wordt gezet. Het verzamelde materiaal kan ze later eventueel voor een autobiografie gebruiken. Auteurs komen er meestal te weinig toe om het werk van andere auteurs te lezen, daarvoor hebben ze het te druk. Bovendien zijn veel auteurs overtuigd van hun eigen kunnen en vinden ze hun eigen boek het beste boek dat is verschenen. Sommige uitgevers zijn hierbij sturend bezig door een bepaald nieuw boek extra te gaan promoten via folders en affiches. Boekhandelaren gaan van zo’n boek meer exemplaren inkopen en leggen een stapel op de toonbank. Deze extra promotie bevordert de verkoop en roept afgunst op bij andere schrijvers, die minder in de schijnwerper worden gezet door hun uitgever. Mariët Meester heeft dit jaar niet het Boekenbal bezocht, omdat ze in Veenhuizen verblijft. Het woord ‘Boekenbal’ roept bij Mariët de volgende associaties op: ■ mooie jurken; ■ dit is mijn wereld; ■ bekenden ontmoeten; ■ doodmoe; ■ de volgende dag een houten kop. Een schrijver heeft geen werkgever, daarom kun je het Boekenbal als het jaarlijkse personeelsfeest van schrijvers beschouwen. Harry Mulisch kwam altijd binnenlopen tijdens het NOS-journaal van 20.00 uur. Hij had een prima gevoel voor promotie. Door twee eerder geschreven boeken over Veenhuizen en door haar eigen ervaring als oud-inwoonster van Veenhuizen wist Mariët Meester dat er nog veel meer te vertellen valt over dit bijzondere dorp. Sinds kort denkt ze het eerste draadje van een nieuwe knot wol te hebben gevonden. Dus er begint zich iets af te tekenen. Mariët Meester krijgt zeer aangrijpende verhalen te horen, zoals van iemand die zestig jaar geleden een kind voor zijn ogen heeft zien verdrinken. Hij heeft vorige week samen met de zus van dit verdronken meisje bloemen gestrooid op de plek waar de verdrinking heeft plaatsgevonden. Ook deze zus heeft de auteur uitgebreid verteld over de gevolgen van de verdrinking van haar zusje binnen het gezin. In Veenhuizen zijn meer inwoners op jonge leeftijd op onnatuurlijke wijze overleden: door verkeersongelukken, verdrinking, zelfdoding en eenmaal door moord. Er komt zoveel materiaal op Mariëts pad, dat er misschien nog een tweede boek geschreven kan worden. In haar dagboek noteert de auteur hoe ze zaken nu ervaart. Ze moet zich daarbij dwingen los te komen van de ervaringen die ze als kind heeft opgedaan. Dat maakt het moeilijker, gecompliceerder. In het dagboek schrijft Mariët notities over: ■ de natuur en de algemene sfeer; ■ de pastorie die ze op dit moment bewoont; ■ bepaalde gedachten; ■ een mogelijke lijn die het boek kan gaan volgen. Mariët Meester is gewend dit altijd heel consciëntieus uit te voeren. Andere auteurs gaan hier vaak veel losser mee om en maken bijvoorbeeld enkele notities tijdens een treinreis. Anderen doen allerlei zaken gelijktijdig en door elkaar, maar dat is niet de stijl van werken van Mariët Meester. Mariët heeft een bezoek gebracht aan het Herinneringscentrum in Westerbork, omdat daar veel herinneringen van joodse overlevenden zijn vastgelegd, oral history. De auteur is nu bezig de oral history van (oud-)inwoners van Veenhuizen vast te leggen en te ordenen. Het valt haar op dat soms gegevens die haar worden verteld elkaar tegenspreken. Dit geldt zowel voor feitelijke gegevens, zoals in welke huizen een bepaald gezin op welk moment heeft gewoond, als de mening die verschillende mensen over één bepaalde persoon hebben. De onbetrouwbaarheid van het geheugen komt hier duidelijk naar voren.

1 bestelling: Édouard Julien, 'Toulouse-Lautrec Plakate', Sylvie B'guin, 'Musée du Louvre peintures'.

22 maart 2011

Gisteren ben ik niet naar school geweest: hoofdpijn, misselijk, koortsig, moe. Vooral over dat laatste maak ik me wat zorgen. Vandaag BAPO. Dat komt goed uit; zo kan ik nog een dagje bijkomen. Er is nog een reden waarom het goed uitkomt. Vanmiddag komt er een taxateur van de gemeente om ons huis te taxeren. We hebben bezwaar gemaakt tegen de WOZ-aanslag op basis van de taxatie van vorige zomer door een makelaar uit Ede i.v.m. het oversluiten van de hypotheek. Die taxatie was aanmerkelijk lager dan de aanslag van de gemeente en die hebben we daarom als bijlage bij het bezwaar meegestuurd.

Vandaag heb ik rustig aan wat boeken te koop gezet: schoolboeken bj Bol.com erbij, miniboekjes op een aparte bladzijde op Raban en de hele oude 'Staatsblad van het Koningrijk der Nederlanden' van rond 1850 op Boekenwinkeltjes erbij (en als er daar geen vraag naar komt, gooi ik ze toch maar weg).

Lidy wilde voor wat bloeiende plantjes naar de Praxis: die plantjes waren vanochtend aangekomen en aan het begin van de middag al uitverkocht. We liepen even binnen bij de kringloop aan de overkant van de straat. Ik kocht er:
- William Shakespeare, Romeo en Julia (vertaald door Komrij)
- J.M.A. Biesheuvel, Reis door mijn kamer (misdruk zag ik later, enkele bladzijden zijn onbedrukt)
- Adolf Schröder, Het kaartspel
- Ischa Meijer, Brief aan mijn moeder
- Tom Pauka, Gedroomde kansen
- J.L. Walch, Nieuw handboek der Nederlandsche letterkundige geschiedenis (uit 1947)
en een lp:
- Henny Orry & Fons Jansen, Kleintje kunst

Na het eten stond er een collectant aan de deur. Of ik iets wilde geven aan ZOA-Vluchtelingenzorg. Nou heb ik daar nooit van gehoord, dus ik vroeg hem wat ZOA is. Ik kreeg een uitgebreid verhaal over vluchtelingen en rampen. Ik weet heus wel wat vluchtelingen zijn, maar wie of wat is ZOA? Ik kreeg weer een vluchtelingenverhaal, dus verduidelijkte ik mijn vraag: 'Wat ik eigenlijk bedoel te vragen is: Is ZOA een kerkelijke instelling? Want ik wil absoluut geen kerkelijke instellingen financieel steunen.' Ja dus, ZOA is een christelijke instelling. Dus kreeg die meneer geen geld van mij. Ik vind het prima dat ze vluchtelingen helpen, maar niet dat ze die vluchtelingen dan in één moeite ook willen bekeren.
Na een minuut of vijf stond dezelfde man weer voor de deur. Hij wilde terugkomen op mijn opmerking. Blijkbaar had hij zo'n vraag nog nooit gehad. Ik praatte een minuut of tien met hem. Een aardige jongen en vanuit zijn geloof was hij serieus bezorgd over mijn zieleheil. Sympathiek, maar een vruchtbare discussie werd het niet.

Ik was te duf en te moe om vanavond naar Van Kooten te gaan. Ik heb de lezing van Joost Zwagerman dus gemist.

We weten dat de politiek een slangenkuil is, bevolkt met haantjesslangen. Vandaag is naar buiten gekomen dat er grote onenigheid is in de Veense PvdA-fractie. Intern was dat al een week of zeven duidelijk. Er zijn twee groepen binnen de fractie die wederzijds het vertrouwen in elkaar hebben opgezegd. Lijmpogingen zijn op niets uitgelopen en er ontstaat een onwerkbare toestand. Er zal nu een commissie van goede diensten (vanuit het landelijk bureau geleid) een oordeel vellen over de ontstane situatie. Hoe dan ook zullen hier alleen maar slachtoffers uit tevoorschijn komen. Ik maak me zorgen over de Veense PvdA, die me nog altijd na aan het hart ligt. Ik maak me nog veel meer zorgen over Martijn, die er als schaduwraadslid middenin zit. Ik heb de afgelopen weken geprobeerd als 'praatpaal' voor hem te functioneren en ik vind dat hij er zich bewonderingswaardig doorheen slaat, maar zulke toestanden gaan je niet in je kouwe kleren zitten. Hij heeft intussen in ieder geval geleerd dat 'vrienden' in de politiek niet bestaan.

1 bestelling: J. Paffen-Verstijnen, 'Samengevat havo wiskunde A'.

23 maart 2011

Druk met school: toetsen maken voor volgende week, achterstallige email van twee dagen, cijfers invoeren e.d.

3 bestellingen: Toon Tellegen, 'Er ligt een appel op een schaal' en 'Er ging geen dag voorbij. Negenenveertig verhalen over de eekhoorn en de andere dieren', F. Hiddema, 'Wandelende takken. Haiku en Senryu', Heleen C. Hermans, 'Het hoorspel. De fantasie bij het geluid' (AO-boekje 2113).

24 maart 2011

De beste blessures liggen altijd nog voor je. Daar komt het op neer,
Cor Vaandrager, de Rotterdamse dichter, zei het al.
Hij was mijn held en hij stierf op de dag dat mijn oudste dochter werd geboren.
Zo grijpen de tandwielen in elkaar.
(Martin Bril, Jongensjaren, blz. 62)

De natuur loopt voor. De prunussen op de Jan Steenlaan schieten al in bloei. Toch is dat niet uitzonderlijk. In 2008 noteerde ik dat al op 10 maart. Vorig jaar daarentegen pas op 7 april.

25 maart 2011

De afgelopen twee dagen schreef ik weinig, omdat ik in beslag werd genomen door de politieke situatie in de lokale PvdA. Gisterenavond was er een ledenvergadering. Ik had daar in dit weblog niets over willen schrijven, maar het stond vandaag al breed uitgemeten op de website van de Veenenaalse Krant. We maakten op die ledenvergadering iets unieks mee: het bestuur diende een motie van wantrouwen tegen zichzelf in! Die motie werd met 17 stemmen voor en 13 stemmen tegen (en 1 blanco stem) aangenomen. Ik vraag me af wat het bestuur gedacht heeft: 'Daar is toch geen meerderheid voor en dan zitten we steviger in het zadel', of 'Laat ze ons maar wegsturen, dan zijn wij van het gedoe af'. Ik vermoed het eerste, maar dan zijn ze van een koude kermis thuisgekomen. Op deze onverwachte manier is in ieder geval één al langer slepende en ongewenste situatie opgelost. De voorzitter was de echtgenoot van één van de raadsleden, waardoor zeker met het nu spelende conflict in de fractie een onafhankelijke rol van het bestuur onmogelijk was. Tegelijktijd zijn de problemen binnen de lokale afdeling hiermee vergroot: we zitten nu met een niet-samenwerkende fractie én we zitten zonder bestuur.

Martijn stuurt me - ter vermaak én ter afleiding - een bladzijde van Nu.nl over te dikke agenten:

Het eerste woord van de tweede alinea moet bijna een grapje zijn, of zou de schrijver wérkelijk niet hebben doorgehad wat hij opschreef? Verder is de tijdsnotitie bovenaan het stukje opvallend: het artikel is gewijzig één seconde vóórdat het opgeschreven is.

Ik lees het (kleine) boekje '*Zie aldaar' van Hans van Straten. Het zijn wat losse gedachten en aforismen. In de laatstse notitie legt hij zelf die titel uit:

In de 'Encyclopedie voor de Wereldliterauur' van Kees Buddingh' vindt men onder 'Podium' mijn naam, voorzien van een sterretje, wat wil zeggen: zie aldaar. Wie aldaar ziet, vindt echter niets. Daarmee heeft Kees mijn positie in de Wereldliteratuur uitstekend weergegeven. (Hans van Straten, *Zie aldaar)

1 bestelling: C.F. Ramuz, 'De geschiedenis van den soldaat' (vertaald door M. Nijhoff).

26 maart 2011

Vandaag is het 'Culturele zaterdag', met allerlei activiteiten in de Cultuurfabriek. Het is tevens de laatste dag van de Kees Stiptentoonstelling in het Viseum. Vanwege die combinatie van activiteiten vroeg men mij nog één keer een rondleiding te geven. Erg druk was het niet, maar in een klein groepje is het in feite leuker om te doen. Er is in ieder geval meer interactie. Ik kreeg een bosje bloemen voor mijn activiteiten in de afgelopen maanden (en ik ben nu ook wel weven klaar met Kees Stip). Afsluitend maakte ik foto's van alle vitrines in de tentoonstelling. Ik heb een bladzijde op Schrijverinfo over de Kees Stiptentoonstelling in 2003 en ik wil daar vandaag of morgen een bladzijde over de huidige tentoonstelling naast zetten.

Wat ik niet over Stip wist, is dat in 1970 heeft leren zweefvliegen. In 1970 en 1971 heeft hij op Terlet vliegles gehad. In totaal maakte hij zeventien vluchten. In het logboekje in de vitrine staat bij elke vlucht het commentaar van de instructeur.

1 bestelling: dubbel-dvd 'Old Grey Whistle Test'.

27 maart 2011

We wilden vandaag wat in de tuin werken, maar vonden het aan de frisse kant. Plan B was een bezoek aan de Makro in Duiven. Een losse harde schijf voor een back-up van onze digitale foto's stond o.a. op ons verlanglijstje. Verder een doos witte en een doos rode wijn met op het etiket groot mijn doopnaam: 'Marius'. Een kratje Duvel, een cd van Johnny Cash, een stuk paté. .... zo komt de middag om en de portemonnaie leeg.

'Schrijvers geturfd' rommelt nog wat na. In het maartnummer van 'Oud Veenendaal' staat een korte recensie:

Enkele bladzijden verder wordt mijn lezing over die 'Veense schrijvers' voor de Historische Vereniging op 16 juni 2011 aangekondigd. Dan heb ik dit jaar een lezing of zes gehouden en dan is het ook wel mooi geweest.

3 bestelling: Willem de Mérode, 'Verzamelde gedichten', bijbeltje, 'Ruik- en smaakspelletjes'.

28 maart 2011

Piet bracht voor mij het 'AD' van afgelopen zaterdag mee naar school. Een interview (met foto) van Marion en Abdenour, waarin ze Adri zwart maken. Zo wordt het gedoe rond de PvdA-fractie steeds groter. Los daarvan is het onverstandig van ze: er was afgesproken dat - lopende het onderzoek van de 'Commissie van goede diensten' - er een 'radiostilte' gehanteerd zou worden. Daar past zo'n interview dan bepaald niet in.

Het is op school alweer de derde CT-week. Al mijn klassen hadden hun toets vandaag. Dat is wel prettig, want dan kan ik meteen beginnen met nakijken. Van mijn drie tweede klassen heb ik de toetsen vanmiddag al - op twee vragen na - na kunnen kijken. Dat schiet zo hard op, dat ik de toetsen niet mee naar huis heb genomen. Ik heb morgen een vrije BAPO-dag en dan hoef ik ook geen schoolwerk te doen. Eén van de vragen was: 'Schrijf een zin op waarin je een homoniem twee keer als zelfstandig naamwoord gebruikt'. Sommige leerlingen hadden geen idee wat ze daarmee moesten. Anderen wisten er wel raad mee:
- De bokser in de ring had een ring om zijn middelvinger.
- Toen ik van de trap viel, kreeg ik er een trap van mijn zus achteraan.
- Hij zei een mooie zin tegen mij, maar ik had daar geen zin in.
- Ik ga zo naar de bank om te pinnen, als ik mezelf van de bank krijg.
- Ik trapte in zijn noten, waardoor hij een hoge noot zong.
- Die bakken hadden we nodig voor bij het bakken met ons moeder.
'Ons moeder' klinkt wel heel Brabants, en dat voor een Marokkaanse leerling, die bij mijn weten nooit in Brabant heeft gewoond.

Al een paar weken ligt 'Het scherp van de snede. De Nederlandse literatuur in 100 en enige polemieken', samengesteld door Pierre Vinken & Hans van den Bergh bij mijn computer. Ik wil de polemieken eruit in Schrijversinfo vermelden, zowel bij de auteur ervan, als bij het 'lijdend voorwerp' in de polemiek, maar er komt steeds wat tussen. Vanavond doe ik weer een poging. Tot mijn verrassing kom ik 'Bijzonder aardig: prima, prima' van Willem Frederik Hermans over de dagboeken van C. Buddingh' ook weer tegen. Maar als je er even over nadenkt is dat toch weer niet zó verrassend. Het was in 1978 immers een geruchtmakende 'polemiek'.

3 bestellingen: J. Bernlef, 'De noodzakelijke engel', Okke Jager, 'Worden als een kind', Godfried Bomans, 'Wonderlijke nachten' (1e druk).

29 maart 2011

BAPO-klusjesdag. Een pruimenboom gepoot, naar het postkantoor geweest, een rol bubbeltjesfolie gehaald (een ritje dat niets opleverde, de sukkels hadden de verkeerde breedte besteld), bij Van Kooten een cadeau voor pa gekocht (hij wordt dit weekend negentig). Voor mezelf kocht ik 'De laatste jaren' van Driek van Wissen. Driek schreef vanaf 2000 wekelijks een 'sonnettette' voor het 'Dagblad van het Noorden'. Nu hij alweer bijna een jaar dood is, zijn de aardigste exemplaren (dat zijn vooral de gedichtjes die 'los' van de actualiteit overeind blijven) gebundeld.
Tijdens de Olympische Spelen in Sydney verbaasde Van Wissen zich over de schuttingtaal van de sporters (en dan vooral van de verliezers):

KUT

Als onze sporters zijn tekortgeschoten
Dan zitten ze ontroostbaar in de put.
Ze voelen zich naar eigen zeggen kut
En zwaar verneukt en uitermate kloten.

Steeds blijkt dat door verliezers in de sport
Meteen ook het fatsoen verloren wordt.

De regering wil proberen om leraren die reeds met de vut zijn weer terug te halen voor de klas:

OUDE MEESTER

Met zijn tot op de draad versleten tas
Vol met vergeelde leerboeken en schriften
Betrad de halfdemente en geschifte
Docent met frisse moed opnieuw de klas

En vroeg de schooljeugd na een jaar of zeven:
'Jongens, waar was ik ook alweer gebleven?'

Vananvond speelde het Nederlands elftal de tweede wedstrijd in een paar dagen tijd tegen Hongarije. Oranje kwam met 2-1 achter, maar won uiteindelijk met 5-3. Voor vanavond had ik zondag bij de Makro een fles Gulpener Jaarling (12 maanden gerijpte Bock) meegenomen. 75 cl, dus daar kom je de avond wel mee door. Hij viel me wat tegen; een beetje een blikkerige smaak.

30 maart 2011

Een slag om de arm houden is soms wel handig. Vandaag belde ik een school in Zwartsluis over een leerling die gaat verhuizen en bij ons is aangemeld. Degeen die daar de telefoon opnam hield wel erg veel slagen om de arm toen ik hem vroeg of ik de teamleider te spreken kon krijgen: 'Ik zal eens kijken of ik misschien een poging kan wagen.'

Lezend in 'De laatste jaren' van Driek van Wissen kom ik toch ineens Kees Stip weer tegen. Driek was op maandag 2 juli 2001 bij de crematie van Stip en dichtte de volgende dag:

STIP R.I.P.

Wij namen gister afscheid van Kees Stip,
Een dichter die wij allemaal berouwen.
Al was er slechts een handjevol getrouwen
En verder dus geen hond en ook geen kip.

Maar lees de poëzie van Trijntje Fop,
Dan staan de dieren uit de dood weer op.

Ik zit wat te dagdromen over het schrijven van zulke versjes op de actualiteit en vraag me af of ik zoiets zou kunnen:

OP Z'N DRIEKS

Lezend in Van Wissens 'Laatste jaren'
Vraag ik mij af of ik dat óók niet kan.
Ik pak mijn pen en ik begin eran.
Mijn dichtader komt niet meer tot bedaren.

Al blijft het even in het ongewisse
Of men Driek zo juist niet méér gaat missen.

1 bestelling: Jan Hanlo, 'Brieven, deel 1 1931/1962 + deel 2 1963/1969'.

31 maart 2011

In deze toetsweek was ik van plan de toetsen op school na te kijken. Dat zou moeten kunnen, maar er komen zoveel losse klusjes op mijn pad (zieke leerlingen, oud-leerlingen met enquêtes, ruzietjes, laatkomers, ontbrekende toetsen, telefoontjes van ouders, verzamelen van werkwijzers, enz.) dat ik de hele dag druk ben en aan nakijken nauwelijks toekom.

Voor Suzanne maakte ik een kopietje van de observatielijst die op het kinderdagverblijf van Tygo is ingevuld. Dat doen ze (o.a.) rond de tweede verjaardag van elk kind. Het is een rapport in de letterlijke zin van het woord: een rapportage aan de ouders. Het ziet er heel degelijk uit. Er zijn tientallen zaken aangekruist in de kolommen 'ja', 'nee' of 'soms':
- Kan als antwoord op een vraag ja knikken of nee schudden
- Kan een lichaamsdeel aanwijzen
- Kan uit een gewone beker drinken
- Valt makkelijk in slaap
- Probeert mee te zingen
- Neemt makkelijk afscheid
- Kan op zijn/haar beurt wachten
- Spreekt tweewoord zinnen
- Beweegt op muziek
- Kan gericht spelen (puzzelen, kralen rijgen)
Zoiets geeft de ouders een goed beeld van hun kind. Ze zullen zaken ook herkennen. Bovendien plaatst het een kind qua ontwikkeling tussen de leeftijdsgenoten en daar zullen niet alle ouders goed kijk op hebben.
Bij elke categorie (verstandelijk / eetgedrag / slaapgedrag / sociaal-emotioneel / communicatie / grove motoriek / fijne motoriek) schrijft de leidster ook nog eens enkele opmerkingen. Zo is het een rapport dat veel meer over een kind zegt dan een rijtje cijfers!
Ik stoor me wel aan de fouten in de spelling van de werkwoorden. Het moderne 'hij wilt' heeft ook hier toegeslagen en Tygo 'ontwikkeld' zich twee keer met een 'd' in plaats van een 't'. Hij 'vindt' dan wel weer van alles met 'dt'. Ik heb ook geen kritiek op de bedoelingen en de inzet van de leidsters, maar zulke fouten zouden er eigenlijk niet in moeten zitten.
Misschien is dit op zo'n kinderdagverblijf wel iets voor een vergadering of studiedag. Geen cursus spelling, maar het met elkaar bekijken van de meest gemaakte fouten aan de hand van de eigen observatielijsten.

Na het invoeren van de gegevens van 'Ik deug alleen voor de poëzie. Dichters over dichten' in Schrijversinfo ben ik in één moeite doorgegaan met de gegevens uit 'Het moet pijnlijk blijven. De mooiste schrijversinterviews'. Ook die vermeld ik bij de geïnterviewde én bij de interviewer.

Bombarderen Libië taboe, schrijven Rosenthal en Hillen aan de Tweede Kamer:

AANGESCHOTEN MINISTERS

Wij bombarderen niet op Libisch grondgebied.
En al zouden we zoiets graag willen
Het mag dus niet van Rosenthal en Hillen.
En als die dat zeggen, dan gebeurt het niet.

Al waren zij de laatste tijd een beetje dom
En plaatsten zo onder het kabinet een bom.

 

 

Ajaxbestuur stapt op na conflict met Cruijff

SPAANSE TOESTANDEN

Als nummer veertien was hij onnavolgbaar
En voetbal leek bij hem eenvoudig, vaak
Een simpele beweging en elk schot was raak
Hij was een meester, de beste - dat is waar!

Maar wie Cruijff de laatste dagen bezig ziet
Snapt dat hij nu slechts met losse flodders schiet.

 

1 bestelling: F. Harmsen van Beek, 'Kus of ik schrijf'.

Door naar april 2011